Nr wniosku: 155903, nr raportu: 7216. Kierownik (z rap.): prof. dr hab

Nr wniosku: 155903, nr raportu: 7216. Kierownik (z rap.): prof. dr hab. Józef Maciej Fiszer
Ogólnie rzecz biorąc, głównym zadaniem, jakie postawiliśmy sobie w niniejszym projekcie było przeprowadzenie
interdyscyplinarnych i wieloaspektowych badań naukowych, mających na celu zweryfikowanie postawionych hipotez i
sformułowanie nowych tez oraz udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące kształtowania się nowego ładu
międzynarodowego i roli euroatlantyckiego systemu w tym procesie i w przyszłym, multipolarnym porządku globalnym.
W tym też celu powołaliśmy zespół naukowo-badawczy, składający się z kompetentnych pracowników naukowych ISP
PAN (główni wykonawcy) oraz ekspertów z Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Ministerstwa Spraw Zagranicznych,
Akademii Obrony Narodowej i z innych ośrodków badawczych w kraju. Efektem naszych badań, prowadzonych w kraju i
zagranicą są wspomniane już liczne prace zwarte, artykuły i studia, raporty i referaty oraz konferencje naukowe, poświęcone systemowi euroatlantyckiemu oraz jego obecnej i przyszłej roli na arenie międzynarodowej, zwłaszcza jeśli
idzie o zapewnienie Europie i światu bezpieczeństwa, dziś poważnie zagrożonego. Stanowią one ważny wkład do
toczonego dyskursu na temat porządku globalnego, obecnego i przyszłego, jego przesłanek, szans i zagrożeń. Aby wyniki
naszych badań nie pozostały bez echa i mogły być szeroko upowszechnione i wykorzystane w praktyce, uruchomiliśmy
własną stronę internetową oraz specjalną serię wydawniczą pod tytułem „System euroatlantycki w wielobiegunowym
świecie i jego perspektywy”, w ramach której ukazało się już 9 prac zwartych, poświęconych budowie nowego ładu
globalnego oraz roli w nim systemu euroatlantyckiego i takich jego komponentów, jak Stany Zjednoczone, Unia
Europejska i NATO. Książki te, zawierające wyniki naszych badań, zostały wysoko ocenione zarówno przez recenzentów
wydawniczych, jak i w recenzjach, które zostały już opublikowane przez wybitnych specjalistów (prof. gen. Stanisław
Koziej, prof. Bogdan Góralczyk, prof. Janusz J. Węc, prof. Bogdan Koszel i inni) na łamach różnych periodyków
naukowych, m.in. „Sprawy Międzynarodowe”, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna”, „Studia Europejskie”. W nawiązaniu
do wyżej przedstawionych osiągnięć naukowo-badawczych, które – naszym zdaniem – są wymierne, tak pod względem
ilościowym, jak i jakościowym. Również uzyskane wyniki, summa summarum, zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i
utylitarnym zasługują na uznanie i pozytywną ocenę. Są one efektem intensywnych, szeroko zakrojonych,
interdyscyplinarnych badań naukowych, tak indywidualnych jak i zespołowych prowadzonych w latach 2011-2014 w
ramach niniejszego projektu. Badania te miały charakter teoretyczny i empiryczny. Zostały pogłębione w oparciu o liczne
wywiady i ankiety, które przeprowadzono wśród respondentów (polityków i ekspertów) w kraju i zagranicą. Uzyskane
wyniki, zgodnie z przyjętymi w projekcie założeniami i celami badawczymi, ukazują współczesne, a więc in statu
nascendi stosunki międzynarodowe, ze szczególnym uwzględnieniem roli systemu euroatlantyckiego i jego znaczenia dla
obecnego i przyszłego ładu globalnego. De facto, stanowią one naukową diagnozę systemu euroatlantyckiego, czyli
pokazują jego mocne i słabe strony oraz ich przesłanki. Jednocześnie uzyskane wyniki pozwalają odpowiedzieć na wiele
pytań dotyczących przyszłości (perspektyw) systemu euroatlantyckiego i jego roli w nowym, multipolarnym systemie
międzynarodowym. Mówiąc wprost, udało nam się sporządzić naukową diagnozę systemu euroatlantyckiego oraz
przedstawić szczegółową prognozę co do jego ewolucji i przyszłości (szanse i zagrożenia) w kształtującym się nowym
(wielobiegunowym) ładzie globalnym. Celem głównym naszego projektu badawczego było opracowanie naukowej
diagnozy dotyczącej systemu euroatlantyckiego oraz prognozy, co do jego przyszłości i roli w wielobiegunowym świecie.
W związku z tym zostały zaplanowane i podjęte interdyscyplinarne badania, które były prowadzone na wielu
płaszczyznach oraz w różnych aspektach w latach 2011 – 2014. Zaowocowały one licznymi osiągnięciami naukowymi, a
uzyskane wyniki mają dużą wartość teoretyczną. Konkludując, uważamy, że wszystkie cele założone we wniosku o
finansowanie niniejszego projektu udało się nam zrealizować. Opublikowane przez nas prace pogłębiają nie tylko stan
wiedzy o problemach współczesnego świata, ale również stanowią ważny głos w debacie o bezpieczeństwie Europy, w
tym także Polski oraz na temat przyszłości systemu euroatlantyckiego i jego problemach. Co więcej, uzyskane efekty, to
także nasz konstruktywny wkład do dyskusji na temat kondycji nauk społecznych w Polsce i przydatności do analizy
rzeczywistości międzynarodowej funkcjonujących w ich obrębie teorii, zwłaszcza jeśli idzie o teorie badawcze w
naukach o polityce. I nie jest to tylko aprioryczne stwierdzenie, gdyż w toku naszych badań podjęliśmy również próbę
sformułowania nowej teorii (paradygmatu badawczego), której założenia zostały sformułowane przez Prof. Józefa M.
Fiszera i opublikowane w pracy pt. „System euroatlantycki w wielobiegunowym świecie. Próba prognozy”, ISP PAN,
Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2014, s. 16 i 28 -29.