Kwas azotowy /V/ 60%

Kwas azotowy /V/ 60%
Karta Charakterystyki
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA
1.1.
Identyfikator produktu
Nazwa substancji
kwas azotowy
Nazwa alternatywna
kwas azotowy /V/ 60%
Numer WE
231-714-2
Numer CAS:
7697-37-2
Numer rejestracji
01-2119487297-23-0005
Wzór chemiczny
1.2.
Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane
1.2.1.
Zastosowania zidentyfikowane
Stosowanie kwasu azotowego w przemyśle chemicznym do produkcji nawozów.
Stosowanie do środków czyszczących zawierających kwas azotowy.
Stosowanie kwasu azotowego w powierzchniowej obróbce metali, oraz obróbce plastycznej.
Stosowanie kwasu azotowego w regeneracji żywic jonowymiennych.
Stosowanie kwasu azotowego w kontroli pH.
Stosowanie kwasu azotowego jako chemikalia laboratoryjne.
1.2.2.
Zastosowania odradzane
Brak.
1.3.
Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki
Nazwa dostawcy
Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn Spółka Akcyjna
Adres dostawcy
skr. poczt. 163, ul. Mostowa 30A, 47-220 Kędzierzyn-Koźle
Nr telefonu dostawcy
/+48/ 77 481 20 00
E-mail osoby odpowiedzialnej za Kartę Charakterystyki
1.4.
[email protected]
Numer telefonu alarmowego
Dyspozytor
/+48/ 77 481 34 01
Ogólnopolski numer alarmowy
112
Policja
997
Straż pożarna
998
Pogotowie ratunkowe
999
PZ – 011 - 02 - 01
Data aktualizacji
Wydanie nr
Aktualizacja nr
Str. 01/13
2015.07.30
2
1
Kwas azotowy /V/ 60%
SEKCJA 2: IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny
Klasyfikacja wg Rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 (CLP)
Działanie żrące/drażniące na skórę:
Korozyjność na metale:
Skin Corr.1A (H314: Powoduje poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu)
Met. Corr. 1 (H290: Może powodować korozję metali.)
2.2. Elementy oznakowania
GHS05:
Hasło ostrzegawcze:
Niebezpieczeństwo
Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia
H314: Powoduje poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu.
H290: Może powodować korozję metali.
Zwroty wskazujące środki ostrożności
P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu.
Palenie wzbronione.
P220: Trzymać z dala od materiałów zapalnych.
P221: Zastosować wszelkie środki ostrożności w celu uniknięcia mieszania z innymi materiałami zapalnymi.
P260: Nie wdychać mgły.
P260: Nie wdychać par.
P260: Nie wdychać rozpylonej cieczy.
P264: Dokładnie umyć ręce po użyciu.
P280: Stosować rękawice ochronne.
P280: Stosować odzież ochronną.
P280: Stosować ochronę oczu.
P280: Stosować ochronę twarzy.
P310: Natychmiast skontaktować się z lekarzem.
P363: Wyprać zanieczyszczoną odzież przed ponownym użyciem.
P390: Usunąć wyciek, aby zapobiec szkodom materialnym.
P301 + P330 + P331: W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: wypłukać usta. NIE wywoływać wymiotów.
P303 + P361 + P353: W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ (lub z włosami): Natychmiast zdjąć całą zanieczyszczoną odzież.
Spłukać skórę pod strumieniem wody.
P305 + P351 + P338: W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki
kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać.
P304 + P340: W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże
powietrze i zapewnić mu warunki do swobodnego oddychania.
P404: Przechowywać w zamkniętym pojemniku.
P406: Przechowywać w pojemniku o odpornej powłoce wewnętrznej.
2.3. Inne zagrożenia
EUH071: Działa żrąco na drogi oddechowe.
SEKCJA 3: SKŁAD/ INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Str. 02/13
Kwas azotowy /V/ 60%
3.1. Substancje
Nazwa substancji
Kwas azotowy
Numer WE
231-714-2
Numer CAS
7697-37-2
Zawartość [%]
57-63
3.2. Mieszaniny
Nie dotyczy.
SEKCJA 4: ŚRODKI PIERWSZEJ POMOCY
4.1. Opis środków pierwszej pomocy
4.1.1 Informacje ogólne
Szybkość jest niezbędna. Udzielić pierwszej pomocy i natychmiast wezwać lekarza. Osoby prowadzące ewakuację powinny
być odpowiednio zabezpieczone. Odsunąć zatrutą osobę z miejsca narażenia. Upewnić się, że myjki do przemywania oczu i
prysznice znajdują się w pobliżu miejsca pracy. Osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i
sposobie ich natychmiastowego płukania oraz o lokalizacji i sposobie użycia myjek do przemywania oczu i pryszniców.
4.1.2. Wdychanie
Przenieść poszkodowanego na świeże powietrze. Ułożyć zatrutego w wygodnej pozycji półleżącej zapewnić spokój.
Zastosować sztuczne oddychanie, jeżeli poszkodowany nie oddycha lub wykazuje oznaki słabości. Sztuczne oddychanie
metodą usta - usta lub usta-nos może być niebezpieczne. Podać tlen przez osobę przeszkoloną w zakresie podawania tlenu.
4.1.3. Skóra
Przemywać wodą, zdjąć zanieczyszczoną odzież i płukać oparzoną skórę dużą ilością wody przez przynajmniej 15 minut. Przy
oparzeniach chemicznych natychmiast wezwać lekarza. Nie stosować mydła lub środków zobojętniających.
4.1.4 Oczy
Natychmiast przepłukać oczy roztworem do przemywania lub czystą wodą przez co najmniej 15 minut (unikać silnego
strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki). Trzymać powieki otwarte podczas płukania. Nie
dopuścić do potarcia oczu.
4.1.5. Połknięcie
Nie wywoływać wymiotów. Jeśli osoba jest przytomna, przepłukać usta wodą i podać wodę lub mleko do picia. Nie podawać
środków zobojętniających (alkalizujących). Natychmiast wezwać pomoc lekarską.
4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia
Zatrucia, poparzenia skóry, uszkodzenie wzroku, podrażnienia dróg oddechowych.
4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z
poszkodowanym
Brak danych.
SEKCJA 5: POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
5.1. Środki gaśnicze
Kwas azotowy jest niepalny, ale jeśli dojdzie do ognia, stosować najlepsze dostępne środki do gaszenia pożaru (np. woda,
lub CO2). Środki gaśnicze, których nie wolno używać ze względów bezpieczeństwa: nie należy używać gaśnic chemicznych i
piany lub próbować zdusić ogień parą lub piaskiem.
Str. 03/13
Kwas azotowy /V/ 60%
5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną
Kwas azotowy jest niepalny, ale posiada właściwości utleniające i dlatego może reagować z wieloma materiałami palnymi
powodując pożar oraz uwolnienie toksycznych oparów (tlenek azotu). Może eksplodować w zetknięciu z silnym środkiem
redukującym. Reaguje z większością metali uwalniając wodór, który może tworzyć z powietrzem mieszankę wybuchową.
Niebezpieczne produkty rozkładu i spalania: tlenki azotu.
5.3. Informacje dla straży pożarnej
5.3.1. Specjalne wyposażenie ochronne
Nosić aparaty izolujące drogi oddechowe i pełne kwasoodporne ubranie ochronne.
5.3.2. Zalecane środki ostrożności
Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury należy chłodzić wodą. Należy unikać przedostania się
skażonej wody do środowiska.
SEKCJA 6: POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO
ŚRODOWISKA
6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych
6.1.1. Indywidualne środki ostrożności
Osoby zajmujące się poważnymi uwolnieniami substancji do środowiska powinny nosić odzież ochronną, w tym aparat
izolujący drogi oddechowe. Unikać kontaktu z oczami oraz wdychania oparów. Zorganizować ewakuację niepotrzebnego
personelu.
6.1.2. Środki ochrony dla ratowników
Patrz sekcja 8.
6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska
W miarę możliwości i jeśli jest to bezpieczne ograniczyć wyciek. Nie dopuszczać do przedostania się substancji do kanalizacji
i cieków wodnych. Zabezpieczyć kratki i studzienki. Poinformować właściwe władze w razie przypadkowego zanieczyszczenia
wód lub ścieków. Rozcieńczyć wodą i zneutralizować kwas, sodą lub węglanem sodu, przed odprowadzeniem zrzutu do
oczyszczalni ścieków lub ścieków wodnych.
6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia
6.3.1. Metody zapobiegania rozprzestrzeniania się wycieku
Zatamować źródło wycieku tak szybko jak to możliwe. W razie potrzeby przewietrzyć obszar rozlania lub wycieku. W razie
dużego wycieku miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebraną ciecz odpompować.
6.3.2. Metody likwidacji wycieku
W przypadku małych wycieków rozcieńczyć wodą i ostrożnie zneutralizować przy użyciu sody i / lub zmielonego wapienia. W
razie potrzeby duże wycieki pochłonąć za pomocą piasku lub ziemi. Nie stosować związków organicznych, trocin itd. Użyć
narzędzia do zebrania materiału sorpcyjnego i umieścić w odpowiednio oznakowanym pojemniku. Wypompować duże ilości
rozlanych cieczy do odpowiednio oznakowanych pojemników.
6.4. Odniesienia do innych sekcji
Patrz również sekcje 8 i 13 niniejszej karty charakterystyki.
SEKCJA 7: POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ ORAZ JEJ MAGAZYNOWANIE
7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania
7.1.1. Zalecenia dotyczące bezpiecznego użytkowania
Unikać kontaktu z oczami i skórą oraz unikać wdychania oparów. Zapewnić odpowiednią wentylację. Nosić rękawice
ochronne i gogle lub przyłbicę ochronną podczas przenoszenia małych ilości. W przypadku możliwości nieszczelności lub
Str. 04/13
Kwas azotowy /V/ 60%
rozpryśnięcia należy użyć pełne wyposażenie ochronne. Przy rozcieńczaniu dodawać kwas do wody, a nie wodę do kwasu.
Podczas stosowania nie jeść, nie pić, unikać bezpośredniego kontaktu z substancją, unikać wdychania par, przestrzegać
zasad higieny osobistej.
7.1.2. Zalecenia dotyczące zabezpieczenia przed pożarem i wybuchem
Nie palić w pomieszczeniu. Trzymać z dala od substancji niezgodnych (patrz sekcja Stabilność i reaktywność).
7.1.3. Zalecenie dotyczące ochrony środowiska
Patrz sekcja 8.
7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych
niezgodności
7.2.1. Środki techniczne i warunki magazynowania
Przechowywać w oryginalnych, właściwie oznakowanych, szczelnie zamkniętych opakowaniach, w chłodnym, suchym, dobrze
wentylowanym pomieszczeniu magazynowym z wentylacją mechaniczną; kwasoodporną, nienasiąkliwą i łatwo zmywalną
podłogą, pochyloną w kierunku studzienek ściekowych. Przechowywać z dala od materiałów palnych. Chronić przed
działaniem światła, ciepła oraz kontaktem z wodą i wilgocią. Chronić pojemniki przed korozją i uszkodzeniami fizycznymi.
7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe
Zastosowanie przemysłowe kwasu azotowego – stężenie < 75%: Scenariusz narażenia SN 1
Profesjonalne zastosowanie kwasu azotowego – stężenie < 75%: Scenariusz narażenia SN 2
SEKCJA 8: KONTROLA NARAŻENIA/ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUWALNEJ
8.1. Parametry dotyczące kontroli
8.1.1. Najwyższe dopuszczalne stężenie
NDS
1,4 mg/m3
NDSCh
2,6 mg/m3
NDSP
brak danych
DSB
brak danych
8.1.2. DNEL(s) - Pracownicy
Toksyczność ostra/narażenie krótkotrwałe (działanie ogólnoustrojowe)
Nie oczekuje się, że kwas azotowy będzie dostępny ogólnoustrojowo. Może być lokalnie wchłaniany w przypadku połknięcia,
wdychania oraz po naniesieniu na skórę. Po wchłonięciu kwas azotowy jest szeroko rozpowszechniany w organizmie jako
azotan, który jest podstawowym elementem dla organizmów, jego żywot jest regulowany w organizmie człowieka.
Ostre krótkotrwałe narażenie - miejscowe działania - wdychanie
DNEL - 2.6 mg/m3 (1ppm)
Ostre krótkotrwałe narażenie - miejscowe działania - skóra:
Według rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, załącznik VI, Tabela 3.1, graniczne stężenie HNO3 dla korozyjności wynosi 20%. W
zakresie stężeń od 5 - 20% powoduje podrażnienia.
Działanie długotrwałe - działanie ogólnoustrojowe – skóra i wdychanie:
Nie oczekuje się, że kwas azotowy będzie dostępny ogólnoustrojowo. Może być lokalnie wchłaniany w przypadku połknięcia,
wdychania oraz po naniesieniu na skórę. Po wchłonięciu kwas azotowy jest szeroko rozpowszechniany w organizmie jako
azotan, który jest podstawowym elementem dla organizmów jego żywot jest regulowany w organizmie człowieka.
Działanie długotrwałe – miejscowe działania - wdychanie:
DNEL dla długotrwałego narażenia - miejscowe działanie - 1,3 mg/m³ (0,5 ppm)
Działanie długotrwałe - miejscowe działania - skóra:
Według rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, załącznik VI, Tabela 3.1, graniczne stężenie HNO3 dla korozyjności wynosi 20%. W
zakresie stężeń od 5 - 20% powoduje podrażnienia.
Str. 05/13
Kwas azotowy /V/ 60%
8.1.3 DNEL(s ) - Populacja ogólna
Ostre krótkotrwałe narażenie - działanie ogólnoustrojowe – skóra i wdychanie:
Nie oczekuje się, że kwas azotowy będzie dostępny ogólnoustrojowo. Może być lokalnie wchłaniany w przypadku połknięcia,
wdychania oraz po naniesieniu na skórę. Po wchłonięciu kwas azotowy jest szeroko rozpowszechniany w organizmie jako
azotan, który jest podstawowym elementem dla organizmów jego żywot jest regulowany w organizmie człowieka
Ostre krótkotrwałe narażenie - miejscowe działania - wdychanie:
DNEL (Derived No Effect Level) – 1,3 mg/m3.
Ostre krótkotrwałe narażenie - miejscowe działania - skóra:
Według rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, załącznik VI, Tabela 3.1, graniczne stężenie HNO3 dla korozyjności wynosi 20%. W
zakresie stężeń od 5 - 20% powoduje podrażnienia.
Działanie długotrwałe - działanie ogólnoustrojowe – skóra i wdychanie, doustnie
Nie oczekuje się że kwas azotowy będzie dostępny ogólnoustrojowo. Może być lokalnie wchłaniany w przypadku połknięcia,
wdychania oraz po naniesieniu na skórę. Po wchłonięciu kwas azotowy jest szeroko rozpowszechniany w organizmie jako
azotan, który jest podstawowym elementem dla organizmów jego żywot jest regulowany w organizmie człowieka.
Działanie długotrwałe – miejscowe działania - wdychanie:
DNEL (Derived No Effect Level) - 0,65 mg/m3.
Działanie długotrwałe - miejscowe działania - skóra:
Według rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 załącznik VI Tabela 3.1, graniczne stężenie HNO3 dla działania żrącego wynosi
20%. W zakresie stężeń od 5 - 20% powoduje podrażnienia.
8.1.4. PNEC
PNEC woda
Kwas azotowy jest mocnym kwasem, który dysocjuje w wodzie na jony H+ and NO3-. Protony mogą wpływać na poziom pH
wody, co pociąga za sobą skutki toksyczne dla organizmów wodnych.
PNEC osad
Dane dot. PNEC dla kwasu azotowego są mało istotne, ponieważ kwas azotowy jest substancją, która dysocjuje w wodzie do
jonów H+ i NO3-. Wysoka rozpuszczalność w wodzie wskazuje na to, że kwas azotowy będzie występować w przeważającej
mierze w środowisku wodnym, a nie absorbować na powierzchni cząstek.
PNEC gleba
Zaaplikowany do gleby, kwas azotowy przeniknie zgodnie z jej lepkością. Podczas transportu przez glebę, kwas azotowy
będzie rozpuszczał część zawartych w niej związków, w szczególności węglany. Wypłukiwanie kwasów z gleby zależy od
zawartości wody w glebie. Azotan wydzielony z kwasu azotowego jest wchłaniany przez rośliny lub ulega denitryfikacji przez
mikroorganizmy do azotu albo podtlenku azotu.
PNEC oczyszczalnia ścieków
Niebezpieczeństwo stosowania kwasu azotowego jest spowodowane głównie przez wzrost stężenia jonów H+ (efekt pH)
uwolnionych podczas dysocjacji. Ponieważ warunki oczyszczalni ścieków takie jak pH, są regularnie monitorowane i
regulowane, dlatego wartości PNEC oczyszczalni ścieków dla kwasu azotowego są mało istotne.
PNEC połknięcie
Kwas azotowy nie charakteryzuje się właściwościami bioakumulacyjnymi. Kwas azotowy jest związkiem nieorganicznym,
mieszalny z wodą i bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie. Kwas azotowy dysocjuje w wodzie do H+ i NO3 -, dlatego
bioakumulacja kwasu azotowego nie jest istotna.
Str. 06/13
Kwas azotowy /V/ 60%
8.2. Kontrola narażenia
8.2.1. Stosowane techniczne środki kontroli
Stosować miejscowe systemy wentylacji w odpowiednich przypadkach. Zapewnić prysznice i oczomyjki w każdym miejscu,
gdzie kontakt ze skórą lub oczami może wystąpić.
8.2.2. Indywidualne środki ochrony
OCHRONA OCZU I TWARZY
Gogle ochronne, np. EN 166 lub maska EN 402 (wymagane)
OCHRONA RĄK
W przypadku kontaktu skórnego, używać nieprzepuszczalnych rękawic ochronnych odpornych na
chemikalia zgodnie z EN 374 (wymagane): materiał: kauczuk butylowy, PCW, PTFE fluoro elastomer
OCHRONA SKÓRY I CIAŁA
Odporne chemicznie, ubranie ochronne (EN 14605) i obuwie
OCHRONA DRÓG ODDECHOWYCH
Nosić odpowiednie aparaty oddechowe, w przypadku kiedy poziom narażenia przekracza lub może
przekroczyć dopuszczalne granice narażenia np. maski wyposażone w filtr typu E (EN 14387) i B,
niezależny aparat do oddychania
ŚRODKI HIGIENY
Przy obchodzeniu się z produktem nie jeść, nie pić i nie palić. Po użyciu umyć ręce, także przed
jedzeniem, paleniem i korzystaniem z toalety.
8.2.3. Kontrola narażenia środowiska
Poinformować odpowiednie władze w przypadku uwolnienia substancji do powietrza, cieków wodnych, wód gruntowych lub
kanalizacji.
Produkcja oraz przemysłowe zastosowanie kwasu azotowego może potencjalnie prowadzić do emisji wodnych i lokalnego
wzrostu stężenia azotanów, przez obniżenie pH w środowisku wodnym. Gdy pH nie jest neutralizowane, zrzut ścieków z
produkcji kwasu azotowego może spowodować spadek wartości pH wody. Jednakże, pH ścieków przemysłowych jest zwykle
mierzone bardzo często i może zostać łatwo neutralizowane.
SEKCJA 9: WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE
9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych
Wygląd:
Zapach:
Próg zapachu:
pH
Temperatura topnienia/krzepnięcia:
Początkowa temperatura wrzenia::
Zakres temperatur wrzenia
Temperatura zapłonu:
Szybkość parowania
Palność (ciała stałego, gazu)
bezbarwna ciecz w temperaturze standardowej
(20° C) i ciśnieniu (1013 hPa)
charakterystyczny duszący
brak danych
brak danych
232 K w 1013 hPa
356 K w 1013 hPa
brak danych
substancja nieorganiczna, temperatura zapłonu nie musi być ustalona
brak danych
niepalny
Str. 07/13
Kwas azotowy /V/ 60%
Górna/dolna granica wybuchowości:
Prężność par
Gęstość par
Gęstość względna:
Rozpuszczalność w wodzie
Współczynnik podziału n-oktanol/ woda
Temperatura samozapłonu
Temperatura rozkładu
Lepkość:
Właściwości wybuchowe
Właściwości utleniające
brak danych
6.1E+03 Pa w 293 K
brak danych
1,3667 ( 60%) ;1.513 ( 100% ) w 20°C
nieograniczona w 20°C
substancja nieorganiczna, badania niewymagane
nie podatny na samozapłon
brak danych
0.75 mPa s w 25°C
bez zagrożenia wybuchowego
silny utleniacz
9.2. Inne informacje
Granulometria
Stała dysocjacji
kwas azotowy ma postać płynną - badania nie trzeba wykonywać
pKa = -1
SEKCJA 10: STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
10.1. Reaktywność
Brak danych.
10.2. Stabilność chemiczna
Termicznie stabilny w normalnych warunkach przechowywania.
10.3. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji
Może reagować gwałtownie z czynnikami redukującymi, silnymi zasadami, substancjami organicznymi, chlorkami i
ostatecznie z metalami. Jest żrący dla betonu.
10.4. Warunki, których należy unikać
Należy unikać bezpośredniego nagrzewania, wysokiej temperatury, aby nie dopuścić do uwalniania oparów kwasu azotowego
i uszkodzenia pojemnika.
10.5. Materiały niezgodne
Materiały łatwopalne, substancje organiczne, środki redukujące, alkalia, sproszkowane metale, siarkowodór, alkohole,
chlorany i karbid, stal węglowa, monel, miedź, wiele innych metali i stopów, łatwopalne ciecze i kwas chromowy.
10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu
Po podgrzaniu mogą powstać opary NOx.
SEKCJA 11: INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
11.1. Informacje dotyczące skutków toksykologicznych
Metabolizm
Azotany mogą zostać zredukowane do azotynów zarówno przez bakterie jelitowe jak i aktywność reduktazy azotanowej.
Toksykokinetyka
Kwas azotowy jest substancją nieorganiczną, a tym samym niektóre właściwości fizyko-chemiczne (np. oktanol / woda) nie są
zdefiniowane, co ogranicza możliwości oceny jakościowej. Kwas azotowy nie charakteryzuje się właściwościami
bioakumulacyjnymi, jako że azotany są dobrze rozpuszczalne w wodzie i szybko wydalane z moczem.
Wchłanianie przez skórę
Współczynnik absorpcji wynoszący 100% dla jamy ustnej, dróg oddechowych, oraz wchłaniania przez skórę. Dla trasy
zaczynającej się od jamy ustnej proponowany jest współczynnik absorpcji wynoszący 50% jako założenie najgorszego
scenariusza.
Toksyczność ostra
Doustna
Str. 08/13
Kwas azotowy /V/ 60%
Według rozporządzenia REACH, badania toksyczności ostrej nie trzeba wykonywać, jeśli substancja zaklasyfikowana jest jako
żrąca dla skóry (kolumna 2, załącznik VIII, rozdział 8.5).
Wdychanie
LC50 (wdychanie): 1562.5 mg/m³ powietrza
Przez skórę
Według rozporządzenia REACH, badania toksyczności ostrej nie trzeba wykonywać, jeśli substancja zaklasyfikowana jest jako
żrąca dla skóry (kolumna 2, załącznik VIII, rozdział 8.5).
Działanie drażniące na skórę
Kwas azotowy jest sklasyfikowany jako substancja żrąca dla skóry kategoria 1A (stężenie >lub = 20%) według rozporządzenia
CLP załącznik VI, tabela 3.1 (Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i
mieszanin). Dlatego też badania in vitro na działanie żrące i drażniące na skórę nie są użyteczne. Zgodnie z rozporządzeniem
REACH badanie in vivo może zostać uchylone, ponieważ kwas azotowy jest mocnym kwasem (pH < 2) (kolumna 2 dostosowań,
załącznik VIII, punkt 8.1.1).
Działanie drażniące na oczy
Kwas azotowy jest sklasyfikowany jako substancja żrąca dla skóry kategoria 1A (stężenie >lub = 20%) według rozporządzenia
CLP załącznik VI, tabela 3.1 (Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i
mieszanin). Dlatego też, zgodnie z rozporządzeniem REACH, badania in vitro na drażniące działanie kwasu na oczy nie trzeba
wykonywać (kolumna 2, załącznik VII, rozdział 8.2).
Zgodnie z Rozporządzeniem REACH; badanie in vivo może zostać uchylone, ponieważ kwas azotowy jest mocnym kwasem (pH
<2) (kolumna 2 dostosowań łącznik VIII, punkt 8.1.1).
Działanie drażniące na drogi oddechowe
Brak danych.
Działanie mutagenne
Toksyczność genetyczna: brak.
Z dostępnych badań kwasu azotowego i licznych badań azotanu sodu i potasu, kwas azotowy, nie ma właściwości genotoksycznych.
Działanie rakotwórcze
Doustnie
Nie stwierdzono istotnych różnic w częstości występowania nowotworów złośliwych w obu grupach: doświadczalnych i
kontrolnych.
Wdychanie
Szczur samiec (szczep Wistar) - NOAEC (carcinogenicity): >= 49 mg/m3
Przez skórę
Brak danych.
Szkodliwe działanie na rozrodczość
Płodność
NOAEL: 1500 mg/kg bw/day
Toksyczność rozwojowa (doustnie)
NOAEL: 1500 mg/kg bw/day
SEKCJA 12: INFORMACJE EKOLOGICZNE
12.1. Toksyczność
12.1.1. Toksyczność krótkoterminowa dla ryb
Mediana śmiertelne pH (96h) 3-3,5 dla macrochirus Lepomis .
Mediana śmiertelne pH (96h) ok. 3.7 dla Oncorhynchus mykiss .
Str. 09/13
Kwas azotowy /V/ 60%
12.1.2. Toksyczność długoterminowa dla ryb
Zgodnie z REACH sekcja 1.5 załącznika XI, badanie może zostać uchylone.
12.1.3. Toksyczność dla glonów i roślin wodnych
Zgodnie z REACH sekcja 1.5 załącznika XI, badanie może zostać uchylone.
12.1.4. Badania na glebowych organizmach
Kwas azotowy jest bardzo łatwo rozpuszczalny w wodzie, powoduje silne zakwaszenie gleby i wód, niszczy życie biologiczne
(działa żrąco).
12.1.5. Badania na roślinach lądowych
Kwas azotowy jest bardzo łatwo rozpuszczalny w wodzie, powoduje silne zakwaszenie gleby i wód, niszczy życie biologiczne
(działa żrąco).
12.1.6. Badania na zwierzętach lądowych
Brak danych.
12.1.7. Aktywność mikrobiologiczna w systemach oczyszczania ścieków
Zgodnie z REACH kolumna 2 załącznik VIII, badania nie trzeba wykonywać.
12.1.8. Ssaki
Brak danych.
12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu
12.2.1. Stabilność
Na podstawie rozporządzenia REACH Kolumna 2 w sprawie standardowych informacji (załącznik IX), badania nie trzeba
przeprowadzać, jeśli substancja jest nieorganiczna.
12.2.2. Hydroliza
Przy stężeniu 0,1 mol/l w wodzie, kwas azotowy ulega jonizacji lub dysocjacji w 93%. Kwasowość kwasu azotowego jest w
zakresie - 1,4 pK.
12.2.3. Fototransformacja/fotoliza
Brak danych. Niewymagane w ramach REACH.
12.2.4. Biodegradacja w wodzie i osadzie
Na podstawie rozporządzenia REACH Kolumna 2. Badania nie trzeba przeprowadzać, jeśli substancja jest nieorganiczna.
12.2.5. Biodegradacja w glebie
Na podstawie rozporządzenia REACH Kolumna 2. Badania nie trzeba przeprowadzać, jeśli substancja jest nieorganiczna
12.3. Zdolność do bioakumulacji
Kwas azotowy jest bardzo łatwo rozpuszczalny w wodzie, nie będzie gromadzić się w tkance tłuszczowej. W związku z tym
badania bioakumulacji nie są uważane za istotne.
12.4. Mobilność w glebie
12.4.1. Adsorpcja / desorpcja
Badanie przesiewowe dla adsorpcji / desorpcji (OECD 121) nie ma zastosowania dla kwasu azotowego, jako że substancja nie
może być mierzona za pomocą metody analitycznej HPLC ze względu na jej charakter nieorganiczny. Ponadto QSAR również
nie ma zastosowania do substancji nieorganicznych.
12.4.2. Zdolność do parowania
Brak dostępnych informacji.
12.4.3. Model dystrybucji
Brak dostępnych informacji.
Str. 10/13
Kwas azotowy /V/ 60%
12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB
Ocena właściwości PBT i vPvB nie jest istotna i jest niewymagana dla nieorganicznych substancji.
12.6. Inne szkodliwe skutki działania
Brak danych.
SEKCJA 13: POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów
Unieszkodliwianie odpadów prowadzić zgodnie z krajowymi i lokalnymi przepisami dotyczącymi gospodarki odpadami. Wybór
odpowiedniej metody unieszkodliwiania zależy od lokalnych uwarunkowań i możliwości unieszkodliwiania odpadów. Kwas
azotowy można neutralizować sodą, węglanem sodu lub zmielonym wapieniem. Odpady należy przekazać uprawnionym
odbiorcom odpadów w pierwszej kolejności do odzysku. Rozcieńczone roztwory można kierować do oczyszczalni ścieków
posiadających możliwość usuwania związków azotu.
Przepisy prawne dotyczące odpadów
1.
2.
3.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz
uchylająca niektóre dyrektywy (Dz. U. UE z 2008 r., L312 wraz z późniejszymi zmianami).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późniejszymi zmianami) wraz z aktami
wykonawczymi.
Ustawa z dnia 13.06.2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2013r., poz. 888 z
późniejszymi zmianami) wraz z aktami wykonawczymi.
SEKCJA 14: INFORMACJE DOTYCZĄCE TRANSPORTU
14.1. Numer UN (numer ONZ)
RID/ADR
ADN(R))
IMDG
ICAO/IATA
2031
2031
2031
2031
14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN
RID/ADR
ADN(R)
IMDG
ICAO/IATA
KWAS
KWAS
KWAS
KWAS
AZOTOWY
AZOTOWY
AZOTOWY
AZOTOWY
14.3. Klasa(-y) zagrożenia w transporcie
RID/ADR
ADN(R)
IMDG
ICAO/IATA
8 (Kod klasyfikacyjny C1)
8
8
8
14.4. Grupa pakowania
RID/ADR
ADN(R)
IMDG
ICAO/IATA
II
II
II
II
(Nalepka 8
(Nalepka 8
(Nalepka 8
(Nalepka 8
(kwas
(kwas
(kwas
(kwas
azotowy
azotowy
azotowy
azotowy
<65%)
<65%)
<65%), (Numer EmS F-A, S-B (kwas azotowy <65%)
<65%)
14.5. Zagrożenia dla środowiska
Brak danych.
14.6. Szczególne środki ostrożności dla użytkowników
Brak danych.
Str. 11/13
Kwas azotowy /V/ 60%
14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC
Brak danych.
SEKCJA 15: INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji
lub mieszaniny
15.1.1. Unii Europejskiej
1.
2.
3.
Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji,
oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji
Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93
i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG,
93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. U. UE. Z 2006 r. Tom 49, L396 wraz z późniejszymi zmianami).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji,
oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz
zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. U. UE z 2008 r. tom 51, L 353 wraz z późniejszymi zmianami).
Dyrektywy Komisji: 2000/39/WE z dnia 08 czerwca 2000 r. oraz 2006/15/WE z dnia 07 lutego 2006 r. ustanawiające
pierwszy i drugi wykaz wskaźnikowych wartości dopuszczalnych ryzyka zawodowego.
15.1.2. Krajowe
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
15
Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. 2011, nr 63, poz. 322 z późniejszymi zmianami) wraz z aktami wykonawczymi.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U 2013, poz. 1232 ze zmianami) wraz z
aktami wykonawczymi.
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 469 z późniejszymi zmianami) wraz z
aktami wykonawczymi.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013r., poz. 21) wraz z aktami wykonawczymi.
Ustawa z dnia 13 czerwca 2013r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2013r., nr 0, poz.
888 z późniejszymi zmianami) wraz z aktami wykonawczymi.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. z 2011, nr 227, poz. 1367 z późniejszymi
zmianami) wraz z aktami wykonawczymi.
Ustawa z dnia 06 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. 2001, nr 125, poz. 1371 z późniejszymi zmianami) wraz
z aktami wykonawczymi.
Oświadczenie Rządowe z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy
europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej
w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz.U. z dnia 16 lipca 2013, poz. 815 /zawiera tekst jednolity/).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974, nr 24, poz. 141 z późniejszymi zmianami) wraz z aktami
wykonawczymi.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz.U. 2002, nr 166, poz. 1360 z późniejszymi zmianami)
wraz z aktami wykonawczymi.
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 1991, nr 81, poz. 351 z późniejszymi zmianami)
wraz z aktami wykonawczymi.
Oświadczenie Rządowe z dnia 29 czerwca 2011 r. w sprawie zmiany zakresu obowiązywania Konwencji o
międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie dnia 9 maja 1980 r. (Dz.U. 2011 nr 180, poz.
1073).
Oświadczenie Rządowe z dnia 16 maja 2011 r. w sprawie wejścia w życie zmian do Regulaminu międzynarodowego
przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID), stanowiącej załącznik do Konwencji o międzynarodowym przewozie
kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie dnia 9 maja 1980 r. (Dz.U. 2011 nr 137 poz. 805).
Oświadczenie Rządowe z dnia 26 marca 2015 r. (Dz.U. 2015 r.) w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B do
Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej
w Genewie dnia 30 września 1957 r.
15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego
Ocena bezpieczeństwa chemicznego została przeprowadzona.
SEKCJA 16: INNE INFORMACJE
Str. 12/13
Kwas azotowy /V/ 60%
16.1. Dokonane zmiany
Dostosowanie karty charakterystyki do wymagań rozporządzenia CLP.
16.2. Wyjaśnienie skrótów i akronimów stosowanych w Karcie Charakterystyki
DNEL
Pochodny poziom niepowodujący zmian
PNEC
Przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku
NOAEC
Stężenie, przy którym nie obserwuje się szkodliwych zmian
NOAEL
Poziom dawkowania, przy którym nie obserwuje się szkodliwych zmian
LCx
Stężenie śmiertelne x%
LDx
Dawka śmiertelna x%
PBT
Trwały, zdolny do bioakumulacji i toksyczny
vPvB
Bardzo trwały i ulegający bioakumulacji w bardzo dużym stopniu
WE
Wykaz WE składa się z trzech połączonych europejskich wykazów powstałych na mocy
wcześniejszych regulacji prawnych UE dotyczących chemikaliów: EINECS, ELINCS i wykazu "Nolonger polymers" (NLP)
CAS
Numer przypisany substancji przez Chemical Abstracts Service
IUPAC
Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej
REACH
Rejestracja, ocena, udzielanie zezwoleń i stosowane ograniczenia w zakresie chemikaliów
CLP
Klasyfikacja, oznakowanie i pakowanie substancji i mieszanin chemicznych
NDS
Najwyższe Dopuszczalne Stężenie
NDSCh
Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Chwilowe
ECx
Stężenie efektywne hamujące wzrost x% badanej populacji
ADR
Międzynarodowa konwencja dotycząca drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych
RID
Przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych do umowy o Międzynarodowej Kolejowej
Komunikacji Towarowej
ONZ
Organizacja Narodów Zjednoczonych (ang. UN)
NDSP
Najwyższe dopuszczalne stężenie progowe
DSB
Dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym
SN
Scenariusz narażenia
16.3. Kluczowa literatura i źródła danych
- Dossier rejestracyjne dla kwas azotowego.
16.4. Szkolenia
1. Pracodawca jest zobowiązany do poinformowania wszystkich pracowników, którzy mają kontakt z Kwasem Azotowym /V/
60% o zagrożeniach i środkach ochrony osobistej wyszczególnionych w tej karcie charakterystyki.
2. Dystrybutor zobowiązany jest do przekazania odbiorcy Kwasu Azotowego /V/ 60% informacji zawartych w tej karcie
charakterystyki.
16.5. Zastępuje
Niniejsza karta charakterystyki nie stanowi specyfikacji produktu i nie może być traktowana jako gwarancja jego
jakości oraz zgodności z wymaganiami klienta w poszczególnych zastosowaniach. Jej zadaniem jest służenie pomocą
w zakresie bezpiecznego postępowania z substancją (bezpieczeństwo pracy oraz ochrona środowiska), jej transportu
oraz przechowywania. Dane zawarte w niniejszej karcie charakterystyki opierają się o obecny stan naszej wiedzy
oraz aktualne regulacje prawne. Odbiorcy powinni upewnić się, że są one zgodne z obowiązującymi ich przepisami
wewnętrznymi i/lub przepisami obowiązującymi w ich kraju.
Str. 13/13