Przeczytaj fragment - Wydawnictwo UMCS

Wstęp
Trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie współczesnych gospodarek bez
rozwiniętego rynku bankowego i ubezpieczeniowego. Wobec zmieniającego
się otoczenia rynki te zarówno dostosowują się do zachodzących zmian, jak
i proponują nowe rozwiązania produktowe lub dystrybucyjne. Także w systemie ubezpieczeń emerytalnych i zdrowotnych pojawiają się nowe tendencje
wywołane procesami starzenia się społeczeństwa i niewydolnością finansów
publicznych. Wprowadzane zmiany generują rozliczne problemy badawcze,
budzą dyskusje naukowe, skłaniają do analiz oraz wstępnych ocen.
Problematyka badawcza obejmująca szeroko rozumianą bankowość oraz
ubezpieczenia społeczne i gospodarcze jest niezwykle obszerna zarówno od
strony teoretycznej, jak i praktycznej. Niniejsza monografia przedstawia tylko
wybrane problemy z tego obszaru, które są wyrazem zainteresowań młodych
badaczy. Publikacja składa się z 36 opracowań naukowych przygotowanych
przez studentów studiów I i II stopnia oraz doktorantów, łącznie z 14 uczelni krajowych, reprezentujących takie ośrodki akademickie, jak: Białystok, Biała Podlaska, Lublin, Łódź, Katowice, Kraków, Poznań, Rzeszów, Toruń oraz Warszawa.
Młodzi ekonomiści zaprezentowali wyniki swoich badań oraz przedstawili
zróżnicowane poglądy na temat problemów, które ich nurtują. Są to problemy
aktualne i merytorycznie ważne, obejmujące dość szerokie spektrum zagadnień.
Wszystkie zamieszczone opracowania mają ujednoliconą konstrukcję. W celu
zapewnienia wysokiej jakości przekazu oraz właściwego poziomu merytorycznego wszystkie opracowania zostały poddane procesowi kilkuetapowej oceny
oraz recenzji w trybie double-blind review proces. Zamieszczone opracowania
uzyskały dwie pozytywne recenzje niezależnych recenzentów zewnętrznych.
Książkę otwiera opracowanie A. Mazurkiewicz, które dotyczy oceny programu ilościowego łagodzenia polityki pieniężnej (Quantitative Easing) mającego przywrócić równowagę w systemie finansowym Unii Europejskiej. Proble-
8
Wstęp
matykę finansów unijnych częściowo kontynuuje M. Dziwisz. W swoim opracowaniu prezentuje możliwości pozyskiwania środków finansowych na poziomie
ponadnarodowym, które są niezbędne dla pokrycia potrzeb pożyczkowych
i inwestycyjnych państw członkowskich Unii Europejskiej. Rozważa tutaj wykorzystanie innowacyjnych instrumentów rynku kapitałowego, jakimi są obligacje stabilnościowe i projektowe. Z kolei M. Lech analizuje rynek skarbowych
papierów dłużnych w Polsce oraz ocenia możliwości jego rozwoju na najbliższe
lata. K. Twarowska zdiagnozowała potrzeby inwestycyjne miasta Lublin oraz
zidentyfikowała bariery występujące przy realizacji projektów finansowanych
ze środków unijnych. Wskazała ponadto propozycje działań mających na celu
eliminację tych barier. A. Luterek przedstawiła badania studentów dotyczące
identyfikacji poziomu oszczędności polskich gospodarstw domowych na tle
innych państw Unii Europejskiej oraz wskazała kluczowe czynniki makroekonomiczne mogące wpływać na ich poziom.
Trzy kolejne opracowania dotyczą ubezpieczeń emerytalnych. M. Madaj
podjęła próbę pokazania roli Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w finansowaniu świadczeń emerytalnych, z uwzględnieniem skutków reformy emerytalnej z 1999 roku oraz jej późniejszej modyfikacji. B. Dziubek przeanalizowała
warunki funkcjonowania II filara systemu ubezpieczeń emerytalnych w Polsce
i oceniła obecną sytuację OFE. W opracowaniu zostały przeprowadzone rozważania na temat ewolucji rynku funduszy emerytalnych, a także wpływu ustawodawcy na dotychczasową działalność OFE. A. Myśliwiec omówił najważniejsze
zmiany w zasadach funkcjonowania OFE oraz ocenił wpływ inwestycji OFE na
sytuację rynku kapitałowego w Polsce w latach 1999–2012.
Dwa kolejne opracowania dotyczą możliwości rozwoju polskiego rynku
nowych instrumentów finansowych, zaliczanych do equity release (ERS). B. Lewicka dokonała identyfikacji podmiotów rynku świadczeń dożywotnich, oceniła kondycję finansową lidera branży oraz wskazała zagrożenia, na jakie są narażeni klienci korzystający z tego typu usług w Polsce. M. Wanat podjął próbę
odpowiedzi na pytanie, czy oferta produktów „odwróconej hipoteki” , które są
obecnie niszowe, wywrze znaczący wpływ na rozwój rynku equity release oraz
rozwój rynku nieruchomości w Polsce.
Kolejne opracowania dotyczą oceny roli ubezpieczeń we współczesnej gospodarce. A. Gumieniak przedstawiła kierunki i mechanizmy pozytywnego oddziaływania sektora ubezpieczeniowego na gospodarkę. Omówiła także wyniki
badań empirycznych prowadzonych w tym obszarze. K. Nowik zbadał, przy wykorzystaniu autorskiego modelu ekonometrycznego, wpływ aktywności sektora ubezpieczeniowego na PKB Polski per capita w latach 2001–2012. Starał się
wykazać, że aktywność sektora ubezpieczeniowego miała pozytywny wpływ
na wzrost gospodarczy Polski w badanym okresie.
Wstęp
9
Kolejne teksty dotyczą rynku ubezpieczeń majątkowych. A. Becmer przedstawiła i oceniła sytuację na rynku ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w latach 2003–2013. G. Ordyszewski zbadał zmiany zachodzące
na rynku ubezpieczeń finansowych w Polsce w latach 2003–2013 oraz zidentyfikował najważniejsze czynniki kształtujące te zmiany. M. Zieniewicz omówiła
strukturę kanałów dystrybucji usług ubezpieczeniowych w Polsce oraz nakreśliła czynniki wpływające na zmiany udziału poszczególnych kanałów w składce przypisanej brutto. A. Hęćka podjęła rozważania nad definiowaniem ryzyka w odniesieniu do podmiotów korzystających ze środowiska naturalnego.
W. Manikowski przedstawił i omówił wyniki własnych badań ankietowych na
temat świadomości i wiedzy rolników dotyczącej ubezpieczeń majątkowych
do nich adresowanych. P. Rozumek podjął próbę oceny możliwości modelowania statystycznego wysokości plonów, a przez to możliwości konstruowania ubezpieczeń indeksowych w zakresie szkód losowych w uprawach rolnych.
Dariusz Śmigielski omówił w swoim opracowaniu bardzo specjalistyczną ofertę ubezpieczeń maszyn rolniczych, takich jak ubezpieczenie GAP (Guaranteed
Asset Protection) i ubezpieczenie przedłużonej gwarancji oraz ubezpieczenia
Agro-Casco i CPM (Contractors’ Plant & Machinery). M. Balcerowski dokonał analizy porównawczej wybranych rozwiązań dotyczących ubezpieczenia business
interruption w Polsce i w krajach anglosaskich. P. Dzięcioł przeanalizował wybrane zagadnienia dotyczące ubezpieczeń z tytułu zdarzeń medycznych oraz
nakreślił praktyczne problemy wynikające z istniejących rozwiązań prawnych.
S. Lenhardt przedstawił wybrane problemy i kontrowersje związane z udostępnianiem przez ubezpieczycieli akt szkodowych. A. Jańska omówiła gwarancję
ubezpieczeniową zapłaty wadium oraz oceniła, w jaki sposób dotychczasowe
nowelizacje ustawy – Prawo zamówień publicznych wpłynęły na poziom ryzyka ponoszonego przez zakład ubezpieczeń jako gwaranta zapłaty wadium.
A. Staszel przedstawiła zasady nowej dyrektywy Unii Europejskiej – Solvency II
oraz określiła charakter koniecznych zmian dostosowawczych w polskim ustawodawstwie regulującym działalność sektora ubezpieczeniowego.
Kolejne opracowania dotyczą problematyki zarządzania finansami jednostek leczniczych. A. Grajewska przedstawiła wyniki badań dotyczących oceny
sytuacji finansowej polskich szpitali w warunkach obecnego systemu ochrony
zdrowia. R. Parzonko przedstawił możliwości zaimplementowania rozwiązań
mających na celu usprawnienie zarządzania przepływami pieniężnymi w szpitalach na przykładzie budżetowania. M. Gilewicz omówił możliwości zastosowania zrównoważonej karty wyników jako narzędzia umożliwiającego pomiar
efektywności wyznaczonych obszarów funkcjonowania szpitali w Polsce.
Kolejne opracowania obejmują problematykę kanałów dystrybucji usług
bankowych i ubezpieczeniowych. A. Cajsel przeanalizowała główne trendy
10
Wstęp
w dziedzinie segmentacji klientów usług finansowych. A. Głowacz przedstawiła wyniki badań dotyczących rozwoju kanałów dystrybucji usług bankowych
w Polsce. K. Derwisz przeanalizowała i oceniła nowatorskie rozwiązania na rynku
płatności mobilnych w kontekście oczekiwań klientów. Opracowanie M. Jakubowskiego dotyczy problemów zaufania do instytucji finansowych. Autor podjął próbę zbadania zaufania klientów do zakładów ubezpieczeń i banków przez
analizę ich skarg do Rzecznika Ubezpieczonych i Komisji Nadzoru Finansowego.
Kolejne dwa opracowania dotyczą innowacyjnych rozwiązań na rynku
bankowym i ubezpieczeniowym. M. Rogalski oraz J. Rogalska przygotowali
opracowanie dotyczące zalet i zagrożeń wynikających z wdrażanych innowacji
technologicznych poszerzających ofertę bankową. K. Palimąka scharakteryzowała wybrane przykłady innowacji produktowych i procesowych w sektorze
usług bankowych i ubezpieczeniowych. K. Kraiński przedstawił wybrane platformy ubezpieczeniowo-inwestycyjne dostępne na polskim rynku. B. Rutkowski nakreślił zalety systemów informatycznych oraz najważniejsze zagrożenia
związane z ich użytkowaniem. P. Miller scharakteryzował nowoczesne narzędzie wspomagające proces finansowania przedsiębiorstw, jakim jest usługa
Comarch EDI Finansowanie.
Wszystkim autorom należą się podziękowania za przygotowanie opracowań, w których znalazło się wiele ważnych, aktualnych oraz interesujących
problemów. Mam głęboką nadzieję, że książka ta będzie przydatna wszystkim
osobom, które zechcą poszerzać swoją wiedzę w obszarze ekonomii i finansów,
zarówno studentom uczelni wyższych, jak i praktykom życia gospodarczego.
Atutem publikacji jest bowiem wielowątkowość i wieloaspektowe ujęcie omawianych zagadnień.
Szczególne podziękowania pragnę skierować do grona recenzentów: Pani
Profesor Teresy Tatiany Czerwińskiej, Pani Profesor Bożeny Kołosowskiej, Pana
Profesora Piotra Manikowskiego, Pana Profesora Stanisława Wieteski, Pani Doktor Katarzyny Mikołajczyk, Pani Doktor Joanny Niżnik, Pani Doktor Grażyny
Sordyl oraz Pana Doktora Bogusława Bambera – za włożony trud, wnikliwe recenzje oraz niezwykle cenne uwagi merytoryczne, które pozwoliły nadać publikacji ostateczny jej kształt.
Teresa Hanna Bednarczyk