Obrazowanie nadnerczy w MR a badanie

radiolog.pl
Obrazowanie nadnerczy w MR a badanie
histopatologiczne
Gruczoły nadnerczowe są narządem, w którym dość często dochodzi do diagnozowania różnego
rodzaju patologii. Ocenia się, że ich nieprawidłowości dotyczą ok. 9% populacji. Lekarze zajmujący
się MR są często proszeni o możliwe jak najpełniejszą ocenę zmian w obrębie nadnerczy, które
wcześniej stwierdzono w innym badaniu obrazowym, np. CT. Dodatkowo zmiany chorobowe w
obrębie nadnerczy są często stwierdzane przypadkowo, podczas badań wykonywanych z innych
przyczyn. Dlatego też umiejętność różnicowania chorób nadnerczy na podstawie obrazów
radiologicznych jest niezwykle ważna.
Anatomia prawidłowa nadnerczy
Nadnercza to parzyste narządy położone do góry i przodu od górnych biegunów nerek. Są bardzo
bogato unaczynione. Krew tętnicza dociera poprzez tętnice nadnerczowe górną, środkową i dolną,
które odpowiednio są gałązkami tętnic przeponowych dolnych, aorty lub tętnic nerkowych. Gruczoły
nadnerczowe zbudowane są z części zewnętrznej - kory nadnerczy i wewnętrznej - rdzenia
nadnerczy, który masowo stanowi 1/10 narządu. Kora składa się z trzech warstw: zewnętrznej kłębkowatej, pasmowatej i siateczkowatej - najbliżej rdzenia.
Prawidłowy obraz rezonansu magnetycznego
"W obrazowaniu za pomocą techniki chemical shift tłuszcz
wewnątrzkomórkowy powoduje zanik sygnału w obrazach
out-of-phase w porównaniu do obrazów in-phase."
W projekcjach osiowych i czołowych prawy gruczoł nadnerczowy położony jest bezpośrednio do
żyły głównej dolnej i górnie do górnego bieguna prawej nerki. Ma kształt odwróconej litery V lub Y.
Lewe nadnercze leży do przodu i przyśrodkowo do górnego bieguna lewej nerki i do tyłu od
trzustki. Ma kształt trójkątny lub również zbliżony do odwróconego V lub Y. Prawidłowe nadnercza
mają od 2-6 mm grubości i 2-4 cm długości.
Technika obrazowania MR
Najważniejszą techniką obrazowania nadnerczy za pomocą MR jest technika chemical shift
imaging. Jest ona wykonywana przy użyciu sekwencji in-phase i out-of-phase
gradient-recalled-echo (GRE).
Masy nadnerczowe zawierające tłuszcz
Zmiany zawierające tłuszcz możemy podzielić na dwa główne rodzaje: zawierające tłuszcz
wewnątrzkomórkowy, tak jak np. gruczolak i zawierające tłuszcz zewnątrzkomórkowy, np.
myelolipoma. W obrazowaniu za pomocą techniki chemical shift tłuszcz wewnątrzkomórkowy
powoduje zanik sygnału w obrazach out-of-phase w porównaniu do obrazów in-phase.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/3
radiolog.pl
Gruczolak nadnercza
Gruczolaki to najczęściej stwierdzane zmiany w nadnerczach. Najważniejszą ich cechą w
diagnostyce jest fakt, iż zawierają wewnątrzkomórkowy tłuszcz. Obrazowanie za pomocą techniki
chemical shift jest najlepszą metodą do rozpoznania tej zmiany. Większość gruczolaków nie daje
sygnału w obrazach out-of-phase, a spadek sygnału o więcej niż 20% jest uznany za
diagnostyczny dla gruczolaka. Małe, okrągłe ogniska zmienionego sygnału w obrębie zmiany mogą
być związane z występowaniem torbieli, krwawień, lub odmianom naczyniowym. MR nie pozwala
na zróżnicowanie czynnych gruczolaków od nieczynnych.
Myelolipoma
Myelolipoma to rzadki łagodny guz zbudowany z dojrzałej tkanki tłuszczowej i naczyń. Większość z
tego typu zmian jest stwierdzana przypadkowo. Zawartość tłuszczu daje hiperintensywny obraz w
T1 zależnych sekwencjach. Użycie funkcji ,,fat suppression" i związany z tym spadek
intensywności sygnału potwierdza rozpoznanie.
Zmiany torbielowate
Torbiele w obrębie nadnerczy są rzadkie i często stwierdzane przypadkowo. Najczęściej ich
występowanie nie powoduje objawów, ale wystąpienie silnego bólu może sugerować krwotok do
torbieli, jej pęknięcie lub infekcję.
Torbiel prosta jest najczęstszą zmianą spośród zmian torbielowatych występujących w
nadnerczach. Są one hipointensywne w obrazach T1 zależnych i hiperintensywne w T2 zależnych,
bez obecności śladu tkanek miękkich wewnątrz.
Torbiele rzekome to drugie co do częstości zmiany torbielowate nadnerczy. Częściej od torbieli
prostych dają objawy. Najczęściej torbiele rzekome powstają po epizodzie krwawienia do
nadnercza i nie są wysłane nabłonkiem. W MR mogą mieć skomplikowany obraz zawierający
przegrody wewnętrzne, ślady po krwawieniu, komponentę tkanek miękkich, najczęściej wtórną do
krwawienia, w postaci zorganizowanego skrzepu.
Zmiany bogatonaczyniowe
Pheochromocytoma to guzy wywodzące się z rdzenia nadnerczy. Nie zawierają znaczącej ilości
lipidów wewnątrzkomórkowo, dlatego też dają sygnał w obrazach chemical shift out-of-phase.
Większość daje silny sygnał w obrazach T2 zależnych, ale nie należy traktować tego jako ich
cechę charakterystyczną, ponieważ niekiedy mogą dawać jedynie średni sygnał. Większość tych
guzów ulega silnemu wzmocnieniu po podaniu środka cieniującego. Guz chromochłonny jest
niekiedy nazywany guzem ,,10%". To dlatego że u ok. 10% występuje obustronnie, 10%
pozanadnerczowo, 10% u dzieci i 10% jest złośliwych.
Zmiany struktury nadnerczy
Przerost nadnerczy
Przerost nadnerczy jest często spotykany u osób z zespołem Cushinga. Przerost może być
równomierny lub guzkowy i typowo występuje obustronnie. Intensywność sygnału, jaką dają
przerośnięte nadnercza jest zbliżona do zdrowego gruczołu. Sygnał może jednak ulec osłabieniu w
obrazach typu out-of-phase, szczególnie, jeżeli dochodzi do przerostu gruczolakowatego.
Krwotok do nadnerczy
Może wystąpić u pacjenta z ciężkim urazem, zakrzepicą żył nadnerczowych, silnego stresu,
niedociśnienia (wstrząsu). Takie zdarzenie może skutkować niedoczynnością nadnerczy. MR jest
badaniem najczulszym, jeżeli chodzi o rozpoznawanie krwawienia do nadnerczy. Cechy obrazu
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/3
radiolog.pl
MR zmieniają się w zależności od ewolucji krwiaka.
Nowotwory złośliwe
"Przerzuty to najczęstsze guzy złośliwe stwierdzane w
nadnerczach. Najczęściej przerzuty te pochodzą z guzów
płuca, jelita grubego, piersi i trzustki i są obustronne. Dają
one zwykle sygnał o małej intensywności w T1 zależnych
obrazach i silny sygnał w T2 zależnych, ze wzmocnieniem
po podaniu kontrastu. Najważniejszą jednak cechą
pozwalającą odróżnić guzy przerzutowe od np.
gruczolaków jest brak zaniku sygnału w obrazach
out-of-phase."
Rak nadnercza
Pierwotny rak nadnercza to rzadki guz. Zwykle rozpoznawany jest, gdy jest już dużych rozmiarów.
Ze względu na obszary krwawienia do guza i zewnętrznego rozpadu guzy te za równo w obrazach
T1 jak i T2 zależnych dają heterogenny widok. Zmiany pokrwotoczne, głównie methemoglobina,
daje obszary o dużej intensywności w T1 zależnych obrazach. Obszary martwicy dają silny sygnał
w T2 zależnych. Ten nowotwór może zawierać również ogniska komórek o dużej zawartości
wewnątrzkomórkowych lipidów, co powoduje zanik sygnału w tych obszarach w obrazach
out-of-phase. Duże raki mogą naciekać żyłę nadnerczową i żyłę główną dolną.
Chłoniak
Niekiedy zdarza się, że chłoniaki zajmują nadnercza, w 50% jest to obustronne. Chłoniaki zwykle
dają sygnał o małej intensywności w obrazach T1 zależnych, zaś heterogenny silny sygnał w T2
zależnych, z minimalnym wzmocnieniem po podaniu kontrastu.
Przerzuty
Przerzuty to najczęstsze guzy złośliwe stwierdzane w nadnerczach. Najczęściej przerzuty te
pochodzą z guzów płuca, jelita grubego, piersi i trzustki i są obustronne. Dają one zwykle sygnał o
małej intensywności w T1 zależnych obrazach i silny sygnał w T2 zależnych, ze wzmocnieniem po
podaniu kontrastu. Najważniejszą jednak cechą pozwalającą odróżnić guzy przerzutowe od np.
gruczolaków jest brak zaniku sygnału w obrazach out-of-phase.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 3/3