Informacje przestrzenne w zarządzaniu lokalnym i

Informacje przestrzenne
w zarządzaniu lokalnym
i regionalnym
Czy JST mogą racjonalnie
funkcjonować bez korzystania z
zasobów informacji przestrzennych?
dr Jan Maciej Czajkowski
Informacja przestrzenna
kilka podstawowych pojęć
• GIS – SIP – SIT => SYSTEMY
• Dane przestrzenne
- Dane rastrowe (skany map ewidencyjnych i
topograficznych, zobrazowania lotnicze i satelitarne)
- Dane wektorowe (rodzaje), punkty adresowe
- Geokodowanie
- Odwzorowania, historia, stan na dziś, problemy
• Bazy atrybutów obiektów przestrzennych
- atrybuty obiektów wektorowych
- atrybuty „obiektów” rastrowych
- dane z GUS (BDR, spis powszechny, BDL – nowość???)
- TERYT (GUS – GUGiK ?)
• Bazy metadanych
Informacja przestrzenna
własność i jakość danych
•
•
•
•
•
•
•
Systemy GIS a dane przestrzenne.
Składniki kosztów budowy i eksploatacji GIS
GIS lokalny czy usługa zewnętrzna, Cloud Comp?
Czyje powinny być dane? Różne źródła.
Maksymalizacja obszaru domeny publicznej dla IP.
Aktualizacja danych, problemy, rozwiązania.
Jakość danych przestrzennych, aspekty
–
–
–
–
–
Dokładność (minimalna wystarczająca)
Precyzja (dane rastrowe, zależnie od potrzeb)
Aktualność (maksymalna)
Kompletność (odpowiadająca potrzebom, 100% vs stat.)
Metadane (kompletne, jeden „standard” europejski)
INSPIRE
Infrastruktury informacji przestrzennej w państwach
członkowskich powinny być zaprojektowane tak, aby
zapewnić przechowywanie, udostępnianie oraz
utrzymywanie danych przestrzennych na odpowiednim
szczeblu; aby było możliwe łączenie w jednolity sposób
danych przestrzennych pochodzących z różnych źródeł
we Wspólnocie i wspólne korzystanie z nich przez wielu
użytkowników i wiele aplikacji; aby było możliwe wspólne
korzystanie z danych przestrzennych zgromadzonych na
jednym szczeblu organów publicznych przez inne organy
publiczne; aby dane przestrzenne były udostępniane na
warunkach, które nie ograniczają bezzasadnie ich
szerokiego wykorzystywania; aby łatwo było wyszukać
dostępne dane przestrzenne, ocenić ich przydatność dla
określonego celu oraz poznać warunki dotyczące ich
wykorzystywania.
INSPIRE - monitorowanie
– Monitorowanie istnienia metadanych
– Monitorowanie zgodności metadanych
– MONITOROWANIE WDRAŻANIA WYMOGÓW DOTYCZĄCYCH
INTEROPERACYJNOŚCI ZBIORÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH
– Monitorowanie zasięgu geograficznego zbiorów danych
przestrzennych
– Monitorowanie zgodności zbiorów danych przestrzennych
– Monitorowanie dostępności metadanych w ramach usług
wyszukiwania
– MONITOROWANIE DOSTĘPNOŚCI ZBIORÓW DANYCH
PRZESTRZENNYCH W RAMACH USŁUG PRZEGLĄDANIA I
POBIERANIA
– MONITOROWANIE UDOSTĘPNIANIA
– Monitorowanie użytkowania usług sieciowych
– Monitorowanie zgodności usług sieciowych
– KOORDYNACJA I ZAPEWNIENIE JAKOŚCI
– Korzystanie z infrastruktury informacji przestrzennej
– ROZWIĄZANIA SŁUŻĄCE WSPÓLNEMU KORZYSTANIU Z DANYCH
Dane przestrzenne
udostępnianie w innych krajach
• USA – zapis w konstytucji, wszystkie dane publiczne
- skany map średnio i małoskalowych
- dane wektorowe, wszystkie skale, infrastruktura
- CENSUS DATA, dane subgminne
• UK – decyzja rządu z 2010 roku, udostępnienie wielu
danych nieodpłatnie
- strona główna: http://www.ordnancesurvey.co.uk
- przykłady efektów finansowych wykorzystania IP w JST:
http://www.ordnancesurvey.co.uk/oswebsite/public-sector/localgovernment/geographic-efficiency-and-savings-delivery-unit.html
• UE – różne rozwiązania
Komórki organizacyjne urzędów JST
przykład MNPP
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Wydział budżetu i finansów
Wydział urbanistyki i architektury
Wydział geodezji
Wydział gospodarowania majątkiem
Wydział inwestycji
Wydział gospodarki komunalnej
Wydział ochrony środowiska
Wydział budynków i lokali
Wydział komunikacji
Wydział edukacji
Wydział spraw społecznych
Wydział zarządzania kryzysowego
Wydział społeczeństwa informacyjnego
Podstawowe kompetencje JST
bazujące na danych przestrzennych
• planowanie lokalne (plany, studia uwarunkowań i kier. z.p.,
strategie rozwoju przestrzennego, koncepcje i opracowania
urbanistyczne), 3D
• ocena skutków wprowadzenia planu lokalnego, renta
planistyczna
• ochrona środowiska (ewidencje ustawowe – parki, pomniki
przyrody, ..., informacja o stanie środowiska, ...), 3D
• inne ewidencje (zabytki, pomniki, obiekty turystyczne, ...)
• gospodarowanie majątkiem JST (nieruchomości)
• gospodarka zasobem mieszkaniowym (budynki, lokale)
• inwestycje miejskie (warianty wyboru, przygotowywanie,
oferty, analizy biznesowe)
• podatki lokalne (rolny, leśny, od nieruchomości)
• strefowanie nieruchomości - perspektywy
• opłaty adiacenckie
Podstawowe kompetencje JST
bazujące na danych przestrzennych
• budowa i utrzymanie infrastruktury miejskiej
- kanalizacja grawitacyjna, 3D
- sieci wodociągowe
- sieci ciepłownicze
- drogi na terenie JST, 3D
- sieci teleinformatyczne kablowe
- sieci Wi-Fi
• transport lokalny i regionalny (autobusy, tramwaje, TAXI)
• ścieżki rowerowe, 3D
• turystyka, 3D
• optymalizacja tras przejazdu, 3D
• optymalizacja sieci placówek edukacyjnych
Podstawowe kompetencje JST
bazujące na danych przestrzennych
• systemy CRM w administracji lokalnej i regionalnej
- analiza zdarzeń (kontaktów z „klientami”)
- predykcja dużych zagrożeń (lokalizacja)
- dane do planowania i strategii dla JST
- dane do optymalizacji usług publicznych
• bezpieczeństwo na terenie JST, zarządzanie kryzysowe, 3D
• systemy prognozowania zagrożeń powodziowych, 3D
• monitoring zagrożeń– rejestracja zdarzeń – analizy
• analizy demograficzne wewnątrz JST, punkty adresowe
• właściwe gospodarowanie zasobami lokalowymi
• obwody wyborcze, delimitacja
• analizy „wyborcze”
Nie tylko ewidencje
• analizy przestrzenne jako narzędzie dla wspierania procesów
decyzyjnych
- przykład racjonalizacji procesu tworzenia lokalnego planu
zagospodarowania przestrzennego
- przykład optymalizacji tras przejazdów autobusów w oparciu o
dane demograficzne oraz lokalizację szkół, przedszkoli i
obiektów handlowo – usługowych
- przygotowanie strategii energetycznej Miasta w oparciu o dane
demograficzne i lokalizację budynków mieszkalnych oraz
obiektów handlowych, usługowych i przemysłowych
- przykład polityki gospodarowania zasobem nieruchomości
gminnych i powiatowych – w oparciu o dane ewidencyjne oraz
rejestr cen i wartości
- przykład analiz 3D dot. prognoz powodziowych (tereny
zalewowe, działania prewencyjne, natychmiastowa analiza
zagrożeń z dokładnym określeniem zagrożonych obszarów z
dokładnością do pojedynczych budynków
• opracowania dokumentacyjno - kartograficzne (plany lokalne,
studium uwarunkowań …, stan środowiska, komunikacj ai
transport publiczny, … Atlas Łodzi)
Czy to się opłaca?
• efekty niewymierne (jakość usług, szybkość obsługi, efekty
społeczne – GIS w Internecie, wielowarstwowa
interaktywna informacja o JST, poprawa bezpieczeństwa,
wygody i satysfakcji mieszkańców)
• efekty niewymierne (większy komfort pracy w Urzędzie,
szybki dostęp do danych przestrzennych, szerokie
możliwości analityczne, w tym przestrzenne analizy
korelacyjne, predykcja zjawisk w przestrzeni JST,
skuteczniejsze i racjonalniejsze prace planistyczne)
• efekty wymierne (uszczelnienie systemu podatków
„nieruchomościowych”, optymalizacja tras transportu
publicznego, optymalizacja struktury sieci jednostek
edukacyjnych, racjonalizacja gospodarowania majątkiem
JST, strefowanie nieruchomości na terenie JST)
• Case study: Miasto Rybnik
Jak się bardziej opłaca?
• Klasyczne technologicznie systemy GIS (większe JST:
województwa, MNPP, duże miasta)
• Specyfika i potrzeby mniejszych JST (powiaty, małe gminy)
• „Powiatowy” czy „wojewódzki” GIS na potrzeby gmin?
• Kompletne systemy IP czy dostarczanie zamówionych,
tematycznie określonych warstw informacyjnych (budowa
systemu czy zamawianie usługi?)
• Porównanie obu rozwiązań, możliwości analiz, koszt
danych przestrzennych
• Cloud Computing jako perspektywiczna technologia dla
standardowych masowych usług udostępniania IP w
podstawowych obszarach
• Rozwiązania pod potrzeby doraźne
Konkluzje
• Praktycznie wszystkie kompetencje większości JST wiążą
się z wykorzystywaniem IP
• Zarządzanie konkretną JST to zarządzanie przestrzenią tej
jednostki i jej zmianami
• Dla racjonalnego podejmowania decyzji przez organy JST
niezbędna jest wielopłaszczyznowa wiedza o przestrzeni i
korelacjach przestrzennych analizowanych zjawisk – takie
możliwości dają WYŁĄCZNIE bazy IP i systemy GIS
• Wyłącznie aktualizowane na bieżąco i wyposażone w
odpowiedni zestaw metadanych bazy IP są przydatne dla
użytkowników
• Konieczny jest rozwój wszelkich rozwiązań, które
udostępniają ON LINE w możliwie dużym zakresie
tematycznym IP mieszkańcom (przez Internet)
• Wdrożenie INSPIRE – powinno skutkować znaczącym
zwiększeniem dostępności wszystkich podmiotów do IP