149927, nr raportu: 7521. Kierownik (z rap.): mgr Tadeusz Piotr Karcz

Nr wniosku: 149927, nr raportu: 7521. Kierownik (z rap.): mgr Tadeusz Piotr Karcz
Mimo prowadzenia w ostatnich latach intensywnych, wielośrodkowych badań nad receptorami będącymi przedmiotem
projektu: „Opracowanie modeli komórkowych do badań farmakologii molekularnej receptorów histaminowych H3 i H4 ”,
wiedza na temat ich funkcjonowania pozostaje wciąż niekompletna. Stwierdzenie to w sposób szczególny odnosi się do
receptora histaminowego H4 , który został opisany dopiero w 2000 roku i na chwilę obecną zidentyfikowano zaledwie
niewielką liczbę związków oddziaływujących z tym receptorem. Wynika z tego potrzeba dalszych badań w poszukiwaniu
odpowiednich narzędzi farmakologicznych i charakteryzujących się wysoką selektywnością ligandów receptorów
histaminowych H3 i H4 .
Receptor H3 histaminowy jest presynaptycznym receptorem w centralnym i obwodowym układzie nerwowym,
odpowiadającym za kontrolę syntezy i wydzielania histaminy, a także uwalniania takich neuroprzekaźników jak:
acetylocholina, noradrenalina i serotonina. Z kolei receptor H4 ulega ekspresji w komórkach krwiotwórczych oraz
komórkach układu immunologicznego (bazofile, eozynofile, mastocyty i komórki dendrytyczne) i odgrywa rolę w
procesach zapalnych oraz reakcjach immunologicznych. Na podstawie poznanych funkcji receptorów histaminowych H3 i
H4 w organizmie człowieka, postuluje się, że oddziałujące z nimi związki mają szansę znaleźć zastosowanie w nowych
terapiach licznych schorzeń o podłożu immunologicznym oraz zaburzeń neurologicznych, takich jak: ADHD, choroba
Alzheimera, padaczka, narkolepsja.
W ramach niniejszego projektu opracowane zostały narzędzia służące do oceny aktywności potencjalnych ligandów
receptorów histaminowych H3 i H4 . Zoptymalizowane zostały warunki przeprowadzenia testów wiązania znakowanych
izotopowo ligandów obu receptorów, pozwalające na określenie powinowactwa nowych połączeń względem tych
receptorów. Z kolei opracowane testy funkcjonalne, pozwolą określić czy badany związek ma charakter agonisty,
częściowego agonisty, odwrotnego agonisty, czy antagonisty danego receptora.
Ważnym osiągnięciem projektu jest także uzyskanie ekspresji w komórkach eukariotycznych wariantów receptorów
połączonych w fragmentami białek fluorescencyjnych, w postaci tzw. białek fuzyjnych. Zastosowanie fluorescencyjnych
białek fuzyjnych ma duże znaczenie dla poszerzenia wiedzy na temat funkcjonowania receptorów
siedmiotransbłonowych. Modele te umożliwiają m.in. ocenę lokalizacji wewnątrzkomórkowej białek receptorowych, ale
również, poprzez zastosowanie zaawansowanych technik biofizycznych (jak np. rezonansowe przeniesienie energii
wzbudzenia fluorescencji i pomiar zaniku fluorescencji w czasie), na ocenę zmian konformacyjnych i procesów
oligomeryzacji białek.