Pobierz PDF - Wydawnictwo UMCS

S P I S T R E Ś C I
Wstęp............................................................................................................................9
C Z Ę Ś Ć P I E R W S Z A
N A R R A C Y J N E A S P E K T Y Z N A C Z E N I A
I.
Z A G A D N I E N I A O G Ó L N E .........................................................................19
1. Pojęciowy i kulturowy wymiar języka......................................................19
1.1.Definicje języka i kultury a zadania semantyki.................................19
1.2.Językowy obraz świata..........................................................................22
1.3.Definicja otwarta.....................................................................................28
2.Onomazjologia i semazjologia w opisie języka........................................34
2.1.Semazjologia i onomazjologia w teoretycznej refleksji
lingwistycznej.........................................................................................35
2.2.Onomazjologia i semazjologia w praktyce leksykograficznej........ 40
3.Język a procesy poznawcze człowieka: modele kognitywne
w analizie lingwistycznej............................................................................44
3.1.Język a świat ludzkich pojęć.................................................................44
3.2. Struktury wiedzy w umyśle: teoria schematów................................47
3.3. Schemat i jego pochodne – kłopoty terminologiczne.......................54
I I. N A R R A C Y J N O Ś Ć J Ę Z Y K A I K U L T U R Y .................................................65
1. Narracja i narracyjność w badaniach interdyscyplinarnych................. 68
2.Geneza oraz istota teorii schematów narracyjnych.................................78
2.1.Schematy zdarzeń (events), skrypty (scripts), sceny (scenes),
opowiadania (stories)..............................................................................79
2.2.Skrypty, sceny, scenariusze w koncepcjach lingwistycznych.......... 81
2.3.Czym są schematy narracyjne?............................................................83
3.Język jako wielka narracja............................................................................85
I I I.H O M O N A R R A T O R : P O D M I O T I P O D M I O T O W O Ś Ć J A K O R A C J A I S T N I E N I A J Ę Z Y K A ....................................................................92
6
Spis treści
C Z Ę Ś Ć D R U G A
Ś C I E Ż K I J Ę Z Y K O W Y C H N A R R A C J I :
O B R A Z M A R Z E N I A W P O L S Z C Z Y Ź N I E
I V. S E M A N T Y K A M A R Z E N I A W J Ę Z Y K O W E J K O N W E N C J I ..........105
1. Marzyć i marzenie: etymologia, rozwój semantyczny.............................. 107
2. Marzyć i marzenie: rodzina wyrazów, pole leksykalne...........................110
3. Rama pojęciowa M AR ZE NI A i jej leksykalne wykładniki................113
4. Marzyć – klasyfikacja znaczeń................................................................... 116
4.1.Marzyć – ‘wyobrażać sobie’, ‘fantazjować’......................................... 117
4.2.Marzyć – ‘pragnąć’, ‘dążyć do…’..........................................................118
4.3.Marzyć – ‘tęsknić’, ‘odtwarzać w pamięci’......................................... 119
4.4.Marzyć – ‘śnić’, ‘roić we śnie’................................................................ 119
5.Schemat narracyjny marzenia...................................................................120
V. T E K S T J A K O P R Z E S T R Z E Ń J Ę Z Y K O W E J N A R R A C J I ................123
1. Rola tekstu w ujawnianiu narracyjnej struktury znaczenia................124
2.Dynamika schematu narracyjnego a kreatywność języka...................124
2.1.„Piastunka snów i marzeń” – miłość w „narracji o marzeniu”.....126
V I. B O H A T E R J Ę Z Y K O W Y C H „N A R R A C J I O M A R Z E N I U ”..............139
1. Wnętrze człowieka jako ‘siedlisko marzeń’..............................................139
1.1.„Dusza twoja śmie marzyć”................................................................143
1.2.„Głowa pełna marzeń”......................................................................... 147
1.3.„W marzeniach serca”..........................................................................149
2.„Niebieskiego mgła spojrzenia” i „uśmiech marzący”–
uzewnętrznianie świata wewnętrznego..................................................152
3.Daltoniści i niebieskie migdały – czyli – kto nie może marzyć?..........159
4. Kim jest (proto)typowy marzyciel?..........................................................165
4.1.„Jak poeta marzę” – poeta jako prototypowy marzyciel................168
4.2.„Moje dziecinne marzenie”: ‘dzieciństwo’ i ‘młodość’ w semantyce
marzenia................................................................................................ 171
Z A K O Ń C Z E N I E ..................................................................................................182
L I T E R A T U R A ...................................................................................................... 187
S U M M A R Y ............................................................................................................209