VI Wnioski i zalecenia

Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
VI.
Wnioski i zalecenia
1.
Wnioski ogólne
Komunikacja miejska jest jednym z najwaŜniejszych elementów kształtowania miasta wpływającym
w istotny sposób na warunki Ŝycia jego mieszkańców. Dobrze i we właściwy sposób rozwinięty
systemu komunikacji publicznej jest podstawowym warunkiem zapewnienia samodzielnej mobilności
osobom nie posiadającym dostępu do własnych środków lokomocji. Są to głównie osoby nieletnie,
starsze, niepełnosprawne oraz osoby uboŜsze. Brak dostępu do komunikacji miejskiej dla powyŜszych
osób moŜe oznaczać brak moŜliwości podjęcia aktywności zawodowej poprawiającej ich sytuację
ekonomiczną, brak dostępu do placówek ochrony zdrowia, opieki społecznej oraz do obiektów
uŜyteczności publicznej takich jaki np.: kina, obiekty sportowe, baseny. Władze miasta wspierające
budowę i funkcjonowanie obiektów uŜyteczności publicznej zobowiązane są równieŜ do
zagwarantowania dojazdu do tych miejsc wszystkim grupom mieszkańców.
Konieczność utrzymania systemu komunikacji zbiorowej, za co odpowiedzialny jest samorząd
lokalny, skłania do kształtowania tego systemu w sposób nowoczesny i funkcjonalny, tak aby słuŜył
on moŜliwie najszerszej grupie mieszkańców będąc jednocześnie jedną z wizytówek mądrze
i gospodarnie zarządzanego miasta.
Nowoczesna komunikacja miejska o wysokich walorach jakościowych potrafi równieŜ przyciągnąć
klientów mających moŜliwość korzystania z innych środków lokomocji, pozwalając zachować
równowagę natęŜenia ruchu drogowego w mieście i równowagę ekologiczną środowiska miejskiego.
Wnioski ze Zintegrowanego Planu Rozwoju Transportu Publicznego powinny być wykorzystywane
przy opracowywaniu i aktualizacji innych dokumentacji związanych z rozwojem i modernizacją
miasta.
141
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
2.
Wnioski do zmian Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta Biała Podlaska
W obecnie obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta Biała Podlaska tematyka transportu publicznego jest zaznaczona jako jeden z elementów
rozwoju miasta, jednak nie jest to temat dogłębnie i szczegółowo opisany. Dlatego w ramach kolejnej
zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego powinny znaleźć się
odpowiednie zapisy w tekście Studium uwzględniające kierunki rozwoju transportu publicznego,
zgodne z priorytetami określonymi w polityce transportowej oraz w zintegrowanym planie rozwoju
transportu publicznego.
Transport publiczny i jego rozwój powiązany jest bezpośrednio z rozwojem miasta w następujących
dziedzinach:
–
rozwój przestrzenny miasta,
–
rozwój społeczno-ekonomiczny miasta,
–
rozwój układu komunikacyjnego.
Rozwój miasta pociąga za sobą konieczność równoczesnego rozwoju systemu transportowego oraz
transportu publicznego, tak, by zapewnić zrównowaŜony rozwój miasta oraz jego sprawną obsługę
komunikacyjną. Studium określa kierunki rozwoju miasta w poszczególnych dziedzinach, z których
wynikają wnioski w bardziej szczegółowych opracowaniach, takich jak miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego, czy opracowania rozwojowe w poszczególnych dziedzinach.
Zmiany zapisów Studium w temacie transportu publicznego powinny mieć bezpośrednie powiązanie
z zapisami pozostałych dokumentów strategicznych dotyczącymi rozwoju układu transportowego oraz
być odzwierciedleniem rozwoju zabudowy mieszkaniowej, usługowej oraz terenów przemysłowych
i obszarów aktywności gospodarczej. Dlatego najwaŜniejsze na początku jest szczegółowe określenie
zasad rozwoju w powyŜszych dziedzinach.
Aktualizacje tych planów powinny jasno i zdecydowanie rozgraniczać funkcję transportu publicznego
oraz indywidualnego w ścisłym centrum miasta dla właściwego planowania tras przejazdu
i przystanków komunikacji publicznej, ograniczeń w poruszaniu się pojazdów indywidualnych oraz
nowych miejsc parkingowych.
„Plan ...” wskazuje na konieczność dodania nowych zapisów w Studium w zakresie modernizacji oraz
budowy nowego układu komunikacyjnego, który wynika z niniejszego opracowania, ze szczególnym
uwzględnieniem:
142
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
–
rozwoju transportu publicznego, który oparty jest takŜe na inwestycjach w infrastrukturze
drogowej miasta:
modernizacja i przebudowa istniejących odcinków dróg i ulic pod kątem prowadzenia
linii komunikacji miejskiej,
realizacja nowych odcinków dróg i ulic, które będą miały bezpośredni, lub pośredni
wpływ na kształtowanie sieci komunikacji miejskiej,
kształtowanie sieci drogowej tak, by nadać priorytet w ruchu dla komunikacji miejskiej,
ograniczanie ruchu w centrum miasta, z wyłączaniem poszczególnych kwartałów, lub
odcinków ulic z ruchu komunikacji indywidualnej, wprowadzając linie komunikacji
miejskiej jak najbliŜej ścisłego centrum miasta,
stosowanie form prawnych i organizacyjnych w celu zmniejszenia liczby przejazdów
komunikacja
indywidualną
na
rzecz
komunikacji
zbiorowej,
w szczególności
w dojazdach do centrum miasta.
zapisania najwaŜniejszych rozwiązań i inwestycji zawartych w „Planie …”:
korytarz autobusowy w centrum miasta,
przystanki węzłowe,
informacja przystankowa oraz dynamiczna informacja pasaŜerska,
odpowiednia infrastruktura przystankowa,
detekcja pojazdów komunikacji miejskiej na skrzyŜowaniach z sygnalizacją świetlną,
obsługa komunikacją miejską planowanych obszarów zabudowy mieszkaniowej,
stosowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych dla uzyskania priorytetu w ruchu
dla pojazdów komunikacji miejskiej.
Wpisanie proponowanych w „Planie…” kierunków rozwoju transportu publicznego do planów
strategicznych rozwoju miasta Biała Podlaska pozowali na dalsze szczegółowe ich rozwijanie zarówno
na poziomie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, jak i na ich wprowadzanie
w ramach realizacji nowej infrastruktury drogowej lub modernizacji istniejącej. Zapisy powinny
szczegółowo uwzględniać:
–
szerokość dróg osiedlowych, po których prowadzona jest komunikacja miejska – powinna
uwzględniać moŜliwość budowy bezpiecznych przystanków z przejściami po obu stronach oraz
z azylem rozdzielającym kierunki ruchu pojazdów (antyzatoki, przystanki z azylem),
–
moŜliwość wyznaczenia pasa ruchu tylko dla autobusów na dojazdach do wszystkich
skrzyŜowań z sygnalizacją świetlną,
–
dopasowanie wysokości peronów przystankowych do wysokości podłogi w autobusach,
–
rezerwowanie odpowiedniej przestrzeni, pozwalającej na lokalizację nowych przystanków
w najbliŜszym sąsiedztwie kaŜdego obiektu uŜyteczności publicznej.
143
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
3.
Wnioski do strategii zrównowaŜonego rozwoju miasta dla przeciwdziałania niekorzystnym
przeobraŜeniom środowiska mogącym powstać w następstwie budowy dróg
Miasto, podobnie jak kaŜdy ekosystem biologiczny, powinno pozostawać w stanie równowagi
pozwalającym na zachowanie dogodnych warunków do Ŝycia dla jego mieszkańców. System
równowagi w mieście moŜe zostać zachwiany przez szereg niekorzystnych oddziaływań róŜnych
aspektów Ŝycia miejskiego takich jak np.:
−
uciąŜliwości intensywnego ruchu drogowego w mieście (hałas, zanieczyszczenie powietrza),
−
blokowania układu drogowego z powodu nadmiernego ruchu pojazdów,
−
deficytu przestrzeni w centrum miasta z powodu nadmiaru parkujących pojazdów,
−
uciąŜliwości działalności przemysłowej w strefie miejskiej oraz w jej bliskim sąsiedztwie,
−
niebezpieczeństwa płynące z bliskości tras przewozu ładunków niebezpiecznych,
−
hałasu wywoływanego przez środki transportu: pociągi oraz samochody, czy startujące i lądujące
samoloty,
−
przecinaniu więzi sąsiedzkich i utrudnieniu w przekraczaniu barier tworzonych przez korytarze
transportowe takie jak szlaki kolejowe i autostrady oraz drogi ekspresowe.
Zachowanie stanu równowagi w mieście jest moŜliwe tylko w przypadku prowadzenia odpowiednich
działań władz miejskich w zakresie kształtowania miasta i systemu transportowego. Aktualny układ
drogowy zapewnia dobre warunki przemieszczania się wewnątrz miasta przy stosunkowo niewielkich
uciąŜliwościach ruchu szczytowego. Opóźnienia środków transportu drogowego, spowodowane
wzmoŜonym ruchem szczytowym osiągają co najwyŜej 10 minut. Tak dobre rezultaty, w porównaniu
z innymi miastami, osiągnięto dzięki wyprowadzeniu ruchu tranzytowego na obwodnicę
zlokalizowaną na obrzeŜach miasta.
Dla poprawy warunków ruchu w mieście i zmniejszenia uciąŜliwości transportowych, naleŜy dąŜyć
równieŜ do wyprowadzenia ruchu tranzytowego na kierunku północ – południe poza ścisłe centrum
miasta. W ramach tego dąŜenia w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym na lata 2008-2013 została
ujęta realizacja zachodniej obwodnicy miasta w ciągu drogi wojewódzkiej nr 812, która pozwoli na
wyprowadzenie ruchu tranzytowego z ulic Zamkowej i Witoroskiej.
Brak zatorów drogowych paraliŜujących Białą Podlaskę to równieŜ zasługa dobrze rozwiniętej sieci
połączeń komunikacji miejskiej i stosunkowo duŜej ilości podróŜy realizowanych komunikacją
zbiorową. Udział podróŜy wewnątrzmiejskich komunikacją zbiorową w Białej Podlaskiej przekracza
50 % i przewyŜsza ilość podróŜy realizowanych samochodami osobowymi.
144
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
Wysoki udział komunikacji zbiorowej w porównaniu z innymi miastami wynika przede wszystkim
z faktu niŜszych płac w rejonie Białej Podlaskiej, mniejszej liczby samochodów osobowych na 1000
mieszkańców oraz większej liczby osób nie posiadających prawa jazdy (szczególnie w grupie
najstarszych mieszkańców).
Postęp techniczny w dziedzinie motoryzacji oraz agresywny marketing wywierają silny wpływ na
podjęcie decyzji o zakupie samochodu, przynajmniej jednego na gospodarstwo domowe. Coraz
częściej pojawiać się będą kolejne pojazdy w pojedynczym gospodarstwie domowym. Większa liczba
pojazdów prowadzić będzie do wzrostu ruchu w mieście, zwiększenia zatorów, które mocniej uderzą
w system komunikacji autobusowej bardziej wraŜliwy na kongestię. Dlatego wraz rozwojem
motoryzacji naleŜy dynamicznie rozwijać system transportu publicznego, wprowadzając szereg
nowinek i udogodnień oraz priorytety w ruchu drogowym w celu zahamowania odpływu pasaŜerów
komunikacji miejskiej na rzecz pojazdów indywidualnych.
Zachwianie równowagi w tym zakresie na skutek zwiększenia dystansu pomiędzy jakością transportu
zbiorowego a indywidualnego, prowadzić moŜe do intensywnego wzrostu:
−
natęŜenia ruchu pojazdów,
−
zatłoczenia dróg w mieście,
−
zanieczyszczenia powietrza,
−
hałasu i pogorszeniu warunków Ŝycia mieszkańców miasta.
PowyŜsze aspekty prowadzić będą do umacniania trendu wyprowadzania się mieszkańców miasta do
strefy podmiejskiej i kolejnej fali wzrostu intensywności ruchu drogowego w samym mieście. Jedyną
metodą powstrzymania powyŜszych procesów jest utrzymanie systemu komunikacji autobusowej,
który dzięki priorytetom w ruchu drogowym i wysokim walorom jakościowym powstrzyma wzrost
ruchu pojazdów indywidualnych.
System transportu miejskiego wysokiej jakości oraz zmniejszenie uciąŜliwości Ŝycia miejskiego, to
elementy pozwalające na zachowanie równowagi ekosystemu miejskiego i powstrzymanie procesu
ucieczki
mieszkańców
miasta
do
strefy
podmiejskiej.
Rozbudowa
systemu
drogowego,
przyspieszająca przejazd samochodów przez miasto, wpływa znacząco na wzrost ruchu
samochodowego w mieście, poniewaŜ zwiększa się dystans pomiędzy atrakcyjnością samochodu
i komunikacji miejskiej, co skłania uŜytkowników pojazdów do bardziej intensywnego korzystania
z samochodu oraz do zakupu pojazdu przez osoby dotychczas nie posiadające moŜliwości korzystania
z indywidualnych środków transportu.
145
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
WdraŜanie zaleceń „Planu…” w celu zapewnienia właściwej dynamiki rozwoju transportu
zbiorowego, jest warunkiem zachowania równowagi miejskiego ekosystemu i wysokiego poziomu
atrakcyjności Ŝycia w mieście dla jego mieszkańców.
4.
Wnioski do projektów planów rozwoju i finansowania sieci drogowej oraz poprawy
bezpieczeństwa ruchu drogowego
Na podstawie zapisów ujętych w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Biała Podlaska dotyczących rozwoju transportu publicznego, naleŜałoby je
szczegółowo wdraŜać w dokumentach, takich jak na przykład:
–
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego,
–
programach rozwoju systemów komunikacyjnych oraz układów i sieci drogowych miasta,
–
projektach technicznych budowy oraz przebudowy infrastruktury komunikacyjnej miasta,
–
w planach finansowania remontów, utrzymania i ochrony dróg oraz obiektów inŜynierskich,
–
w programach podnoszenia poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Wnioski do tych opracowań, by uwzględnić interesy transportu publicznego, przy jednoczesnym
wysokim poziomie bezeceństwa ruchu drogowego, powinny przede wszystkim opierać się na dąŜeniu
do uzyskania:
–
–
–
bezpiecznego dojścia do i z przystanku:
odpowiednia lokalizacja przystanków,
obniŜanie krawęŜników na przejściach dla pieszych,
odpowiednie oznakowanie dojścia do przystanku.
sprawnego i bezpiecznego przejazdu pojazdów komunikacji miejskiej:
wydzielone pasy autobusowe na skrzyŜowaniach oraz na newralgicznych odcinkach ulic,
odpowiednia geometria skrzyŜowań,
zatoki autobusowe lub antyzatoki.
priorytetu dla pojazdów komunikacji miejskiej w przejeździe przez newralgiczne punkty
w mieście (skrzyŜowania, odcinki z tworzącymi się korkami w szczycie komunikacyjnym):
wydzielanie osobnych cykli świetlnych dla relacji skrętnych,
detekcja dla pojazdów komunikacji miejskiej na skrzyŜowaniach z sygnalizacją świetlną,
wraz z wyświetlaniem sygnału zielonego dla pojazdów komunikacji publicznej,
odpowiednia organizacja ruchu w obszarze przystanków,
wydzielenie korytarza autobusowego w centrum miasta tak, by pasaŜer mógł dojechać jak
najbliŜej ścisłego centrum.
–
wysokiego poziomu bezpieczeństwa dla pasaŜerów:
146
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
odpowiednie kształtowanie przystanków (podniesienie peronów przystankowych do
poziomu pierwszego stopnia w autobusie),
–
organizacja ruchu w obrębie przystanków,
oświetlenie, sygnalizacja świetlna, oddzielenie ruchu pieszego od ruchu kołowego.
odpowiedniego kształtowania przekroju ulicy pod kątem priorytetu dla transportu publicznego:
stosowanie separatorów pośrodku jezdni w obrębie antyzatoki, w celu zminimalizowania
niebezpieczeństwa potracenia pieszych przez pojazdy omijające autobus (przy szpitalach,
szkołach, na osiedlach),
stosowanie promieni łuków skrętu na skrzyŜowaniach w celu usprawnienia przejazdu
pojazdom komunikacji miejskiej,
Przy konsekwentnym realizowaniu powyŜszych wniosków w dokumentach projektowych, moŜna
będzie uzyskać wymierne korzyści dla transportu publicznego w postaci:
–
szybszego i sprawniejszego przejazdu na danym odcinku,
–
zmniejszenia kosztów komunikacji miejskiej,
–
zmniejszenia kolizyjności w relacjach skrętnych,
–
uzyskania wysokiego poziomu bezpieczeństwa pieszych w drodze na i z przystanku,
–
podwyŜszenia poziomu bezpieczeństwa na przystanku oraz podczas wsiadania i wysiadania
z autobusu.
Stasowanie rozwiązań słuŜących poprawie jakości transportu publicznego przy kaŜdej modernizacji
i budowie nowej drogi pozwoli w efekcie na uzyskanie w początkowym okresie realizacji na poprawę
przejazdu i funkcjonowania komunikacji miejskiej na danych odcinkach, a w późniejszym czasie na
połączenie poszczególnych inwestycji w ciągi komunikacyjne z priorytetem dla pojazdów komunikacji
miejskiej i systemem bezpieczeństwa pasaŜerów.
147
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
5.
Wnioski do bieŜących działań usprawniających funkcjonowanie systemu transportu
publicznego i poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego
TakŜe w ramach bieŜącego utrzymania układu transportowego miasta, bieŜących remontów i prac
interwencyjnych moŜna zadbać o podnoszenie efektywności transportu publicznego i poziomu
bezpieczeństwa ruchu drogowego. Działanie te oparte musza być jednak na załoŜeniach
długofalowych programów, których celem jest rozwój transportu publicznego i podnoszenie poziomu
bezpieczeństwa ruchu drogowego. Takie bieŜące działania mogą obejmować:
–
przebudowę poszczególnych przystanków:
podniesienie peronu przystankowego,
postawienie wiaty przystankowej,
wyposaŜenie przystanku w elementy informacji przystankowej,
oznakowanie w obrębie przystanku,
oświetlenie przystanku i jego bezpośredniego otoczenia..
–
zmianę lokalizacji przystanku,
–
realizację nowej zatoki przystankowej,
–
realizację bezpiecznego przystanku (antyzatoki, przystanek z azylem),
–
wydzielenie osobnego cyklu dla relacji skrętnej na skrzyŜowaniu z sygnalizacją świetlną,
–
wymianę nawierzchni w obrębie przystanku,
–
nową nawierzchnię utwardzoną na pętli, wraz z niezbędną infrastrukturą.
Są to działania utrzymaniowe i prewencyjne, które wynikają z potrzeb remontowych, sytuacji
awaryjnych, czy teŜ z potrzeb likwidacji miejsc niebezpiecznych. JuŜ takie uwarunkowania mogą
przyczynić się do rozwoju systemu transportu publicznego i choć są to rozwiązania punktowe,
stanowić one mogą cząstkowe elementy całych projektów infrastrukturalnych, których zadaniem jest
usprawnienie przejazdu dla pojazdów komunikacji miejskiej oraz uzyskanie wysokiego poziomu
bezpieczeństwa dla pasaŜerów.
148