Zanieczyszczona żywność będąca źródłem wielu ludzkich chorób

Nr wniosku: 166946, nr raportu: 16861. Kierownik (z rap.): prof. dr hab. Elżbieta Katarzyna Jagusztyn-Krynicka
Zanieczyszczona żywność będąca źródłem wielu ludzkich chorób przewodu
pokarmowego stanowi istotny problem służb medycznych nie tylko w Polsce, ale także w
innych krajach europejskich i w USA. Campylobacter jejuni, gramujemna, mikroaerofilna
pałeczka należąca do rodziny Campylobacteriacae, to aktualnie najczęściej izolowany ludzki
enteropatogen, zarówno w krajach rozwijających się, jak i uprzemysłowionych. Liczba
potwierdzonych przypadków kampylobakteriozy u ludzi w krajach Unii Europejskiej
oszacowana została na 214,268 w 2012 roku, przy czym poziom infekcji Campylobacter
obejmuje szeroki zakres od mniej niż 2 do ponad 150 przypadków zachorowań na 100 000
osób w zależności od kraju w którym badania były przeprowadzone. Nie jest możliwe
bezpośrednie porównanie powyższych danych ze względu na znaczące różnice w
funkcjonowaniu programów monitorowania zakażeń w różnych krajach UE. Głównym
źródłem ludzkich infekcji pałeczkami Campylobacter w krajach rozwiniętych jest
nieodpowiednio przygotowane i zanieczyszczone pałeczkami patogenu mięso drobiowe. W
2012 roku średnio około 25% tusz mięsa drobiowego (w różnych krajach UE od 0,8% do
ponad 80%), głównie mięsa brojlerów i indyków była zainfekowanych pałeczkami
Campylobacter. Najskuteczniejszym rozwiązaniem prowadzącym do obniżenia poziomu
ludzkich infekcji wydaje się być produkcja drobiu niezakażonego komórkami patogenu, co
można osiągnąć przez immunizację ptaków na fermach. Dotychczas na świecie nie ma
dostępnej skutecznej szczepionki dla drobiu anty-Campylobacter. Badania wykorzystujące
wiele antygenów Campylobacter i różnorodne wektory do ich dostarczania do układu
immunologicznego kurcząt prowadzone są w kilku światowych laboratoriach Jednak ze
względu na nie w pełni zrozumiane mechanizmy interakcji Campylobacter z układem
immunologicznym ptaków, olbrzymią genetyczną różnorodność bakterii rodzaju
Campylobacter oraz co ostatnio udokumentowano różnice genetyczne dotyczące ras kurcząt
cel ten nie będzie łatwy do osiągnięcia. Długoterminowym celem badań prowadzonych przez
naszą grupę badawczą jest opracowanie skutecznej szczepionki dla drobiu chroniącej ich
przewód pokarmowy przed kolonizacją pałeczkami rodzaju Campylobacter, między innymi z
użyciem szczepów bakterii probiotycznych, należących do grupy LAB (bakterie kwasu
mlekowego rodzaju Lactococcus lub Lactobacillus) izolowanych z przewodu pokarmowego
kurcząt. Stosując metodykę tzw. strukturalnej wakcynologii (analizy struktury białek,
identyfikacja epitopów , określenie lokalizacji epitopów) skonstruowano hybrydowe białko
CjaAD (bialko CjaA prezentujące na powierzchni epitopy bialka CjaD). Przeanalizowano
jego antygenowość i immunogenność oraz możliwość prezentacji na powierzchni tzw. cząstek
GEM (traktowane kwasem trójchlorocotowym komórki LAB) i prezentacji na powierzchni
żywych komórek LAB. Dodatkowo przetestowane zostały martwe nośniki antygenów,
liposomy. Scharakteryzowano, stosując testy in vitro i in vivo, ponad 100 szczepów rodzaju
Lactobacillus, izolowanych od kurcząt, pod kątem właściwości probiotycznych w celu
wytypowania szczepu przydatnego do immunizacji. Zgodnie z naszą wiedzą były to pierwsze
eksperymenty tworzenia chimerycznych białek i wykorzystania ich w procesie immunizacji
stosując różne wektory i różne drogi ich dostarczania do układu immunologicznego kurcząt
(immunizacja doustna, podskórna i in ovo). Uzyskana wiedza będzie przydatna przy
wykorzystaniu szczepów LAB jako nośników genów innych bakterii patogennych.