Spis treści - CONTENTS i streszczenie

SPIS TREŚCI - CONTENTS
Stefan Kozłowski: Nowa strategia rozwoju zrównoważonego Unii Europejskiej (2006). Cz III –
A new strategy of sustainable development. Part 3. 115
Wojciech Radecki: Ochrona prawna walorów turystycznych. Cz. I. Pojęcie walorów
turystycznych, ich zagrożenia i kierunki ochrony – Legal protection of tourism qualities Part I. The
term of tourism qualities, their risks and protection policies. 126
Bożena Gajdzik, Jan Pałasz: Mapa kluczowych problemów w zarządzaniu środowiskowym
w samorządach terytorialnych – Key problems map in environmental management in the aspect
of municipal activities. 131
Klaudia Kozłowska: Lokalna Agenda 21 i wdrażanie koncepcji rozwoju zrównoważonego regionu
w gminach województwa kujawsko-pomorskiego – Local Agenda 21 and implementation of the
sustainable development concept in the municipalities of the Kujawsko-Pomorskie Voievodeship.
139
Halina Marczak: Uwarunkowania energetyczne i ekonomiczne wykorzystania energii wiatru –
Energy and economy related conditions for wind power utilisation. 145
Adam Kupczyk, Józef Szlachta: Polski potencjał produkcyjny bioetanolu w kontekście
uwarunkowań dyrektywy 2003/30/ec – Polish production capacities of bioethanol including
eu conditions. 154
Aleksander Astel: Symulacja komputerowa jako narzędzie przewidywania skutków katastrof
w przemyśle chemicznym – Computer simulation as a tool used in chemical industry catastrophy
effect predicting. 157
Danuta Cichy, Ligia Tuszyńska: Świadomość i poglądy społeczeństwa regionu mazowieckiego na
ochronę środowiska i rozwój zrównoważony – Awareness and views of the Masovia region
community on environmental protection and sustainable development. 164
Notki, omówienia, recenzje – Notes, Discussion, Reviews
Janusz Pala: Henryk Zimny – Ekologiczna ocena stanu środowiska – bioindykacja i biomonitoring
– Ecological opinion about environmental position – bioindication and biomonitoring. III
STRESZCZENIA:
Wojciech Radecki: Ochrona prawna walorów turystycznych Cz. I. Pojęcie walorów
turystycznych, ich zagrożenia i kierunki ochrony. Wprawdzie pojęcie walorów turystycznych nie
jest pojęciem prawnym, ale z łatwością można je ująć w takich kategoriach prawnych, jak
w szczególności walory krajobrazowe, walory środowiska, krajobraz kulturowy. Ochronę tak
pojętych walorów krajobrazowych można i należy realizować w ramach kompleksowej ochrony
środowiska przyrodniczego i środowiska kulturowego.
Bożena Gajdzik, Jan Pałasz – Mapa kluczowych problemów w zarządzaniu środowiskowym
w samorządach terytorialnych. W artykule przedstawiono problemy i niedociągnięcia
występujące w zarządzaniu środowiskiem w jednostkach samorządowych. Wyeksponowano różnice
pomiędzy zarządzaniem firmą a jednostką samorządową. Opracowano mapę kluczowych
problemów zarządzania środowiskowego na poziomie wszystkich szczebli samorządu
terytorialnego. Zwrócono uwagę na trudności w zarządzania środowiskowym na szczeblu
lokalnym. Omówiono najważniejsze zagadnienia zarządzania środowiskowego w kontekście
poszczególnych etapów prac: od planowania po kontrolowanie.
Klaudia Kozłowska: Lokalna Agenda 21 i wdrażanie koncepcji rozwoju zrównoważonego
regionu w gminach województwa kujawsko-pomorskiego. Głównym celem badań jest poznanie
stopnia znajomości zagadnień rozwoju zrównoważonego w administracji publicznej oraz oceną
skali zaawansowania wdrożenia LA 21 w gminach województwa kujawsko-pomorskiego.
Zadaniem władz lokalnych jest podjęcie i prowadzenie dialogu ze społeczeństwem oraz
propagowanie zasad rozwoju zrównoważonego wśród społeczności lokalnych. W praktyce idea
rozwoju zrównoważonego jest realizowana w formie strategii rozwoju, która ma wykazywać
sposób równoważenia wszystkich ładów. Niestety, mimo konieczności realizowania strategii,
samorządy gminny jak i powiatowy nie gwarantują im zrównoważonego charakteru. Badania
ankietowe wśród władz samorządowych stanowiły podstawę do zweryfikowania hipotezy
o niewystarczającym zrozumieniu owej koncepcji przez administrację publiczną. Gminy nie
rozwijają się w sposób zrównoważony, nie realizują Lokalnej Agendy 21 i nie rozwiązują
problemów w sposób kompleksowy z zachowaniem ładów: środowiskowego, gospodarczego,
społecznego oraz instytucjonalnopolitycznego.
Halina Marczak: Uwarunkowania energetyczne i ekonomiczne wykorzystania energii wiatru.
Omówiono obowiązki prawne nałożone na przedsiębiorstwa energetyczne oraz instrumenty
ekonomiczne jako mechanizmy mające wspierać rozwój energetyki z odnawialnych i skojarzonych
źródeł energii. Spośród instrumentów ekonomicznych opisano opłatę zastępczą jako alternatywę
wypełnienia obowiązku zakupowego świadectw pochodzenia „czystej” energii i kary za nie
wypełnianie obowiązków przez przedsiębiorstwa energetyczne.
Przeanalizowano możliwości osiągnięcia przyjętego przez Polskę celu ilościowego: 7,5% udziału
energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w ogólnym zużyciu energii brutto w 2010r.
W szczególności zajęto się oceną potencjalnego udziału energii z wiatru w krajowym bilansie
energetycznym. Dla przyjętych założeń, m.in. produkcji energii z elektrowni wiatrowych ok.
5 TWh/rok obliczono niezbędną ilość siłowni wiatrowych. Podkreślono konieczność subwencji
inwestycji wytwarzających energię elektryczną z przekształcania energii wiatru w celu osiągnięcia
przez inwestorów właściwej stopy zwrotu kapitału. Podano wyniki obliczeń wpływu sposobu
finansowania przykładowej elektrowni
wiatrowej na jej ocenę ekonomiczną.
Adam Kupczyk, Józef Szlachta: Polski potencjał produkcyjny bioetanolu w kontekście
uwarunkowań dyrektywy 2003/30/ec Na rynku europejskim i w Polsce obserwuje się znaczną
dynamikę wzrostu produkcji i wykorzystania biopaliw w transporcie. W naszym kraju sektor
produkcji bioetanolu jest sektorem dojrzałym, funkcjonującym od ponad 15 lat, bazującym na
technologii 2-fazowej, gdzie pierwszą fazę stanowi wytwarzanie destylatu rolniczego w gorzelniach
rolniczych, drugą – odwadnianie destylatu w zakładzie odwadniającym.
Obecnie są podejmowane próby przejścia na technologie jednofazową produkcji biokomponentu.
Zdolności produkcyjne sektora, stopniowo rozwijane,są szacowane na ok. 490 mln l/rok w zakresie
bioetanolu, zaś zdolności produkcyjne gorzelni rolniczych - dostawcy destylatu rolniczego do
odwodnienia - na 600-1000 mln dm3/rok. Pierwszy raz od wielu lat w 2006 r. wzrasta produkcja
bioetanolu oraz liczba czynnych gorzelni rolniczych. Na rok 2005 przez rząd RP został ustalony
i wykonany cel wskaźnikowy (liczony energetycznie, łącznie bioetanol, biodiesel i ETBE) na
poziomie 0,5% udziału biopaliw w zużyciu paliw w transporcie ogółem, co jednak znacznie
odbiega od 2%, o których mowa w dyrektywie 2003/30/EC. W 2006 r. wskaźnik ten ma wynieść
1,5%.
Aleksander Astel: Symulacja komputerowa jako narzędzie przewidywania skutków katastrof
w przemyśle chemicznym. Zastosowanie technik informatycznych otworzyło nowy etap
w dziedzinie modelowania, symulacji i przewidywania skutków wydarzeń katastroficznych.
Możliwość badania odpowiedzi układu na etapie prac projektowych stanowi cenne źródło
informacji szczególnie wtedy, gdy ze względu na rachunek ekonomiczny lub skalę zagrożeń
związanych ze zdrowiem lub życiem człowieka nie jest możliwe wykonanie doświadczenia
w warunkach rzeczywistych. Przedstawiono możliwości zastosowania programu ALOHA ver. 5.3.
jako pomocnego narzędzia do przewidywania skutków katastrof w przemyśle chemicznym.
Symulacja uzyskiwana w czasie rzeczywistym uwzględnia informacje o właściwościach
fizykochemicznych związków toksycznych, typie oraz skali zdarzenia a także lokalizacji
geograficznej oraz charakterystyce urbanistycznej obiektu badań. Łatwa wizualizacja efektów
symulacji pozwala prognozować skutków zdarzeń i wynikających z nich zagrożeń, identyfikować
strefy niebezpieczne dla organizmów żywych i środowiska oraz wyznaczać szacunkowe stężenie
substancji chemicznej w funkcji odległości i czasu od miejsca wycieku z uwzględnieniem
warunków meteorologicznych panujących na obszarze symulacji.
Danuta Cichy, Ligia Tuszyńska: Świadomość i poglądy społeczeństwa regionu mazowieckiego
na ochronę środowiska i rozwój zrównoważony. Udział Polski w ogólnoświatowej Dekadzie
Edukacji dla Rozwoju Zrównoważonego 2005–2014 (Decade of Education for Sustainable
Development 2005 - 2014) wymaga określenia świadomości i poglądów społeczności lokalnych w
odniesieniu do ochrony środowiska i idei rozwoju zrównoważonego. Praca jest próbą określenia
stanu świadomości i poglądów społeczeństwa w Polsce w drugim roku Dekady, na przykładzie
województwa mazowieckiego. Wyniki badań wskazują na niezbyt wysokie zainteresowanie
lokalnych społeczności problemami ochrony środowiska i rozwoju zrównoważonego. Istnieje
konieczność opracowania przez gminy programu edukacji środowiskowej dla społeczeństwa
uwzględniającego lokalne uwarunkowania. Należy wzmóc aktywność społeczeństwa w działaniach
na rzecz środowiska włączając je do realizacji lokalnych projektów z udziałem, instytucji
prowadzących edukację formalną i nieformalną na terenie gminy.
SUMMARY:
Wojciecj Radecki: Legal protection of tourism qualities. Part I. The term of tourism qualities,
their risks and protection policies. Although the term of tourism qualities is not a legal term,
however it can be easily described using especially such legal categories as landscape qualities,
environmental qualities, and cultural landscape. Protection of such defined landscape values may
and should be subject to a complex conservation and protection of the natural and cultural
environment
Bożena Gajdzik, Jan Pałasz: Key problems map in environmental management in the aspect of
municipal activities. In the paper some problems connected with environmental management in
municipal activities were presented. Some differences between management in enterprise and
community were analysed too. Authors created key problems map for municipal activities and their
environmental management. The paper in based on basic directives and principles of environmental
management process in the contest of functioning of municipal activities. The key elements of
environmental management were presented in the aspects of basic functions (from planing to
controlling).
Klaudia Kozłowska: Local Agenda 21 and implementation of the sustainable development
concept in the municipalities of the Kujawsko-Pomorskie Voievodeship. The main aim of the
research is to find out the level of knowledge about sustainable development in public
administration as well as to evaluate the stage of engaging the Local Agenda 21 within councils of
kujawsko-pomorska province. The assignment of local authorities is to undertake and sustain the
dialogue with a community and popularize rules of sustainable development among local
communities. In practice, the idea of sustainable development is carried out in form of sustainable
development strategies which ought to point out the way in which all the sorts correspond.
Unfortunately, despite of the need of realization of the strategy, both local and county councils do
not guarantee them a sustainable character. The survey conducted among council authorities
constituted base to verif hypothesis of insufficient understanding the given concept by public
administration. Additionally, this gives rise to conclusions necessary to verify the thesis, assuming
that communes do not develop in a sustainable way and neither they realize the Local Agenda 21
nor solve problems in a complex mode with preservation of environmental, economic, social and
politically - institutional sort.
Aleksander Astel: Computer simulation as a tool used in chemical industry catastrophy effect
predicting. The application of computer sciences opened a new stage in modeling, simulation and
catastrophic events effects’ predicting. The possibility of examining the response of a system at the
designing stage gives a valuable information source, especially when the economics or the
estimation of a scale of a threat connected with human health or life is not available by the means of
a real experiment. The capability of ALOHA ver. 5.3. software application is presented in this paper
as an efficient tool in chemical catastrophic events effects’ predicting. The real-time simulation
covers information concerning physical and chemical properties of toxic compounds, type and
a scale of an event, and also geographical location and building construction characteristics. An
easy visualization of simulation effects allows predicting the results of the events and the outcoming threats, identifying dangerous zones for the environment and living organisms, and also
assessing the distribution of a chemical substance as a function of time and space giving
consideration to present meteorological conditions.
Danuta Cichy, Ligia Tuszyńska: Awareness and views of the Masovia region community on
environmental protection and sustainable development. Poland’s participation in the worldwide Decade of Education for Sustainable Development 2005 – 2014 requires a recognition of the
awareness level and views of local communities in relation to environmental protection and
sustainable development. The paper is an attempt of determining the awareness level and points of
view of the public in the second year of the Decade on the example of the Masovia Voievodeship.
The results of the studies prove a relatively low level of interest of local communities in
environmental protection and sustainable development issues. There is a need to develop
environmental education programmes by municipalities which take into account local settings.
Public activity in environmental protection aimed initiatives should be strengthened through
involvement in local projects with the support of local organizations dealing with formal and
informal education in municipalities.
Halina Marczak: Energy and economy related conditions for wind power utilisation. Legal
obligations imposed on power producers and economic instruments as mechanisms supporting
power production from alternative and combined sources have been presented. Among economic
instruments, replacement fee has been described as an alternative for meeting the purchase
requirement of clean energy origin certificates as well as fines for failures to fulfill the obligations
by power producers The potential of achieving the quantitative goal of a 7,5% share of electric
energy produced from alternative sources in the total gross energy consumption in the year 2010 has
been analyzed. Special stress was put on the assessment of the share of wind power in the energetic
balance of the country. The number of wind-power stations has been calculated for the assumed
implications e.g. production of energy from wind on the level of 5 TWh/year. The need to subsidy
investment projects focused on electric energy production from wind power was indicated to enable
achievement of a proper return on investment . A calculation of the impact of financial engineering
of a wind power station on its economic assessment has been provided.
Adam Kupczyk, Józef Szlachta:Polish production capacities of bioethanol including eu
conditions. Bioethanol has been introduced in the Polish petrol fuel sector in mid 90’s only. The
basic raw material for bioethanol production in Poland is agricultural distillate from rye and
potatoes (of less significance as a raw material) in agricultural distilleries. Agricultural distillate
goes to dewatering plants (totally 18 plants declaring the possibility of dewatering), production
capacity of which is estimated to be approx. 500 millions dm3/year. At present, there are several
investments for a single phase bioethanol production being implemented (or planned), what
decreases energy inputs. The index of liquid biofuels consumed in Polish transport (in respect of
calorific value) in 2004 was 0.30% and it is planned for 2005 to be 0.5% (2003/30 EEC planned –
2%).