epi

epi
Temat:
Instytut Profesjonalnych Pełnomocników
przed Europejskim Urzędem Patentowym
Komisja ds. spornych
Zastępstwo prawne przez europejskich rzeczników patentowych przed Jednolitym
Sądem Patentowym
Dokument
przygotowany
przez:
epi
Do:
Członków Zarządu epi, krajowych stowarzyszeń IP w krajach członkowskich KPE
(Konwencji o Patencie Europejskim):
Streszczenie:
epi zwraca się z prośbą o opinie/wsparcie w kwestii prawa do reprezentacji przez
odpowiednio wykwalifikowanych europejskich rzeczników patentowych określonego
w niniejszym projekcie umowy o Jednolitym Sądzie Patentowym.
Proponuje się wprowadzenie Jednolitego Sądu Patentowego. W ramach tego projektu odpowiednio
wykwalifikowani europejscy rzecznicy patentowi będą mieli prawo reprezentowania klientów w
sądzie, tak samo jak adwokaci. Patenty są dokumentami o charakterze technicznym. Europejscy
rzecznicy patentowi mają wykształcenie techniczne, duże doświadczenie w sprawach dotyczących
patentów, obowiązują ich zasady etyki zawodowej oraz będą przechodzić szkolenie dotyczące nowych
procedur, jakie mają być stosowane w Jednolitym Sądzie Patentowym. Przyznanie europejskim
rzecznikom patentowym prawa do reprezentacji spowoduje znaczne ograniczenie kosztów i zapewni
skuteczność w sprawach spornych. Argumenty przemawiające za wprowadzeniem powyższej
propozycji zostały przedstawione szczegółowo w niniejszym dokumencie.
Dokument:
Artykuł 28, Dokument roboczy Rady Nr 15289/11, 7 października 2011
Data: 05 listopada 2011
Instytut Profesjonalnych Pełnomocników przed Europejskim Urzędem Patentowym („epi”) powstał na
mocy Konwencji o Patencie Europejskim (EPC) w wyniku postanowień przyjętych przed Radę
Administracyjną Europejskiej Organizacji Patentowej. Instytut ten, będący międzynarodową
pozarządową spółką praw publicznego, posiada swój własny statut oraz kodeks etyki zawodowej.
Jako organizacja reprezentująca pierwszą ogólnoeuropejską grupę zawodową rzeczników
patentowych, Instytut zrzesza około 9600 członków z 37 krajów europejskich, działających w
przemyśle oraz jako wolny zawód.
Organem zarządzającym epi jest Rada, w skład której wchodzą zarejestrowani europejscy rzecznicy
patentowi ze wszystkich państw sygnatariuszy Konwencji o Patencie Europejskim. Najważniejszym
organem Rady jest Zarząd, w którego skład wchodzi Prezydium.
Działalność epi opiera się głównie na pracy trzynastu specjalnie wybranych Komitetów/Komisji o
kluczowym znaczeniu dla przedstawicielskiej roli, jaką odgrywa epi w ramach działalności
Europejskiej Organizacji Patentowej (EPO), Organizacji ds. Własności Intelektualnej (WIPO),
Komisji Europejskiej oraz różnych instytucji i zrzeszeń o charakterze narodowym.
Przewodniczący/Axel Casalonga
Sekretariat epi; P.O. Box 26 01 12 | 80058 Monachium/Niemcy
Tel. +49 89242052-0 | Fax +49 89 242052-20
[email protected] | www.patentepi.com
Tel. bezp. +33 1 4561964
[email protected]
2
Stanowisko popierające
Artykuł 28, Reprezentacja –
Wprowadzenie
1.
Artykuł 28, ustęp (1) do (3) projektu Umowy o Jednolitym Sądzie Patentowym
przyjmuje następujące brzmienie:
Atrykuł 28 - Reprezentacja
(1)
Strony będą/są reprezentowane przez prawników uprawnionych do
występowania przed sądem państwa umawiającego się.
(2)
Alternatywnie, strony mogą być reprezentowane przez europejskich
rzeczników patentowych upoważnionych do działania w charakterze profesjonalnych
pełnomocników przed Europejskim Urzędem Patentowym zgodnie z Artykułem 134
KPE i posiadających odpowiednie kwalifikacje, takie jak certyfikat do sporów w
zakresie patentu europejskiego (European Patent Litigation Certificate).
(2a) Pełnomocnicy stron mogą korzystać z pomocy rzeczników patentowych, którzy
będą mieli prawo wypowiadania się w trakcie rozprawy przed Sądem zgodnie Zasadami
Postępowania.
(3)
Wymogi dotyczące kwalifikacji, o których mowa w ustępie 2 zostaną ustalone
przez Komitet Administracyjny (Administrative Committee). Wykaz europejskich
rzeczników patentowych uprawnionych do reprezentowania stron przez Sądem będzie
znajdował się u Rejestratora (Registrar).
2.
Instytut epi, który reprezentuje europejskich rzeczników patentowych i do którego
wszyscy europejscy rzecznicy patentowi są zobowiązani należeć, dokładnie rozważył
treść Artykułu 28. Punkt (2) zapewnia stronom możliwość reprezentacji wyłącznie
przez odpowiednio wykwalifikowanych europejskich rzeczników patentowych, w
przypadku podjęcia przez strony takiej decyzji. W opinii epi, taki rozwiązanie zapewnia
przeprowadzenie efektywnego, sprawnego i niekosztownego postępowania sądowego w
sprawach spornych, szczególnie w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw.
3.
Jednolity Sąd Patentowy nie będzie sądem nadrzędnym w stosunku do sądów
krajowych, lecz odrębnym sądem powołanym do rozpatrywania spraw spornych
dotyczących patentów europejskich, z własnymi regułami proceduralnymi, różnymi od
przepisów proceduralnych obowiązujących w jakimkolwiek z krajów członkowskich
Unii Europejskiej. Bez względu na to, czy do składu sędziowskiego sądu, o którym
mowa, zostanie powołany sędzia o przygotowaniu technicznym, proponowany sąd
będzie miał charakter zdecydowanie techniczny, obok oprócz wyspecjalizowania w
prawie patentowym – patenty są dokumentami technicznymi. Sąd ten będzie więc
sądem wyspecjalizowanym, wyróżniającym się od innych sądów dwiema cechami:
technicznym charakterem prowadzonych spraw oraz działaniem w oparciu o
uregulowania prawne ustanowione przez Konwencję o Patencie Europejskim (KPE)
3
oraz przyszłe uregulowania dotyczące jednolitego patentu Unii Europejskiej ( EU
Unitary Patent Regulation (EUPR)).
Zalety reprezentacji przez europejskich rzeczników patentowych
4.
Liczba pełnomocników reprezentujących strony w sprawach dotyczących patentów
zostałaby zredukowana, co spowodowałoby znaczne ograniczenie kosztów. Możliwe
stałoby się prowadzenie postępowania z jednym pełnomocnikiem, a nie przez
adwokata1 lub „prawnika” (jak definiowano w umowie) i rzecznika patentowego.
Europejski rzecznik patentowy może być osobą, która już reprezentuje stronę w
związku z formułowaniem i rejestracją zgłoszeń patentowych i jest zaznajomiona z
daną technologią stosowaną przez stronę; będzie on prawdopodobnie miał również
wiedzę na temat istniejącego stanu techniki w danej dziedzinie oraz działań
konkurencji. Europejski rzecznik patentowy będzie miał wieloletnie przeszkolenie i
praktykę w dziedzinie prawa patentowego i, w przeciwieństwie do prawników, będzie
posiadał stosowne kwalifikacje, takie jak certyfikat do sporów w zakresie patentu
europejskiego (European Patent Litigation Certificate), uprawniające do prowadzenia
spraw w Jednolitym Sądzie Patentowym. Klient będzie mógł wybrać, czy chce być
reprezentowany przez Europejskiego Rzecznika Patentowego, prawnika czy też przez
obydwu. Możliwość reprezentacji przez europejskiego rzecznika patentowego pozwoli
uniknąć problemów związanych z konkurencją między europejskimi rzecznikami
patentowymi a adwokatami.
Korzyści reprezentacji przez europejskich rzeczników patentowych z punktu widzenia analizy
kosztów i zysków
5.
1
Korzyści wynikające z reprezentacji przez europejskich rzeczników patentowych z
punktu widzenia analizy kosztów i zysków są wielokrotnie wymieniane w Raporcie
Końcowym nt. „Analiza kosztów i zysków jednolitego i zintegrowanego europejskiego
systemu sądów patentowych” przygotowanym przez Instytut Badań Innowacyjnych
Uniwersytet Ludwiga Maximiliana w Monachium (Final Report „Economic CostBenefit Analysis of a Unified and Integrated European Patent Litigation System”,
Institute for Innovation Research of the Ludwig-Maximillians-Universität) z dnia 26
lutego 2009. Na str. 6 raportu, środkowy akapit, stwierdzono, że: „Szczególnie
obiecującym środkiem jest przyznanie prawa reprezentacji wyspecjalizowanym
europejskim rzecznikom patentowym”. Na str. 20, ostatni akapit, stwierdzono, że: „Dla
celów niniejszego raportu, warto zwrócić uwagę, że propozycja Prezydencji zawiera
różne działania zmierzające do zapewnienia stosunkowo niewielkich kosztów
postępowania sądowego. Wśród nich należy wymienić przepisy dotyczące zarządzania
sprawą (case management) (Artykuł 24) oraz reprezentacji stron przez europejskich
rzeczników patentowych wyspecjalizowanych w sprawach spornych dotyczących
W języku angielskim termin „prawnik” (lawyer) może mieć bardzo szerokie znaczenie i w niektórych
okolicznościach może obejmować również rzeczników patentowych; dlatego też w niniejszym dokumencie
termin adwokat (attorney-at –law) używany w odniesieniu do osób posiadających kwalifikacje do prowadzenia
działalności w zakresie prawa ogólnego. W Anglii adwokatami są tzw. barristers oraz solicitors.
4
patentów (Artykuł 28)”. Kwestia reprezentacji przez wyspecjalizowanych i
doświadczonych europejskich rzeczników patentowych dalej jest omówiona w punkcie
(v) na stronie 21 oraz na stronie 50 w środkowym akapicie; stwierdza się tam, że
dopuszczenie do większej konkurencji wśród pełnomocników jest właściwym
sposobem ograniczenia kosztów postępowania spornego.
6.
Biorąc pod uwagę efektywność kosztową tego systemu w połączeniu z większym
oddziaływaniem sporów sądowych na rynek, mniejsze przedsiębiorstwa będą mogły
pozwolić sobie na podejmowanie spraw spornych, co doprowadzi do wzrostu popytu na
takie działania. Możliwość bezpośredniej reprezentacja przez europejskich rzeczników
patentowych pozwoli być może uniknąć niedoboru pełnomocników procesowych.
Jakość reprezentacji przez europejskich rzeczników patentowych
7.
Artykuł 28(2) projektu Umowy nakłada na europejskich rzeczników patentowych
wymóg posiadania odpowiednich kwalifikacji, takich jak certyfikat do sporów w
zakresie patentu europejskiego (European Patent Litigation Cerificate). Takie
uprawienie zagwarantuje dobrą jakość usług świadczonych przed Jednolitym Sądem
Patentowym. Z uwagi na to, że jest to sąd wyspecjalizowany, którego działalność opiera
się na własnych przepisach i procedurach, brak prawa do reprezentacji przez sądem
krajowym nie może dyskredytować europejskiego rzecznika patentowego. Żaden
adwokat nie jest obecnie obeznany z procedurą postępowania przez Jednolitym Sądem
Patentowym. Europejscy rzecznicy patentowi, podobnie jak prawnicy, będą musieli
zapoznać się z tymi nowymi przepisami procedury rozstrzygania sporów patentowych,
z tą różnicą, że europejscy rzecznicy patentowi będą musieli spełnić wymóg posiadania
certyfikatu do sporów w zakresie patentu europejskiego (European Patent Litigation
Certificate) lub podobnych kwalifikacji, natomiast prawnicy nie będą do tego
zobowiązani.
8.
W interesie stron leży, aby spory dotyczące patentów były prowadzone przez
odpowiednio wykwalifikowanych i odpowiednio przeszkolonych profesjonalistów,
którzy będą umieli przeprowadzić klienta przez wszystkie aspekty sporów patentowych.
Prawo do reprezentacji będą mieli wszyscy prawnicy, nawet ci, którzy są biegli, na
przykład, tylko w prawie rodzinnym lub prawie pracy, nie posiadając żadnego
dodatkowego certyfikatu uprawnień do występowania przed sądami patentowymi; tak
więc wśród prawników będzie wiele osób niemających żadnej wiedzy w dziedzinie
techniki, prawa patentowego czy procedury Jednolitego Sądu Patentowego. Wiedza
zdobyta przez prawnika w dziedzinie prawa jest ogólna i rozległa, jednak nie obejmuje
specyficznego zakresu własności intelektualnej czy, w szczególności, wysoce
wyspecjalizowanej wiedzy w zakresie patentów. Prawnicy zazwyczaj nie mają
wykształcenia technicznego ani żadnej znajomości czy przeszkolenia w zakresie
procedur nowego Jednolitego Sądu Patentowego, Konwencji o Patencie Europejskim
(KPE) czy przyszłego uregulowania dotyczącego europejskiego patentu o skutku
jednolitym (EUPR). KPE oraz przyszłe EUPR nie są częścią żadnego systemu prawa
krajowego. Chociaż sprawy sporne przed Jednolitym Sądem Patentowym będą
dotyczyły i podnosiły wiele skomplikowanych i specyficznych kwestii prawnych,
większość prawników nie będzie posiadało doświadczenia, wiedzy i znajomości tematu,
5
niezbędnych do prowadzenia takich spraw, zwłaszcza jeśli będą to prawnicy
pochodzący z kraju z niewielkim lub żadnym doświadczeniem w sferze patentów.
Specyficzna wiedza europejskich rzeczników patentowych.
9.
10.
Większość europejskich rzeczników patentowych działa również jako krajowi rzecznicy
patentowi w 38 krajach członkowskich Konwencji o Patencie Europejskim należących
do Organizacji Patentu Europejskiego , która zawsze przodowała w integracji
europejskiej.
Europejscy rzecznicy patentowi przechodzą szkolenie dotyczące obrony lub
podważania ważności patentów. Analiza zakresu ochrony patentów i doktryny
ekwiwalentów stanowi cześć codziennej pracy europejskich rzeczników patentowych,
tak samo jak formułowanie lub rozważanie argumentów przeciw wprowadzaniu w życie
patentów, zasad dotyczących wyczerpania praw z patentów oraz klasycznych
argumentów obronnych. W pracy związanej ze sprawami spornymi europejscy
rzecznicy patentowi muszą dostarczyć prawnikom odpowiednich argumentów
dotyczących ważności lub naruszenia patentu. Europejscy rzecznicy patentowi często
uczestniczą w rozprawach sądowych i nabywają dodatkowe umiejętności, związane na
przykład z prawem konkurencji, mogą również uczestniczyć w negocjacjach i
przygotowywaniu umów w zakresie prawa własności intelektualnej w tym ugód i
umów licencyjnych.
11.
Europejscy rzecznicy patentowi reprezentują ponadto klientów nie tylko w
postępowaniu związanym z badaniem i udzielaniem patentów w Europejskim Urzędzie
Patentowym (EPO), ale także w postępowaniu sprzeciwowym i apelacyjnym
dotyczącym ważności udzielonych patentów prowadzonym w wydziałach ds.
postępowań sprzeciwowych i przed kolegiami ds. spornych Europejskiego Urzędu
Patentowego (EUP).
12.
Należy zaznaczyć, że Komisje Apelacyjne w ramach EUP są organami autonomicznymi
ładającymi się z Prezydium oraz różnych Izb rozpatrujących poszczególne sprawy.
Skład osobowy poszczególnych izb przy rozpatrywaniu odwołań od decyzji wydziału
ds. postępowania sprzeciwowego jest różny w zależności od rodzaju sprawy i może
obejmować dwóch lub trzech członków z kwalifikacjami technicznym oraz jednego lub
dwóch członków z wykształceniem prawniczym, co jest właściwe, ponieważ z reguły
aspekty techniczne mają dominującą rolę w danej sprawie.
13.
Innymi słowy, europejscy rzecznicy patentowi uznawani są za osoby kompetentne do
reprezentowania stron przed urzędem europejskim, którego poszczególne Izby działają
zgodnie ze wspólnymi Zasadami Proceduralnymi, przesłuchują świadków i ekspertów,
podobnie jak inne sądy powszechne, oraz prowadzą postępowanie w jednym z trzech
języków urzędowych. Komisje Odwoławcze mają międzynarodowy skład osobowy
wybrany z puli niezależnych sędziów, w tym sędziów o kwalifikacjach technicznych,
którzy nie mogą być odwołani z urzędu; tak więc tworzą oni unikalną ogólnoeuropejską
instytucję o charakterze sądowym, tj. coś w rodzaju Jednolitego Sądu Patentowego
6
pierwszej instancji, powołaną do wydawania decyzji dotyczących ważności patentów
europejskich i przyszłych patentów wspólnotowych.
14.
Jeśli więc europejscy rzecznicy patentowi będą reprezentować klientów przed
Jednolitym Sądem Patentowym, strona postępowania będzie mogła mieć tylko jednego
pełnomocnika posiadającego dobre kwalifikacje techniczne odpowiednie dla danej
sprawy spornej, odpowiednią wiedzę nt. Konwencji o Patencie Europejskim (KPE) i
uregulowań dotyczących europejskiego patentu o skutku jednolitym (EUPR), jeśli
EUPR mocy zostanie wprowadzony, oraz Zasad Postępowania przed Jednolitym Sądem
Patentowym, jak również będzie miał ogólną wiedzę i praktykę w postępowaniu
spornym dotyczącym patentów.
Procedury dyscyplinarne w przypadku europejskich rzeczników patentowych
15.
Artykuł 11 „Rozporządzenia o ustanowieniu Instytutu profesjonalnych pełnomocników
przed Europejskim Urzędem Patentowym” [Regulation on the establishment of an
Institute of Professional representatives before the European Patent Office] (Europejski
Instytut Patentowy, tzw., epi) oraz „Rozporządzenia o dyscyplinie zawodowej
profesjonalnych pełnomocników” [Regulation on discipline for professional
representatives’] ustanawiają zasady profesjonalnego postępowania europejskich
rzeczników patentowych. „Zasady dodatkowe procedury Komisji Dyscyplinarnej”
[Additional Rules of procedure of the Disciplinary Committee] zawierają uregulowania
dotyczące Komisji Dyscyplinarnej epi oraz procedury postępowania Komisji. Istnieje
również możliwość wprowadzenia dodatkowych specjalnych zasad profesjonalnego
postępowania dla reprezentacji przez europejskich rzeczników patentowych,
występujących przed Jednolitym Sądem Patentowym. Zasady profesjonalnego
postępowania oraz procedury dyscyplinarne obowiązujące prawników różnią się
znacznie w poszczególnych państwach członkowskich UE.
Wniosek
16.
Należy utrzymać obecne zapisy Artykułu 28(2) dopuszczające zastępstwo prawne przez
Europejskich Rzeczników Patentowych posiadających odpowiednie dodatkowe
kwalifikacje.