ZAGUBIONE HISTORIE - trzecia odsłona cyklu: GALICJA

ZAGUBIONE HISTORIE - trzecia odsłona cyklu: GALICJA. TOPOGRAFIE MITU.*
Wernisaż: 9 września (piątek) 2011 , godz. 18.00 Galeria BWA SOKÓŁ w Nowym Sączu
Podczas wernisażu:
projekt Helmut & Johanna Kandl, „Hymn Ludowy” w wykonaniu chóru SCHERZO
Attila Menesi, SOKÓł remix, 2011 ,projekcja na podstawie napisu na fasadzie Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ
Urbanizer Visuals, Special AV set (dziedziniec MCK SOKÓŁ)
oprowadzanie kuratorskie w sobotę 10 września o godz.12.00
Wystawa potrwa do 9 pażdziernika 2011r.
Koncepcja projektu GALICJA.TOPOGRAFIE MITU nawiązuje do tradycji i historii regionu – i całej XIX w.
Małopolski - w którym Nowy Sącz był przykładem typowego, wielonarodowego oraz wielokulturowego miasta
Cesarstwa Austro-Węgierskiego. Ten kontekst w znaczący sposób wpłynął na jego tożsamośd, kształt, rozwój i jest
odczuwalny również dziś, mimo że od czasów Cesarstwa minęło już prawie 100 lat.
Projekt budują zatem dwie, przenikające się tradycje. Jedna to perspektywa sądecka – subregionu Małopolski, druga o
szerszym zasięgu, nawiązująca do większej liczby narodów, będących współobywatelami Austro–Węgier.
Przedsięwzięcie jest realizowane w formie pięciu międzynarodowych prezentacji artystycznych, przygotowywanych za
każdym razem przez innego kuratora (reprezentującego różne nacje byłego Cesarstwa). Umożliwiają one współczesną
interpretację o charakterze artystycznym tematu naszej tożsamości oraz nawiązanie do dzisiejszego spojrzenia na
niegdysiejszą wspólnotę ze strony mieszkaoców obecnie niezależnych paostw imperium. Taka konfrontacja artystyczna
oraz ideowa, wynikająca zarówno z historii, jak i z obecnych nurtów w sztuce, pozwala na wielostronną reinterpretację
zastarzałych mitologii, związanych z cesarsko-królewską tradycją, a jednocześnie naświetla obecne problemy nurtujące
te kraje.
Przedsięwzięcie współtworzą znakomici kuratorzy, którzy są autorami koncepcji poszczególnych prezentacji:
Adam Budak (Austria) – od 2003 r. kurator w Kunsthaus Graz w Austrii i jednocześnie kurator wielu międzynarodowych
przedsięwzięd artystycznych w Europie, spośród których warto wymienid Biennale Architektury w Wenecji (2004 r.) oraz
Manifesta 7 (2008 r.). Autor licznych wystaw m.in. w Austrii, Polsce, Szwajcarii, Niemczech, twórca licznych cykli
wykładów oraz konferencji poświęconych sztuce współczesnej, a także współtwórca podyplomowych studiów
w zakresie teorii i praktyki kuratorskiej na Uniwersytecie Jagiellooskim Krakowie.
Michał Koleček (Czechy) – niezależny kurator i twórca wielu wystaw międzynarodowych w Czechach, Austrii, Chorwacji,
Niemczech, Szwajcarii; w latach 2002 – 2003 Kurator Kolekcji Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej w Muzeum
Narodowym w Pradze, a obecnie, od 2007 r. sprawuje m. in. funkcję dziekana Wydziału Sztuki i Design Uniwersytetu
w Usti nad Łabą.
Danna Taggar Heller (Izrael) – historyk sztuki i niezależny kurator, pracujący na stałe w Izraelu. Kurator wielu wystaw
m.in. w Izraelu, USA oraz Czechach współpracująca z najlepszymi artystami na świecie. Inicjatorka wielu przedsięwzięd
promujących najnowszą sztukę izraelską. W 2006 r. Dyrektor Galerii Dvir Gallery Tel Aviv, w latach 2007-2009 kurator
Solo Gallery Tel Aviv, obecnie pracuje jako niezależny kurator.
Anda Rottenberg (Polska) – historyk i krytyk sztuki, kurator wystaw, organizator polskiego życia artystycznego,
wieloletnia Dyrektor Galerii Zachęta. Współzałożycielka niezależnej Fundacji Egit (1986), Fundacji Instytut Promocji
Sztuki (1998) i Ośrodka Sztuki Współczesnej Fundacji Batorego (1992). W latach 1988–1993 przewodniczyła Polskiej
Sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA. Ma w swoim dorobku wiele tekstów krytycznych
o sztuce, publikowanych w kilkunastu językach. Kurator licznych wystaw promujących polską sztukę w kraju i za granicą
(w tym na Biennale w Wenecji i Sao Paulo), a także wystaw problemowych od Niemiec, Rosji po USA i Koreę
Południową.)
Projekt współfinansowany ze środków
Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach
Małopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007–2013.
SZTUKA WSPÓŁCZESNA NARODÓW
DAWNEJ MONARCHII
AUSTRO_WĘGIERSKIEJ
Dotychczas miały miejsce dwie wystawy PASJA ORNITOLOGA, której kuratorem był Adam Budak, oraz
RYTMIKA DWICZEO kuratorowana przez Michala Kolečka.
UTRACONE HISTORIE przygotował
Barnabas Bencsik, węgierski historyk i krytyk sztuki, niezależny kurator wielu wystaw prezentujących węgierską sztukę
najnowszą w Europie, m.in. kurator pawilonu węgierskiego na Biennale w Wenecji (2001 r.). Inicjator, a od 2006 r.
dyrektor, ACAX (Agency for Contemporary Art EXCHANGE, która zajmuje się współpracą i wymianą artystyczną
w wymiarze regionalnym i międzynarodowym). Obecnie, od 2008 r. Dyrektor Ludwig Múzeum – Muzeum Sztuki
Współczesnej w Budapeszcie.
Barnabás Bencsik o wystawie:
Wystawa zatytułowana UTRACONE HISTORIE ma na celu zgłębienie różnych zjawisk, form i praktyk zarówno
zbiorowej pamięci jak i historycznej amnezji, wysiłku jednostki i zbiorowości w celu stworzenia oraz odtworzenia
personalnych i historycznych wspomnieo przeciwstawiających się rozmyślnemu zapomnieniu narzuconemu przez aparat
ideologiczny i polityczny.
Artyści z krajów tego regionu, który kiedyś stanowił Monarchię Austro-Węgierską, analizują psychologiczne, społeczne
i estetyczne cechy prywatnych i zbiorowych wspomnieo, rozważając niedawną przeszłośd i społeczno-polityczne
zawirowania, które miały miejsce w ich własnych, zmieniających się społeczeostwach.
Pamiętad to zawsze odczytywad przeszłośd, a odczytywanie to wymaga umiejętności wyobraźni, zarówno werbalnej jak
i wizualnej, wywiedzionej z tradycji snucia opowiadao dotyczących danej kultury, prezentującej w opowiadaniu
zagadnienia, które ostatecznie zawdzięczają swoje znaczenie praktykom interpretacyjnym stosowanym przez
społecznośd danego języka. Kiedy to, co się pamięta stanowi czyjeś własne przeżycia, myślowy obraz przeszłości staje się
zjawiskiem świadomości tylko wtedy, gdy zostaje ubrany w słowa, obrazy i inne formy symboliczne, a one zawdzięczają
swoje znaczenie praktykom społecznych interakcji. Natomiast historia powstaje, gdy pamięd społeczna i stała tradycja
przestają działad i rozpływają się. Historia jest nauką i jako taka przeznaczona jest tylko dla nielicznych podczas gdy
pamięd zbiorowa przeszłości jest wspólna dla różnych warstw społeczności. Ponadto, historia tego regionu była
regularnie nadużywana dla celów ideologicznych i z przyczyn politycznych oraz wykorzystywana do budowania mitów
narodowych w celu manipulacji masami. Poprzez podejście krytyczne i pozorny subiektywizm współczesna praktyka
artystyczna może dostarczyd wnikliwego i obiektywnego zgłębienia tych zagadnieo w celu przekroczenia kontrowersji
pomiędzy różnymi interpretacjami ideologii nacjonalistycznej, etnicznego przyporządkowania i fałszywych przekonao i
może nawet przeciwdziaład zapomnieniu traumatycznych zdarzeo.
Burzliwa historia zeszłego stulecia tej części Europy, która nie posiada ani wyraźnego zarysu geograficznego ani
właściwej nazwy, a jedynie przybliżone określenie zdeterminowane przez różnorakie uprzedzenia ideologiczne tzn.
Mitteleuropa, Zwischeneurope, Europa Środkowo-Wschodnia, Europa Wschodnia itp., stanowiła wyzwanie dla
wytrzymałości społeczeostw, które od pokoleo musiały znosid ciągłe transformacje ideologii paostwowej, częste zmiany
sił politycznych i administracyjnych, niedostatek kulturalny i gospodarczy, oraz nieustanne, nagłe i ogromne
przekształcenia struktur lokalnych społeczności. Geopolityczna topografia regionu Europy środkowej została kilkakrotnie
zmieniona przez potęgi światowe. Zmiany historyczne zachodziły zwykle bez prawdziwego zaangażowania i aktywnego
uczestnictwa szerszych mas społeczności tych obszarów. Historia po prostu przydarzała się bezbronnym ludziom. I te
doświadczenia ludzkie stały się najważniejszą egzystencjalną lekcją dla ludzkich pokoleo w regionie Europy Środkowej na
przestrzeni XX wieku. Warunki ciągłej zmiany we wszystkich dziedzinach codziennego życia: społecznej, politycznej,
gospodarcze i kulturalnej, miały ogromny wpływ na zwyczaje i zbiorową świadomośd tych społeczeostw.
Artyści uczestniczący w wystawie Utracone historie wydobywają ukryte i zapomniane historie oraz bolesne losy ludzkie z
ubiegłego stulecia zanim popadną one w zapomnienie. Ich poszukiwania artystyczne koncentrują się na takich
zagadnieniach jak pamięd i tłumienie zbiorowych traumatycznych przeżyd, konfliktów oraz wrogości, inne poziomy
pamięci, manipulacje ideologiczne oraz na kontrowersyjnych relacjach pomiędzy doświadczeniami jednostki a oficjalnie
skonstruowaną wersją historii w różnych okresach czasu.
Projekt współfinansowany ze środków
Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach
Małopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007–2013.
SZTUKA WSPÓŁCZESNA NARODÓW
DAWNEJ MONARCHII
AUSTRO_WĘGIERSKIEJ
W ramach wystawy swoje prace prezentują:
István Csákány, Hubert Czerepok, Zuzanna Janin, Johanna&Helmut Kandl, Eva Kotátková, David Maljkovic,
Ciprian Mureşan, Licia Nimcova, Société Réaliste, Mladen Stilinovic, Technica Schweiz, Miroslav Tichý.
István Csákány (ur. 1978 w Sepsiszentgyörgy, Rumunia), absolwent Węgierskiej Akademii Sztuk Pięknych, twórca
instalacji site-specific, rzeźb, fotografii, laureat BREUER IN PÉCS / BACK and FORTH - konkursu poświęconego pamięci
Marcela Breuera i nagrody dla Najlepszego Młodego Artysty 2007 roku, przyznawanej przez Studio of Young Artists
Association; swoje prace prezentował w muzeach i galeriach Rumunii, Węgier, Austrii, Polski, Słowacji oraz
Wielkiej Brytanii.
Hubert Czerepok. (ur. w1973 w Słubicach, Polska), absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu - dyplom z zakresu
rysunku i rzeźby. Rysuje, maluje, tworzy obiekty, instalacje, wideo, animacje, wykonuje found footage’owe filmy,
realizuje projekty multimedialne i działa w przestrzeni publicznej. Od 1999 roku ze Zbigniewem Rogalskim współtworzył
artystyczny duet Magisters. Jego wielowątkowa twórczośd dotyka problemów rodzących się na styku tego co
instytucjonalne i prywatne, realne i wirtualne; eksploruje obszary pomiędzy fikcją a prawdą, sacrum i profanum;
w sposób szczególny analizuje mechanizmy rządzące światem sztuki, korzystał m.in. ze stypendium w Oslo (Research
Council of Norway, Research Programme, National Academy of Fine Arts, 2001); Maastricht (Jan van Eyck Academy,
Post-Academic Institut Research and Production Fine Art, Design and Theory,2002-2003) oraz Antwerpii (Higher
Institute for Fine Arts – Flanders, 2004-2005).
Zuzanna Janin (ur. w 1961 w Warszawie,Polska) tworzy instalacje, wideo instalacje, rzeźby, jest autorką licznych działao
performatywnych w tym kontrowersyjnego projektu Widziałam swoją śmierd symulującego śmierd artystki i jej pogrzeb.
Założycielka fikcyjnej telewizji o sztuce studio_telewiZyJne. W 2009 roku stworzyła pierwsze odcinki
"serialu art video" "Majka z filmu (Szaleostwo Majki Skowron)" na bazie serialu z 1976 roku, w którym – jako dziecko zagrała główną rolę. Odtwórczynią nowej Majki jest córka artystki- Mel Baranowska. Artystka została wyróżniona
tytułem Osobowośd Artystyczna Roku 1999(CSW, Warszawa),nominowana do Paszportu Polityki w latach:1998, 1999,
2002,finalistka nagrody Adi Prize for Art. z 2003r., laureatka nagrody głównej na ViennAfair 2006r.
Helmut & Johanna Kandl – kolektyw artystyczny utworzony w 1997 roku zajmujący sie zbieraniem informacji o wpływie
okoliczności ekonomicznych i politycznych na życie codzienne narodów byłego bloku wschodniego i poddawaniem ich
artystycznej analizie oraz twórczemu komentarzowi, artyści żyją i pracują w Berlinie oraz Wiedniu.
Eva Kotátková (ur. 1982 w Pradze, Czechy) - studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Pradze i na praskiej Akademii
Sztuki Użytkowej a także w Instytucie Sztuki w San Francisco oraz na Akademii Sztuk Plastycznych we Wiedniu. Rysuje,
tworzy prace wideo, instalacje i performance, za pomocą sztuki analizuje zachowania społeczne w najbliższym jej
środowisku - domu, rodzinie, szkole; ważnym obszarem jej zainteresowao jest także sam proces tworzenia, rewizja
klasycznych form ekspresji artystycznej, procedur i technik.Ważniejsze nagrody: Jindřich Chalupecký Award for Young
Artists,(2007, CZ), Josefa Hlávka Award, (2007,CZ)
David Maljkovic (ur. w 1973 w Rijeka, Chorwacja), ukooczył Akademię Sztuk Pięknych w Zagrzebiu w zakresie
malarstwa i multimediów, autor prac wideo ,rzeźb, instalacji oraz kolaży nawiązujących do dziedzictwa byłej Jugosławii,
komentuje historię z perspektywy wyobrażonej przyszłości, antycypuje przyszłośd narodów byłego bloku wschodniego,
Ciprian Mureşan (ur. w 1977 roku w Cluj, Rumunia), współwydawca pisma IDEA art + society magazine, absolwent
Uniwersytetu Sztuki i Designu w Cluj, w obszar jego działalności twórczej wchodzi rysunek, malarstwo, grafika, wideo
i rzeźba; analizuje m.in. rzeczywistośd polityczno- społeczną w krajach byłego bloku wschodniego, ukazuje fenomen
wolności przeglądającej się w krzywym zwierciadle konsumpcjonizmu i problematyzuje wpływ przeszłości Rumunii na
dzisiejszą mentalnośd jej mieszkaoców, poddaje analizie rzeczywistośd kreowaną przez media i bada znaczenie
rozwijającej się techniki dla komunikatów wizualnych. Swoje prace prezentował m.in. podczas I Biennale Sztuki
Projekt współfinansowany ze środków
Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach
Małopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007–2013.
SZTUKA WSPÓŁCZESNA NARODÓW
DAWNEJ MONARCHII
AUSTRO_WĘGIERSKIEJ
w Atenach (2007), III Biennale w Pradze (2007), na wystawie Dada East? Romanian Context of Dadaism, w Zachęcie –
Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie,
Lucia Nicova (ur.1977 w Humenne, Słowacja), studiowała na Uniwersytecie Śląskim w Opavie, w instytucie fotografii
kreatywnej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Amsterdamie, tworzy głównie fotografie i video.
Laureatka licznych nagród, m.in. słowackiej Tatra Banka Art Award, niemieckiej Oskar Barnack Award, włoskiej
Baume & Mercier Award, i japooskiej Mio Photo Award - Kasahara Michiko Prize.
Société Réaliste - paryski kolektyw artystyczny powołanym przez Węgra Ferenca Grófa i Francuza Jean-Baptiste’a
Naudy’ego w 2004 roku. Ich działania artystyczne – wystawy, publikacje i konferencje – sytuują się na pograniczu
aktywizmu politycznego, eksperymentalnej ekonomii i społecznej inżynierii.
W swoich projektach kolektyw podaje krytyce ideę Europy jako nacjonalistyczną i odległą od geograficznej,
narodowościowej oraz politycznej rzeczywistości proponując radykalny kosmopolityzm. Grupa pracuje obecnie nad
projektem wystawy "Empire, State, Building", zainicjowanej w lutym 2011 w paryskim Jeu de Paume, której finał
planowany jest na wiosnę 2012 roku w Ludwig Museum w Budapeszcie
Mladen Stilinovid (ur.w 1947 w Belgradzie, Serbia)artysta konceptualny, żyje i pracuje w Zagrzebiu, w swej pracy bazuje
na idei sztuki krytycznej, był jednym z członków - założycieli Grupa šestorice autora (grupy sześciu autrów) aktywnej
w Zagrzebiu w latach 1975 - 1979. Jego prace znajdują się w m.in. zbiorach: Museum of Modern Art w Nowy Jorku
i w Centre Georges Pompidou w Paryżu
Tehnica Schweiz to węgierski kolektyw artystyczny, powołany do życia w 2004 roku, który tworzą: Gergely László
(1979) i Péter Rákosi (1970).Zajmują się fotografią i działaniami per formatywnymi. Grupa uczestniczy w projekcie
artystycznym Pice of Cake związanym z szeroko zakrojoną działalnością fotograficzną, Gergely László jest członkiemzałożycielem Lumen Photography Foundation.
Miroslav Tichý (ur. 1926 w Nětčicach zm. 2011 r. w Pradze, Czechy) – malarz i fotograf amator, w latach 1945-1948
studiował malarstwo na Akademii sztuk Piękny w Pradze, Przez kilka lat aktywnie uczestniczył w oficjalnym w życiu
artystycznym. Utrzymywał kontakty z grupą malarzy skupionych wokół Vladimíra Vašíčka i Bohumíra Matala.
Inspirowały go dokonania twórców awangardy, impresjonizmu i kubizmu. Na trzecim roku przerwał studia, powrócił do
rodzinnego domu i od tej pory tworzył w izolacji. W latach 60-tych zajął się fotografią. Fotografował za pomocą
skonstruowanych przez siebie aparatów i starego sprzętu fotograficznego. Motywem przewodnim jego prac są kobiety
fotografowane zwykle z ukrycia - całe sylwetki lub fragmenty ciał. Odkryty przez krytykę w latach 2000 dopiero 2004
roku zgodził się na pierwszą publiczną prezentację swoich zdjęd. Wybór fotografii pokazano wówczas podczas Biennale
Sztuki w Sewilli. Niedługo po tym odbyła się pierwsza, indywidualna wystawa w Zurychu. W 2005 roku artysta otrzymał
nagrodę Discovery Award na festiwalu w Arles.
.
Projekt współfinansowany ze środków
Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach
Małopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007–2013.
SZTUKA WSPÓŁCZESNA NARODÓW
DAWNEJ MONARCHII
AUSTRO_WĘGIERSKIEJ