Upadłość konsumencka

Transkrypt

Upadłość konsumencka
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
Upadłość konsumencka
Tomas Aitis
Tłumaczenie z języka litewskiego Jolanta Jurkunas
Tłumaczenie z Tomas Aitis
„FIZINIŲ ASMENŲ BANKROTAS”
© FAB, Kaunas 2013
ISBN 978-609-408-438-6
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
SPIS TREŚCI
• Co to jest upadłość?
• Historia upadłości w skrócie
• Różnice dotyczące upadłości w różnych krajach
• Upadłość osób fizycznych w Unii Europejskiej
• Upadłość osób fizycznych w Wielkiej Brytanii
• Historia upadłości osób fizycznych w Polsce
• Upadłość osób fizycznych w Polsce
• Inne możliwe rozwiązania
• Sposoby poprawienia sytuacji finansowej
• Jak pożyczać?
• Do kogo zwrócić się?
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
Co to jest upadłość?
„Zachowanie, tego co nabyte jest nie mniejszą sztuką niż samo
nabycie” Owidiusz
Upadłość – jest to procedura prawna, w trakcie której
ogłaszana jest niezdolność dłużnika do spłaty długów.
Obowiązkowy
warunek
ogłoszenia
upadłości
–
dotyczący zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych – to
niewypłacalność, czyli niemożność wywiązania się ze swoich
zobowiązań.
Przy upadłości osoba trzecia przejmuje zarządzanie
sprawami finansowymi dłużnika. W Polsce jest to syndyk,
nadzorca sądowy albo zarządca.
Głównymi celami upadłości jest likwidacja całego
majątku dłużnika i rozdysponowanie otrzymanych środków (a
także miesięcznego dochodu) dla wierzycieli, aby pozbyć się
długów i zacząć życie na nowo.
Upadłość daje możliwość rozpoczęcia działalności
gospodarczej od podstaw w sytuacji, gdy zadłużenie jest
wysokie i jest małe prawdopodobieństwo, że dłużnik
kiedykolwiek zdoła je spłacić.
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej zapewnia:
-
ochronę od egzekwowania kwot wierzycieli,
-
zatrzymanie naliczania odsetek,
-
umorzenie zadłużenia po upływie danego okresu.
Zjawisko zadłużenia w krajach rozwiniętych jest
uważane za naturalną i nieuniknioną konsekwencję wzrostu
gospodarczego. Zadłużenie (czyli skuteczne funkcjonowanie
rynku kredytów) wspiera wzrost gospodarczy i przyczynia się
do podniesienia poziomu życia społecznego. Jednak jednym z
głównych problemów krajów rozwiniętych jest zbyt wysokie
zadłużenie osób fizycznych i gospodarstw domowych.
Upadłość konsumencka jest sposobem walki z tym
problemem. Prawda jest taka, iż nadmierne zadłużenie jest
bezpośrednio związane z sytuacjami kryzysowymi, a nie z
samym zjawiskiem zadłużenia.
Najczęstszymi przyczynami zadłużenia osób fizycznych
są:
kredyty
konsumpcyjne,
na
mieszkanie
leasingi
lub
edukację,
samochodowe,
kredyty
pożyczki
na
prowadzenie firmy zabezpieczone majątkiem osobistym.
Uważa się, że zadłużenie, przekraczające 20% netto
dochodu gospodarstwa domowego, stwarza ryzyko, że dług
będzie zbyt wysoki i powstaną problemy związane z
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
niewypłacalnością.
Najczęstsze przyczyny niewypłacalności osób fizycznych
są:
-
strukturalne
i
makroekonomiczne
(podatki,
inflacja, duża część kosztów przeznaczana na koszty
utrzymania),
-
kryzysowe sytuacje w życiu (wypadek, rozwód,
śmierć bliskiej osoby, itp.),
-
niezdolność
do
rozwiązywania
osobistych
problemów finansowych, analizy rynków finansowych, ogólna
nieznajomość usług finansowych,
-
etyczne i stylu życia (czyli zaciąganie kredytów
przez klasę średnią z przeznaczeniem na zapewnienie
luksusowego życia, ponad możliwości finansowe),
-
związane z punktem widzenia (na wschodzie
przyjęta jest zasada „najpierw oszczędzam, później kupuję”,
podczas gdy na zachodzie – „najpierw kupuję, później płacę”).
W latach kryzysu ekonomicznego ilość upadłości osób
fizycznych wzrosła w całej Unii Europejskiej. Niestety, takie
dane nie dostarczają informacji o finansowym wpływie
upadłości osób fizycznych na gospodarkę, gdyż nie są
szacowane kwoty zadłużeń. Należy też mieć na uwadze, że
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
pogorszenie sytuacji gospodarczej osoby fizycznej i ogłoszenie
upadłości trwa przez pewien czas. W wielu przypadkach od
czasu powstania problemów finansowych do czasu ogłoszenia
upadłości mija kilka miesięcy a czasami i lat. Prawne,
podatkowe i kulturowe aspekty mogą jeszcze bardziej
zniekształcać statystyki upadłości osób fizycznych, szczególnie
w odniesieniu międzynarodowym.
Dwa przykłady:
- W Austrii ponad połowa wszystkich możliwych postępowań
upadłościowych
w 2004 roku nie znalazła się w sądzie z
powodu braku środków.
- W Hiszpanii rozpoczęcie postępowania upadłościowego nie
jest ekonomicznie opłacalne – z tego powodu liczba
przypadków upadłości jest dość niska.
Na przykład we Francji w 2004 roku miało miejsce więcej
niż 40 000 postępowań upadłościowych, podczas gdy w
Hiszpanii mniej niż 600. Z drugiej strony, liczba długów we
Francji wyniosła tylko 1,3%, podczas gdy w Hiszpanii – 2,6%.
W 2010 roku w Niemczech liczba przypadków upadłości
osób fizycznych, w porównaniu z rokiem 2009, wzrosła o 7,6%.
Z kolei liczba upadłości przedsiębiorstw w tym samym okresie
spadła o 2,1%, a ilość zobowiązań związanych z upadłością w
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
2010 roku zmniejszyła się z 85 mld. euro, w 2009 roku do 39
mld. euro.
Przykłady
upadłości
osób
fizycznych
także
nie
przedstawiają ogólnego obrazu. Jedynie bardzo zadłużone
gospodarstwa domowe decydują się na zgłoszenie upadłości.
Dwie podstawowe przyczyny – to konsekwencje ogłoszenia
swojej niewypłacalności i możliwe przeszkody w biznesie w
przyszłości.
Ustawa
Prawo
upadłościowe
i
naprawcze
Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 28 lutego 2003 r. definiuje
dłużnika za niewypłacalnego, jeżeli on nie wykonuje swoich
wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Informacje o właściwym i niewłaściwym wykonywaniu
zobowiązań finansowych w ostatnim okresie są zawarte w
historii kredytowej danej osoby. W historii kredytowej zawarte
są informacje dotyczące nie tylko kredytów bankowych, ale
również innych zobowiązań, takich jak podatki komunalne,
leasing, rachunki telefoniczne itp. Historia kredytowa ma
wpływ na możliwość otrzymania indywidualnego kredytu i
warunki jego przyznania. W Polsce informacje na temat
historii kredytowej udziela Biuro Informacji Kredytowej.
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
Należy pamiętać, iż rozważając złożenie wniosku o
ogłoszenie upadłości, należy zawsze ocenić inne alternatywne
możliwości. Postępowanie upadłościowe jest ostatnią deską
ratunku, aby pozbyć się długów.
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
Krótka historia upadłości
„Pieniądze, które posiadasz – narzędzie wolności; te, które
gonisz – narzędzie niewoli.” J.J. Rousseau
Słowo bankructwo/upadłość pochodzi z łacińskiego
„bancus“ (ławka czy stół) i „ruptus“ (złamany). Ten „bank” – to
ławka pierwszych bankowców, ustawiana w miejscach
publicznych, na bazarach, targach itd., na której wypłacali oni
pieniądze, wystawiali weksle itd. W momencie upadłości
bankowiec łamał swoją ławkę, w ten sposób demonstrując
wszystkim, iż osoba do której należy ławka, nie może dalej
prowadzać działalności. Ze względu na to, że praktyka ta
bardzo często była stosowana we Włoszech, uznaje się, iż
termin bankructwo/upadłość pochodzi z włoskiego słowa
„banco rotto“, tj. połamana ławka.
W starożytnej Grecji upadłość nie istniała. Jeśli dłużnik
nie mógł spłacić swoich długów, on, jego żona i dzieci stawali
się „niewolnikami długu” i musieli odrobić dług pracą fizyczną
na rzecz wierzyciela. W wielu starożytnych greckich miastachpaństwach „niewolnictwo długu” było ograniczone do pięciu
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
lat. Ponadto, takim niewolnikom, inaczej niż zwykłym,
zagwarantowana była ochrona życia i zdrowia.
Zgodnie z Torą czy Starym Testamentem, na podstawie
przykazania Mojżesza, co siedem lat ogłaszano rok szabasu, w
ciągu którego umarzano wszystkie zadłużenia członków
społeczności, natomiast nie dotyczyło to „obcokrajowców”.
Co siedem lat szabasu, to jest co czterdzieści dziewięć lat, były
ogłaszane tak zwane lata jubileuszowe, wtedy wszelkie długi
były umarzane, nie tylko te członków społeczeństwa, ale i
również „obcokrajowców”, zwracana była też wolność dla
wszystkich „niewolników długów”.
Według islamskiego nauczania, opartego na Koranie,
niewypłacalnej osobie powinien być wyznaczony okres, w
ciągu którego mogłaby ona spłacić swoje zadłużenie.
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
Różnice dot. upadłości w różnych krajach
„Majątek nie jest jedynie posiadaniem, ale umiejętnością jego
celowego wykorzystania.” M. Servantes
W dzisiejszych czasach funkcjonują dwa modele
postępowania upadłościowego osób fizycznych:
-
anglo-amerykański,
o
nazwie
„fresh
start”
(upadłość może zgłosić każdy i procedura umorzenia długów
jest prosta), oraz
start”
kontynentalny-europejski, o nazwie „earned fresh
(ogłoszenie
upadłości
i
umorzenie
zadłużenia
powstałego tylko nie z własnej winy i tylko uczciwych
kredytobiorców).
Procedury upadłościowe osób fizycznych istnieją w
różnych krajach na całym świecie i są bardzo zróżnicowane:
-
od konserwatywnych (Chiny, Turcja, Egipt, Węgry,
Czechy, Włochy, Brazylia, Meksyk, Argentyna);
-
poprzez
średnie
(Indie,
Japonia,
kraje
skandynawskie, Niemcy, Francja, Hiszpania, Izrael, PAR,
Kenia);
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
-
do
liberalnych
(Stany
Zjednoczone,
Wielka
Brytania, Kanada, Australia, Hong Kong, Tajwan, Rosja,
Holandia).
W poszczególnych krajach członkowskich UE różne są
nie tylko przepisy dotyczące upadłości, ale też zróżnicowany
jest
rynek
kredytów
konsumenckich,
system
ochrony
socjalnej, polityka ochrony zdrowia, rynek pracy itd.
Ustawy dotyczące upadłości osób fizycznych w krajach
Unii Europejskiej różnią się:
-
okresem rehabilitacyjnym osoby (od 3 do 6 lat, w
Polsce – nie dłuższy niż trzydzieści sześć miesięcy), w czasie
którego, nie są prowadzone postępowania, i ograniczone jest
prawo rozporządzania majątkiem osobistym;
-
możliwością skorzystania (ogłosić upadłość może
każda osoba, tylko osoby z małym zadłużeniem lub odwrotnie
– z wielkim zadłużeniem, tylko osoby z pewnego rodzaju
długami lub osoby, które nie prowadzą indywidualnej
działalności, itp.). Polska ustawa Prawo upadłościowe i
naprawcze z dnia 28 lutego 2003 r. poprzez liczne obostrzenia
zamykały przed wieloma dłużnikami znajdującymi się w
krytycznej sytuacji możliwość skutecznego przeprowadzenia
postępowania. Od 31 grudnia 2014 r. weszły w życie przepisy
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
nowelizujące ustawę w zakresie tzw. upadłości konsumenckiej
oraz otwierające przed osobami, które znalazły się w spirali
długów, możliwości rozpoczęcia funkcjonowania od początku;
-
konsekwencjami
prawnymi
(odroczenia
należności, umarzanie długów);
-
podejściem do procedury (ułatwienie „nowego
życia”, rehabilitacją dłużnika jako obywatela i płatnika
podatków).
© 2014 FAB
Tomas Aitis UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA - PRZYKŁAD
PRZYKŁAD
To jest przykład e-książki „Upadłość konsumencka”
WSZYSTKO O POSTĘPOWANIACH UPADŁOŚCIOWYCH OSÓB
FIZYCZNYCH I SPOSOBACH ROZWIĄZYWANIA OSOBISTYCH
PROBLEMÓW FINANSOWYCH
Możliwość nabycia
e-książki „Upadłość konsumencka”: wkrótce
Obecnie trwa tłumaczenie e-książki.
Przewidywany termin wydania marzec 2015 r.
Wesprzyj wydanie dowolną kwotą a otrzymasz
e-książkę „Upadłość konsumencka” za darmo.
Przekaż darowiznę
Dołącz do nas na facebook i dowiedz się więcej
© 2014 FAB