KRYTERIA OCENIANIA JEZYK POLSKI

WYMAGANIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO
DLA KLASY IV
OCENA CELUJĄCA
 wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania
 uczeń twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia oraz zainteresowania;




proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy
wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne; uczeń nie powiela cudzych pomysłów
i poglądów
uczeń bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich, teatralnych,
recytatorskich szkolnych i pozaszkolnych
podejmuje działalność literacką, kulturalną i prezentuje wysoki poziom artystyczny
(np. udział w akademiach, współpraca z gazetką szkolną, udział w imprezach
artystycznych itp.)
posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o
języku przewidziane programem nauczania klasy IV
OCENA BARDZO DOBRA
Kształcenie literackie i językowe:
 wypowiedzi ustne i pisemne ucznia są całkowicie poprawne pod względem
stylistyczno – językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym; uwzględniają
cel i intencję wypowiedzi
 uczeń doskonale posługuje się poznanymi w klasie IV formami wypowiedzi
(opowiadanie, opis, dialog, telegram, ogłoszenie, list)
 uczeń samodzielnie sporządza plan wydarzeń do tekstu oraz plan kompozycyjny
własnej wypowiedzi
 pamięta o właściwym układzie graficznym wypowiedzi pisemnej – akapity
 wykazuje bardzo dobre rozumienie przeczytanego tekstu
 ma bogaty zasób słownictwa i umiejętnie się nim posługuje
 analizuje utwór poetycki, wskazuje środki wyrazu (epitety, porównania, wyrazy
dźwiękonaśladowcze), omawia budowę wiersza (wersy, strofy, rymy)
 wyodrębnia podstawowe elementy świata przedstawionego w utworze literackim: czas
i miejsce akcji, bohaterowie i wydarzenia
 zna cechy baśni
 płynnie czyta nowy tekst; czytając z podziałem na role oddaje charakter postaci
 bierze aktywny udział w lekcji
 wyraża swoje zdanie i potrafi je odpowiednio uargumentować
 nazywa uczucia swoje i innych, w tym także postaci literackich oraz ocenia
postępowanie
Nauka o języku:
 uczeń biegle rozróżnia poznane w klasie IV części mowy
 wskazuje różnicę między osobową a nieosobową formą czasownika
 sprawnie odmienia rzeczowniki przez przypadki








sprawnie odmienia czasowniki przez osoby
tworzy przysłówki odprzymiotnikowe
rozpoznaje rodzaje zdań ze względu na cel wypowiedzi; buduje zdania oznajmujące,
pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe
rozpoznaje zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte oraz równoważniki zdań
odróżnia zdania pojedyncze od złożonych
wyróżnia w zdaniu podmiot i orzeczenie
wskazuje związki wyrazowe w zdaniu
odróżnia głoskę od litery; samogłoskę od spółgłoski; określa rodzaje głosek
OCENA DOBRA
Kształcenie literackie i językowe:
 czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowego przestankowania
 wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać nieliczne błędy językowe, stylistyczne,
logiczne, ortograficzne
 w wypowiedziach uczeń próbuje oceniać zachowania bohaterów literackich oraz
formułuje ogólne wnioski o utworach
 poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy tekstu
 redaguje opowiadanie na podstawie planu
 sporządza opis przedmiotu, krajobrazu, osoby
 umie wymienić elementy świata przedstawionego w utworze literackim; odróżnia
realizm od fantastyki
 potrafi wskazać w wierszu osobę mówiącą, epitety, porównania, wersy, strofy, rymy
 posługuje się słownikiem ortograficznym i języka polskiego
Nauka o języku:
 rozróżnia części mowy poznane w klasie IV
 poprawnie stosuje w zdaniach czasowniki i rzeczowniki
 tworzy przysłówki od przymiotników
 umie wskazać w zdaniu jego główne części (podmiot i orzeczenie)
 potrafi zbudować zdanie z podanych związków wyrazowych
 układa zdania pojedyncze i złożone
 rozróżnia głoskę, literę, samogłoskę, spółgłoskę
 określa spółgłoski
 poprawnie dzieli wyraz na sylaby
OCENA DOSTATECZNA
Kształcenie literackie:
 w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych
w zakresie budowy zdań, stosowania poznanego słownictwa i ortografii
 przy niewielkiej pomocy nauczyciela wypowiada się w szkolnych formach
wypowiedzi pisemnych, przewidzianych programem klasy czwartej
 wymienia elementy świata przedstawionego w utworze literackim
 sporządza plan ramowy tekstu
 odróżnia postacie i wydarzenia realistyczne od fantastycznych
 wskazuje w wierszu (na łatwiejszych przykładach) strofy, wersy, rymy, epitety,
porównania
Nauka o języku:
 rozpoznaje w zdaniu poznane części mowy (na łatwych przykładach)
 tworzy bezokoliczniki od czasowników osobowych i odwrotnie
 odmienia czasowniki przez osoby, liczby, rodzaje, czasy
 odróżnia na prostych przykładach zdania pojedyncze i złożone; buduje je z podanych
związków wyrazowych
 wie, co to jest głoska i litera
 przy niewielkiej pomocy nauczyciela określa głoski
 dzieli wyrazy na sylaby
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
 technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie czytanego tekstu
 błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane przez ucznia w
wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy oraz wysiłku, jaki uczeń
włożył w ich napisanie
 przy pomocy nauczyciela uczeń rozróżnia części mowy i wskazuje je w tekście
 umie odmieniać czasowniki
 zna alfabet; wyróżnia głoski, litery, sylaby
 zna podstawowe zasady ortograficzne
OCENA NIEDOSTATECZNA
 nie opanował techniki głośnego i cichego czytania
 wypowiedzi ustne oraz pisemne nie są poprawne pod względem językowym i
rzeczowym
 w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych
 nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi rozwiązać zagadnień o elementarnym
stopniu trudności
Opracowała: Monika Kroc
WYMAGANIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO
DLA KLASY V
OCENA CELUJĄCA
 uczeń twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania
 proponuje oryginalne rozwiązania, wykraczające poza materiał programowy
 wypowiedzi ustne i pisemne ucznia są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością
myślenia
 uczeń nie powiela cudzych poglądów; potrafi krytycznie ustosunkować się do
językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości
 bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych, międzyszkolnych
 podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (np. udział w
akademiach, inscenizacje teatralne, współpraca ze szkolną gazetką itd.)
 posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o
języku przewidziane programem nauczania w klasie V
 wykazuje ponadprogramowe umiejętności w zakresie kształcenia literackiego i
kulturalnego
 dostrzega ironię w tekście poetyckim
 analizuje dzieło sztuki, dostrzega specyfikę plastycznych środków wyrazu
 czyta ze zrozumieniem tekst poetycki
 samodzielnie dokonuje intersemiotycznego przekładu tekstu
OCENA BARDZO DOBRA
Kształcenie literackie i językowe:
 wypowiedzi ustne i pisemne ucznia są całkowicie poprawne pod względem
stylistyczno – językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym
 doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie piątej formami wypowiedzi
(sprawozdanie z wycieczki, opis przedmiotu, wyglądu człowieka, list prywatny i
oficjalny, zaproszenie)
 podejmuje próby charakterystyki postaci
 świadomie korzysta z książki jako źródła wiedzy; samodzielnie sporządza notatki
 bezbłędnie układa plan ramowy i szczegółowy lektury, stosując równoważniki zdań
 bardzo dobra znajomość przeczytanego tekstu pozwala uczniowi na swobodne
analizowanie treści, ocenę postępowania i poglądów bohaterów
 zwraca uwagę na problematykę moralną zawartą w poznanych lekturach
 odróżnia ujęcia metaforyczne od dosłownych
 uczestnicząc w dyskusji wyraża własny punkt widzenia w precyzyjny sposób;
interpretuje opinie innych dyskutujących osób
 analizuje utwór liryczny, dostrzega specyfikę języka poetyckiego
 potrafi porównać cechy gatunkowe bajki i baśni, opowiadania i powieści
 sprawnie posługuje się słownikami
Gramatyka i ortografia:
 wskazuje różnicę między osobową i nieosobową formą czasownika, między
czasownikiem dokonanym a niedokonanym












odmienia czasowniki w trybie oznajmującym, przypuszczającym i rozkazującym
zna i stosuje zasady pisowni cząstki „by” z czasownikami
w odmianie rzeczownika przez przypadki wyróżnia oboczności
wskazuje podobieństwa i różnice między przymiotnikiem i przysłówkiem
podaje poprawne formy liczebników
klasyfikuje rodzaje wypowiedzeń, podaje ich przykłady
wyróżnia w zdaniu zespoły składniowe; wskazuje wyraz nadrzędny i podrzędny
nazywa części zdania, wskazuje sposób ich wyrażenia
układa zdanie pojedyncze rozwinięte według podanego wykresu
posługuje się różnymi wypowiedzeniami złożonymi
omawia zależność brzmienia głosek od ruchów i pozycji narządów mowy
podaje zasady akcentowania wyrazów w języku polskim
OCENA DOBRA
Kształcenie literackie i językowe:
 czyta tekst poprawnie, stosując zasady intonacji i akcentowania
 wypowiedzi ustne i pisemne ucznia mogą zawierać nieliczne błędy językowo –
stylistyczne, logiczne i ortograficzne
 potrafi poprawić samodzielnie większość popełnionych błędów
 podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych, np. opowiadanie
twórcze, opis postaci z elementami charakterystyki
 nazywa cechy gatunkowe mitu, legendy, bajki, opowiadania, powieści
 rozumie pojęcie fikcji literackiej
 rozpoznaje w tekście poetyckim epitet, porównanie, przenośnię, uosobienie
 poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy lektury
 potrafi wyjaśnić, na czym polega chronologiczny i niechronologiczny układ zdarzeń
 formułuje pytania ogólne i szczegółowe do czytanego tekstu
Gramatyka i ortografia:
 określa formę gramatyczną czasowników
 stosuje w zdaniu czasownik w formie osobowej i nieosobowej
 tworzy czasownik dokonany od niedokonanego i odwrotnie
 omawia budowę form trybu przypuszczającego i rozkazującego
 w odmianie rzeczowników wyodrębnia temat i końcówkę
 uzasadnia pisownię rzeczownika odwołując się do jego odmiany
 w zdaniu wskazuje przyimki i wyrażenia przyimkowe
 tworzy przysłówki od przymiotników
 określa formę gramatyczną przymiotnika z rzeczownikiem
 przekształca zdanie na równoważnik zdania i odwrotnie
 robi wykres zdania pojedynczego rozwiniętego (na łatwych przykładach)
 przekształca zdanie pojedyncze na złożone i odwrotnie
 określa cechy głosek
 poprawnie akcentuje wyrazy
OCENA DOSTATECZNA
Kształcenie literackie i językowe:
 w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych
w zakresie budowy zdań, stosowania poznanego słownictwa i ortografii
 w miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach wypowiedzi pisemnych
(opowiadanie odtwórcze i z dialogiem, opis przedmiotu, postaci, sprawozdanie, list,
zaproszenie, ogłoszenie)
 umie zapisać dialog, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne
 opanował technikę poprawnego czytania i doskonali ją
 odnajduje w czytanym tekście fragmenty wskazujące na czas i miejsce akcji;
poszukuje odpowiedzi na postawione pytania
 opowiada o zdarzeniach tworzących akcję w utworze
Gramatyka i ortografia:
 tworzy bezokoliczniki od czasowników w formie osobowej i odwrotnie
 rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane
 rozpoznaje formy czasowników we wszystkich trybach
 nazywa przypadki wraz z pytaniami i odmienia rzeczownik przez przypadki
 rozpoznaje rzeczownik w roli podmiotu
 rozpoznaje liczebnik główny i porządkowy
 rozróżnia zdanie i równoważnik zdania, podaje przykłady
 wpisuje zdanie w podany wykres (na prostych przykładach)
 rozpoznaje zdanie złożone na podstawie liczby orzeczeń
 z podanych zdań pojedynczych tworzy zdania złożone
 dzieli wyraz na głoski
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
 technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie czytanego tekstu
 błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane przez ucznia w
wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy oraz wysiłku, jaki uczeń
włożył w ich napisanie
 względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o
zrozumieniu przez ucznia analizowanego zagadnienia
 stopień opanowania przez ucznia wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych,
o niewielkim zakresie trudności (samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela)
 rozpoznaje na prostych przykładach części mowy i części zdania
 odróżnia zdania pojedyncze od złożonych
 zna podstawowe zasady ortograficzne
OCENA NIEDOSTATECZNA
 nie opanował techniki głośnego i cichego czytania w stopniu poprawnym
 wypowiedzi ustne oraz pisemne nie są poprawne pod względem językowym i
rzeczowym
 w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, językowych
 nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi rozwiązać zagadnień o elementarnym
stopniu trudności przewidzianych podstawą programową
Opracowała: Monika Kroc
WYMAGANIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO
DLA KLASY VI
OCENA CELUJĄCA











twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania
proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy
jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, cechuje je dojrzałość myślenia
uczeń nie powiela cudzych poglądów; potrafi krytycznie ustosunkować się do
językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości
bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych, międzyszkolnych
podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (np. udział w
akademiach, inscenizacje teatralne, współpraca ze szkolną gazetką itd.), prezentuje
wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny
posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o
języku przewidziane programem nauczania w klasie VI
wykazuje ponadprogramowe umiejętności w zakresie kształcenia literackiego i
kulturalnego
analizuje dzieło sztuki (plastycznej, filmowej, teatralnej), dostrzega specyfikę środków
wyrazu właściwych danej dziedzinie sztuki
czyta ze zrozumieniem tekst poetycki i popularnonaukowy
samodzielnie dokonuje intersemiotycznego przekładu tekstu literackiego
OCENA BARDZO DOBRA
Kształcenie literackie i językowe:
 wypowiedzi ustne i pisemne ucznia są całkowicie poprawne pod względem
stylistyczno – językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym
 doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie szóstej formami wypowiedzi
(opis dzieła sztuki, charakterystyka postaci literackiej i rzeczywistej, sprawozdanie z
lektury, filmu, widowiska teatralnego)
 w charakterystyce wykorzystuje wyrazy nazywające cechy charakteru, usposobienia,
unika powtórzeń, stosuje synonimy, wyszukuje indywidualne cechy postaci i nazywa
je
 w wypowiedziach ustnych i pisemnych posługuje się cytatami
 stosuje w wypowiedziach związki frazeologiczne w celu osiągnięcia doskonałości
wypowiedzi, dobiera wyrazy najtrafniejsze, precyzuje ich znaczenie, uściśla znaczenie
wyrazów wieloznacznych
 opowiadania twórcze wzbogaca dialogami, charakterystyką bohaterów, opisami ich
przeżyć
 ten sam tekst potrafi przedstawić w formie streszczenia, opisu, opowiadania
 w sposób świadczący o gruntownej znajomości utworu redaguje list do postaci
literackiej
 bezbłędnie pisze sprawozdanie z filmu, spektaklu teatralnego, używa słownictwa
związanego z filmem i teatrem
 wskazuje elementy świata przedstawionego w utworze epickim, rozróżnia fabułę,
akcję, wątek; określa motywy postępowania bohatera; dostrzega różne typy narracji
 rozpoznaje gatunki epickie, podaje ich charakterystyczne cechy
 samodzielnie dokonuje analizy i interpretacji wiersza
 biegle posługuje się różnymi źródłami wiedzy (słownikami, encyklopediami)
 samodzielnie wyszukuje informacje na zadany temat, segreguje je i porządkuje
Gramatyka i ortografia:
 odróżnia osobowe formy czasowników od nieosobowych, określa ich funkcje
składniowe
 dokonuje przekształcenia zdania w stronie czynnej na zdanie w stronie biernej
 wskazuje czasowniki w stronie zwrotnej
 wymienia rodzaje zaimków, omawia ich odmianę i funkcję w zdaniu
 biegle stopniuje przymiotniki i przysłówki, nazywa rodzaj stopniowania
 rozpoznaje różne typy liczebników, biegle je odmienia, określa ich formę gramatyczną
i funkcję w zdaniu
 stosuje w zdaniu rzeczownik w różnych funkcjach składniowych (podmiotu,
dopełnienia, okolicznika, przydawki, orzecznika w orzeczeniu imiennym)
 omawia różne sposoby wyrażania orzeczenia, podmiotu, przydawki, dopełnienia,
okolicznika
 przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie, rysuje ich wykresy
 podaje przykłady wyrazów z obocznymi tematami słowotwórczymi
 daje przykłady wyrazów utworzonych za pomocą różnych formantów
 poprawnie stosuje zasady pisowni polskiej
 poprawnie stosuje zasady interpunkcji
OCENA DOBRA
Kształcenie literackie i językowe:
 czyta tekst poprawnie, stosując zasady intonacji i akcentowania
 wypowiedzi ustne i pisemne ucznia mogą zawierać nieliczne błędy językowo –
stylistyczne, logiczne i ortograficzne
 potrafi poprawić samodzielnie większość popełnionych błędów
 podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą
programową: opowiadanie twórcze z dialogiem, elementami opisu przeżyć; list do
postaci literackiej; charakterystyka z oceną postaci; sprawozdanie z filmu, spektaklu,
lektury; opis dzieła sztuki
 dobra znajomość tekstu pozwala uczniowi na odtwórcze opowiadanie losów
bohaterów, omówienie elementów świata przedstawionego
 poprawnie pisze plan ramowy i szczegółowy, na podstawie planu komponuje
wypowiedź pisemną
 wskazuje poznane środki stylistyczne w wierszu, omawia budowę wiersza
 potrafi wymienić gatunki epickie
Gramatyka i ortografia:
 tworzy osobowe i nieosobowe formy czasowników
 odróżnia zdania w stronie czynnej od zdań w stronie biernej i zwrotnej
 poprawnie stopniuje przymiotniki i przysłówki
 rozpoznaje rodzaje zaimków
 podaje przykłady różnych typów liczebników
 na konkretnych przykładach omawia rodzaje orzeczeń i podmiotów







wyróżnia w zdaniu związki wyrazowe, nazywa je
wskazuje w zdaniu przydawkę, dopełnienie, okolicznik
buduje poprawnie zdanie złożone
odróżnia zdanie złożone podrzędnie od złożonego współrzędnie
rozróżnia cztery rodzaje zdań złożonych współrzędnie
od wyrazu podstawowego tworzy kilka wyrazów pochodnych
poprawnie stosuje zasady pisowni polskiej
OCENA DOSTATECZNA
Kształcenie literackie i językowe:
 w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych
w zakresie budowy zdań, stosowania poznanego słownictwa i ortografii
 w miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach wypowiedzi pisemnych
(opowiadanie twórcze i odtwórcze z dialogiem, streszczenie, opis, charakterystyka
postaci, sprawozdanie, list, telegram)
 technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu
 zna przewidziane programem gatunki literackie
 wyróżnia podstawowe elementy świata przedstawionego w utworze epickim
 poprawnie redaguje plan ramowy i szczegółowy, opowiada o wydarzeniach według
planu
 poprawia popełnione błędy językowe, stylistyczne, logiczne, gramatyczne,
ortograficzne przy pomocy nauczyciela
Gramatyka i ortografia:
 wyróżnia w zdaniu czasowniki w formie osobowej i nieosobowej
 określa formę gramatyczną czasowników i ich funkcję w zdaniu
 rozróżnia zdania w formie czynnej, biernej i zwrotnej
 rozpoznaje w zdaniu zaimki, przymiotniki, liczebniki, przysłówki
 stopniuje przymiotniki
 na łatwych przykładach przedstawia sposoby wyrażania podmiotu w zdaniu
 rozpoznaje zdania bezpodmiotowe
 na łatwych przykładach nazywa części zdania
 tworzy zdania złożone z podanych par zdań pojedynczych
 rozpoznaje zdania złożone współrzędnie i podrzędnie
 stosuje w wypowiedziach znane zasady ortograficzne i interpunkcyjne
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
 technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie czytanego tekstu
 błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane przez ucznia w
wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy oraz wysiłku, jaki uczeń
włożył w ich napisanie
 względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o
zrozumieniu przez ucznia analizowanego zagadnienia
 stopień opanowania przez ucznia wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych,
o niewielkim zakresie trudności (samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela)
 rozpoznaje na prostych przykładach części mowy i części zdania
 odróżnia zdania pojedyncze od złożonych, próbuje określić ich rodzaj
 zestawia pary wyrazów: wyraz podstawowy – wyraz pochodny
 zna podstawowe zasady ortograficzne
OCENA NIEDOSTATECZNA
 nie opanował techniki głośnego i cichego czytania w stopniu zadowalającym
 wypowiedzi ustne oraz pisemne nie są poprawne pod względem językowym i
rzeczowym
 w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, językowych,
stylistycznych, logicznych
 nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie fleksji i składni, słownictwa,
frazeologii i redagowania wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu
budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową.
Opracowała: Monika Kroc