Odpowiedź na interpelację w sprawie wiz kilkuletnich dla obywateli

Odpowiedź na interpelację w sprawie wiz kilkuletnich dla obywateli Białorusi i
Ukrainy
Szanowny Panie Marszałku,
Odpowiadając na interpelację posła Dariusza Piontkowskiego (Nr 30765 z dnia 05 lutego 2015
r.) w sprawie wiz wieloletnich dla obywateli Białorusi i Ukrainy, uprzejmie przedstawiam
odpowiedzi na pytania Pana Posła:
1. Czy Panu Ministrowi znane są problemy z wydawaniem wiz dla Białorusinów i
Ukraińców, dotyczący m.in. funkcjonowania e-konsulatu?
Na przestrzeni ostatnich lat w celu podniesienia poziomu jakości obsługi interesantów oraz
zapewnienia większej płynności realizacji spraw konsularnych zastosowano szereg
technicznych rozwiązań informatycznych. I tak na przykład:
A. Dla obsługi interesantów na Białorusi wydzielony został oddzielny serwer celem
zapobieżenia ewentualnym atakom hakerskim. Trudności z dokonywaniem rejestracji
przez zwykłych użytkowników związane są nie tylko z aktywnością nieuczciwych
pośredników, ale także z częstym blokowaniem takiej możliwości przez jedynego
dostawcę łączy internetowych na Białorusi, państwową firmę Biełtelekom.
B. Dla obsługi interesantów na Ukrainie, wspólnie z działającym na podstawie art. 43
Wspólnotowego Kodeksu Wizowego (WKW) usługodawcą zewnętrznym, oprócz
zabezpieczeń elektronicznych zastosowany został system pre-paid, polegający na
przedpłacie ze strony osoby zainteresowanej uzyskaniem wizy wraz z podaniem
rzeczywistych danych osobowych. Dzięki takiemu zastosowaniu wyeliminowano
ponad 50% nieuczciwych wpisów, a realny i osiągalny obecnie poziom osób
zgłaszających się do urzędów konsularnych na zasadzie pre-paid osiągnął prawie 98%.
2. Czy ta kwestia jest systematycznie monitorowana przez Ministerstwo?
MSZ na bieżąco monitoruje działanie systemu e-konsulat oraz działających w ramach
outsourcingu wizowego zabezpieczeń rejestracji interesantów.
3. Co stoi na przeszkodzie, aby wydawać na niemal masową skalę wizy pięcioletnie w
miejsce wiz krótkotrwałych ?
Przepisy określające wydawanie wiz są szczegółowo zapisane w WKW i Polska zobowiązana
jest do ich ścisłego przestrzegania. W oparciu o zapisy art. 24 WKW i zawartą tam zasadę bonafide, MSZ poleciło placówkom konsularnym akredytowanym na terytorium Białorusi i
Ukrainy, ich wszechstronne stosowanie w stosunku do osób, które są m.in. uczestnikami
wyjazdów w celach turystycznych (w tym turystyka kulturalna, a także niezorganizowana),
jeżeli wcześniej posiadały co najmniej dwie wizy jednolite (w tym jedną polską) w celach
turystycznych, z której prawidłowo korzystały, oraz przedstawią potwierdzenie opłacenia (w
całości) usługi turystycznej na terenie Polski na okres co najmniej 3 dni. Niezależnie od
powyższego, konsul w każdym indywidualnym przypadku może podjąć decyzję o wydaniu
wizy wielokrotnej o okresie ważności od 6 miesięcy do 5 lat, jeżeli na podstawie analizy historii
wizowej zainteresowanego oraz załączonych dokumentów (w tym określających jego sytuację
finansową w państwie pochodzenia) uzna, iż spełnione zostały warunki określone w art. 24 ust.
2 WKW.
Zwracam uwagę, że Polska, jako członek grupy państw Schengen zobowiązana jest
uczestniczyć, w ramach Lokalnej Współpracy Schengen (LWS), w kształtowaniu jednolitych
zasad wydawania wiz. Należy również wziąć pod uwagę fakt, iż wydawanie przez polskie
urzędy konsularne (w przeciwieństwie do pozostałych urzędów konsularnych innych państw
Schengen) dużej liczby wiz C (Schengen) z 5-cio letnim okresem ważności, mogłoby
doprowadzić do dalszego zachwiania równowagi pomiędzy popytem a ograniczonymi przez
władze białoruskie możliwościami naszych urzędów konsularnych i w rezultacie do ich
paraliżu. Taka sytuacja zwiększyłaby jedynie krytykę Polski nie tylko na forum UE.
4. Czy w ambasadach i konsulatach polskich obywatele Białorusi i Ukrainy są
informowani o możliwości zmiany (poprawy) wniosku wizowego i możliwości
uzyskania wizy wieloletniej, bez względu na okres zaproszenia?
Ponieważ WKW nie uzależnia wydania wizy „długiej” wielokrotnej od tego, czy opiewa na nią
zaproszenie oraz od tego, czy zainteresowany we wniosku występuje o taką właśnie wizę,
polskie placówki konsularne na Białorusi i Ukrainie korzystają z tych zasad. W każdym
przypadku, o ile zachodzą wymienione w odpowiedzi na pytanie nr. 3 przesłanki, osoby
zainteresowane uzyskaniem wizy informowane są o takich możliwościach. Dodatkowo z uwagi
na umowę o ułatwieniach wizowych pomiędzy Ukrainą a UE cena wizy jednolitej Schengen
niezależnie od okresu ważności jest niezmienna i wynosi 35,- Euro.
5. Czy na stronach internetowych konsulatów znajdują się informacje o nowych
możliwościach uzyskania wiz pięcioletnich?
Polskie urzędy konsularne na Białorusi i Ukrainie informują o możliwości uzyskania wiz
wieloletnich. Z uwagi na obowiązek stosowania jednolitości w przedstawianej do użytku
publicznego informacji, wszelkie zapisy dotyczące wiz wieloletnich znajdują się także na
stronach usługodawcy zewnętrznego, który obecny jest na Ukrainie. Na Białorusi, po uzyskaniu
zgody władz, prowadzone są obecnie intensywne prace przygotowujące przeprowadzenie
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na świadczenie usług przyjmowania
wniosków wizowych na rzecz polskich placówek, gdyż outsourcing wizowy stosowany przez
wiele państw unijnych, w tym Polskę, jest skutecznym narzędziem zwiększania wydajności
oraz podnoszenia poziomu jakości obsługi wizowej. Dzięki temu systemowi udaje się na
bieżąco zaspokajać popyt na polskie wizy m.in. na Ukrainie, gdzie od 2010 r. prawie
podwojono liczbę wydawanych wiz, doprowadzając ją do poziomu ponad 830 tys. w roku 2014.
Dodatkowo szeroka sieć punktów outsourcingowych na Ukrainie daje zainteresowanym
możliwości złożenia wniosków wizowych w pobliżu zamieszkania.
6. Czy Ministerstwo spotyka się z krytyka działania systemu e-konsulat,
powodującego, iż źle działający system (a więc polskie konsulaty) zmusza ludzi do
korzystania z pośrednictwa firm i osób zajmujących się usługami wizowymi,
zarówno legalnego jak i nielegalnego ?
MSZ regularnie otrzymuje informacje dotyczące działania systemu rejestracji wizowej ekonsulat. Korzystamy również z możliwości, jaką daje art. 45 WKW dot. korzystania z usług
akredytowanych podmiotów zewnętrznych w celu obsługi grup turystycznych. Każdy z
urzędów na Ukrainie i Białorusi publikuje listę akredytowanych biur podróży, które w ramach
przyznanych limitów posiadają uprawnienia do składania w imieniu zainteresowanych
wniosków wizowych. Jednakże należy podkreślić, iż każdorazowa decyzja o skorzystaniu z
usług legalnie działających usługodawców zewnętrznych, jest osobistą decyzją samych
zainteresowanych.
7. Czy po zapewnieniach prowadzenia nowej polityki wizowej (wydawania większej
liczby wiz na okres od roku do 5 lat) znacznie zwiększył się odsetek wydawanych
wiz długoterminowych ? O ile ?
W 2014 roku urzędy konsularne RP na Białorusi wydały łącznie 402 025 wiz, z czego 323 112
wiz C (Schengen). W porównaniu do roku 2013, kiedy wydano łącznie 346 728 wiz, z czego
271 465 wiz C (wzrost liczby wydanych wiz C wyniósł 16%). Odsetek wydanych wieloletnich
(2-5 letnich) wiz C w 2014 roku wyniósł 66,7%.
Na Ukrainie w 2014 roku urzędy konsularne RP wydały łącznie 833 259 wiz, z czego 556 511
wiz C (Schengen). W porównaniu do roku 2013, kiedy wydano łącznie 720 675 wiz, z czego
528 274 wiz C, wzrost liczby wydanych wiz wyniósł 5% wiz C. Odsetek wydanych
wieloletnich (2-5 letnich) wiz C w 2014 roku wyniósł 54%.
8. Czy Ministerstwo zamierza zreformować funkcjonowanie centrów obsługi
wizowej (Punkty Przyjmowania Wniosków Wizowych)?
Zgodnie z art. 43 WKW wszystkie urzędy konsularne akredytowane na Ukrainie na bieżąco
monitorują działalność usługodawcy zewnętrznego (Punktów Przyjmowania Wniosków
Wizowych). Urzędy konsularne wraz z przedstawicielami usługodawcy zewnętrznego
koordynują działanie PPWW i dostosowują je do potrzeb zainteresowanych, w tym w
szczególności wobec zwiększającego się popytu wizowego. W przypadku Białorusi takie
działania będą realizowane dopiero po uruchomieniu PPWW i określeniu niezbędnej
przepustowości. Kluczowym wymogiem jest zgodność z art. 43 WKW.
9. Czy prawdą jest, że konsulaty nie przyjmują zaproszeń wysyłanych z Polski przez
e-mail, a jedynie przez faks ? Jeśli tak, to dlaczego ?
Urzędy konsularne przyjmują zaproszenia przedstawiane wraz z wnioskami wizowymi w
każdej formie: oryginał, skan z poczty elektronicznej, faks, z wyjątkiem zaproszeń
rejestrowanych w urzędach wojewódzkich, które muszą być przedkładane w oryginale z uwagi
na odnotowywane na Ukrainie i Białorusi przypadki fałszowania dokumentacji.
Dodatkowo pragnę poinformować, iż MSZ na bieżąco doskonali model i mechanizmy obsługi
wizowej tak na Białorusi jak i na Ukrainie, a zwiększanie wydajności oraz transparentność
procesu wizowego jest jednym z głównych zadań polskiej służby konsularnej.
Z wyrazami szacunku,
Z upoważnienia Ministra Spraw Zagranicznych
Leszek Soczewica
Podsekretarz Stanu