pobierz plik

Gromada: Angiospermae (Okrytozal¹¿kowe)
Gatunek: Castanea sativa (Kasztan jadalny)
Rodzina: Fagaceae (Bukowate)
Pochodzenie, wystêpowanie: Europa p³d-wsch., Kaukaz, Azja Mniejsza. Prawdopodobnie
zdzicza³y w wielu krajach œródziemnomorskich (wraz z Afryk¹ Pó³nocn¹).
Opis: drzewo do 30 m wysokoœci, o szerokiej i gêstej koronie osadzonej na niskim i grubym
pniu. M³ode pêdy delikatnie omszone, starsze nagie, ¿eberkowane, ciemnobrunatne. Kora
popêkana, o³owianoszara i g³adka, z wiekiem staje siê ciemnobr¹zowa z pod³u¿nymi bruzdami.
Liœcie: pojedyncze, opadaj¹ce na zimê, u³o¿one naprzemianlegle, skórzaste, ciemnozielone,
pod³u¿nie lancetowate (10-25 cm na 5-8 cm), ostrokoñczyste, u nasady szerokoklinowate,
brzegi grubo zêbate, z wierzchu nagie, od spodu wzd³u¿ nerwu g³ównego ow³osione. Ogonek
liœciowy d³ugoœci do 3 cm.
Kwiaty: rozdzielnop³ciowe, mêskie nektarodajne, ¿ó³te, zebrane w sztywne, k³osowate
kwiatostany o d³ugoœci do 35 cm; ¿eñskie skupione (od kilku do 25) u nasady k³osów mêskich.
Kwitnie w czerwcu i lipcu.
Owoce i nasiona: du¿e (o œrednicy 2,5-3 cm), br¹zowe, sp³aszczone orzechy, po 1-3 w zielonych
okrywach owocowych, gêsto pokrytych ostrymi i rozga³êzionymi kolcami. Dojrza³e okrywy
pêkaj¹ i rozpadaj¹ siê na 4 czêœci (dojrzewaj¹ w X-XI).
Wymagania, zastosowanie i ciekawostki: Kasztan jadalny
sadzony jest w parkach jako drzewo ozdobne, a w
ogrodach jako drzewo owocowe. Jest drzewem
d³ugowiecznym, ¿uj¹cym kilkaset lat. Nieliczne
egzemplarze do¿ywaj¹ podobno nawet 1000 lat. Gatunek
by³ szeroko uprawiany ju¿ w staro¿ytnoœci ze wzglêdu na
smaczne owoce, spo¿ywane na surowo i pieczone. Obecnie
wyhodowano liczne szlachetne odmiany, zwane maronami,
o du¿ych, smacznych owocach. Jest ceniony jako drzewo
dekoracyjne ze wzglêdu na malownicz¹, szerok¹ i gêsto
ulistnion¹ koron¹, okaza³e kwiatostany i kolczaste owoce.
Odporny jest na suszê i zanieczyszczenia, lecz s³abo na
mróz. W Polsce mo¿e byæ uprawiany tylko na Dolnym
Œl¹sku i Pomorzu Zachodnim, gdzie zimy s¹ ³agodne.
Wymaga ¿yznych, g³êbokich, wapiennych gleb i ciep³ych,
os³oniêtych stanowisk. Rozmna¿a siê z nasion, choæ
odmiany szlachetne rozmna¿ane s¹ wegetatywnie. Jego
drewno jest wykorzystywane do wyrobu instrumentów
muzycznych, w budownictwie wodnym, górnictwie i
rzeŸbiarstwie.