Lekcja 10. Temat: O polską mowę - rusyfikacja i germanizacja

Lekcja 10.
Temat: O polską mowę - rusyfikacja i germanizacja narodu polskiego.
1. Skutki upadku powstania styczniowego.
a) Represje carskie.
 Aresztowania i stracenia
 Konfiskaty majątków
 Zesłania na Syberię
b) Likwidacja odrębności Królestwa Polskiego
 Zmiana nazwy na Kraj Nadwiślański
 Kontrola wojskowa
 Inwigilacja (ścisła kontrola) życia społecznego przez policję i
administrację carską
2. Rusyfikacja - próby narzucania Polakom rosyjskiego języka i kultury
(wynarodowienie)
 Prześladowania kościoła katolickiego
 Zakaz działalności polskich organizacji politycznych
 Cenzura publicystyczna (prasa, literatura)
 Wprowadzenie języka rosyjskiego do szkół i urzędów.
3. Germanizacja (zniemczanie) - próby narzucania Polakom niemieckiego języka i
kultury, a także działalność wywłaszczeniowa i kolonizacyjna.
 Język niemiecki w szkołach i urzędach
 Atak na kościół katolicki
 Zakaz polskiej działalności społecznej i politycznej
 Kolonizacja – sprowadzanie osadników niemieckich na ziemie odebrane
Polakom
 Rugi pruskie – wysiedlenia Polaków niepochodzących z zaboru pruskiego.
 Otto von Bismarck – twórca i kanclerz tzw. II Rzeszy niemieckiej (1871.),
zwolennik germanizacji i wytępienia narodu polskiego.
4. Walka Polaków o zachowanie tożsamości narodowej.
a) Działalność społeczna i gospodarcza
 Zakładanie polskich banków, spółdzielni, kółek rolniczych i gospodarstw
rolnych.
b) Działalność edukacyjna i oświatowa
 Polskie biblioteki i czytelnie ludowe.
5. Symboliczne przykłady polskiego oporu wobec wynarodowiania.
a) Michał Drzymała (wóz Drzymały) – symbol polskiego oporu wobec polityki
wywłaszczeniowej i kolonizacyjnej w zaborze pruskim
b) Strajk dzieci we Wrześni – walka o zachowanie języka polskiego w modlitwie i
nauczaniu religii.
c) Rota – utwór literacki Marii Konopnickiej, będący reakcją na brutalną politykę
germanizacyjną władz niemieckich wobec narodu polskiego
6. Autonomia galicyjska – ograniczone swobody Polaków w zaborze austriackim.
a) Możliwość pełnienia urzędów przez Polaków.
b) Istnienie Sejmu Krajowego
c) Działalność polskich organizacji politycznych i społecznych
d) Działalność organizacji kulturalnych (kina, teatry) i sportowych (Towarzystwo
Gimnastyczne „Sokół”, a na początku XX wieku pierwsze kluby piłkarskie we
Lwowie i Krakowie – Pogoń, Cracovia, Wisła)
e) Swobodny rozwój polskiej nauki (Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Jana
Kazimierza i Politechnika we Lwowie) i edukacji (działalność polskich szkół
niższego szczebla)