Dobre praktyki i właściwe regulacje zwiększają zatrudnienie i

INFORMACJA PRASOWA
Warszawa, 10 maja 2016
Raport FPP: Jak kraje Unii Europejskiej zwiększyły zatrudnienie na umowach o pracę?
Dobre praktyki i właściwe regulacje zwiększają zatrudnienie i bezpieczeństwo pracowników
Jak zmienić niechlubne statystyki w Polsce, które wskazują, że aż 1,5 mln osób (ok 28,3%1) jest
zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych – co daje wskaźnik najwyższy w Unii Europejskiej?
Dodatkowo aż 18,9% świadczy pracę w ramach samozatrudnienia. Naprawa rynku pracy wymaga
systemowego i skrupulatnego podejścia – to bowiem system naczyń powiązanych. Kolejne jego
elementy wejdą niedługo w życie: nowelizacja Prawa zamówień publicznych, zawierająca wymóg
stosowania umowy o pracę jeśli charakter pracy tego wymaga2 czy obowiązkową waloryzację
kontraktów związaną ze stawką minimalną 12 zł. W toku wcześniejszych zmian wyeliminowano
dyktat najniższej ceny, wprowadzono stosowanie klauzul społecznych oraz wymóg renegocjacji
umów w przypadku zmiany minimalnego wynagrodzenia, stawki VAT czy ubezpieczenia
społecznego. To dobre kroki, – które powinny być wspomagane kolejnymi, mądrymi
rozwiązaniami. Polska może skorzystać z doświadczenia innych państw w tym obszarze i wdrożyć
działania legislacyjne promujące zatrudnienie na umowach o pracę.
Raport3 analizujący rynki pracy w poszczególnych krajach Unii Europejskiej, przygotowany na
zlecenie Federacji Przedsiębiorców Polskich, wskazuje sprawdzone metody uzdrawiania rynków
pracy.
Wykres: Osoby na umowach na czas określony jako część ogółu zatrudnionych (w %)
źródło: Raport B2G Relations dla Federacji Przedsiębiorców Polskich „Analiza ram prawnych rynku pracy w krajach członkowskich Unii Europejskiej”,
marzec 2016 r.
Federacja Przedsiębiorców Polskich
[email protected]
www.federacjaprzedsiebiorcow.pl
1
„Rozwiązania wdrożone przez poszczególne państwa członkowskie Unii
Europejskiej mogą być znakomitą inspiracją do stworzenia skutecznych
narzędzi zachęcających pracodawców do zatrudniania w oparciu o
umowy o pracę i jednocześnie pozwolą na uzdrowienie polskiego
rynku pracy. Należy pamiętać, że zmiany w prawie nie powinny polegać
jedynie na wdrożeniu restrykcji dla zamawiających, którzy przez warunki
przetargów opartych na rażąco niskich cenach wymuszają na pracodawcach
zatrudnianie na podstawie umów cywilnoprawnych. Priorytetem w zakresie
zmian legislacyjnych powinno być uatrakcyjnienie umowy o pracę
jako podstawowej formy zatrudnienia. Doskonale obrazuje to przykład
Francji, która rozszerzyła katalog umów zdefiniowanych w kodeksie pracy o
bardziej elastyczne formuły oraz upowszechniła i wzmocniła skuteczność
układów zbiorowych, a obecnie ponad 70% osób zatrudnionych jest na umowie o pracę” – mówi Marek
Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich.
Wśród najważniejszych praktyk, które sprzyjają zwiększeniu zatrudnienia w oparciu o umowę o
pracę, znajdują się3:
Uelastycznienie zatrudnienia w oparciu o
umowę o pracę – co sprawia, że odsetek osób
świadczących pracę poza reżimem prawa pracy jest
niższy niż średnia europejska (np. Estonia, Francja,
Węgry)3.
Upowszechnianie układów zbiorowych i
rozszerzenie ich skuteczności – np. w Finlandii
pracodawcy i organizacje pracownicze zawierają
układy zbiorowe pracy na innych warunkach
zatrudnienia niż wynika to z powszechnego
prawa pracy. Układy są korzystne zarówno dla
pracodawców, jak i dla pracowników dzięki możliwości
ustalania warunków zatrudnienia z pominięciem
sztywnych zapisów kodeksu pracy. Porozumienia
zbiorowe ustalają m.in. wysokość stawki płacy
minimalnej w różnych sektorach. Jeżeli w danej
branży nie istnieje umowa ogólna o warunkach pracy
– wielkość wynagrodzenia zostaje uzgodniona
indywidualnie.3.
Federacja Przedsiębiorców Polskich
[email protected]
www.federacjaprzedsiebiorcow.pl
2
Zróżnicowanie płacy minimalnej w zależności od charakteru pracy i wieku – w Belgii płaca
minimalna jest różna w zależności od wieku oraz z podziałem na pracowników wykonujących pracę
umysłową i pracowników wykonujących pracę fizyczną. W Czechach wyróżnia się osiem grup zawodowych,
wobec których stosuje się zróżnicowane stawki. W Luksemburgu występuje w tym aspekcie podział na
pracowników wykwalifikowanych i niewykwalifikowanych3.
Możliwość czasowego wyłączenia stosowania przepisów o płacy minimalnej – rozwiązanie
zwiekszające elastyczność rynku pracy, które onosi się do konkretnego przedsiębiorcy. Obecnie stosuje
się je w Irlandii – jeśli pracodawca nie jest w stanie wypłacać minimalnego wynagrodzenia z powodu
problemów finansowych, właściwy sąd pracy może zwolnić go z takiego obowiązku na okres wynoszący
od trzech miesięcy od jednego roku3.
Ważne jest wprowadzenie takich zmian, które przede wszystkim zachęcą pracodawców do stosowania umów o
pracę. Dobrymi przykładami właściwych praktyk legislacyjnych, które pozytywnie wpłynęły na zmniejszenie liczby
osób świadczących pracę poza reżimem prawa pracy, są m.in.: poszerzenie katalogu umów zdefiniowanych w
Kodeksie Pracy o bardziej elastyczne formuły, zróżnicowanie płacy minimalnej czy zastosowanie układów
branżowych.
Zapraszamy również na Facebook i Twitter oraz Federacjaprzedsiebiorcow.pl.
Federacja Przedsiębiorców Polski jest organizacją, której nadrzędnym celem jest zapewnienie właściwego rozwoju
oraz bezpieczeństwa najważniejszym podmiotom na polskim rynku pracy – pracodawcom i pracownikom.
Reprezentuje interesy przedsiębiorstw i instytucji zrzeszonych w ramach Federacji, nieustannie dążąc do poprawy jakości
funkcjonowania polskich firm zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. Podejmuje inicjatywy, które mają
kształtować odpowiedzialną, zrównoważoną politykę – efektywną z punktu widzenia pracodawców oraz gwarantującą
wysokie bezpieczeństwo pracownikom. Dialog – podejmowany przez Federację Przedsiębiorców Polskich (FPP) – ma uwzględniać
opinie wszystkich uczestników polskiego rynku pracy, a następnie – na drodze wielostronnego kompromisu – budować trwałe
relacje między poszczególnymi organizacjami oraz przedstawicielami władzy publicznej.
1 Dane Eurostat.
2 Spełnienie warunków wynikających z art. 22 Kodeksu Pracy.
3 Raport B2G Relations dla
Federacji Przedsiębiorców Polskich „Analiza ram prawnych rynku pracy w krajach członkowskich Unii Europejskiej”, marzec 2016 r.
Federacja Przedsiębiorców Polskich
[email protected]
www.federacjaprzedsiebiorcow.pl
3