Zasady alokacji narz¹dów

Zasady alokacji narz¹dów
Podczas spotkania przedstawicieli zespo³ów transplantacyjnych, Poltransplantu oraz
zespo³u Krajowej Rady Transplantacyjnej ds. Przeszczepiania Narz¹dów, które odby³o siê 26 stycznia 2007r, a tak¿e po wczeœniejszych konsultacjach ze œrodowiskiem
transplantacyjnym, uzgodnione zosta³y kryteria i zasady alokacji narz¹dów. Dotyczy
to przeszczepów nerek, serca, w¹troby, p³uc, a tak¿e jednoczesnych przeszczepów
nerek z innymi narz¹dami.
Ustalono, ¿e zasady te bêd¹ obowi¹zywaæ od 1 lutego 2007, oprócz systemu alokacji nerek, który zacznie obowi¹zywaæ po jego opublikowaniu, tj. ok. 1 marca 2007.
Prof. Piotr Kaliciñski
Przewodnicz¹cy Krajowej Rady Transplantacyjnej
Zasady alokacji zg³oszeñ zmar³ych dawców serca
(takie same zasady obowi¹zuj¹ przy alokacji zg³oszeñ dawcy p³uc)
1. System dzia³a na zasadzie zg³aszania potencjalnych dawców do oœrodków przeszczepiaj¹cych serca wg schematu „1-1-1-1”.
2. Pierwszeñstwo na liœcie ma zawsze pacjent zg³oszony do przeszczepienia w trybie „nag³ym”.
3. Priorytet maj¹ biorcy z listy pediatrycznej w stosunku do dawców, którzy nie ukoñczyli 16 r¿.
4. Zg³oszenie do przeszczepienia w trybie „nag³ym” musi byæ dokonane na podstawie
ustalonych kryteriów oraz poprzez przes³anie do Poltransplantu karty zg³oszenia biorcy do przeszczepienia serca w trybie „nag³ym” (wzór karty zg³oszenia biorcy do przeszczepienia serca w trybie „nag³ym” znajduje siê na do³¹czonej do Biuletynu p³ytce).
5. Zg³oszenia w trybie „nag³ym” wymagaj¹ weryfikacji danych biorcy (odnowienia zg³oszenia) co 7 dni.
6. W przypadku wspó³istnienia kilku zg³oszeñ biorców w trybie „nag³ym” wybór oœrodka, który otrzyma ofertê pobrania nastêpuje w drodze ustaleñ prowadzonych
przez Poltransplant z oœrodkami zg³aszaj¹cymi biorców w trybie „nag³ym”. W przypadku braku porozumienia miêdzy oœrodkami decyduje kolejnoœæ zg³oszenia biorcy oraz wpisane w karcie zg³oszenia biorcy warunki akceptacji dawcy (grupa krwi,
masa cia³a, wiek).
7. W przypadku przeszczepienia serca w trybie „elektywnym” decyzjê o wyborze biorcy z listy oœrodka przeszczepiaj¹cego podejmuje jego kierownik (osoba upowa¿niona) w oparciu o kryteria ogólne i priorytety: zgodnoœæ w grupach g³ównych krwi,
pilnoϾ przeszczepienia, czas oczekiwania na przeszczep, warunki anatomiczne,
stosunek masy cia³a dawcy i biorcy oraz inne kryteria szczegó³owe obowi¹zuj¹ce
w danym oœrodku.
8. W przypadkach przeszczepieñ elektywnych zespó³ transplantacyjny ma pierwszeñstwo do pobrañ w szpitalu lokalnym (w³asnym lub po³o¿onym w bezpoœredniej
bliskoœci). Skutkuje to wykorzystaniem swojej kolejnoœci zg³oszenia.
50
9. Odmowa przyjêcia zg³oszenia nie skutkuje utrat¹ kolejki do nastêpnego zg³oszenia dawcy w nastêpuj¹cych sytuacjach: brak odpowiedniego biorcy na liœcie oczekuj¹cych w danym oœrodku (brak biorcy ze zgodn¹ z dawc¹ grup¹ krwi, brak biorcy o warunkach anatomicznych odpowiadaj¹cych dawcy), zbyt du¿a odleg³oœæ do
oœrodka dawcy mog¹ca skutkowaæ przekroczeniem bezpiecznego czasu niedokrwienia serca
10. W przypadku braku wykorzystania oferty przez wszystkie kolejne oœrodki (w tym
rezygnacja z pobrania serca po przyjeŸdzie do oœrodka dawcy) – takie zg³oszenie uznaje siê za „nieby³e”.
11. Utrata kolejki w nastêpnej rundzie alokacji dawców serca dla biorców elektywnych
ma miejsce w nastêpuj¹cych przypadkach: wykorzystanie dawcy i przeszczepienie poza kolejnoœci¹ dla biorcy w trybie nag³ym, wykorzystanie pobrania od dawcy w szpitalu lokalnym.
12. Monitorowanie systemu alokacji:
– listê osób zg³oszonych do przeszczepienia z zaznaczeniem trybu zg³oszenia
(elektywny, urgens) prowadzi krajowa lista oczekuj¹cych na przeszczepienie w Poltransplancie
– raporty z wykorzystania ofert pobrania gromadzi Zespó³ ds. Koordynacji Pobierania i Przeszczepiania Narz¹dów w Poltransplancie
– po ka¿dym przeszczepieniu serca obowi¹zuje jego udokumentowanie przez
oœrodek, który je wykona³ w Krajowym Rejestrze Przeszczepieñ
– Poltransplant raz w miesi¹cu przekazuje do oœrodków przeszczepiaj¹cych
sprawozdanie z dystrybucji ofert pobrania oraz plan zg³oszeñ na najbli¿sz¹
przysz³oœæ
Zasady alokacji zg³oszeñ zmar³ych dawców w¹troby
1. Zasada równej dystrybucji ofert pobrania w¹troby od zmar³ych dawców dla wszystkich oœrodków przeszczepiaj¹cych w¹trobê, czyli zg³oszenia wg systemu 1-1-1-1-1-1
2. Priorytet maj¹ biorcy z listy pediatrycznej w stosunku do wszystkich dawców,
którzy nie ukoñczyli 16 r¿
3. Obowi¹zuj¹ 2 tryby zg³aszania biorców do przeszczepienia; „nag³y” i „elektywny”. Biorca zg³oszony do przeszczepienia w trybie nag³ym ma bezwzglêdne pierwszeñstwo
przy alokacji w¹troby.
4. Wskazania do przeszczepienia w trybie „nag³ym”:
– ostra niewydolnoœæ w¹troby (np. wg kryteriów King’s College Hospital)
– ostra dekompensacja przewlek³ej niewydolnoœci w¹troby w³asnej lub przeszczepu (MELD/PELD > 25, zespó³ w¹trobowo-nerkowy, œpi¹czka, krwotok z ¿ylaków prze³yku nie daj¹cy siê zatrzymaæ, dializoterapia nerkowa lub w¹trobowa,
koniecznoϾ stosowania oddechu wspomaganego - respirator)
– w¹troby w czasie 14 dni od przeszczepu (pierwotny brak funkcji, zakrzep naczyniowy, odrzucanie)
5. Zg³oszenie do przeszczepienia w trybie „nag³ym” musi byæ dokonane na podstawie ustalonych kryteriów oraz poprzez przes³anie do Poltransplantu karty zg³oszenia biorcy do przeszczepienia w trybie „nag³ym” (wzór karty zg³oszenia bior51
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
52
cy do przeszczepienia w¹troby w trybie „nag³ym” znajduje siê na do³¹czonej do Biuletynu p³ytce).
Zg³oszenia w trybie „nag³ym” wymagaj¹ weryfikacji danych biorcy (odnowienia
zg³oszenia) co 72 godziny.
W przypadku wspó³istnienia kilku zg³oszeñ biorców w trybie „nag³ym” wybór oœrodka, który otrzyma ofertê pobrania nastêpuje w drodze ustaleñ prowadzonych przez
Poltransplant z oœrodkami zg³aszaj¹cymi biorców w trybie „nag³ym”. W przypadku braku porozumienia miêdzy oœrodkami, decyduje kolejnoœæ zg³oszenia biorcy
oraz wpisane w karcie zg³oszenia biorcy warunki akceptacji dawcy (grupa krwi,
masa cia³a, wiek).
W przypadku przeszczepienia w¹troby w trybie „elektywnym” decyzjê o wyborze
biorcy z listy oœrodka przeszczepiaj¹cego podejmuje jego kierownik (osoba upowa¿niona) w oparciu o kryteria ogólne i priorytety: zgodnoœæ w grupach g³ównych krwi,
pilnoœæ przeszczepu (MELD, PELD, CHild-Pugh), warunki anatomiczne, stosunek masy cia³a dawcy i biorcy, guz w¹troby po leczeniu wstêpnym kwalifikowany zgodnie
z przyjêtymi w danym oœrodku kryteriami, czas oczekiwania na przeszczep oraz inne kryteria szczegó³owe obowi¹zuj¹ce w danym oœrodku.
W przypadkach przeszczepieñ elektywnych zespó³ transplantacyjny ma pierwszeñstwo do pobrañ w szpitalu w³asnym. Skutkuje to wykorzystaniem swojej kolejnoœci zg³oszenia.
Odmowa przyjêcia zg³oszenia nie skutkuje utrat¹ kolejki do nastêpnego zg³oszenia dawcy w sytuacji
– braku wykorzystania oferty przez wszystkie oœrodki (tak¿e w przypadku rezygnacji z przeszczepienia pobranej w¹troby po jej ocenie makroskopowej) – takie zg³oszenie uznaje siê za „nieby³e”
– odleg³oœci oœrodka Tx od oœrodka dawcy przekraczaj¹ca 400 km przy braku
mo¿liwoœci wykorzystania transportu lotniczego przez zespó³ pobieraj¹cy
Utrata kolejki w nastêpnej rundzie alokacji dawców w¹troby ma miejsce w sytuacjach:
– wykorzystanie dawcy do pobrania w¹troby i przeszczepienia poza kolejnoœci¹
dla biorcy w trybie nag³ym
– przeszczepienie narz¹du od dawcy pediatrycznego dla biorcy pediatrycznego
– wykorzystanie do przeszczepu narz¹du pobranego od dawcy we w³asnym
szpitalu
– w razie innych sytuacjach nie uwzglêdnionych w ww punktach (rezygnacja z pobrania bez istotnego uzasadnienia) – brak akceptacji oferty skutkuje utrat¹ kolejki !!!
Monitorowanie systemu alokacji:
– listê osób zg³oszonych do przeszczepienia z zaznaczeniem trybu zg³oszenia
(elektywny, urgens) prowadzi krajowa lista oczekuj¹cych na przeszczepienie w Poltransplancie
– raporty z wykorzystania ofert pobrania gromadzi Zespó³ ds. Koordynacji Pobierania i Przeszczepiania Narz¹dów w Poltransplancie
– po ka¿dym przeszczepieniu w¹troby obowi¹zuje jego udokumentowanie przez
oœrodek, który je wykona³ w Krajowym Rejestrze Przeszczepieñ
– Poltransplant raz w miesi¹cu przekazuje do oœrodków przeszczepiaj¹cych sprawozdanie z dystrybucji ofert pobrania oraz plan zg³oszeñ na najbli¿sz¹ przysz³oœæ
Zasady alokacji nerek
System alokacji nerek dla biorców z listy oczekuj¹cych dzia³a w oparciu o sprawiedliwy dostêp biorców do pozyskiwanych narz¹dów z jednoczesnym spe³nieniem warunku jak najlepszego doboru dawca-biorca i uwzglêdnieniem czynników mog¹cych
wp³ywaæ na wczesn¹ czynnoœæ przeszczepu oraz odleg³y wynik przeszczepienia nerki
1. System doboru biorcy nerki dzia³a w po³¹czeniu z obowi¹zkow¹ dystrybucj¹ surowic wszystkich pacjentów zg³oszonych do przeszczepienia nerki do wszystkich regionalnych pracowni typowania tkankowego, któr¹ prowadziæ bêdzie Pracownia Zgodnoœci Tkankowej Instytutu Transplantaologii w Warszawie
2. Pierwszeñstwo w wyborze biorcy ma zawsze pacjent zg³oszony do przeszczepienia w trybie „nag³ym”. Jedynym wskazaniem do przeszczepienia nerki w trybie „nag³ym” jest utrata mo¿liwoœci dializowania pacjenta. Wzór karty zg³oszenia biorcy
do przeszczepienia nerki w trybie „nag³ym” znajduje siê na do³¹czonej do Biuletynu p³ytce
3. Wyboru biorcy z listy dokonuje siê wg zasad zawartych w Za³¹czniku nr 1 do systemu alokacji nerek. O wyborze decyduje wiêksza liczba punktów preferencyjnych, które uzyskuje biorca
4. Nastêpuj¹ce grupy biorców maj¹ pierwszeñstwo w wyborze do przeszczepu, niezale¿nie od liczby punktów preferencyjnych:
– biorcy wysoko immunizowani (PRA >100%)
– biorcy z 6 zgodnymi antygenami w uk³adzie HLA
– biorcy pediatryczni nerek pobranych od dawcy, który nie ukoñczy³ 16 roku
¿ycia
– biorca w wieku > 60 lat od dawcy w wieku > 65 lat
– biorca przeszczepu nerki i jednoczasowego przeszczepu innego narz¹du
5. W przypadku gdy oœrodek, który dokona³ pobrania nerek nie zdecyduje siê na przeszczepienie wybranemu z listy oczekuj¹cych biorcy z powodu braku doœwiadczenia wobec tzw. „trudnego” biorcy (biorca po licznych operacjach, biorca do nadpêcherzowego odprowadzenia moczu, biorca wysoko immunizowany, biorca
przeszczepu nerki z trzustk¹) zobowi¹zany jest przekazaæ pobran¹ nerkê do oœrodka, który zakwalifikowa³ tego biorcê do przeszczepienia
6. Dopuszcza siê wykonanie przeszczepu wyprzedzaj¹cego (u biorcy jeszcze nie dializowanego z klirensem kreatyniny <15 ml/min/1,73 m2), nerk¹ pobran¹ od zmar³ego dawcy tylko zgodnie z regu³ami zawartymi w za³¹czniku nr 1 lub w przypadku braku doboru jakiegokolwiek innego biorcy z Krajowej Listy Osób Oczekuj¹cych
na Przeszczepienie Nerki. W przypadku pacjentów z nefropati¹ cukrzycow¹ jako
granicê kwalifikacji przyjmuje siê klirens kreatyniny < 20 ml/min/1,73 m2)
7. Wybór biorców przeszczepu nerki z listy oczekuj¹cych jest ka¿dorazowo dokumentowany i pozostaje w dokumentacji oœrodka transplantacyjnego. Kopia protoko³u wyboru biorcy przesy³ana jest do Poltransplantu
8. Monitorowanie systemu alokacji
– listê osób zg³oszonych do przeszczepienia z zaznaczeniem trybu zg³oszenia
(elektywny, urgens) prowadzi Krajowa Lista Osób Oczekuj¹cych na Przeszczepienie Nerki w Poltransplancie
53
– nadzór nad prawid³owoœci¹ wyboru biorcy oraz dystrybucj¹ pobranych nerek
prowadziæ bêdzie Zespó³ ds. Koordynacji Pobierania i Przeszczepiania Narz¹dów w Poltransplancie
– po ka¿dym przeszczepieniu nerki obowi¹zuje jego udokumentowanie przez oœrodek, który je wykona³ w Krajowym Rejestrze Przeszczepieñ
– Poltransplant raz na 3 miesi¹ce przekazuje do oœrodków przeszczepiaj¹cych
sprawozdanie z alokacji nerek
Za³¹cznik nr 1 do zasad alokacji nerek
PARAMETR
I. PRZESZCZEP OBLIGATORYJNY
1. Biorca bez dostêpu do dializ – tryb „nag³y“
2. 6 wspólnych antygenów dawcy i biorcy
w uk³adzie HLA -A, -B, -DR
3. Dawca do ukoñczenia 16 r.¿. dla biorcy
z listy pediatrycznej
4. PRA >80 %
5. Biorca > 60 lat jeœli dawca > 65 lat
6. Biorca przeszczepu nerki
i jednoczasowego przeszczepu innego
narz¹du (serce, w¹troba, trzustka)
II. PUNKTY PREFERENCYJNE
1. Za ka¿dy wspólny antygen HLA
2. PRA
3. Biorca z Regionalnego Centrum
Kwalifikacyjnego zespo³u pobieraj¹cego
4. Czas dializowania (dla chorych do reTx
– ³¹czny czas dializ)
5. Nefropatia cukrzycowa do Tx nerki
z trzustk¹
Biorca TxN z niewydolnoœci¹
przeszczepu (reTx)
6. Biorca po Tx innego narz¹du i z PNN
7. Wiek biorcy
Warunek
Punkty preferencyjne
(chory dializowany)
X-M (-)
przeszczep obligatoryjny
X-M (-)
wybór biorcy
zgodny z zasadami
systemu
X-M (-)
X-M (-)
wybór biorcy
wg zasad
oœrodka Tx
przeszczep obligatoryjny
przeszczep obligatoryjny
A
B
DR
50-79 %
1
4
7
7
1
4
7
>1 rok
4
2
4
>2 lat
>3 lat
> 4 lat
> 5 lat
> 6 lat
>7 lat
>8 lat
>9 lat
>10 lat
< 12 lat lub > 60 lat
Przeszczep wyprzedzaj¹cy
(chory nie dializowany;
Ckr<15 ml/ min/1,73m2)
przeszczep obligatoryjny
przeszczep obligatoryjny
przeszczep obligatoryjny
4
6
8
10
11
12
13
14
15
3
0
3
(Ckr<20 ml/min/1,73m2)
1
15
2
15
2
Piotr Kaliciñski
54