technik agrobiznesu

Załącznik nr 10
PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
W ZAWODACH NAUCZANYCH W SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH
Zawód: technik agrobiznesu
SYMBOL CYFROWY: 341(01)
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU
I. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:
1) Projektować, organizować i prowadzić działalność gospodarczą w agrobiznesie, głównie w sektorze
rolniczym,przetwórczym i dystrybucyjnym;
2) Stosować przepisy prawa przy podejmowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej;
3) Wykorzystywać wiadomości przyrodnicze, ekonomiczno-organizacyjne i techniczne dla prawidłowego
funkcjonowania przedsiębiorstwa;
4) Opracowywać i stosować efektywne strategie marketingowe, związane z prowadzoną lub planowaną
działalnością gospodarczą w agrobiznesie;
5) Oceniać jakość podstawowych produktów rolniczych i spożywczych oraz środków do produkcji rolniczej;
6) Analizować i oceniać działalność zaopatrzeniową, produkcyjną, handlową i finansową
przedsiębiorstwa;
7) Prowadzić rachunkowość w małych przedsiębiorstwach agrobiznesu;
8) Sporządzać podstawowe dokumenty związane z działalnością przedsiębiorstwa;
9) Dobierać i stosować użytkowe programy komputerowe i inne środki techniki biurowej;
10)Rozwiązywać problemy w twórczy sposób;
11) Organizować pracę własną i zespołów pracowników oraz zarządzać przedsiębiorstwem;
12) Samodzielnie podejmować decyzje;
13)Skutecznie komunikować się z klientami, w języku polskim i obcym, z zachowaniem zasad etyki i etykiety
biznesu;
14)Organizować miejsce pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;
15) Stosować przepisy kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;
16) Przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i bezpieczeństwa
żywności;
17)przestrzegać przepisów o ochronie zwierząt i przepisów o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu
zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej;
18)Przewidywać, rozpoznawać i przeciwdziałać zagrożeniom ekologicznym;
19)Zapobiegać szkodliwemu wpływowi środowiska pracy na zdrowie pracownika;
20)Poszukiwać miejsca pracy jako przedsiębiorca lub jako pracownik najemny;
21)Organizować doskonalenie zawodowe własne i pracowników;
22)Korzystać z różnych źródeł informacji technicznej i ekonomicznej oraz doradztwa specjalistycznego.
Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać
zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy
przedsiębiorczości".
B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
1.
1)
2)
3)
4)
5)
2.
Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu:
zainteresowania ekonomiczne i przyrodnicze;
zdolności organizacyjne;
spostrzegawczość;
inicjatywa i szybkość podejmowania decyzji;
zdolność koncentracji, systematyczność i wytrwałość.
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik agrobiznesu powinien być przygotowany do wykonywania
1
zadań zawodowych w zakresie:
wytwarzania produktów rolniczych i spożywczych;
marketingu i sprzedaży produktów rolniczych i spożywczych;
technicznej i finansowej obsługi rolnictwa oraz jego otoczenia.
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik agrobiznesu może samodzielnie prowadzić działalność
gospodarczą lub podejmować pracę w przedsiębiorstwach rolniczych: produkcyjnych, usługowych
i handlowych.
4. Zawód technik agrobiznesu jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod
koniec okresu kształcenia. Szkoła określa specjalizację, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego
i lokalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć: produkcji
rolniczej, w tym rolnictwa ekologicznego, produkcji ogrodniczej, obsługi ruchu turystycznego na wsi,
organizacji przetwórstwa spożywczego, usług technicznych na wsi, techniki w gospodarce
żywnościowej, finansów i bankowości w agrobiznesie, rynku rolnego oraz usług weterynaryjnych.
5. Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie technik agrobiznesu
powinna posiadać następujące pracownie:
1) produkcji rolniczej;
2) towaroznawstwa i przetwórstwa spożywczego;
3) ekonomiczną;
4) rachunkowości;
5) pracy biurowej.
1)
2)
3)
3.
Pracownie powinny składać się z sali ćwiczeń i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali ćwiczeń należy
zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów (jednolub dwuosobowych). Każda pracownia powinna być wyposażona w:
1) środki techniczne, takie jak: telewizor, magnetowid, radio, rzutnik pisma, rzutnik przezroczy, zestaw
komputerowy, drukarkę, kopiarkę;
2) materiały dydaktyczne, takie jak: filmy, przezrocza, foliogramy, fazogramy, programy komputerowe,
plansze;
3) tekstowe źródła informacji, takie jak: podręczniki, inne książki niezbędne do kształcenia w zawodzie,
czasopisma fachowe, instrukcje do ćwiczeń, katalogi, prospekty.
Pracownia produkcji rolniczej powinna być ponadto wyposażona w:
1) okazy naturalne roślin;
2) atlasy: roślin, zwierząt, chorób, chwastów i szkodników;
3) przekroje, modele i atrapy zwierząt gospodarskich;
4) przekroje, modele i atrapy pojazdów, maszyn i narzędzi oraz ich części;
5) instrukcje obsługi pojazdów i maszyn rolniczych;
6) przykładowe karty technologiczne;
7) próbki nasion i pasz;
8) próbki nawozów i środków ochrony roślin.
Pracownia towaroznawstwa i przetwórstwa spożywczego powinna być ponadto wyposażona w:
1) makiety i modele maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym;
2) drobny sprzęt do przetwórstwa spożywczego;
3) opakowania jednostkowe i transportowe;
4) próbki surowców do przerobu, dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w
przetwarzaniu;
5) atrapy i próbki wyrobów spożywczych;
6) urządzenia i zestawy laboratoryjne do badania cech fizycznych wyrobów spożywczych;
7) normy jakości wyrobów spożywczych;
8) instrukcje i dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn i urządzeń.
Pracownia ekonomiczna powinna być ponadto wyposażona w:
1) kodeks pracy oraz teksty wybranych przepisów prawa gospodarczego i finansowego;
2) poradniki;
3) cenniki produktów i środków do produkcji rolniczej i przetwórstwa spożywczego;
2
4) przykładowe statuty spółek i spółdzielni;
5) roczniki statystyczne;
6) wzory planów i projektów gospodarstw i przedsiębiorstw.
Pracownia rachunkowości powinna być ponadto wyposażona w:
1) stanowiska komputerowe (jedno dla dwóch uczniów);
2) komputerowe programy użytkowe w wersji szkoleniowej;
3) wzory dokumentów księgowych i ksiąg rachunkowych;
4) kalkulatory.
Pracownia pracy biurowej powinna być ponadto wyposażona w:
1) stanowiska komputerowe (jedno dla dwóch uczniów);
2) środki techniczne, takie jak: telefon, faks, automatyczną sekretarkę;
3) instrukcje obiegu dokumentów;
4) wzory dokumentów;
5) materiały biurowe.
Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w szkolnych pracowniach, w tym w pracowni symulacyjnej, w
skład której wchodzą pracownie: ekonomiczna, rachunkowości i pracy biurowej, w warsztatach i
gospodarstwach pomocniczych, centrach kształcenia praktycznego i centrach kształcenia ustawicznego, a
także w przedsiębiorstwach rolniczych: produkcyjnych, usługowych i handlowych oraz w indywidualnych
gospodarstwach rolnych.
6. Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają cztery
bloki programowe:
1) produkcyjno-przetwórczy;
2) usługowo-dystrybucyjny;
3) menedżerski;
4) ekonomiczny.
II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE
Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Podbudowa programowa:
Nazwa bloku
programowego
gimnazjum
Zasadnicza szkoła Liceum ogólnokształcące, liceum
zawodowa, zawód: profilowane, technikum
rolnik
uzupełniające, liceum
ogólnokształcące,technikum
uzupełniające
Produkcyjno-przetwórczy
15
10
15
Usługowo-dystrybucyjny
10
12
10
Menedżerski
25
28
25
Ekonomiczny
20
20
20
70**
70**
70**
Razem
*) Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla
dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).
**) Pozostałe 30% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na
dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.
3
III. BLOKI PROGRAMOWE
BLOK: PRODUKCYJNO-PRZETWÓRCZY
1. Cele kształcenia
Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:
1) określać źródła surowców żywnościowych;
2) wyjaśniać znaczenie produkcji rolniczej w gospodarce narodowej;
3) uzasadniać wpływ czynników klimatycznych i glebowych na wzrost, rozwój i plonowanie roślin;
4) określać cele, rodzaje i zadania zabiegów uprawowych;
5) wykazywać wpływ zabiegów melioracyjnych na kształtowanie siedliska roślin;
6) rozpoznawać nawozy mineralne i organiczne oraz określać ich wpływ na właściwości gleby, wzrost
i plonowanie roślin;
7) charakteryzować metody ochrony roślin i dobierać środki do zwalczania chorób, szkodników
i chwastów;
8) opracowywać przykładowe zmianowania roślin;
9) opracowywać technologie produkcji wybranych roślin;
10)opracowywać technologie produkcji pasz na użytkach zielonych;
11)wyjaśniać znaczenie warzyw i owoców w żywieniu człowieka;
12)charakteryzować grupy roślin ogrodniczych;
13)dobierać kierunki produkcji ogrodniczej;
14)rozróżniać pasze i układać dawki pokarmowe dla wybranych grup zwierząt;
15)charakteryzować poszczególne rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;
16)charakteryzować podstawowe czynniki wpływające na zdrowie i produkcyjność zwierząt, a także
sposoby i środki zapobiegania i zwalczania najgroźniejszych chorób zwierząt gospodarskich;
17)opracowywać technologie produkcji wybranych gatunków zwierząt gospodarskich;
18)analizować warunki alternatywnej produkcji w rolnictwie;
19)stosować zasady prawidłowej obsługi technicznej maszyn, urządzeń i narzędzi rolniczych;
20)określać rolę rzemiosła i przemysłu spożywczego w agrobiznesie;
21)klasyfikować branże i kierunki produkcji przemysłu i rzemiosła spożywczego;
22)rozróżniać i charakteryzować poszczególne surowce stosowane w przetwórstwie spożywczym;
23)określać warunki wykorzystania surowców w przetwórstwie spożywczym;
24)klasyfikować i oceniać surowce i produkty spożywcze;
25)określać cele i charakteryzować metody utrwalania żywności;
26)objaśniać technologie produkcji w przetwórstwie spożywczym;
27)określać funkcje i parametry opakowań oraz oceniać ich zgodność z obowiązującymi w tym zakresie
normami;
28)przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska
i bezpieczeństwa żywności;
29)przestrzegać przepisów o ochronie zwierząt i przepisów o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu
zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej.
2. Treści kształcenia (działy programowe)
Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:
1) źródła surowców żywnościowych;
2) produkcja rolnicza jako rodzaj działalności gospodarczej;
3) czynniki siedliska (klimatyczne, glebowe);
4) zabiegi agrotechniczne;
5) melioracje;
6) nawożenie roślin;
7) ochrona roślin;
8) podstawy zmianowania;
9) wybrane technologie produkcji roślinnej: zbóż oraz roślin okopowych, pastewnych, przemysłowych;
10)użytki zielone;
11)ogrodnictwo;
12)podstawy żywienia zwierząt gospodarskich;
4
13)zoohigiena i ochrona zwierząt;
14) wybrane technologie produkcji zwierzęcej: bydła, trzody chlewnej, owiec, drobiu;
15)alternatywne kierunki produkcji rolniczej;
16)branże i kierunki przemysłu spożywczego;
17)surowce dla przetwórstwa spożywczego;
18)normy jakości surowców i produktów spożywczych;
19)technologie produkcji w przetwórstwie spożywczym;
20)metody utrwalania żywności w przetwórstwie spożywczym;
21)opakowania;
22)zagrożenia środowiska powodowane przez rolnictwo i przetwórstwo spożywcze;
23)bezpieczeństwo żywności;
24)przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska, dotyczące
przetwórstwa spożywczego;
25)przepisy o ochronie zwierząt i przepisy o zwalczaniu chorób zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i
mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej.
BLOK: USŁUGOWO-DYSTRYBUCYJNY
1. Cele kształcenia
Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:
1) definiować podstawowe pojęcia z zakresu usług;
2) określać znaczenie i klasyfikować usługi według różnych kryteriów, objaśniać zasady i zakres
działalności usługowej w poszczególnych ogniwach agrobiznesu;
3) określać możliwości i bariery rozwoju działalności usługowej, określać zasady organizacji, sposoby i
techniki skupu surowców żywnościowych, z uwzględnieniem źródła ich pochodzenia;
4) definiować pojęcia z zakresu dystrybucji;
5) rozróżniać rodzaje i ogniwa dystrybucji;
6) objaśniać proces organizowania kanału dystrybucji;
7) rozróżniać formy obrotu towarowego produktami rolno-żywnościowymi;
8) wyjaśniać pojęcie, funkcje i formy handlu;
9) określać i uzasadniać kierunki rozwoju handlu;
10)rozróżniać i charakteryzować rodzaje przedsiębiorstw handlowych;
11)objaśniać rolę, zadania i funkcje pośredników w handlu;
12)określać problemy operacyjne bieżącej działalności handlowej;
13)rozróżniać i objaśniać formy sprzedaży;
14)objaśniać zasady sprzedaży towarów i usług;
15)organizować sprzedaż towarów i usług oraz oceniać warunki sprzedaży;
16)rozróżniać rodzaje punktów sprzedaży;
17)projektować stanowiska sprzedaży (punkty sprzedaży towarów lub usług);
18)objaśniać i stosować zasady i metody obsługi klienta;
19)wyjaśniać rolę, zakres i formy serwisu handlowego;
20)określać czynniki oceny jakości usług i oceniać jakość usług.
2. Treści kształcenia (działy programowe)
Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:
1) klasyfikacja usług;
2) działalność usługowa w agrobiznesie;
3) skup produktów żywnościowych (pozyskiwanych i wytwarzanych);
4) podstawy dystrybucji towarów;
5) obrót towarowy produktami rolno-żywnościowymi;
6) podstawowe pojęcia z zakresu działalności handlowej;
7) przedsiębiorstwa handlowe;
8) działalność handlowa;
9) sprzedaż towarów i usług;
10)jakość usług.
BLOK: MENEDŻERSKI
5
1. Cele kształcenia
Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:
1) definiować pojęcie, cele działalności i funkcje przedsiębiorstwa;
2) rozróżniać struktury organizacyjne przedsiębiorstwa;
3) objaśniać procedurę zakładania przedsiębiorstwa;
4) wyszukiwać pomysły na przedsięwzięcia gospodarcze i analizować możliwości uruchamiania
przedsiębiorstwa;
5) dobierać formę organizacyjno-prawną do rozmiarów planowanej działalności;
6) organizować działalność zaopatrzeniową, handlową i produkcyjną w przedsiębiorstwie;
7) określać rolę i zadania kadry kierowniczej w przedsiębiorstwie;
8) ustalać potrzeby i zasady doboru pracowników;
9) organizować miejsca pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii i przepisami bezpieczeństwa i higieny
pracy;
10)współtworzyć poprawne stosunki kadry kierowniczej i pracowników;
11) zapobiegać szkodliwemu wpływowi środowiska pracy na zdrowie pracowników;
12)rozróżniać sposoby wynagradzania pracowników;
13)wyjaśniać różnice w zarządzaniu małym i dużym przedsiębiorstwem;
14)określać potrzeby finansowe przedsiębiorstwa;
15)charakteryzować decyzje finansowe i inwestycyjne;
16)analizować wskaźniki finansowe i wykorzystywać je do oceny przedsiębiorstwa;
17)objaśniać rolę planowania i kontroli w przedsiębiorstwie i planować działalność;
18)określać czynniki warunkujące sukces przedsiębiorstwa;
19)objaśniać rodzaje strategii przedsiębiorstwa na rynku;
20)definiować istotę marketingu w skali gospodarki narodowej i przedsiębiorstwa;
21)określać pojęcie, znaczenie i kryteria segmentacji rynku;
22)rozróżniać podmioty marketingu i określać ich zachowania marketingowe;
23)określać wpływ procesów integracyjnych i instytucji obsługujących agrobiznes na decyzje marketingowe;
24)charakteryzować decyzje związane z produktem, ceną, kanałem dystrybucji;
25)objaśniać i rozróżniać rodzaje komunikacji marketingowej;
26)konstruować kwestionariusz do badań marketingowych;
27)analizować mocne i słabe strony przedsiębiorstwa, a także jego szansę i zagrożenia w otoczeniu;
28)opracowywać plany marketingowe dla przedsiębiorstwa;
29)objaśniać pojęcia: marketing międzynarodowy i globalny;
30)analizować działalność rynku hurtowego i giełdy towarowej;
31)opracowywać biznesplany przedsiębiorstwa;
32)definiować podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, handlowego, gospodarczego,
administracyjnego, pracy, finansowego;
33) analizować i interpretować wybrane zagadnienia z zakresu prawa cywilnego, handlowego,
gospodarczego, administracyjnego, pracy, finansowego;
34) posługiwać się w praktyce źródłami i przepisami prawa;
35) definiować podstawowe pojęcia z zakresu psychologii;
36) wskazywać swoje mocne strony i prezentować wyznawane wartości wobec innych osób;
37) identyfikować i rozwiązywać różne sytuacje problemowe;
38) stosować różne sposoby walki ze stresem;
39) opisywać etapy procesu komunikacji;
40) stosować zasady prawidłowego prowadzenia rozmowy;
41) organizować i prowadzić zebrania, narady i konferencje;
42) dobierać strategie i metody rozwiązywania konfliktów;
43) definiować pojęcie negocjacji i rozróżniać techniki negocjowania;
44) prowadzić skuteczne negocjacje;
45) stosować techniki zachowań asertywnych;
46) pisać na komputerze teksty, prace tabelaryczne;
47) korzystać z komputera w zakresie:
a) sieci lokalnych i ogólnodostępnych,
b) redagowania pism i tekstów oraz składu tekstu,
6
c) programów graficznych,
d) posługiwania się bazą danych,
e) użytkowych programów komputerowych niezbędnych w kształceniu zawodowym;
48)definiować podstawowe pojęcia i rozróżniać dokumenty stosowane w pracy biurowej;
49)posługiwać się technicznymi środkami w pracy biurowej (łączności, reprografii, ewidencji);
50)sporządzać różne pisma, sprawozdania, notatki według obowiązujących standardów;
51)przestrzegać zasad etyki i etykiety zawodowej;
52) stosować w języku obcym słownictwo z zakresu podstawowych pojęć ekonomicznych oraz agrobiznesu;
53)porozumiewać się w języku obcym na tematy zawodowe w rozmowie bezpośredniej i telefonicznej;
54)czytać i redagować w języku obcym proste teksty zawierające terminologię zawodową.
2. Treści kształcenia (działy programowe)
Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:
1) przedsiębiorstwo i struktury w przedsiębiorstwie;
2) podstawowe cele i funkcje przedsiębiorstwa;
3) procedura zakładania przedsiębiorstwa;
4) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstwa;
5) działalność w przedsiębiorstwie;
6) kadra kierownicza i pracownicy;
7) małe przedsiębiorstwo na rynku;
8) finansowanie działalności przedsiębiorstwa;
9) planowanie i kontrola w przedsiębiorstwie;
10)strategia przedsiębiorstwa na rynku;
11)marketing w gospodarce narodowej i przedsiębiorstwie;
12)podstawy podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie;
13)system marketingowy w agrobiznesie;
14)integracja w agrobiznesie a decyzje marketingowe;
15)biznesplan przedsiębiorstwa;
16)wybrane zagadnienia z zakresu prawa cywilnego, handlowego, gospodarczego, administracyjnego,
pracy, finansowego;
17)osobowość człowieka;
18)metodyka pracy umysłowej;
19)stres, kontakty interpersonalne;
20)konflikty i negocjacje;
21)asertywność;
22)pisanie na komputerze;
23)komputerowe programy użytkowe stosowane w agrobiznesie;
24)podstawowe pojęcia ekonomiczne i słownictwo związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa;
25)komunikacja językowa.
BLOK: EKONOMICZNY
1. Cele kształcenia
Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:
1) definiować podstawowe pojęcia i kategorie ekonomiczne;
2) objaśniać podstawowe pojęcia dotyczące gospodarki rynkowej;
3) analizować czynniki mające wpływ na wzrost i spadek popytu i podaży;
4) wyjaśniać istotę mechanizmu rynkowego;
5) objaśniać rolę i funkcje pieniądza;
6) klasyfikować podstawowe typy przedsiębiorstw według sposobów zarządzania i form własności;
7) określać rodzaje kosztów, przychodów, zysków;
8) analizować rynki czynników produkcji (rynek pracy, kapitału, ziemi);
9) rozróżniać papiery wartościowe i oceniać ich znaczenie na rynku;
10)klasyfikować kredyty i analizować mechanizm kształtowania się stóp procentowych;
11)określać fazy cyklu koniunkturalnego;
12)analizować mechanizm wychodzenia z kryzysu;
7
13)wskazywać przyczyny i metody zwalczania inflacji;
14)wyjaśniać pojęcie i strukturę budżetu państwa;
15)objaśniać pojęcie i znaczenie interwencjonizmu państwowego;
16)określać rodzaje i przyczyny bezrobocia oraz politykę państwa w tym zakresie;
17)objaśniać procesy i formy integracji międzynarodowej;
18)charakteryzować system agrobiznesu (ogniwa, funkcje, potencjał);
19)określać procesy integracyjne w agrobiznesie;
20)obliczać cenową i dochodową elastyczność popytu;
21)rozróżniać instytucje związane z agrobiznesem;
22)charakteryzować bliższe i dalsze otoczenie przedsiębiorstwa agrobiznesowego;
23)określać rolę i wpływ agrobiznesu na bezpieczeństwo żywności;
24) wyjaśniać przestrzenne, ekologiczne i międzynarodowe aspekty agrobiznesu;
25) wskazywać możliwości i bariery wymiany międzynarodowej;
26)określać korzyści z handlu międzynarodowego;
27)objaśniać uregulowania prawne dotyczące obowiązku prowadzenia rachunkowości;
28)klasyfikować składniki majątkowe i źródła ich pochodzenia;
29)sporządzać bilans przedsiębiorstwa;
30)klasyfikować koszty przedsiębiorstwa według różnych kryteriów;
31)przeprowadzać kalkulacje wybranych działalności gospodarczych;
32)sporządzać podstawowe dokumenty dotyczące działalności gospodarczej;
33)sporządzać podstawowe dokumenty dotyczące wynagrodzeń, ubezpieczeń społecznych i rozliczeń
podatkowych;
34)obliczać wynagrodzenie pracownika;
35)przeprowadzać spis z natury składników majątkowych i wyceniać podstawowe składniki majątkowe;
36)prowadzić uproszczone formy ewidencji przychodów i rozchodów w małym przedsiębiorstwie;
37)prowadzić uproszczoną rachunkowość w gospodarstwie rolnym;
38)obliczać dochód z działalności gospodarczej;
39)rozróżniać i obliczać podatki;
40)ewidencjonować operacje gospodarcze na kontach księgowych;
41)rozróżniać techniki i formy księgowości;
42)obliczać wskaźniki finansowe przedsiębiorstwa;
43)sporządzać i analizować podstawowe sprawozdania finansowe;
44)oceniać działalność przedsiębiorstwa na podstawie danych uzyskanych z rachunkowości;
45)definiować pojęcia stosowane w statystyce i obliczać wskaźniki statystyczne;
46)prezentować i analizować dane statystyczne różnymi metodami statystycznymi, wyszukiwać
i interpretować informacje z opracowań statystycznych;
47)stosować techniki sprawnego wykonywania działań matematycznych;
48)dokonywać obliczeń procentowych, dyskontowych, odsetkowych, walutowych i towarowych.
2. Treści kształcenia (działy programowe)
Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:
1) podstawowe pojęcia i kategorie ekonomiczne;
2) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;
3) pieniądz jako kategoria ekonomiczna;
4) przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej i jego koszty;
5) rynki czynników produkcji: rynek pracy, kapitału, ziemi;
6) rynek pieniężno-kredytowy;
7) cykle gospodarcze;
8) mechanizm wychodzenia z kryzysu;
9) rola państwa w gospodarce rynkowej;
10)system agrobiznesu w gospodarce rynkowej;
11)ogniwa agrobiznesu i ich funkcje;
12)procesy integracyjne w agrobiznesie;
13)otoczenie rynkowe;
14)instytucje związane z agrobiznesem;
15)agrobiznes a bezpieczeństwo żywności;
8
16)agrobiznes a konsumpcja żywności;
17)przestrzenne aspekty agrobiznesu;
18)ekologiczne aspekty agrobiznesu;
19)międzynarodowe aspekty agrobiznesu;
20)bilans przedsiębiorstwa;
21)koszty w przedsiębiorstwie;
22)kalkulacja kosztów wybranych działalności gospodarczych;
23)dokumentacja dotycząca działalności gospodarczej;
24)system wynagrodzeń;
25)spis z natury składników majątkowych;
26)uproszczone formy ewidencji przychodów i rozchodów w małych przedsiębiorstwach;
27)uproszczone formy rachunkowości w gospodarstwie rolnym;
28)rodzaje podatków i ich obliczanie;
29)podstawy księgowości finansowej;
30)podstawowe sprawozdania finansowe;
31)podstawy statystyki;
32)opracowanie i prezentacja materiału statystycznego;
33)techniki sprawnego wykonywania działań matematycznych;
34)obliczenia procentowe, dyskontowe, odsetkowe, walutowe, towarowe.
9