Mikołaj Rej - Urząd Miasta Krasnystaw

Mikołaj Rej - (pseudonim: Ambroży Korczbok Rożek) urodził się w 1505 r.
w Żurawnie pod Haliczem, zmarł w 1569 r. w Rejowcu. Rodzice Reja należeli do zamożnej
szlachty (herbu Oksza), osiadłej w Nagłowicach koło Jędrzejowa. W 1514 r. Rej rozpoczął
naukę w szkole w Skalmierzu, potem w Bursie Jerozolimskiej Akademii Krakowskiej.
Większość swej wiedzy zdobył jednak samodzielnie. Był człowiekiem szeroko oczytanym,
znawcą pism Erazma z Rotterdamu. Od 1525 r. pracował na dworze wojewody
sandomierskiego Andrzeja Tęczyńskiego jako sekretarz, z czasem komornik.
Poeta podpisywał się często jako Mikołaj Rej z Nagłowic, ale nigdy w Nagłowicach
nie mieszkał. Odziedziczył wieś Topola w Krakowskiem i tam żył od ok. 1530 r. W 1546 r.
otrzymał od króla Zygmunta Starego wieś Temerowce za zasługi rymotwórcze. Natomiast
król Zygmunt August nadał poecie tytuł sekretarza królewskiego.
Rej prowadził aktywne życie społeczne i towarzyskie. Wybierano go na sejmiki, wiele
podróżował po kraju, długo procesował się o majątki, zyskiwał rozgłos wśród szlachty. Około
1540 r. przeszedł na protestantyzm, potem na kalwinizm. Poeta był jednym z pierwszych
założycieli i fundatorów-opiekunów zborów kalwińskich na ziemiach polskich.
Założył miasteczko Rejowiec, który wraz ze wsią Sawczyn, częścią dóbr Kobyle,
Rybie oraz Siennica jako posag Zofii Kościeniówny trafił w ręce Mikołaja Reja.
Prawdopodobnie w 1647 r. uzyskał od króla Zygmunta I Starego przywilej lokacyjny i prawo
używania nazwy Rejowiec. Miasto uzyskało przywilej organizowania dwóch jarmarków.
Dla założyciela miasta sprzedaż parcel żydowskim osadnikom stanowiła znaczne i ważne
źródło dochodu. Z inicjatywy i starań samego Reja powstał tutaj silny ośrodek kalwinizmu.
Nie wszystkie utwory poety zachowały się. Pisał świadomie w języku narodowym –
polskim, ale ojcem języka polskiego nazywany jest Kochanowski. Niewątpliwie Rej ujawnia
niespotykany talent pisarski, zwłaszcza jako satyryk – obserwator rzeczywistości mu
współczesnej. Pisarstwo uważał za powołanie i służbę społeczną. Ukształtował on kierunki
polskiej literatury na całe lata – pisarstwo zorientowane na sprawy aktualne, społeczne,
narodowe. Dlatego nazywany jest ojcem literatury polskiej.
Miejscowy zbiór kalwiński, który stworzył przetrwał do 1700 r. Mikołaj Rej zmarł w
1569 r. i pochowany został w Rejowcu. Trudno jednak ustalić miejsce pochówku ponieważ
nie wiadomo dokładnie gdzie znajdował się zbiór kalwiński. W rękach spadkobierców
Mikołaja Reja Rejowiec pozostawał do końca XVII w.