Uaktualniona, z nowym wprowadzeniem i posłowiem

Transkrypt

Uaktualniona, z nowym wprowadzeniem i posłowiem
Mała książeczka, która nadal
podbija rynek
Uaktualniona, z nowym
wprowadzeniem i posłowiem
Joel Greenblatt
ISBN: 978-83-7746-109-9
format 127/177, oprawa twarda z obwolutą
liczba stron: 200
cena: 39,90 zł
Książka ta w prosty i przystępny sposób przedstawia podstawowe zasady udanego inwestowania na giełdzie, a także ujawnia sprawdzoną formułę autora, która polega na automatycznym kupowaniu firm o wynikach powyżej średniej po
niższych od średniej cenach. Chociaż formuła ta została gruntownie przetestowana i jest przełomowa w świecie naukowym i zawodowym, Greenblatt tłumaczy ją, używając matematyki na poziomie klasy szóstej, prostego języka i dużej
dozy poczucia humoru. Pokazuje, jak stosować jego metodę, aby pobić na głowę zarówno rynek, jak i zawodowych menedżerów. Wyjaśnia również, dlaczego
sukces umyka prawie wszystkim indywidualnym i profesjonalnym inwestorom
oraz dlaczego jego formuła będzie dalej działać, nawet jeśli wszyscy ją „poznają”.
Chociaż sama formuła może być prosta, to prawdziwym kluczem do sukcesu
dla inwestorów jest zrozumienie, dlaczego się sprawdza.
Książka przede wszystkim dla tych, którzy chcą zacząć samodzielnie inwestować
na giełdzie. Joel Greenblatt prowadzi przez trudny finansowy parkiet tak lekko,
jak potrafią tylko amerykańscy wykładowcy – tłumacząc podstawy rynkowej
ekonomii jednocześnie prosto i zabawnie, na przykładach, które zrozumiałoby
dziecko. Poradnik czyta się, jak dobrą powieść, z tym, że wiedza, którą zawiera, niesie ze sobą potencjalną obietnicę przyszłych zysków dużo większych niż
tylko czysta satysfakcja z lektury.
– Norbert Duczkowski,
Dyrektor Biura Produktów Inwestycyjnych Getin Noble Bank SA
O autorze
Joel Greenblatt jest założycielem Gotham Capital, prywatnej spółki inwestycyjnej osiągającej – od czasu jej powstania w 1985 roku – średnie roczne
zyski na poziomie 40 procent. Jest też profesorem na wydziale pomocniczym
Columbia Business School, głównym strategiem Formula Investing, byłym
prezesem jednej z firm z listy 500 magazynu „Fortune”
www.mtbiznes.pl
Mała książeczka, która nadal podbija rynek
Spis treści
PodziĊkowania .......................................................................
Przedmowa – Andrew Tobias ................................................
Wprowadzenie do wydania z 2010 roku ................................
Wprowadzenie do pierwszego wydania .................................
7
11
15
19
Rozdziaá pierwszy ..................................................................
Rozdziaá drugi ........................................................................
Rozdziaá trzeci .......................................................................
Rozdziaá czwarty ....................................................................
Rozdziaá piąty ........................................................................
Rozdziaá szósty ......................................................................
Rozdziaá siódmy .....................................................................
Rozdziaá ósmy ........................................................................
Rozdziaá dziewiąty .................................................................
Rozdziaá dziesiąty ..................................................................
Rozdziaá jedenasty .................................................................
Rozdziaá dwunasty .................................................................
Rozdziaá trzynasty ..................................................................
23
29
37
47
57
67
77
87
97
107
119
129
141
Wskazówki krok po kroku .....................................................
Posáowie do wydania z 2010 roku .........................................
Aneks .................................................................................
Magiczna formuáa ...............................................................
Zepsute báądzenie losowe ...................................................
151
159
www.mtbiznes.pl
179
181
189
Mała książeczka, która nadal podbija rynek
1
Rozdział
J
ason jest w szóstej klasie i zbija fortunĊ. Mój syn i ja widujemy go prawie codziennie w drodze do szkoáy. Oto nadjeĪdĪa
Jason na tylnym siedzeniu prowadzonej przez szofera limuzyny, ubrany w superciuchy i w ciemnych okularach. Oooch,
mieü jedenaĞcie lat, byü bogatym i byü cool... No i to dzieje siĊ
naprawdĊ. W porządku, moĪe mnie trochĊ poniosáo. To znaczy,
w rzeczywistoĞci to nie jest limuzyna; to taki rodzaj hulajnogi.
A co do superciuchów i ciemnych okularów – no cóĪ, to teĪ
nie jest prawda. Bardziej wygląda to tak, Īe nieomal nie moĪe
dopiąü dĪinsów, nie ma ciemnych okularów, a na twarzy wciąĪ
ma resztki Ğniadania. Ale nie o to mi chodzi. Jason prowadzi
biznes.
To prosty biznes, ale dziaáa. Jason kupuje gumĊ do Īucia,
cztery czy piĊü opakowaĔ dziennie. Po 25 centów za opakowanie, piĊü listków gumy w kaĪdym. Wedáug mojego syna, gdy
Jason wchodzi do szkoáy, przeistacza siĊ w kogoĞ w rodzaju
superbohatera. Ani deszcz, ani Ğnieg, ani nawet niegodziwi dyĪurni kontrolujący szkolne korytarze nie mogą powstrzymaü
www.mtbiznes.pl
Mała książeczka, która nadal podbija rynek
MAàA KSIĄĩECZKA, KTÓRA NADAL PODBIJA RYNEK
25
mówiąc, on bĊdzie ci dawaá poáowĊ swoich zysków z tego gumowego biznesu przez nastĊpne szeĞü lat do koĔca szkoáy, ale
chce, ĪebyĞ zapáaciá mu teraz. Ile byĞ mu daá?
– No cóĪ... – zobaczyáem, jak wszystkie trybiki w gáowie
Bena zaczynają siĊ intensywnie obracaü, kiedy pomyĞlaá, Īe
w grĊ mogą wchodziü jakieĞ prawdziwe pieniądze – moĪe
Jason nie sprzeda czterech czy piĊciu paczek dziennie, ale trzy
paczki to spokojnie. WiĊc moĪe zarabiaü trzy dolce dziennie.
To wciąĪ bĊdzie 15 $ przy piĊciu dniach szkoáy w tygodniu.
Rok szkolny ma 36 tygodni, czyli 36 razy 15 (w tym miejscu
chyba trochĊ pomogáem), to daje ponad 500 $ na rok. Jasonowi
zostaáo jeszcze szeĞü lat nauki, czyli 6 razy 500 $ daje 3000 $,
zanim skoĔczy szkoáĊ!
– OK – powiedziaáem – wiĊc przypuszczam, Īe zapáaciábyĞ
Jasonowi 1500 $ za poáowĊ z tych zysków, zgadza siĊ?
– Mowy nie ma – szybko odpará Ben. – Po pierwsze, dlaczego miaábym páaciü 1500 $, Īeby tyle samo dostaü z powrotem? To nie ma Īadnego sensu. Poza tym minie szeĞü lat, zanim
Jason uzbiera te 1500 $, Īeby mi oddaü. Po co miaábym mu
teraz dawaü 1500 $, Īeby dostawaü po kawaáku 1500 $ przez
szeĞü lat? A poza tym, moĪe Jasonowi bĊdzie száo trochĊ lepiej,
niĪ wyliczyáem, i dostanĊ wiĊcej niĪ 1500 $, ale moĪe mu teĪ
iĞü gorzej!
– No tak – wtrąciáem. – MoĪe inne dzieci teĪ zaczną sprzedawaü gumĊ w szkole i Jason bĊdzie miaá taką konkurencjĊ, Īe
nie da rady tyle sprzedaü.
– Nieee, Jason jest praktycznie superbohaterem – odpará
Ben. – Nie wydaje mi siĊ, Īeby ktokolwiek mógá sprzedawaü tak dobrze jak on, wiĊc tym akurat bym siĊ za bardzo nie
martwiá.
www.mtbiznes.pl
Mała książeczka, która nadal podbija rynek
26
JOEL GREENBLATT
– Rozumiem, co masz na myĞli – powiedziaáem. – Jason
ma dobry biznes, ale 1500 $ to za duĪo pieniĊdzy za poáowĊ
tego interesu. Ale co by byáo, gdyby Jason zaproponowaá ci póá
swoich zysków za 1 $? KupiábyĞ to wtedy?
– OczywiĞcie – odpaliá Ben takim tonem, jakby chciaá powiedzieü: „Tato, nie bądĨ idiotą!”.
– A wiĊc dobrze – powiedziaáem, chwilowo ignorując
ten ton. – WáaĞciwa cena jest gdzieĞ pomiĊdzy 1 $ a 1500 $.
JesteĞmy juĪ blisko, ale ile byĞ mu zapáaciá?
– Czterysta piĊüdziesiąt dolców. Tyle bym mu dzisiaj zapáaciá. JeĞli dostaábym za to 1500 $ w ciągu nastĊpnych szeĞciu lat,
to myĞlĊ, Īe to byáby dobry interes – powiedziaá Ben, wyraĨnie
zadowolony ze swojej decyzji.
– ĝwietnie – odparáem. – Teraz wreszcie rozumiesz, jak zarabiam na Īycie.
– KurczĊ, tato, o czym ty mówisz? Teraz to siĊ juĪ caákiem
pogubiáem. Nigdy nie widziaáem, ĪebyĞ miaá jakieĞ gumy do
Īucia!
– Nie, Ben, nie sprzedajĊ gumy. SpĊdzam czas na tym, Īe
zastanawiam siĊ, ile jakiĞ interes jest wart, tak jak to zrobiliĞmy
z biznesem Jasona. I kiedy mogĊ kupiü jakąĞ rmĊ za duĪo
mniej, niĪ myĞlĊ, Īe jest warta, to ją kupujĊ!
– Poczekaj chwilĊ – palnąá Ben. – To przecieĪ za áatwe. JeĞli
jakiĞ interes jest wart 1000 $, dlaczego ktoĞ miaáby ci go sprzedaü za 500 $?
No cóĪ, jak siĊ okazaáo, to wydawaáoby siĊ sensowne
i oczywiste pytanie Bena byáo dokáadnie tym magicznym pytaniem, dziĊki któremu zacząáem caáy ten projekt. Powiedziaáem
Benowi, Īe wáaĞnie zadaá Ğwietne pytanie i Īe – moĪe w to
wierzyü albo nie – jest takie miejsce, gdzie przez caáy czas
www.mtbiznes.pl
Mała książeczka, która nadal podbija rynek
MAàA KSIĄĩECZKA, KTÓRA NADAL PODBIJA RYNEK
27
sprzedają rmy za poáowĊ ceny. Powiedziaáem mu, Īe mogĊ
go nauczyü, gdzie szukaü i jak samemu korzystaü z takich okazji. Ale oczywiĞcie uprzedziáem go teĪ, Īe jest w tym pewien
haczyk.
Ten haczyk nie polega na tym, Īe odpowiedĨ jest niesamowicie skomplikowana. Nie jest. Nie polega teĪ na tym, Īe
trzeba byü jakimĞ geniuszem albo superagentem, Īeby znaleĨü
akcje warte 1000 $ sprzedawane po 500 $. Nie trzeba. W rzeczywistoĞci postanowiáem napisaü tĊ ksiąĪkĊ, Īeby Ben i jego
rodzeĔstwo nie tylko zrozumieli, czym siĊ zajmujĊ, ale Īeby
mogli siĊ nauczyü, jak zacząü samodzielnie wyszukiwaü takie
okazyjne inwestycje. Wydaje mi siĊ, Īe niezaleĪnie od tego,
jaki zawód wybiorą w przyszáoĞci (nawet jeĞli nie bĊdzie on
związany z zarządzaniem pieniĊdzmi – nie zachĊcam ich jakoĞ
szczególnie do takiego wyboru), to zdecydowanie przyda im
siĊ wiedza, jak inwestowaü czĊĞü swoich zarobków.
Ale, jak powiedziaáem Benowi, jest pewien haczyk. Ten haczyk polega na tym, Īe trzeba wysáuchaü dáugiej historii, trzeba
poĞwiĊciü czas na to, Īeby ją zrozumieü, i – co najwaĪniejsze
– trzeba rzeczywiĞcie uwierzyü, Īe ta historia jest prawdziwa.
W rzeczywistoĞci ta historia nawet koĔczy siĊ magiczną formuáą, która z czasem moĪe ciĊ uczyniü bogatym. Nie nabieram
ciĊ. Niestety jeĞli nie uwierzysz, Īe ta magiczna formuáa uczyni
ciĊ bogatym czáowiekiem, to tak siĊ nie stanie. Z drugiej strony, jeĞli uwierzysz w historiĊ, którą ci zamierzam opowiedzieü
– to znaczy rzeczywiĞcie, naprawdĊ uwierzysz – to bĊdziesz
mógá sam wybraü, czy chcesz zarabiaü pieniądze przy pomocy
tej formuáy, czy bez niej. (Przy pomocy mojej formuáy bĊdzie
ciĊ to kosztowaáo znacznie mniej czasu i wysiáku, niĪ wykonanie caáej „pracy” samemu, i wiĊkszoĞü ludzi osiągnie z nią
www.mtbiznes.pl
Mała książeczka, która nadal podbija rynek
28
JOEL GREENBLATT
lepsze efekty, ale bĊdziesz mógá sam zdecydowaü, który sposób wybierzesz, kiedy juĪ skoĔczysz czytaü).
OK, wiem, o czym teraz myĞlisz. O co chodzi z tą caáą
wiarą? Czy mówimy tu o jakiejĞ nowej religii, a moĪe ma to
coĞ wspólnego z Piotrusiem Panem albo z CzarnoksiĊĪnikiem
z Krainy Oz? (Nawet nie bĊdĊ wspominaá o czarownicy w szklanej kuli, bo wciąĪ dostajĊ od tego gĊsiej skórki, ani o latających
maápach – gáównie dlatego, Īe Īadna z tych rzeczy nie ma nic
wspólnego z moją historią). A co z tą czĊĞcią o wzbogaceniu
siĊ, o co tu chodzi? Czy rzeczywiĞcie moĪna nauczyü siĊ z jakiejĞ ksiąĪki, jak staü siĊ bogatym? To bez sensu. Gdyby tak
byáo, kaĪdy byáby bogaty. A zwáaszcza jeĞli jest to ksiąĪka, która zawiera ponoü jakąĞ magiczną formuáĊ. JeĞli kaĪdy pozna
magiczną formuáĊ – a przecieĪ nie kaĪdy moĪe byü bogaty – to
z pewnoĞcią wkrótce ta formuáa przestanie dziaáaü.
Ale, jak ci juĪ mówiáem, to dáuga historia. Zamierzam zacząü od samego początku. Dla moich dzieci i wiĊkszoĞci innych
dzieciaków prawie wszystkie te rzeczy bĊdą nowoĞcią. JeĞli
chodzi o dorosáych, to nawet jeĞli wydaje im siĊ, Īe wiedzą
juĪ duĪo o inwestowaniu, nawet jeĞli ukoĔczyli szkoáy biznesu
i sami zawodowo zarządzają pieniĊdzmi innych, to wiĊkszoĞü
z nich nauczyáa siĊ tego w niewáaĞciwy sposób. I uczyli siĊ
tego niewáaĞciwie od samego początku. Bardzo niewielu ludzi
naprawdĊ wierzy w historiĊ, którą zamierzam opowiedzieü.
Wiem o tym, bo gdyby byáo inaczej – gdyby naprawdĊ, rzeczywiĞcie wierzyli – byáoby o wiele wiĊcej inwestorów, którzy
odnoszą sukcesy. A nie ma. WierzĊ, Īe potraĊ ciebie – i kaĪde
z moich dzieci – nauczyü, jak staü siĊ jednym z nich. A wiĊc
zaczynamy!
www.mtbiznes.pl
Mała książeczka, która nadal podbija rynek
2
Rozdział
T
ak naprawdĊ, „po prostu zacząü” to powaĪna sprawa.
Potrzeba bardzo duĪo dyscypliny, Īeby zaoszczĊdziü jakiekolwiek pieniądze. W koĔcu, niezaleĪnie od tego, ile pieniĊdzy zarabiasz albo dostajesz od innych, po prostu jest o wiele áatwiej i przyjemniej znaleĨü od razu coĞ, na co moĪesz je
wydaü. Kiedy byáem máody, postanowiáem, Īe wszystkie moje
pieniądze pójdą na Johnsona Smitha. Chciaábym oczywiĞcie
móc wam powiedzieü, Īe Johnson Smith byá sierotą i po prostu
potrzebowaá, Īeby mu trochĊ pomóc. Chciaábym wam powiedzieü, Īe pieniądze przeznaczone na Johnsona Smitha pomogáy
odmieniü jego Īycie. Chciaábym wam to wszystko powiedzieü,
ale nie byáoby to do koĔca zgodne z prawdą. Bo, widzicie,
Johnson Smith to byáa rma. I nie po prostu jakaĞ tam zwyczajna rma. To byáa rma sprzedająca wysyákowo pierdzące
poduszki, proszek na swĊdzenie i sztuczne psie wymioty.
Nie chcĊ przez to powiedzieü, Īe wyrzuciáem na Ğmietnik
wszystkie swoje pieniądze. Kupowaáem teĪ trochĊ materiado lektury!
áów edukacyjnych.Zachęcamy
Pewnego razu
goĞciom z Johnson Smith
www.mtbiznes.pl