A – 25. Niedz. zw. Mt 20,1-16 w. 1-2 * królestwo Boże podobne jest

VI niedz.
Mt 20,1-16
5,20-22a. 27-28. 33-34a. 37
AA –– 25.
Niedz. zw.
zw. Mt
KONTEKST:
„MyĞli moje nie są myĞlami waszymi,
ani wasze drogi moimi drogami”
z I czyt. - Iz 55,9
Kontekst:
dalszy – Kazanie na Górze KnG (wysoki standard moralnej i życiowej mądrości) – nie
WiĊkszy
fragment
- JXdo
poucza
o warunkach
BoĪego
narzucone
siłą! 19,3-20,34
Odniesienie
nauki
Mojżesza wejĞcia
– 1 do
cz.król.
KnG
wyjaśnia błędną
Dwie
nauki zawarte
w przypowieĞci:
interpretację
Dekalogu
i Prawa. To uczeni znoszą Prawo i Proroków PiP a oskarżają o to
1.
o miejscu
ĩydówducha
i pogan
Jezusa.
JX podkreśla
aw
niekrólestwie
literę. niebieskim
2.
o zasáugiwaniu na zapáatĊ oraz o miáoĞci i dobroci Boga (interesownoĞü i wyrachowanie)
bliĪszy –poprzedzający:
tematy szczegółowe
mają
nić przewodnią:
radykalizm
i całkowite
dla
Kontekst
sentencja
podsumowująca
mowy
JX. Sąd przyniesie
nieoddanie
tylko odpáatĊ
Królestwa.
[Mt 5,16 = wezwanie
do pełnienia dobrych czynów Ύ΅ΏΤȱσΕ·΅ domaga się
ale
nastąpi przewartoĞciowanie
wszystkiego:
w.
19,30 Prawa
– pierwsi
– ostatni Jezus
to… ĺ wypełnia
i ĩydzi i je
chrzeĞcijanie,
i uczniowie…
- w Prawo]
oczach Ğwiata są
uznania
i Proroków.
a nie usuwa;
uwewnętrznia
ĺ obietnica
ale i zarazem przestroga dla nich, bo mogą siĊ czuü zbyt pewni swego
ostatnimi(tematów
ROZWÓJ
szczegółowych)
miejsca w –
królestwie
antyteza pierwsza: unikanie gniewu prowadzącego do śmierci brata (5,21)
dwie ostatnie:
wezwanie
do miłowania
nieprzyjaciół (5,43)
Klamrą jest –sentencja
powtórzona
zamykająca
20,16a.
Opowiadanie ma dwie fazy narracji:
1.
wczesnym rankiem (w. 1) – piĊciokrotnie wyjĞcie gospodarza i najĊcie robotników
w. 172.„Prawo i Prorocy” ΘϲΑȱΑϱΐΓΑȱύȱΘΓϿΖȱΔΕΓΚφΘ΅Ζ (u Mt x4) - całość objawienia biblijnego
wieczorem (w. 8) - czas odpáaty – paradoksalna ocena
* znieść, obalić Ύ΅Θ΅ΏІΗ΅΍ – sens:
1.
pozbawienie ważności (obowiązuje już nowe prawo nie stare)
w. 1-2
2.
wykroczenie przeciw Prawu (Jezus przekracza Prawo)
* królestwo BoĪe podobne jest ͟ΐΓϟ΅ȱ πΗΘ΍Αȱ ψȱ Ά΅Η΍ΏΉϟ΅ȱ ΘЗΑȱ ΓЁΕ΅ΑЗΑȱ – tzn. podobne do
wydarzenia (a nie do przedmiotu
jak ‘peráa’, ‘sieü’ czy ‘ziarenko gorczycy’)
1.
ȱ
ȱ
wprowadzić w życie zalecenia
gospodarze
robotników – ich praca byáa taĔsza od pracy
JX-nie
łamie PiP chĊtnie 2. najmowali
urzeczywistnić to, co jest zapowiedzią PiP, zaktualizowanie,
lecz niewolników
wypełnia - ΔΏ΋ΕЗ
udoskonalenie w życiu w działalności Jezusa dotyczy to
- winnica – symbol ST – wybraną i ukochaną winnicą jest dla Boga Izrael (Iz 5,1-7;
czynów (znaki i cuda) jak i słów (Prawo ST)
Jr 2,21; Ez 19,10-14) ĺ póĨniej jest to nowy Izrael – KoĞcióá Ğw.
to ciąglelecz
nowi
robotnicy.
� ĺJXnajmowanie
nie głosi nic- nowego
objawia
autentyczny i właściwy sens Prawa ST!
sami gospodarz
Īe nie byá
zbytBoga
zamoĪny
bądĨ teĪ
jest to
� ĺJXskoro
życiem
nauczaniemnajmowaá
objawia tzn.
autentyczną
wolę
- ponieważ
doskoro
tej pory
metafora
Boga – czyni to sam, osobiĞcie (choü ma zarządcĊ w. 8) - wyraz troski
byáa
Ĩle rozumiana
* zapáata - denar za jeden dzieĔ – zwyczajna zapáata (srebrna rzymska moneta = poáowa
w. 20
Īydowskiej szekli)
* sprawiedliwość, Έ΍Ύ΅΍ΓΗϾΑ΋ȱ- owoc posłuszeństwa B.; postępowanie zgodne z wolą B.
- zapáata nie jest hojna1.ale teĪ nie jest krzywdząca (1 denar = ok. 15 kg chleba;
ΔΉΕ΍ΗΗΉϾΗϙ
* obfitować,
być
bogatym,na
obfitować,
wyróżniać się, w nadmiarze
200 denarów
= minimum
utrzymania
rok)
2.
napełniać obficie, czynić bardzo bogatym
� charakter ilościowy… - nie idzie o mnożenie przykazań, lecz: to, co dobre dla Żydów
w. 3-7
i pogan powinno być uznane i docenione we wspólnocie chrześcijan - tu jednak
dzieĔ
w Palestynie
12 h „więcej”, „obficiej”, „nadmiarem”.
powinno
odznaczaćliczyá
się tym:
� charakter
1.
jakościowy…
u Żydów
rytualizm
kosztem
(JX: zło pochodzi
pierwsi robotnicy zostali- najĊci
wczesnym
rankiem
tj. ok.wnętrza
6.00
2. z wnętrza Mk 7,1nn) � wymogi Prawa trzeba spełniać we wnętrzu serca
drudzy ok. godz. 3.00 (tj. nasza 9.00) to teĪ zrozumiaáe… ale póĨniej juĪ nie bardzo
3. 4.
� patrzeć
i czwarci
– 6.00
i 9.00 (tj.
12.00
i 15.00) – moĪe trzeba byáo szybko zebraü
Jak trzeci
to czynić?
na Jezusa
który
jest wzorem
plon (ci mają otrzymaü sáuszną zapáatĊ ΈϟΎ΅΍ΓΖ – dosá. Sprawiedliwą)
ĺ pojawia siĊ myĞlenie, Īe bĊdzie jest to zapáata proporcjonalna wzglĊdem pracy
(przeciwstawienia)
w. 21-48
antytezy
innych,
wczeĞniej
zatrudnionych…
„Słyszeliście, że powiedziano…”
teza - ST
5.
piąty nabór pracowników
ok. 11
(tj.17) – tu brak mowy o
zapáacie– Jezus
„A ja wam
powiadam…”
antyteza
ĺJezus
caáa ogáasza
inicjatywa
leĪy poNieodwołalna
stronie gospodarza
– wola
on wyrywa
robotników
z bezczynnoĞci
antytezy!
jest tylko
Boża a nie
przykazania
Prawa!!!
pozbawiającej sensu ich Īycia. Posyáając ich do winnicy czyni ich Īycie potrzebnym
Bóg = Prawodawca
i owocnym
ST Mojżesz
objawienieidzie o �
NTwydarzeĔ
Jezus
ĺ dlaczego zatrudnia
na raty? �- prawdopodobnie
crescendo
rozwiązujące
obj.
niedoskonałe
obj. pełne i ostateczne
siĊ niepełne,
przy koĔcu
opowiadania(Mt 19,8)
OPRACOWAŁ
ks. Piotr Domaros
w. 8-9 – wypáata naleĪnoĞci wieczorem (Pwt 24,19)
* wáaĞciciel ΎϾΕ΍ΓΖ dosá. pan – do tej pory byá gospodarz teraz pan winnicy ĺ aluzja do
Boga
* zarządca – wypáaca naleĪnoĞü począwszy od tych, co przyszli na koĔcu (gdyby zacząá
od pierwszych wówczas nie dowiedzieliby siĊ oni ile dostali ostatni)
ĺ dziaáanie celowe by ukazaü kontrast
ĺ ci pierwsi potrzebują mocnej lekcji…
w. 10-12
narratora interesuje jedynie pierwsza i ostatnia grupa robotników
- pierwsi czują siĊ zawiedzeni ĺ reakcja: szemranie ·Γ··ϾΊΝ (wyraz niezadowolenia,
oburzenia) – prawd. starszy brat àk 15,25-32.
- wg nich to jest podwójna niesprawiedliwoĞü: 1. pan nie uwzglĊdniá czasu pracy
2.
pan nie uwzglĊdniá trudu pracy
ĺ prowokacja by uĞwiadomiü róĪnicĊ w logice Boga czáowieka
w. 13-15
* przyjacielu οΘ΅ϧΕΓΖ – kolega, przyjaciel – idzie tu o przyjazny zwrot (np. w relacjach
wódz - Īoánierz; nauczyciel - uczeĔ; przeáoĪony - podwáadny)
argumenty:
- obrona formalna, wg sprawiedliwoĞci
- prawo wáasnoĞci - mogĊ uczyniü z tym, co chcĊ
- hojnoĞü nie jest krzywdą dla pracujących dáuĪej (hojnoĞü wobec innych nie jest
przeciwko tobie!)
SZCZYT: DOBROû, DO KTÓREJ NIE JEST ZOBOWIĄZANY
ĺ tu protestowaü moĪe tylko zawiĞü (zawiĞü jest formą zazdroĞci lecz zauwaĪa siĊ tu jakiĞ
rodzaj chcianego záa)
* nie czyniĊ ci krzywdy ΓЁΎȱΦΈ΍ΎЗȱΗΉ, dosá. nie postĊpujĊ z tobą niesprawiedliwie
* záe oko ϳȱ ϴΚΌ΅ΏΐϱΖȱ ΗΓΙȱ ΔΓΑ΋Εϱ – czáowiek o záym oku to ktoĞ zawistny, chciwy,
o nieszczerym sercu (Prz 23,6n;28)
ĺ problem zapáaty
- pierwsi zostali wezwani do zmiany nastawienia wobec gospodarza – poniewaĪ
naczelne miejsce w ich ĞwiadomoĞci zajmuje praca…
mają wiĊc oni:
1.
2.
usunąü kategoriĊ zapáaty ze sposoby myĞlenia
postaraü siĊ o wiĊcej miáosierdzia wobec ostatnich
ĺ przypowieĞü mówi nie o kwestii spoáecznej ale o ludzie BoĪym = winnicy oraz
o Bogu = gospodarzu
ĺ dziaáalnoĞü JX to przecieĪ miáosierdzie Boga wobec ubogich, odrzuconych (ogromne
podobieĔstwo do przypowieĞci o synu marnotrawnym àk 15,11nn)
ĺ BOĩA ZAPàATA JEST ZAWSZE DAREM!
w. 16 – tzw. wĊdrowny logion
ĺ podsumowanie perykopy:
!!! nie ma tu mowy o wykluczeniu ale o równoĞci
idzie o:
1.
2.
podniesienie na duchu „maáych” wewnątrz wspólnoty KoĞcioáa (18,1-14)
przestrzeĪenie „wielkich” Īe w królestwie niebieskim nie ma przywilejów