pobierz

Uczenie się
Aspekt neurobiologiczny
Aspekt poznawczy
(modele i fazy pamięci)
Aspekt emocjonalny
Aspekt motywacyjny
Aspekt związany z zachowaniem
Uczenie się jest procesem, który prowadzi do
względnie trwałej zmiany zachowania lub możliwości
(potencjału) zachowania i który opiera się na
doświadczeniu.
Neuronalne systemy pamięci
Hipokamp - element
układu limbicznego
odpowiedzialny głównie za
pamięć. Nie jest siedliskiem
pamięci długotrwałej ani
krótkotrwałej, ale pełni
zasadniczą funkcję w
konsolidacji śladów
pamięciowych, czyli zamianie
ich w trwałą postać
biochemiczną lub strukturalną.
Przyśrodkowe struktury skroniowe
Asocjacje – tworzenie połączeń synaptycznych
+
Powtarzanie
Dobry dostęp do treści śladów pamięciowych
Wykonywanie czynności niestandardowych
(np. aktywna emerytura sposobem na zmniejszenie regresji
procesów pamięciowych i in.)
Emocje a pamięć
Odwrót od myśli Platon i Kartezjusza dotyczących
„prymitywnego podsystemu ludzkiej psychiki, jaką są emocje” i
przekonań o zabójczej roli afektu dla racjonalności myślenia.
Emocje torują proces kodowania informacji i
tworzenia trwalszych śladów pamięciowych.
Emocje
Lepsza dostępność do zasobów pamięciowych
Pamięć
jako:
-Zdolność (władza umysłowa)
-Proces
a/ reproduktywny
b/ konstruktywny (pamięć fałszywa) (np.
eksperyment świadków wypadku E. Loftus)
Fazy pamięci
Zapamiętywanie
Kodowanie:
dowolne
mimowolne
Odtwarzanie
Przechowanie
przypominanie
rozpoznawanie
Efekt pozycji w serii
Efekt świeżości
P
R
Z
Y
P
O
M
I
N
A
N
I
E
Efekt pierwszeństwa
1
5
10
15
Pozycja słowa na liście
20
Efekt świeżości – wyższe prawdopodobieństwo
odtwarzania (przypominania lub rozpoznawania)
bodźców z końca listy np. słów. Wyjaśniany
udziałem pamięci krótkotrwałej w odtwarzaniu
materiału. Jest silnie podatny na upływ czasu i
interferencji innymi.
Efekt pierwszeństwa – wyższe
prawdopodobieństwo odtwarzania bodźców z
początku listy np. słow. Wyjaśniany jest
transferem informacji do pamięci długotrwałej.
Pamięć
Sensoryczna
(Rejestr)
Informacja
Wzrokowy
Słuchowy
Dotykowy
Pamięć
krótkotrwała
(STM)
Procesy kontrolne:
Powtarzanie
Pamięć
trwała
(LTM)
Wydobywanie
Pamięć krótkotrwała
5-9 jednostek
Kilkanaście sek. do minuty
akustyczna
Zapominanie
Magazynowy model pamięci
W obrębie całego systemu pamiętania i przypominania sobie
informacji istnieją trzy systemy pamięciowe:
Pamięć sensoryczna - przechowuje ulotne wrażenia bodźców
zmysłowych - widoki, dźwięki, zapachy i tekstury tylko przez jedną lub dwie sekundy.
Pamięć krótkotrwała zawiera wspomnienia o tym, co
spostrzegaliśmy przed chwilą. Informacja ta utrzymuje się w
niej tylko do 20 sekund, chyba że poświęcamy jej szczególną
uwagę, wtedy może przejść dalej do pamięci trwałej.
Pamięć długotrwała przechowuje informację, którą można
wydobywać w dowolnym czasie - nawet przez całe
życie. Informacja w pamięci długotrwałej stanowi naszą
wiedzę o świecie.
Pamięć – zdolność umysłu do kodowania,
kodowania
przechowywania,
przechowywania a następnie do przypominania sobie lub
rozpoznawania zdarzeń, których uprzednio się
doświadczyło.
Jest to aktywny system umysłowy, który koduje, odbiera,
modyfikuje i wyszukuje informacje. Słowo pamięć odnosi się
również do tego, co jest przechowywane, czyli do wspomnień,
wspomnień
które rzadko są dokładnymi kopiami wcześniejszych
doświadczeń, gdyż pamięć ludzka nie jest doskonała.
Przeważnie pamiętamy coś w rodzaju kolażu naszych
autentycznych przeżyć, opowiadań innych,
innych itp. Oznacza to, że
pamięć przetwarza informacje.
informacje
Koncepcja rekodowania
Nowe informacje, które codziennie do nas docierają są
łączone z informacjami, które wcześniej znajdowały się w
naszej pamięci.
Często jednostka sama musi dostrzec związki nowych
informacji z dotychczasową wiedzą.
Od dostrzeżenia takich związków zależy to, czy dana
informacja zostanie zapisana w sposób trwały, czy też nie.
Proces konsolidacji
Zapamiętywanie nie jest procesem natychmiastowym.
Konsolidacja polega na utrwaleniu zapamiętywanych
informacji.
Ma charakter biologiczny i polega na zmianie
śladu pamięci krótkotrwałej w ślad pamięci trwałej.
Wiąże się z pojawieniem się w neuronach substancji
będących nośnikiem informacji.
Warunkowanie
1.Klasyczne
2.Instrumentalne
Warunkowanie klasyczne
Bodziec
bezwarunkowy
Bodziec
neutralny
Bodziec
neutralny
+
Bodziec
bezwarunkowy
Bodziec
warunkowy
Reakcja
bezwarunkowa
Brak reakcji
Reakcja
warunkowa
Reakcja
warunkowa
PAWŁOW stworzył technikę badania procesów trawiennych
u psów,
psów polegającą na implantowaniu w ich gruczołach
i narządach trawiennych rurek odprowadzających
wydzieliny tych gruczołów do naczyń umieszczonych na
zewnątrz ciała zwierząt, dzięki czemu można było mierzyć
ilość wydzielin i analizować je.
Aby spowodować wytwarzanie tych wydzielin, asystenci
Pawłowa wprowadzali psom do pyska proszek mięsny.
Po kilkakrotnym powtórzeniu tej procedury Pawłow
zaobserwował u swych psów nieoczekiwane zachowanie śliniły się, zanim umieszczono im proszek w pysku!
Zaczynały wydzielać ślinę na sam widok pokarmu, później na
widok asystenta, który przynosił pokarm, lub nawet na odgłos
jego kroków. W istocie każdy bodziec, który regularnie
poprzedzał podanie pokarmu, zaczynał wywoływać ślinienie.
Zupełnie przypadkowo Pawłow odkrył, że uczenie się może
być wynikiem skojarzenia dwóch bodźców.
Rodzaj zachowania, jaki Pawłow badał, zwany jest odruchem.
odruchem
Odruch jest reakcją niewyuczoną, taką jak wydzielanie śliny,
zwężenie źrenicy, odruch kolanowy czy mruganie powiek;
zazwyczaj wywołują go specyficzne bodźce, które mają znaczenie
biologiczne dla danego organizmu.
Odruch jest zachowaniem wywołanym, które sprzyja
biologicznemu przystosowaniu do zmieniającego się środowiska.
Na przykład ślinienie, odruch badany przez Pawłowa, pomaga w
trawieniu.
W wyniku warunkowania klasycznego organizmy wykonują
reakcje odruchowe na bodźce, nie mające pierwotnie dla nich
znaczenia biologicznego.
Warunkowanie instrumentalne
Polega nie na kojarzeniu ze sobą dwóch bodźców,
jak w warunkowaniu klasycznym, ale na kojarzeniu
konkretnego zachowania z reakcją na to zachowanie.
Wzmocnienia mogę mieć charakter pozytywny: nagrody
oraz negatywny: kary.
Klatki problemowe m.in.: Tolmana,
Skinnera i Thorndike’a
Warunkowanie
klasyczne
Warunkowanie
instrumentalne
Reakcja
Mimowolna, automatyczna
„Dobrowolna”, działa na
środowisko
Nabywanie
Kojarzenie bodźców
Kojarzenie reakcji z
konsekwencjami
Wygasanie
RW słabnie, jeżeli BW jest
wielokrotnie prezentowana
bez wzmocnienia
Reagowanie słabnie po
zaprzestaniu wzmacniania
Procesy
poznawcze
Rozwijają się oczekiwania,
że po BW pojawi się BB
Rozwijają się oczekiwania,
że reakcja będzie
wzmacniana
Predyspozycje Naturalne predyspozycje
biologiczne
warunkują, jakie bodźce i
reakcje mogą być łatwo ze
sobą skojarzone
Organizm najłatwiej uczy się
zachowań podobnych do
naturalnych; zachowania
nienaturalne instynktownie
upodabniają się do
naturalnych