Transparentne zęby – skuteczna pomoc edukacyjna

ENDO TRIBUNE
Perspektywy
Polish Edition
3
Transparentne zęby – skuteczna pomoc edukacyjna
szego stosowania transparentnych zębów na kolejnych kursach.
Ryc. 1
Ryc. 2
Sergio Rosler, Argentyna
Od najdawniejszych lat dentyści badali budowę anatomiczną
wnętrza korzeni. Poczynając
od okresu przed wynalezieniem
zdjęć rtg aż do czasów współczesnych przesyconych technologią,
badanie systemu kanałów korzeniowych stało się wręcz obsesją
lekarzy endodontów.
W przeszłości powszechnie
korzystano z kilku metod, w tym
z badań radiologicznych, histologicznych, przekrojów poprzecznych i podłużnych oraz technik
zwiększania przezierności tkanek
korzeni. Współcześnie wykorzystuje się tomografię komputerową
oraz badanie kliniczne w mikroskopie zabiegowym.
Technika zwiększania
przezierności zęba
W ciągu ostatnich 100 lat
w badaniach morfologicznych nad
miazgą zębów ludzkich wykorzystywano technikę zwiększania
przezierności zębów. Zapewnia to
wgląd w trójwymiarową budowę
komory i kanałów względem zewnętrznej powierzchni zęba i pozwala na ich dokładne zbadanie.
Technikę tę wykorzystywano również w badaniach nad nieszczelnością wierzchołkową. Obecnie technika zwiększania przezierności jest
wykorzystywana tylko jako narzędzie szkoleniowe i badawcze i nie
ma właściwie zastosowania klinicznego.
W 1913 r. Hermann Prinz z powodzeniem uzyskał transparentne
zęby, stosując protokół postępowania opisany przez Spaltholza
w 1906 r. Okumura przeprowadził
dogłębne badania anatomii miazgi
i sklasyfikował kanały korzeniowe
w zależności od ich rozmieszczenia
i częstości występowania. W celu
lepszego uwidocznienia systemu
kanałów korzeniowych wprowadzał do komory miazgi tusz. Próbki
można także barwić hematoksyliną
i eozyną, które są powszechnie
stosowane do wybarwiania preparatów histologicznych. W porównaniu do innych metod, takich jak
badanie radiologiczne i histologiczne, techniki zwiększania przezierności zębów mają następujące
zalety:
• zachowują oryginalny kształt korzenia,
• pozwalają na obserwowanie
drobnych szczegółów budowy
morfologicznej kanałów korzeniowych,
• są niedrogie i łatwe do przeprowadzenia,
• próbki można przechowywać
przez długi czas.
Proces zwiększania przezierności obejmuje 3 proste etapy: de-
Ryc. 3
mineralizację, odwodnienie i zapewnianie przezierności tkanek
zęba.
Przygotowanie próbki:
• Usunięte zęby do czasu obróbki
przechowywać w 10% roztworze
formaliny w soli fizjologicznej.
• Usunąć kamień nazębny i wszelkie pozostałości tkanek przyzębia.
• Odciąć korony zębów i udrożnić
kanały, stosując pilnik w rozmiarze ISO 10 (sprzyja to penetracji
kwasu).
• Umieścić próbki w 4,2% roztworze NaOCl (usuwanie tkanek organicznych można usprawnić,
umieszczając roztwór z próbkami w myjce ultradźwiękowej na
20 min).
• Opłukać pod bieżącą wodą i osuszyć.
• Można wprowadzić tusz indyjski
do systemu kanałów korzeniowych, odsysając płyn przez
wierzchołki korzeni.
Demineralizacja:
• Przechowywać próbki w 5%
kwasie azotowym (HNO3) przez
3 dni.
• Wymieniać roztwór co 8 godz.
• Ręczne lub mechaniczne potrząsanie sprzyja równomiernej demineralizacji korzeni.
• Płukać próbki bieżącą wodą
przez 4 godz. w celu ich oczyszczenia.
Odwodnienie:
• Odwadniać próbki w roztworach
alkoholu o rosnącym stężęniu:
60% etanolu przez 8 godz., 80%
etanolu przez 4 godz. i 96,6%
etanolu przez 2 godz.
• Osuszyć próbki ręcznikami papierowymi.
Zwiększanie przezierności:
• Próbki należy umieścić na 2 godz.
w ksylenie w celu ich stwardnienia, a następnie w salicylanie
metylu, co nada im transparentność. Ten etap ma kluczowe znaczenie, jeśli próbki mają być
stosowane do praktycznej nauki
technik preparacji i wypełniania
kanałów.
• Przechowywać próbki w salicylanie metylu, aby zachowały transparentność.
Uwaga: Podczas pracy z tymi
niebezpiecznymi roztworami należy zawsze stosować odpowiednią
ochronę. Zużyte roztwory należy
utylizować zgodnie z krajowymi
przepisami.
Pomoc edukacyjna
Powodzenie leczenia endodontycznego zależy od dokładności
oczyszczania, formowania i wypełniania kanałów korzeniowych.
Jednak dla osiągnięcia tego celu
operator musi posiadać szczegółową wiedzę na temat morfologii
kanałów korzeniowych każdego
Ryc. 4
leczonego zęba. Zdemineralizowane, transparentne zęby mogą
stanowić bardzo cenną pomoc
w nauce technik leczenia endodontycznego. Hasselgren i Tronstad
wykorzystywali transparentne
zęby do nauczania i doskonalenia
procedur preparacji i wypełniania
kanałów w ramach szkolenia
dyplomowego w Uniwersytecie
w Lund (Szwecja). Na zakończenie
kursu poproszono studentów o wyrażenie opinii na temat wykorzystania transparentnych zębów
w procesie nauki. Reakcje były
bardzo pozytywne i zachęciły
kierownictwo zakładu do dal-
Moczenie
próbek w ksylenie przez
Ryc. 5
2 godz. przed
umieszczeniem w salicylanie metylu, zgodnie
z zaleceniem Robertsona z 1980 r.,
przywraca zębinie twardość nieznacznie tylko niższą niż twardość
normalnej zębiny. Otwiera to nowe
możliwości przed lekarzami, którzy chcą uczyć się i trenować nowe
techniki, zabiegi i protokoły postępowania od opracowywania
maszynowego pilnikami NiTi po
termoplastyczne wypełnianie kanałów ciepłą gutaperką. Lekarze
widzą znacznie wyraźniej, co faktycznie dzieje się w kanałach, a to
daje dużo lepsze efekty niż praca na
sztucznych kanałach w bloczkach
z tworzywa. Ponadto, odczucia
dotykowe są bardzo zbliżone do
rzeczywistej pracy w warunkach
klinicznych. Ta prosta i niedroga
technika pozwala lekarzom zobaczyć szczegółowo budowę morfologiczną kanałów korzeniowych
oraz trenować niemal wszystkie
zabiegi endodontyczne.
Piśmiennictwo dostępne u wydawcy.
ET Autor
S e rg i o R o s l e r
ukończył Uniwersytet w Buenos
Aires (Argentyna)
w 1996 r. i uzyskał
tytuł specjalisty
w dziedzinie endodoncji w 2005 r. Od 2009 r. jest także
specjalistą implantologii stomatologicznej. Pracuje w gabinecie prywatnym w Buenos Aires. Można się z nim
skontaktować, pisząc na adres e-mail:
[email protected].
AD