FULL TEXT - Protetyka Stomatologiczna

Transkrypt

ed
.
tio
np
roh
ibit
New conception of sectional obturator prosthesis after maxillary resection
Robert Nieborak, Dariusz Rolski, Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
KEY WORDS:
maxilla resection, neoplasms, obturator, sectional
prosthesis
Streszczenie
Rozległe ubytki tkanek po resekcji szczęki obejmujące podniebienie i zatoki szczękowe stanowią zwykle problem w rehabilitacji protetycznej.
Upośledzenie funkcji mowy, żucia i połykania jest
dużą niedogodnością w codziennym życiu pacjenta. Celem rehabilitacji protetycznej w tej grupie
pacjentów jest oddzielenie jamy ustnej od jamy
nosa dla zapewnienia prawidłowego odżywiania
i mowy oraz podparcia tkanek środkowego piętra twarzy dla uzyskania zadowalającego efektu
estetycznego. W pracy opisano kliniczne i laboratoryjne aspekty leczenia protetycznego z zastosowaniem składanej protezy mocowanej za pomocą
zaczepów kulowych.
Summary
Extensive bilateral maxillectomy defects that
involve the maxilla, palate, and sinuses pose a
number of prosthetic rehabilitation challenges.
Functional debilitation includes inability to articulate, masticate and swallow, which creates a
great problem The goals of prosthetic rehabilitation for these patients include the separation of
oral and nasal cavities to allow adequate deglutition and articulation and support for soft tissues
to restore the midfacial contour and to ensure an
acceptable aesthetic result. In this paper clinical
and laboratory procedures of the prosthetic treatment, using the sectional prosthesis retained by
ball attachments, are discussed.
pe
rso
na
lu
se
on
ly -
dis
tr
HASŁA INDEKSOWE:
resekcja szczęki, nowotwory, obturator, proteza
składana
is c
op
y is
Leczenie chirurgiczne nowotworów w obrębie części twarzowej czaszki powoduje nieodwracalne zmiany w strukturach narządu żucia.
Znaczna liczba pacjentów po usunięciu guza
nowotworowego w obrębie szczęki, pozostaje z ubytkiem łączącym jamę ustną z jamą
nosa (1, 2, 3). Pacjenci ci wymagają wdrożenia leczenia protetycznego z zastosowaniem
protez pooperacyjnych zaopatrzonych w obturatory. Zapobiega to nieprawidłowemu
przepływowi powietrza w czasie odychania
i mowy oraz przedostawaniu się podczas posiłków pokarmów i płynów do jamy nosa.
Wielkość i kształt obturatora zależy od zasięgu ubytku pooperacyjnego. W grupie bezzębnych pacjentów obturator wpływa także
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
ibu
Katedra Protetyki Stomatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik: prof. dr hab. E. Mierzwińska-Nastalska
for
-
Nowa koncepcja pooperacyjnej protezy składanej
stosowanej w rehabilitacji pacjentów po resekcji szczęki*
-
PROTET. STOMATOL., 2014, LXIV, 2, 97-101
www.prot.stomat.net
*Praca realizowana w ramach projektu badawczego N N403122740, finansowanego ze środków NCN.
97
ed
.
tio
np
roh
ibit
ibu
dis
tr
ly -
on
se
lu
rso
na
pe
y is
op
is c
Ryc. 1. Zdjęcie wewnątrzustne – stan po operacji,
widoczny rozległy ubytek podniebienia po całkowitym wygojeniu.
Th
-
masą protezy oraz siłami żucia często ulegają podrażnieniu i uszkodzeniu (8). Dlatego w
użytkowaniu tego typu protez wymagana jest
kilkugodzinna przerwa. Pacjenci leczeni z zastosowaniem protezy pooperacyjnej zaopatrzonej w obturator zwykle użytkują w tym czasie
drugie, lżejsze uzupełnienie protetyczne w postaci płytki obturacyjnej (9).
W pracy przedstawiono innowacyjny sposób wykonania składanej protezy pooperacyjnej stosowanej w rehabilitacji pacjentów po
resekcji szczęki i pełnym wygojeniu tkanek
(ryc. 1).
Autorzy pracy zaproponowali do wykonania składanej protezy pooperacyjnej wykorzystanie fabrycznej termoplastycznej płytki z materiału Erkolok (Erkodent, Niemcy)
składającej się z dwóch warstw, jednej elastycznej i drugiej twardej (ryc. 2). Część elastyczna o grubości 1mm kontaktuje z wrażliwymi tkankami ubytku pooperacyjnego a
warstwa twarda o grubości 3 mm pozostaje
zwrócona w stronę jamy ustnej. Warstwa twarda płytki wykazuje dobre właściwości połączenia z dobudowaną akrylową częścią podniebienną. Taka konstrukcja płytki spełniała
rolę obturatora, dodatkowo umożliwiając połykanie płynów i pokarmu poprzez zapewnienie oparcia dla języka w części podniebiennej. Inaczej niż w tradycyjnej metodzie pełny
for
-
na utrzymanie pooperacyjnej protezy szczęki. Dla ochrony tkanek podłoża protetycznego przed obciążeniem protezą z obturatorem,
stosowane są elastyczne masy podścielające
(4). Należy podkreślić, że materiały te mają
również wpływ na poprawę retencji i stabilizacji protez pooperacyjnych, poprzez uszczelnienie przestrzeni pomiędzy obturatorem a
tkankami ubytku pooperacyjnego. Z drugiej
jednak strony rozległe obturatory mogą osłabiać utrzymanie protezy na podłożu, znacznie
zwiększając jej wagę. O kształcie obturatora
i wyborze rodzaju masy podścielającej decyduje stan tkanek podłoża protetycznego oraz
wielkość i umiejscowienie ubytku pooperacyjnego. Największym problemem jest rehabilitacja bezzębnych pacjentów z rozległymi
ubytkami pooperacyjnymi tkanek, ograniczoną powierzchnią podłoża protetycznego i jego
biologiczną niewydolnością.
Trudności w rehabilitacji pacjentów z ubytkami pooperacyjnymi w szczęce skłaniają do
poszukiwania nowych rozwiązań, mogących
poprawić wykorzystanie pozostałych po zabiegu tkanek podłoża dla uzyskania akceptowalnej stabilizacji protezy pooperacyjnej (5, 6, 7).
Rozległe ubytki pooperacyjne zwykle dyktują
potrzebę całodobowego użytkowania uzupełnień protetycznych. Tkanki otaczające ubytek
pooperacyjny ze względu na duże obciążenie
-
R. Nieborak i inni
98
Ryc. 2. Długoczasowa płytka obturacyjna z materiału Erkolok.
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 2
Ryc. 4. Wzornik zwarciowy połączony z płytką obturacyjną.
on
ly -
dis
tr
ibu
Ryc. 3. Zdjęcie wewnątrzustne – długoczasowa
płytka obturacyjna z dobudowaną częścią podniebienną.
-
se
lu
pe
rso
na
Ryc. 5. Proteza całkowita górna z matrycami i
płytka obturacyjna z wmontowanymi elementami
retencyjnymi.
is c
op
y is
for
kształt obturatora formowany jest na etapie
wycisku czynnościowego na łyżce indywidualnej. Model roboczy uzyskany z tego wycisku służy do wykonania, z zastosowaniem
urządzenia Erkoform 3D (Erkodent, Niemcy),
części obturatora kontaktującej się z tkankami
ubytku. Po uformowaniu tej części obturatora
należy wypełnić ją masą silikonową z pozostawieniem miejsca dla podniebiennej części
obturatora. Ukształtowana na tej bazie z wosku część podniebienna, w tradycyjny sposób zostaje zamieniona na akryl. Połączenie
dwóch części obturatora następuje z użyciem
Th
-
-
-
tio
np
roh
ibit
ed
.
-
Protezy pooperacyjne
Ryc. 6. Proteza całkowita górna po połączeniu z
płytką obturacyjną.
chemicznie wiążącej masy akrylowej (ryc. 3).
Innowacyjnym rozwiązaniem jest wykonanie w dalszym etapie długoczasowego uzupełnienia w postaci protezy całkowitej połączonej
z wyżej opisanym obturatorem. Po wykonaniu
modelu uzyskanego z wycisku powierzchni
podniebiennej płytki i przygotowaniu wzorników zwarciowych należy ustalić wysokość
zwarcia dla określenia odległości międzywyrostkowej i zaplanowania rodzaju elementu
retencyjnego (ryc. 4). Przykładowo mogą to
być, tak jak zaproponowano w obecnej pracy,
zaczepy kulowe systemu Rhein’83 (Bolonia,
99
częstotliwość podścieleń materiałami elastycznymi, a nawet pozwolić na ich całkowite wyeliminowanie. Warunkiem wdrożenia
tej metody rehabilitacji jest pełne wygojenie
i ustabilizowanie się brzegów ubytku pooperacyjnego.
Podsumowanie
1. Koyoma S., Sasaki K., Inai T., Watanabe M.:
Effects of defect configuration, size, and remaining teeth on masticatory function in
post-maxillectomy patients. J. Oral Rehabil.,
2005, 32, 635–641.
2. Keyf F.: Review – Obturator prostheses for
hemimaxillectomy patients. J. Oral Rehabil.,
2001, 28, 821-829.
3. Antoniou D. V., Toljanic J. A., Graham L.:
Obturator prosthesis retention for edentulous patients with large palatal defects: a clinical report. J. Prosthet. Dent., 1996, 76, 3, 227229.
4. Więckiewicz W., Bogucki Z. A.: Rodzaje protez, obturatorów i materiałów miękich stosowanych w praktyce stomatologicznej. Protet.
Stomatol., 2006, LVI, 3, 233-237.
5. Kanazawa T., Yoshida H., Furuya Y.,
Shimodaira K.: Sectional prosthesis with hollow obturator portion made of thin silicone
layer over resin frame. J. Oral Rehabil., 2000,
27, 760-764.
6. Russe H. I., Wang R.: Sectional prosthesis for
total maxillectomy patients: A clinical report.
J. Prosthet. Dent., 1997, 78, 3, 241-244.
7. Matsumura H., Kawasaki K.: Magnetically
connected removable sectional denture for a
maxillary defect with severe undercut: A clinical report. J. Oral. Rehabil., 2000, 84, 1, 2226.
8. Rusiniak-Kubik
K.,
Ciechowicz
B.:
Postępowanie lecznicze w rehabilitacji protetycznej po leczeniu nowotworów i operacjach
w obrębie twarzoczaszki. Protet. Stomatol.,
1996, 46, 4, 204-208.
tio
np
roh
ibit
se
on
ly -
dis
tr
ibu
Piśmiennictwo
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
W praktyce często zdarza się, że proteza
szczęki zaopatrzona w rozległy obturator, pomimo podścielenia materiałem elastycznym nie
wykazuje zadowalającej stabilizacji i retencji,
a próby chirurgicznej korekty podłoża mające
na celu poprawienie warunków dla retencji takiej protezy nie przynoszą oczekiwanego efektu. Zaproponowana w pracy nowa koncepcja
wykonania pooperacyjnej protezy składanej po
resekcji szczęki, może posłużyć jako alternatywna metoda rehabilitacji pacjentów po operacjach w obrębie części twarzowej czaszki.
Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest uzyskanie zadowalającej stabilizacji i retencji uzupełnienia oddzielającego jamę ustną od jamy
nosa, co ma wpływ na prawidłowy przepływ
powietrza w czasie oddychania i mowy nawet
w bardzo niekorzystnych warunkach podłoża
protetycznego.
Zastosowane materiały i rozwiązania pozwalają na osiągnięcie zadawalającego efektu
czynnościowego i estetycznego. Możliwość
użytkowania uzupełnienia protetycznego jako pooperacyjnej płytki obturacyjnej i jednocześnie protezy z rozległym obturatorem
jest rozwiązaniem, które poprawia komfort
oraz jakość życia pacjentów. Zaproponowane
w obecnej pracy rozwiązanie pozwala na
zmniejszenie urazowego oddziaływania stosowanych dotychczas dwóch różnych uzupełnień protetycznych. Wykorzystane materiały termoplastyczne do wykonania obturatora protezy pooperacyjnej mogą zmniejszyć
ed
.
Włochy), połączone z lanym wzmocnieniem.
Równolegle do przygotowania wzmocnienia
należy wykonać protezę całkowitą górną na
modelu uzyskanym z wycisku podniebiennej
powierzchni płytki. Po zainstalowaniu w płytce
obturacyjnej retencyjnych zaczepów kulowych
oraz matryc w protezie (ryc. 5) należy połączyć
elementy uzupełnienia w jedną całość (ryc. 6).
Th
-
R. Nieborak i inni
100
9. Więckiewicz W., Bogucki A.Z.: Płytka obturująca – proteza stosowana w rehabilitacji pacjentów po zabiegach chirurgicznych. Protet.
Stomatol., 2002, 52, 4, 234-237.
10.Hori K., Miyamoto T., Ono T., Yamamoto M.,
Shiroshita N., Maeda Y., Inoue M.: One step
polymerizing technique for fabricating a hol-
tio
np
roh
ibit
ed
.
low obturator., J. Prost. Res., 2013, 57, 294297.
Zaakceptowano do druku: 30.01.2014 r.
Adres autorów: 02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59.
© Zarząd Główny PTS 2014.
-
y is
op
is c
Th
-
for
pe
rso
na
lu
se
-
on
ly -
dis
tr
ibu
-
-
Protezy pooperacyjne
101

FULL TEXT - Protetyka Stomatologiczna

Transkrypt

Podobne dokumenty

This copy is for personal use only

This copy is for personal use only

FULL TEXT - Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

This copy is for personal use only

FULL TEXT - Medycyna Sportowa

This copy is for personal use only

FULL TEXT - Miscellanea Anthropologica et Sociologica

This copy is for personal use only