Scenariusz zajęć Temat: Rok i jego pory

Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę III, edukacja matematyczna
Temat: Rok i jego pory
Treści kształcenia:
13) odczytuje i zapisuje liczby w systemie rzymskim od I do XII.
Dodatkowe:
Edukacja polonistyczna
1) korzysta z informacji:
a) uczeń uważnie słucha wypowiedzi i korzysta z przekazywanych informacji.
Edukacja plastyczna
2) w zakresie ekspresji przez sztukę:
a) podejmuje działalność twórczą, posługując się takimi środkami wyrazu plastycznego jak:
kształt, barwa, faktura w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując określone
materiały, narzędzia i techniki plastyczne).
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Potrafi zapisywać i odczytywać liczby w systemie rzymskim,
● Umie uważnie słuchać wypowiedzi i korzystać z przekazanych informacji,
● Wie, jak tworzyć łańcuch skojarzeń,
● Poznaje zapis graficzny znaków rzymskich,
● Wykorzystuje ułatwienia w zapamiętaniu.
Nabywane umiejętności:
●
●
●
●
●
●
Zapisywania i odczytywania liczb w systemie rzymskim,
Słuchania ze zrozumieniem,
Planowania i wykonywania prac plastycznych,
Tworzenia skojarzeń i obrazów w wyobraźni,
Twórczego myślenia,
Komunikacji i współpracy w grupie.
Kompetencje kluczowe:
●
●
●
●
Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
Kompetencje informatyczne,
Umiejętność uczenia się.
Porozumiewanie się w języku ojczystym.
1
Środki dydaktyczne:
●
●
●
●
●
●
Tekst Jerzego Kiersta pt. „Dwunastu braci”1,
Ciekawostki dotyczące liczby 12 (lub innej liczby, np. 7), przygotowane przez
nauczyciela,
Sprzęt multimedialny: komputer, tablica interaktywna, rzutnik/projektor multimedialny,
Zasoby multimedialne: karta pracy („Na koloniach”), ćwiczenie interaktywne
(„Czasomierz Cyryla”),
Patyczki, paski papieru, pisaki,
Zeszyt przedmiotowy, kartki rysunkowe, narzędzia do pisania, kredki.
Metody nauczania:
●
●
●
Podające: objaśnienie, opis, pogadanka,
Problemowa aktywizująca: zabawa,
Praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe.
Formy pracy:
●
●
Indywidualna jednolita,
Zbiorowa jednolita.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Nauczyciel wita dzieci. Zaprasza je do zabawy z wyobraźnią pt. „Jestem miesiącem”. Jej
celem jest rozwijanie u dzieci umiejętności myślenia obrazami.
Prowadzący tworzy atmosferę relaksu i odprężenia. Mówi uczniom, że za chwilę będą
budować wizualizacje, które później przedstawią w formie graficznej.
Sugerowane polecenia nauczyciela:
Usiądźcie wygodnie, zamknijcie oczy i wybierzcie nazwę ulubionego miesiąca (od tego
momentu słowa powinny być kierowane bezpośrednio do dziecka). A teraz wyobraź sobie,
że jesteś tym miesiącem. Przyjrzyj się sobie, jak wyglądasz (czas na tworzenie obrazu).
Wyobraź sobie, że idziesz i oglądasz to, co w darze przynosi Twój miesiąc. Zatrzymujesz
się, rozglądasz i zauważasz coś niezwykłego. Podziwiasz to. Co to jest? Spójrz jeszcze raz
(dzieci myślą obrazami). Zapamiętaj ten obraz. Otwórz oczy i narysuj to, co zobaczyły oczy
Twojej wyobraźni.
Uczniowie rysują powstałe w ich myślach obrazy. Po wykonaniu zadania następuje
prezentacja prac z jednoczesną interpretacją autorską.
Nauczyciel inicjuje rozmowę o przedstawionych obrazach.
Etap realizacji
Prowadzący zajęcia poleca dzieciom uważne wysłuchanie wiersza Jerzego Kiersta. Głośno
i z odpowiednią intonacją odczytuje tekst. Celem tego elementu zajęć jest przygotowanie
Proponowane źródło: Jerzy Kierst, Dwunastu braci [w:] Jerzy Kierst, Maria Jankowska, Anna
Sendela, Estradowy kramik: dla zespołów dziecięcych, Biblioteczka repertuarowa „Naszego Klubu”,
Warszawa 1972.
1
2
uczniów do zapisywania nazw miesięcy liczbami w systemie rzymskim. Wiersz staje się
pretekstem do rozmowy o miesiącach.
Następnie dzieci zapisują nazwy miesięcy na paskach papieru i poszczególnym miesiącom
przyporządkowują znaki arabskie. Nauczyciel pokazuje dzieciom znaki rzymskie od I do XII.
Uczniowie układają znaki rzymskie z patyczków i dopasowują je do nazw miesięcy. Na
zakończenie zadania dzieci porównują znaki arabskie z odpowiadającymi im znakami
rzymskimi.
W kolejnej fazie zajęć nauczyciel prezentuje ciekawostki i symbolikę dotyczące wybranej
liczby.
W dalszej części zajęć uczniowie, korzystając z zasobów multimedialnych, wykonują
ćwiczenie interaktywne na komputerach.
Prowadzący proponuje uczniom zabawę w tzw. łańcuch skojarzeń. Poleca dzieciom, aby
usiadły w kręgu. Rozpoczyna zabawę, podając słowo-znak; uczeń siedzący obok mówi na
głos swoje skojarzenie z tym słowem, np. cyfra, litera, orzeł, znak drogowy itp. Następny
uczeń podaje swoje skojarzenie do poprzedniego słowa. Zabawa może trwać aż do
wyczerpania pomysłów. Ważne jest, aby jej tempo było szybkie, ale dostosowane do
możliwości dzieci.
Następnie dzieci rozwiązują zadania z karty pracy (zasób multimedialny).
Etap końcowy
Na zakończenie lekcji prowadzący poleca dzieciom wykonanie zadania sprawdzającego.
Prosi uczniów, aby obok znaków rzymskich wpisali nazwy kolejnych miesięcy. Zadanie ma
na celu utrwalenie zapisu graficznego znaków rzymskich.
I – _______ (styczeń) itp.
Dodatkowo:
Wiersz Kiersta powinien być wykorzystany w sposób twórczy w edukacji polonistycznej
i plastycznej. Nauczyciel może wyszukać i przygotować krótką pogadankę na temat
mnemotechnik ułatwiających zapamiętanie znaków rzymskich lub wyszukać pasujący do
tematu film edukacyjny.
Słowa kluczowe:
liczby rzymskie, liczby arabskie, symbolika liczb, skojarzenia, łańcuch skojarzeń
3