III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY

Mobilne laboratorium WIOŚ
fot. P. Chmiel
III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU
OCHRONY ŚRODOWISKA
CZĘŚĆ III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA
209
1. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA
E. Buszewska-Rydzik,T. Mazurek
(Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie)
1.1. Zadania i formy działania WIOŚ
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska jest
organem kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz badania stanu środowiska i realizuje swoje ustawowe zadania określone w:
– ustawie z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jednolity Dz.U. Nr 112, poz.
982 z 2002 r.),
– ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska ( Dz.U. Nr 62 poz. 627 z późniejszymi zmianami),
– zarządzeniach Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.
Zadania kontrolne realizowane są w oparciu o plan
kontroli, który uwzględnia „Wytyczne do planowania
działalności IOŚ”, „Kierunki działalności kontrolnej
IOŚ” oraz specyficzne uwarunkowania regionu.
W planie uwzględniono zadania określone jako
priorytety wynikające z uwarunkowań gospodarczych
województwa, a także informacje i propozycje samorządów.
Tak dobrane kryteria pozwoliły na skoncentrowanie działań kontrolnych w kierunku osiągnięcia następujących celów:
– ograniczenie uciążliwości największych źródeł
zanieczyszczeń w województwie, tj. zakładów warunkowo skreślonych z „Listy 80”,
– ograniczenie oddziaływania na środowisko zakładów przemysłu rolno-spożywczego,
– ocena wypełniania przez inwestorów wymagań
ochrony środowiska,
– ograniczenie zanieczyszczeń emitowanych do
powietrza ze źródeł energetycznych oraz technologicznych,
– ograniczenie zanieczyszczeń odprowadzanych do
wód i do ziemi,
– ochrona wód zlewni rzeki Wieprz,
– ochrona zasobów wodnych, w szczególności podziemnych, stanowiących źródło zaopatrzenia ludności w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze,
– ocena postępowania użytkowników środowiska
z odpadami, w tym z odpadami niebezpiecznymi,
– przeciwdziałanie nielegalnemu transgranicznemu
przemieszczaniu odpadów,
– ograniczenie uciążliwości związanych z ponadnormatywną emisją hałasu do środowiska,
– ograniczenie uciążliwości dla środowiska obiektów Wojska Polskiego,
– ocena realizacji obowiązków wynikających z przeciwdziałania poważnym awariom,
Oczyszczalnia MPWiK Lublin Hajdów
fot. Archiwum MPWiK
– ocena prawidłowości naliczania opłat za korzystanie ze środowiska.
Celem kontroli przeprowadzanych przez WIOŚ
było: wdrażanie polityki środowiskowej, określenie
stanu faktycznego i formalnego w zakresie ochrony
środowiska, ustalenie przyczyn ewentualnych zagrożeń, określenie działań niezbędnych do likwidacji
stwierdzonych nieprawidłowości oraz pełnienie roli
edukacyjnej w zakresie nowych przepisów prawa
ochrony środowiska.
W prowadzonej i systematycznie weryfikowanej
ewidencji podmiotów gospodarczych zlokalizowanych
na terenie województwa w 2002 r. znalazło się 2 689
jednostek.
Działania kontrolne były realizowane z zachowaniem zintegrowanego podejścia do zagadnień ochrony
środowiska, polegającym na kompleksowym prowadzeniu kontroli obejmującej wszystkie komponenty środowiska, na które oddziaływał podmiot. W 2002 r.
przeprowadzono ogółem 1 219 kontroli (w tym 449
z pomiarami) w 1103 podmiotach.
1.2. Kontrola zakładów najbardziej
uciążliwych
Na terenie województwa lubelskiego nie ma jednostek znajdujących się na liście zakładów najbardziej uciążliwych dla środowiska w skali kraju.
Zakładami funkcjonującymi na terenie województwa, które w przeszłości znalazły się na tej liście i zostały warunkowo z niej skreślone, są:
– Zakłady Azotowe „PUŁAWY” S. A. w Puławach –
skreślone w lipcu 1999 r.
– Cementownia „Chełm” S. A. w Chełmie – skreślona w listopadzie 2000 r.
W 2002 r. kontynuowany był bieżący nadzór nad
realizacją nałożonych na zakłady obowiązków określonych decyzjami administracyjnymi oraz zadań ujętych w „Ekologicznych Programach Dostosowawczych” (EPD). Zadania wynikające z „Ekologicznego
CZĘŚĆ III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA
211
Programu Dostosowawczego” realizowane są planowo. Zakres rzeczowy poszczególnych zadań i terminy realizacji są przestrzegane. Kontrole przeprowadzone w 2002 r. nie wykazały nieprawidłowości
w zakresie kontrolowanych zagadnień.
Zakłady Azotowe „PUŁAWY” S. A. w Puławach
W 2002 r. w Zakładach przeprowadzono 2 kontrole w tym: 1 w zakresie monitoringu emisji zanieczyszczeń do powietrza i 1 kompleksową, obejmującą wszystkie komponenty środowiska.
Zgodnie z regulaminem warunkowego skreślenia
zakładów z „listy 80” uzgodniono Program Dostosowawczy, który został usankcjonowany decyzją Wojewody Lubelskiego z dnia 1999-06-24, znak: OSiR.V.
762/1/1/99. Program obejmuje 8 zadań proekologicznych, których realizacja zostanie zakończona w 2004 r.
Spośród 8 zadań wykonano dotychczas 2 i osiągnięto założone efekty ekologiczne. W trakcie realizacji są zadania nr 3, 4 oraz 7 i 8. Natomiast realizacja zadań nr 5 i 6 nastąpi w latach 2003–2004.
Wykonanie zadania nr 3 przebiega z pewnym
wyprzedzeniem założonego harmonogramu. Zakończono budowę instalacji do termicznej utylizacji gazów odlotowych z Wytwórni Hydroksyloaminy. Od
połowy grudnia rozpoczęto rozruch technologiczny
instalacji.
Instalacja odwróconej osmozy firmy UWATECH
realizowana w ramach zadania nr 4 jest również w trakcie rozruchu technologicznego. Zapewni ona redukcję związków azotu w ściekach powstających w Wytwórni Saletry Amonowej.
Przy realizacji zadania nr 7 w roku ubiegłym zagospodarowano ponad 100 tys. Mg pyłów dymnicowych do celów rekultywacyjnych. Brak jest możliwości wdrożenia technologii przetwórstwa popiołów ze
względu na bardzo wysokie nakłady inwestycyjne.
Uwzględniono coraz szersze zainteresowanie
odbiorców popiołami suchymi i podjęto decyzje o budowie stacji magazynowo-załadowczej na działce
Zakładu Energetycznego. W przypadku zadania nr 8
pozytywne wyniki dotychczasowych badań stały się
podstawą koncepcji wyprzedzającego harmonogramu zalesienia i zadrzewienia terenów zdegradowanych leżących w strefie ochronnej Zakładów. W roku
ubiegłym zalesiono łącznie około 3,1 ha powierzchni
terenów strefy ochronnej.
Cementownia „Chełm” S. A. w Chełmie
W 2002 r. przeprowadzono kontrolę Cementowni dwukrotnie. Przedmiotem pierwszej z nich była
kontrola realizacji Ekologicznego Programu Dostosowawczego i wszystkich komponentów środowiska.
Druga kontrola obejmowała realizację zadań ujętych
w EPD oraz ochronę powietrza.
212
Zakład nadal jest obciążony karą pieniężną za
przekraczanie dopuszczalnej emisji hałasu, wymierzoną w 2001 r. Realizował inwestycje mające ograniczyć emisję hałasu do norm dopuszczalnych i korzysta z instytucji odroczenia kar – termin odroczeń
30.06.2003 r.
W związku z warunkowym skreśleniem z „Listy
80” Cementownia przystąpiła do realizacji w latach
2000–2005 Ekologicznego Programu Dostosowawczego. Obowiązki Zakładu zostały określone decyzją
znak OSiR.V.762/5/2000 z dnia 10.10.2000 r. wydaną z up. Wojewody Lubelskiego przez Dyrektora
Wydz. OŚiR LUW. Program składa się z 12 zadań
proekologicznych, spośród których wykonano już 7
zadań. W trakcie realizacji są trzy. Wykonanie pozostałych zadań nr 10 i 11 nastąpi w latach 2003–2004.
Przy realizacji zadania nr 1 dot. rekultywacji zakładowego składowiska odpadów poprodukcyjnych
opracowywano nowy „Projekt rekultywacji składowiska” na bazie wykonanych badań geochemicznych,
geologicznych oraz hydrogeologicznych oraz „Przeglądu ekologicznego zakładowego składowiska odpadów”.
W ramach zadania nr 2 dot. likwidacji odpadów
cegły magnezytowo-chromitowej z północnej skarpy
kopalni kredy prowadzi się dalszy nadzór i pielęgnację skarpy, z uwagi na możliwość osunięcia się materiału doszczelniającego ułożonego na stoku skarpy.
Wykonano doszczelnienie skarpy materiałem ilastym,
wierzchowina została obsiana trawą, usunięto drzewa i krzewy porastające skarpę.
W przypadku zadania nr 6 dotyczącego odwodnienia kopalni kredy wykonano pompownię nr 3.
1.3. Działania pokontrolne
W wyniku prowadzonych działań kontrolnych,
w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości, Inspekcja wykorzystała następujące instrumenty prawne:
– zarządzenia pokontrolne: wydano 785 zarządzeń
oraz skierowano 2 wnioski do organów administracji rządowej i 23 wnioski do administracji samorządowej,
– wymierzanie kar pieniężnych:
– za stwierdzane przekroczenia ładunków dopuszczalnych w ściekach odprowadzanych do wód oraz
do ziemi wydano 289 decyzji o karach biegnących dobowych,
– za przekroczenie ilości i rodzaju substancji dopuszczonych do wprowadzania do powietrza wydano
21 decyzji o karach biegnących godzinowych,
– za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu emitowanego do środowiska wydano 17 decyzji o karach biegnących dobowych.
Łącznie wydano 327 decyzji wymierzających kary
biegnące oraz 145 decyzji ustalających kary łączne.
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2002 ROKU
– obciążanie kontrolowanych zakładów kosztami
wykonania badań, które wykazały naruszenia warunków dopuszczalnych – wydano 168 decyzji o
kosztach,
– kierowanie wniosków do organów ścigania – 1 wniosek skierowano do prokuratury,
– nakładanie grzywien w drodze mandatu karnego
– nałożono 3 mandaty,
– wydawanie decyzji o charakterze niepieniężnym
– wydano 11 decyzji.
W globalnej kwocie kar wymierzonych, procentowy udział zakładów przemysłowych i komunalnych
jest następujący:
– zakłady przemysłowe – 40 %,
– zakłady komunalne – 60 %.
Najwyższe kary wymierzono:
– MZK w Kazimierzu Dolnym – w wysokości
397 968,80 zł (realizowana modernizacja oczyszczalni – karę odroczono),
– PGKiM w Łęcznej – w wysokości 316 575,30 zł
(przystąpiono do modernizacji oczyszczalni – karę
odroczono),
– MPWiK w Lublinie – oczyszczalnia dla potrzeb
wysypiska odpadów w m. Rokitno w wysokości
183 522,00 zł
WIOŚ w Lublinie w 2001 r. za przekroczenie warunków korzystania ze środowiska wymierzył łącznie 155
zakładom kary na kwotę 3 760 195,80 zł, natomiast
w 2002 r. 132 zakładom na kwotę 1 160 535,10 zł.
Wysokość kar łącznych za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza od kilku lat ma tendencję malejącą. Wysokość kar wymierzonych w 2002 r.
w porównaniu do ubiegłego roku spadła o około
40% przy dwukrotnie niższej liczbie zakładów ukaranych. Spowodowane jest to zmianą przepisów
prawnych.
Dominującymi zanieczyszczeniami, za przekroczenie stężeń których wymierzone były kary są tlenek węgla i tlenki azotu pochodzące z procesów energetycznego spalania paliw.
Najwyższą karą w zakresie powietrza obciążono
Cementownię „Rejowiec” S.A. w Rejowcu Fabrycznym (piec obrotowy nr 5) – w wysokości 21 668,40 zł
za nadmierną emisję tlenków azotu.
Wysokości pozostałych kar wymierzonych dla
poszczególnych zakładów kształtowały się na poziomie niższym niż 10 tys. między innymi:
– Andrzej Walczak, Dariusz Piotr Kamiński – „LEONARD” S.C. w Warszawie – Zakład w Zagłobie
– w wysokości 9 347,20 zł za przekroczenie stężeń SO2; CO,
– Zakład Produkcyjno Usługowo-Handlowy „AlexBis” w Rejowcu – w wysokości 8 436,00 zł za
przekroczenie zawartości SO2; CO; NO2,
– PPMB Niemce S.A. w Niemcach – w wysokości
7 901,68 zł za przekroczenie stężeń NO2, SO2.
Najczęściej przekraczanymi wskaźnikami zanieczyszczeń były:
– w ściekach przemysłowych – ChZT-Cr, zawiesina
ogólna, BZT5,
– w ściekach komunalnych – azot amonowy, fosfor
ogólny.
W 2002 r. naliczono 1 karę za składowanie odpadów niezgodnie z posiadaną decyzją dla Warszawskich Zakładów Przemysłu Skórzanego „Syrena” Sp.
z o.o. – Zakład w Łukowie.
Od 2002 r. w związku ze zmianą przepisów, nie
nalicza się kar za składowanie odpadów w miejscu
na ten cel nie przeznaczonym i dlatego nastąpił gwałtowny spadek ilości naliczanych kar w tym zakresie.
Wysokość kar łącznych za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu emitowanego do
środowiska w 2002 r. wzrosła o około 44% w stosunku do roku 2001.
Najwyższe kary za emisję hałasu naliczono Cementowni „Chełm” S.A. w Chełmie w wysokości
38 148,60 zł i „MŁYNOWI BIAŁA PODLASKA R.W.
Tkaczyk” w Białej Podlaskiej w wysokości 24 361,00 zł.
W ramach działań pokontrolnych w 2002 r. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Lublinie wydał 11 decyzji o charakterze niepieniężnym, w tym:
– 3 decyzje z art. 367 ustawy Prawo ochrony środowiska nakazujące uporządkowanie gospodarki ściekowej w „PARPAP” S.C. Danuta Kopiś i Zbigniew Kopiś w Parczewie, OLITORIA S.A. w Warszawie, Chłodni w Bronisławowie Dużym oraz
Gorzelni Surhów w Surhowie,
Wysokość kar łącznych za wprowadzanie
ścieków do wód w 2002 r. wzrosła o ok. 50% w stosunku do 2001 r. Główną przyczyną zwiększenia wysokości kar za ścieki jest zmiana przepisów prawnych – duży wzrost stawek kar.
Tabela 1. Wymierzone kary w rozbiciu na poszczególne komponenty w porównaniu do 2001 r.
CZĘŚĆ III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA
213
– 3 decyzje z art. 367 ustawy Prawo ochrony środowiska zobowiązujące do wykonania instalacji
zabezpieczających przed przenikaniem produktów
ropopochodnych do gruntu następujące jednostki: Spółdzielnię Pracy „PROTRANS” w Białej Podlaskiej, Firmę „OKTAN” Sławomir Bąk w Białej
Podlaskiej – Magazyn Paliw, Firmę „OKTAN” Sławomir Bąk w Białej Podlaskiej – Terminal Paliw
w Międzyrzecu Podlaskim,
– 3 decyzje z art. 365 w związku z art. 76 Prawa
ochrony środowiska wstrzymujące użytkowanie
instalacji w TRITICUM-SAD Sp. z o.o. w Wólce Dobryńskiej i w Punkcie Dystrybucji Gazu w Ciemiernikach oraz Zakładzie Stolarskim w Wólce Rokickiej,
– 1 decyzję z art. 59 Ustawy o odpadach dot.
wstrzymania użytkowania składowiska odpadów
Gminie Jabłoń,
– 1 decyzję wstrzymującą oddanie do eksploatacji oczyszczalni ścieków w miejscowości Turno
gm. Sosnowica.
10000
2547
2329
2036
1920
1473
2604
2689
1200
954
1000
800
600
200
191
306
288
10
21
218
328
205
231
225
241
248
247
260
321
342
350
362
* dane zawierają również liczbę kontroli z lat 1996–1998 przeprowadzonych przez WIOŚ Biała Podlaska, WIOŚ Chełm, WIOŚ Zamość
Rys. 3. Liczba skontrolowanych podmiotów gospodarczych
przez WIOŚ Lublin w latach 1996–2002
1000
904
703
753
455
769
837
785
737
368
462
287
231
327
200
2
2
256
Delegatura Bia³a Podlaska
Delegatura ZamoϾ
400
21
3
3
3
228
246
WIOΠLublin
Delegatura Che³m
390
32
202
1103
rok 1996 rok 1997 rok 1998 rok 1999 rok 2000 rok 2001 rok 2002
600
100
213
1074
0
800
1000
220
238
400
245
181
172
196
1008
929
871
214
1035
0
1
rok
1996
rok
1997
rok
1998
z listy krajowej
rok
1999
rok
2000
z listy wojewódzkiej
rok
2001
rok 1996 rok 1997 rok 1998
rok
2002
rok 1999 rok 2000 rok 2001 rok 2002
Decyzje biegn¹ce za przekroczenia warunków korzystania ze
œrodowiska
Zarz¹dzenia pokontrolne ogó³em
ogó³em
* dane zawierają również liczbę kontroli z lat 1996–1998 przeprowadzonych przez WIOŚ Biała Podlaska, WIOŚ Chełm, WIOŚ Zamość
* dane zawierają również liczbę kontroli z lat 1996–1998 przeprowadzonych przez WIOŚ Biała Podlaska, WIOŚ Chełm, WIOŚ Zamość
Rys. 1. Liczba zakładów w ewidencji WIOŚ Lublin z lat 1996–
2002
Rys. 4. Liczba zarządzeń pokontrolnych wydanych przez
WIOŚ Lublin w latach 1996–2002
Liczba kontroli:
Liczba zak³adów ukaranych:
sprawdzaj¹cych
podstawowych
ogó³em
1400
1200
1119
1115
1171
1000
800
1230
789
636
631
1204
821
za zanieczyszczanie powietrza
za sk³adowanie odpadów
ogó³em
1190
1219
868
846
250
692
600
400
200
0
352
131
375
109
318
161
323
241
225
273
142
97
100
rok 1996 rok 1997 rok 1998 rok 1999 rok 2000 rok 2001 rok 2002
192
255
211
200
161
150
100
97
52
50
118
za odprowadzanie œcieków
za emisjê ha³asu
300
Liczba zak³adów
interwencyjnych
0
32
11
110
41
13
155
132
120
95
47
162
67
52
16
50
87
51
76
56
13
18
18
3
6
5
93
26
12
1
rok 1996 rok 1997 rok 1998 rok 1999 rok 2000 rok 2001 rok 2002
* dane zawierają również liczbę kontroli z lat 1996–1998 przeprowadzonych przez WIOŚ Biała Podlaska, WIOŚ Chełm, WIOŚ Zamość
* dane zawierają również liczbę kontroli z lat 1996–1998 przeprowadzonych przez WIOŚ Biała Podlaska, WIOŚ Chełm, WIOŚ Zamość
Rys. 2. Liczba kontroli przeprowadzanych przez WIOŚ Lublin w latach 1996–2002
Rys. 5. Kary wymierzone przez WIOŚ Lublin dla zakładów
w latach 1996–2002
214
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2002 ROKU
1.4. Działania podejmowane przez
kontrolowane zakłady w celu
ograniczenia uciążliwości dla
środowiska
W 2002 r. stwierdza się, że następuje sukcesywna poprawa w zakresie przestrzegania wymagań
ochrony środowiska.
W zakresie gospodarki ściekowej – budowane
lub modernizowane są oczyszczalnie gminne oraz
oczyszczalnie na terenach infrastruktury mieszkaniowej byłych PGR-ów, umożliwiające odbiór ścieków
zarówno dopływających kanalizacją jak i dowożonych.
Następuje również rozbudowa sieci kanalizacyjnych
terenów wiejskich. Podłączanie zakładów do sieci
kanalizacyjnych powoduje likwidację często uciążliwych źródeł zrzutu ścieków.
Poprawę obserwuje się w zakładach przemysłu
rolno-spożywczego zwłaszcza w ZPOW i cukrowniach. Zakłady te podjęły działania mające na celu
dostosowanie technologii oczyszczania ścieków do
procesu produkcyjnego.
Nadal istotnym problemem jest przekraczanie dopuszczalnych zawartości związków biogennych w ściekach odprowadzanych z oczyszczalni komunalnych.
Wzrost stawek kar za naruszanie warunków wprowadzania ścieków do środowiska w 2002 r., skutkował wymierzaniem wysokich kar eksploatatorom
oczyszczalni komunalnych, co zmobilizowało większość tych podmiotów do podjęcia modernizacji i rozbudowy oczyszczalni ścieków, głównie w kierunku
redukcji związków biogennych, a także gospodarowania osadami ściekowymi.
Pozytywnym i w miarę już utrwalonym zjawiskiem
jest budowa znaczącej ilości przydomowych oczyszczalni ścieków.
W zakresie ochrony powietrza – można zaobserwować większe zaangażowanie jednostek wprowadzających zanieczyszczenia do powietrza w zakresie dbałości o nieprzekraczanie warunków wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza. Na ogół odbywa się to poprzez działania poza inwestycyjne,
tj. w przypadku kotłowni węglowych i olejowych stosowanie paliw dobrej jakości, o niskiej zawartości siarki. Wykonywane są również modernizacje istniejących
kotłowni w celu optymalizacji procesów spalania i podniesienia sprawności cieplnej kotłów, polegające na
montażu między innymi dopalaczy kotłowych, przetwornic częstotliwości ciągu, aparatury kontrolno-pomiarowej. W dalszym ciągu utrzymuje się również tendencja polegająca na zamianie kotłowni węglowych
na gazowo-olejowe.
W odniesieniu do zanieczyszczeń emitowanych
ze źródeł technologicznych powszechną tendencją
jest wprowadzanie do stosowania w procesach malarsko-lakierniczych farb wodorozcieńczalnych oraz
klejów, które w swoich składach chemicznych posia-
dają obniżoną zawartość substancji szkodliwych dla
środowiska.
W zakresie gospodarki odpadami – buduje się
bądź modernizuje gminne składowiska odpadów oraz
wdraża selektywną zbiórkę odpadów. Odzyskuje się
odpady do recyklingu. Wyeliminowano w znaczącym
stopniu składowanie na wysypiskach odpadów niebezpiecznych. Zaobserwowano również wzrost gospodarczego wykorzystania odpadów wytwarzanych
w zakładach produkcyjnych. Samorządy gminne
kontynuują wyposażanie mieszkańców miejscowości
w pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów w miejsce dotychczas stosowanych zbiorczych kontenerów.
W zakresie ochrony przed hałasem – poprawia się świadomość podmiotów emitujących hałas
o jego uciążliwości dla środowiska. Właściciele uciążliwych zakładów przenoszą działalność na tereny nie
chronione akustycznie, montują zabezpieczenia akustyczne, zamieniają lub likwidują urządzenia będące
źródłem hałasu.
1.5. Podmioty podejmujące działania
proekologiczne
W zakresie ograniczania ładunków zanieczyszczeń w ściekach wprowadzanych do środowiska
poprzez budowę lub modernizację oczyszczalni:
N komunalnych:
– MPWiK Sp. z o.o. w Lublinie realizuje III etap
modernizacji oczyszczalni Lublin–„Hajdów”.
Zakończenie inwestycji spowoduje m.in. znaczne zwiększenie redukcji związków azotu i fosforu oraz rozwiązanie problemu odwadniania
i zagospodarowania osadów ściekowych.
– Kraśnickie Przedsiębiorstwo Wodociągów
i Kanalizacji Sp. z o.o. w Kraśniku – systematycznie prowadzi prace modernizacyjne
urządzeń technologicznych oczyszczalni, także
w kierunku redukcji w odprowadzanych ściekach związków biogennych. Aktualnie trwa III
etap modernizacji.
– MZGK Sp. z o.o. w Dęblinie, MZK w Kazimierzu Dolnym, PGKiM Sp. z o.o. w Łęcznej,
PGKiM w Rykach, PGKiM Sp. z o.o. w Tomaszowie Lubelskim, PGKiM Sp z o.o. w Hrubieszowie, MPGK Sp. z o.o. we Włodawie, PGK
Sp. z o.o. Krasnystaw, ZWiK w Rejowcu Fabrycznym modernizują oczyszczalnie w celu poprawy efektywności pracy oczyszczalni i osiągania wymaganych warunków wprowadzania
ścieków do wód powierzchniowych.
– Gminy: Turobin, Krynice, Trzeszczany, Lubycza
Królewska oraz SM Hańsk, SM Staw, ZUK
w Ulhówku a także Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Suchowoli –
oddały do eksploatacji nowo wybudowane mechaniczno-biologiczne oczyszczalnie ścieków.
CZĘŚĆ III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA
215
N przemysłowych:
– „VIN-KON – NIELEDEW” Sp. z o.o. w Nieledwi rozbudował istniejącą oczyszczalnię ścieków
przemysłowych i komunalnych o kolejny ciąg
technologiczny składający się z dwóch stawów
ściekowych,
– „OSMOFROST” Sp. z o.o. w Osmolicach i „LEONARD” S.C – Zakład w Zagłobie kontynuowały
modernizację oczyszczalni. Przewidywany termin zakończenia tych przedsięwzięć – 2003 r.
W zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza:
– P.P.H. „Black Red White” w Biłgoraju prowadzi budowę elektrociepłowni opalanej odpadami poprodukcyjnymi z płyty wiórowej. Pozwoli to zagospodarować odpady poprodukcyjne powstające w procesie produkcji mebli w całej grupie firm powiązanych umowami o współpracy w zakresie produkcji mebli. Przetwarzanie odpadów będzie możliwe
przez cały rok poprzez produkcję energii elektrycznej na potrzeby własne oraz do sprzedaży nadwyżki energii. Prace przy realizacji inwestycji są
zaawansowane. Przewidywany termin zakończenia inwestycji w 2003 r.
– Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Ryki – jest
w trakcie realizacji nowej kotłowni opalanej gazem,
której uruchomienie pozwoli na wyłączenie z eksploatacji starej kotłowni węglowej.
– Elektrociepłownia Lublin–Wrotków Spółka z o.o.
w Lublinie – zakończono rozbudowę Elektrociepłowni o blok gazowo-parowy, który umożliwia
uzyskanie łącznie 239 MW mocy elektrycznej i 150
MW mocy cieplnej. Przewiduje się pracę bloku
jako podstawową. Istniejące kotły węglowe przewidziane są do pracy w sezonie grzewczym przy
niższych temperaturach powietrza.
– Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
w Opolu Lubelskim, Zakład Przetwórstwa Mięsa
„MATTHIAS” Spółka z o.o. w Kol. Zamek k/ Modliborzyc, Spółdzielnia Mieszkaniowa „ŁADA”
w Biłgoraju, Jednostka Wojskowa w Zamościu,
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.
w Zamościu – przeprowadziły modernizacje kotłowni polegające na wymianie kotłów węglowych
na gazowe bądź olejowe.
– Zakłady Dziewiarskie „MEWA” S.A. w Biłgoraju –
wyłączono z eksploatacji zakładową kotłownię
technologiczno-grzewczą z kotłami z rusztem stałym opalanymi węglem. Ciepło dla potrzeb centralnego ogrzewania pobierane jest z sieci miejskiej. Dla potrzeb technologicznych eksploatowany jest kocioł gazowy.
– Zakład Usług Komunalnych w Ulhówku – w kotłowni zostały zainstalowane 3 kotły opalane słomą. Dotychczas eksploatowane kotły na olej opałowy będą stanowiły rezerwowe źródło ciepła.
216
– Nadbużańskie Zakłady Przemysłu Skórzanego
„POLESIE” we Włodawie S. A. zmniejszenie emisji acetonu, toluenu i ksylenu z emitora agregatu
malarskiego WCZ Nr 5 do poziomu nie powodującego przekroczeń osiągnięto w wyniku zmiany
zastosowanych środków chemicznych wykańczalniczych oraz zmieniono technologię nanoszenia
past i apretur na powierzchnię skóry.
W zakresie ograniczenia emisji hałasu przenikającego do środowiska:
– „Tadeusz” Sp. z o.o. Zakład Przetwórstwa Mięsnego w Białej Podl. – wykonano obudowę dźwiękochłonną i ekran przeciwhałasowy dla źródeł hałasu.
– Stolarstwo Usługi Transportowe Stanisław Swacha w Aleksandrowie – przeniesiono Zakład na
teren oddalony od terenów akustycznie chronionych oraz zastosowano odpowiednie rozwiązania
techniczne.
– LUBELLA S. A. w Lublinie – Młyn Nr 6 w Puławach – przeprowadzono remonty urządzeń emitujących hałas, wyeliminowano źródła hałasu,
których praca powodowała przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu.
– Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Kraśniku –
zlikwidowano źródło hałasu poprzez wyeliminowanie z eksploatacji agregatu chłodniczego naczepy
samochodowej spełniającej rolę magazynu mleka.
1.6. Rozpatrywanie skarg i interwencji
Istotnym fragmentem działalności WIOŚ jest rozpatrywanie skarg i interwencji w zakresie dotyczącym
szeroko pojętej ochrony środowiska.
W 2002 r. do WIOŚ w Lublinie wpłynęło 199 wniosków o interwencje. Najwięcej wniosków o interwencje, podobnie jak w latach ubiegłych dotyczyło ochrony czystości wód i gospodarki ściekowej (61 wniosków) oraz gospodarki odpadami (60 wniosków).
Przyczyną interwencji wpływających do Inspektoratu były przede wszystkim zaniedbania przez podmioty gospodarcze w zakresie nie przestrzegania
przepisów, określonych zarówno w ustawach dot.
ochrony środowiska, jak i prawie budowlanym, nie
dotrzymywanie warunków decyzji zezwalających na
korzystanie ze środowiska, nieuregulowany stan formalno-prawny prowadzonych działalności, brak pozwoleń na zmianę użytkowania obiektów oraz złe stosunki między sąsiedzkie.
Część wniosków, tj. 86 przekazano innym organom,
zgodnie z kompetencjami, pozostałe 113 wniosków
o interwencje rozpatrzono we własnym zakresie.
Większość, tj. 90, załatwiono pozytywnie uznając ich
zasadność.
Podczas kontroli interwencyjnych w większości
przypadków wykonywane były pomiary laboratoryjne,
tj. pobór do analiz prób ścieków, wody z rzek, pomiary
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2002 ROKU
natężenia hałasu oraz emisji zanieczyszczeń do powietrza.
W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydawano zarządzenia pokontrolne, decyzje, kierowano
wystąpienia do jednostek nadrzędnych i organów
samorządowych.
Działania Inspektoratu w dziedzinie rozpatrywania i załatwiania interwencji oraz skarg prowadzone
były w taki sposób, aby mogły skutecznie doprowadzić do rozwiązania konkretnych przypadków naruszania prawa w zakresie ochrony środowiska oraz
ugody zainteresowanych stron.
Wszystkie wnioski o interwencje i skargi zostały
załatwione terminowo, natomiast jeden nie został
załatwiony do końca, z powodu uniemożliwienia przeprowadzenia kontroli przez właściciela zakładu. W tej
sprawie skierowano wniosek do prokuratury o wszczęcie postępowania karnego. Większość wniosków
wnoszona była jednorazowo.
Ilość interwencji rozpatrzonych przez tutejszy Inspektorat w 2002 r. w porównaniu do roku ubiegłego
utrzymuje się na zbliżonym poziomie.
2. PRZECIWDZIAŁANIE POWAŻNYM
AWARIOM
R. Gulbierz, M. Wiśniewska,
(Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie)
Wyciek gazu propan-butan na Terminalu Rozładunkowym „TZ” w Brzeźnie
fot. Archiwum KM PSP w Chełmie
Zgodnie z ustawowymi kompetencjami oraz kierunkami nakreślonymi przez Głównego Inspektora
Ochrony Środowiska, a także uwzględniając specyfikę i warunki ekologiczne województwa, działania kontrolne WIOŚ w 2002 r. ukierunkowano na wdrożenie
nowych przepisów w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom. Podstawowym zadaniem było tworzenie warunków mających na celu zapobieganie zdarzeniom mogącym powodować awarie oraz ograniczanie ich skutków dla ludzi i środowiska.
W celu realizacji tych zadań WIOŚ prowadził we
współdziałaniu z PSP kontrole prewencyjne potencjalnych źródeł zagrożenia, mogących spowodować
awarie przemysłowe, a także ilościowe i jakościowe
określenie substancji niebezpiecznych znajdujących
się na terenie kontrolowanych obiektów w związku
z potrzebą ustalenia podmiotów o dużym i zwiększonym ryzyku, zgodnie z rozporządzeniem Ministra
Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. stanowiącego
podstawę kwalifikacji obiektów do zakładów dużego
i zwiększonego ryzyka.
Na tej podstawie sporządzono wykaz zakładów
o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii na podstawie zgłoszeń oraz materiałów
pokontrolnych przy ścisłym współdziałaniu z KW
PSP i Powiatowymi Komendami PSP, zawierający 18
CZĘŚĆ III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA
217
obiektów, w tym 10 ZDR i 8 ZZR. Lista tych zakładów
nie jest zamknięta i na bieżąco jest aktualizowana.
W trakcie kontroli zwracano szczególną uwagę
zakładom o dużym i zwiększonym ryzyku na obowiązki
wynikające z nowego prawa ekologicznego w zakresie opracowania i wdrożenia do praktycznej działalności raportów bezpieczeństwa oraz wewnętrznych
i zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych.
Do podstawowych zadań WIOŚ określonych ustawą o IOŚ oraz ustawą Prawo ochrony środowiska,
poza bieżącą działalnością inspekcyjną należą działania w przypadku wystąpienia poważnych awarii.
W 2002 r. na terenie województwa lubelskiego
miało miejsce 11 lokalnych poważnych awarii. Zgodnie z ustawowym obowiązkiem WIOŚ współdziałał
w akcji zwalczania poważnych awarii z organami właściwymi do jej prowadzenia oraz sprawował nadzór
nad usuwaniem ich skutków.
Najczęstsze przypadki dotyczyły awaryjnych
wycieków ropopochodnych w wyniku wypadków lub
kolizji drogowych (5), gazu propan-butan z uszkodzonych ciśnieniowych zbiorników stacjonarnych i rurociągu (3). Na terenie jednostek gospodarczych miały
miejsce 3 awarie z udziałem substancji niebezpiecznych.
W każdym przypadku WIOŚ współdziałał z Wojewódzkim i Powiatowymi Komendantami PSP w zakresie należącym do właściwości Inspekcji i realizował
następujące działania w ramach prowadzonych stałych dyżurów domowych zespołów interwencyjnych:
– kontrole u sprawców i badania skażonego środowiska,
– wydawał zarządzenia pokontrolne zobowiązujące
sprawcę zanieczyszczenia do wykonania niezbędnych badań lub czynności zabezpieczających,
– występował do starosty na podstawie art. 102 ust.
4 pkt 1 ustawy Prawo ochrony środowiska
w sprawie wydania decyzji dot. wykonania rekultywacji skażonego terenu,
– informował o podejmowanych działaniach Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, służby
wojewody lub starosty, PSP i inne organy administracji publicznej,
– prowadził rejestr poważnych awarii.
Ponadto WIOŚ realizował na bieżąco inne zadania polecone przez Głównego Inspektora Ochrony
Środowiska:
– wprowadzenie nowej strategii kontroli ZDR z częstotliwością co najmniej 1 raz w roku oraz ZZR co
najmniej raz na 2 lata,
– prowadzenie aktualizacji bazy informatycznej potencjalnych sprawców zagrożeń,
– prowadzenie rejestru poważnych awarii przy
współpracy ze służbami prowadzącymi działania
ratownicze i zakładów zgłaszających zdarzenia,
– rozwijanie i doskonalenie form współpracy z PSP
i organami samorządowymi oraz innymi jednost218
–
–
–
–
–
kami współdziałającymi w akcjach zwalczania poważnych awarii,
wdrożenie do praktyki nowych przepisów prawa
o substancjach i preparatach chemicznych,
w zakresie zagrożeń dla środowiska oraz przestrzegania zasad postępowania z substancjami zubożającymi warstwę ozonową,
wydawanie zaświadczeń stwierdzających, że
obiekty budowlane i urządzenia techniczne spełniają wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska w związku z przepisami ustawy
z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach przeznaczonych do użytku cywilnego oraz ustawy z dnia
22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności
gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu
materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz
wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
realizowanie postanowień w ramach ćwiczeń
aplikacyjnych pod kryptonimem „WODA 2002”,
w tym w szczególności utrzymywanie całodobowej, wzmożonej gotowości zespołów interwencyjnych oraz łączności alarmowej z jednostkami odpowiedzialnymi za likwidację i usuwanie
skutków powodzi,
udział w pracach Wojewódzkiego i Powiatowych
Zespołów ds. Ochrony Przeciwpożarowej i Ratownictwa, a następnie po wejściu w życie ustawy
z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, wykonywanie zadań doraźnych stawianych
przez wojewodę w ramach nowo utworzonego Wojewódzkiego Zespołu ds. Reagowania Kryzysowego,
zorganizowanie w dniu 17 października 2002 r.
wspólnie z KW PSP i Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników Pożarnictwa szkolenia doskonalącego dla funkcjonariuszy wydziałów kontrolnorozpoznawczych, pracowników inspekcyjnych
WIOŚ oraz przedstawicieli zakładów, w których
może wystąpić ryzyko poważnej awarii przemysłowej na terenie woj. lubelskiego.
2.1. Analiza zaistniałych poważnych
awarii (przykłady)
W 2002 r. do WIOŚ wpłynęło ogółem 14 zgłoszeń o zdarzeniach mających znamiona poważnych
awarii, z których po konsultacjach z GIOŚ zarejestrowano 11 zdarzeń o charakterze poważnych
awarii z udziałem substancji niebezpiecznych.
Zdarzenia te dotyczyły głównie awarii w transporcie samochodowym paliw płynnych (olej napędowy)
i sprężonych gazów (propan-butan, wodór) powodując miejscowe stany zagrożenia dla życia ludzi
i środowiska.
Analizując zdarzenia mające miejsce w latach
2001–2002, należy stwierdzić wzrost ich liczby
z 7 do 11.
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2002 ROKU
Tabela 2. Wykaz poważnych awarii przemysłowych na terenie województwa lubelskiego w 2002 r.
!
" # !
!
$%! & # ! %!
"'#
$
"
%! ! %&
'
(
()&
)
*+,
- / 0#())
0 ," $. !
+)
)*
!
1
(.%
,
$.
02)+'"%
1%. %!
3
,
*
++)
% . 3 # .#
"
!)
4%#
, %%! !
+ 1%!
.
52! $"5
*+,
5!$5 . %
. #%! 1
"
+#
%!)
%&
'
(1&
)
*+,
4/
$*
%&
)
% 1%
#*+
%&
)
+,"
*+
"-.
+/
)))
+-.+
" ## !
,
$
!))/
# ! %!.
%%!
. )
%!. !)!
$
%"+
0+
"
1 %! 1 *)
$
,
!
. / 2 1.3.
Działania WIOŚ w zwalczaniu poważnych awarii
były prowadzone zgodnie ze „Szczegółowymi zasadami postępowania inspektorów Inspekcji Ochrony
Środowiska w przypadku wystąpienia nadzwyczajnego zagrożenia środowiska oraz zasadami ich współdziałania z innymi organami administracji publicznej”
i polegały na:
– prowadzeniu rozpoznania na miejscu wystąpienia
nadzwyczajnego zagrożenia,
– analizie przyczyn powstania i sposobów likwidacji
skutków poważnych awarii,
– wydaniu zarządzeń pokontrolnych zobowiązujących sprawcę do usunięcia przyczyn awarii oraz
sprawdzeniu ich realizacji,
– zobowiązaniu sprawcy do wykonania niezbędnych
prac rekultywacyjnych i przywrócenia środowiska
do stanu właściwego,
– informowaniu GIOŚ i organów samorządowych
o przebiegu i wynikach prac rekultywacyjnych.
W większości zaistniałych w 2002 r. poważnych
awarii, WIOŚ prowadził nadzór nad usuwaniem skutków skażenia środowiska poprzez działania inspekcyjne oraz wykonywanie badań zanieczyszczonego
środowiska, bądź zobowiązywał sprawców skażenia
do wykonania niezbędnych badań i prac rekultywacyjnych celem przywrócenia środowiska do stanu
właściwego.
CZĘŚĆ III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA
219
3. DZIAŁALNOŚĆ LABORATORYJNA
Anna Pastuszewska-Paruch
(Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie)
W skład Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony
Środowiska w Lublinie wchodzą cztery laboratoria. Są
to: Laboratorium WIOŚ w Lublinie oraz 3 Laboratoria
Delegatur WIOŚ w Białej Podlaskiej, Chełmie i Zamościu.
Głównym celem pracy Laboratoriów jest uzyskiwanie wiarygodnych wyników, spełniających oczekiwania klientów. Celowi temu służy wdrożony i funkcjonujący system jakości, potwierdzony odpowiednimi certyfikatami.
Laboratorium WIOŚ w Lublinie
fot. P. Chmiel
3.1. Akredytacja
W 2002 r. najważniejszą sprawą dla wszystkich
laboratoriów było ponowne uzyskanie certyfikatów
akredytacji. W związku z tym we wszystkich laboratoriach odbyły się audity akredytacyjne przeprowadzone przez Polskie Centrum Akredytacji w Warszawie.
Audity te wynikały z obowiązku wdrożenia nowej normy odnośnie akredytacji laboratoriów tj. normy PNEN ISO/IEC 17025: 2001 oraz z tego, że w laboratoriach Delegatur skończyły się terminy ważności poprzednich certyfikatów.
W wyniku przeprowadzonych auditów każde z
laboratoriów WIOŚ Lublin otrzymało certyfikat akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji w Warszawie
potwierdzający, że system jakości funkcjonujący w
laboratoriach spełnia wymagania normy PN-EN ISO/
IEC 17025: 2001 oraz wysoką, profesjonalną jakość
prowadzonych badań, zgodnie z wymogami stawianymi w tym zakresie przez Unię Europejską.
W poszczególnych laboratoriach rozszerzono
dotychczasowe zakresy akredytacji o następujące
metody:
– w Białej Podlaskiej o oznaczanie stężeń metali
ciężkich;
– w Chełmie o oznaczanie zasadowości, twardości,
mętności, stężeń chlorków, metali, suchej masy
sestonu, pomiary stężeń zanieczyszczeń powietrza i pobieranie próbek;
– w Lublinie o pomiary hałasu środowiskowego i przemysłowego, oznaczanie stężeń substancji niebez-
piecznych zawierających chlorowcopochodne
związki organiczne, pestycydów chlorowcoorganicznych, polichlorowanych bifenyli (PCB S),
chlorowanych benzo-p-dioksyn i chlorowanych
dibenzofuranów, anionów i kationów metodą
chromatografii jonowej;
– w Zamościu o oznaczanie stężeń chlorków, zawiesiny ogólnej, substancji rozpuszczonych, BZT5,
metali, badania chlorofilu;
Rozszerzenie zakresu akredytacji w Laboratorium
w Lublinie o badania substancji niebezpiecznych jest
ważnym elementem spełniającym dostosowanie poziomu i jakości badań oraz metodyk referencyjnych
do wymagań w Unii Europejskiej.
Jedną z metod akredytowanych w Laboratorium
WIOŚ w Lublinie w 2002 r. jest oznaczanie stężeń
dioksyn i furanów zgodnie procedurą badawczą własną PBW-010/PBW-010/PrPN-EN 1948, Varian
„Oznaczanie polichlorowanych dibenzo-para-dioksyn
i dibenzofuranów w gazach odlotowych pochodzących
ze spalarni odpadów metodą chromatografii gazowej
w sprzężeniu ze spektrometrią mas z tzw. wielostopniową fragmentacją”, wydanie 2 z dnia 25.06.2002 r.
Wdrożenie i akredytacja tej metody możliwa
była dzięki środkom z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie
na podstawie umowy dotacji nr 345/2000/Wn50/
Tabela 4. Udział badań akredytowanych (%) i ich wzrost w stosunku do poprzedniego certyfikatu w poszczególnych laboratoriach
Tabela 3. Stan akredytacji Laboratoriów WIOŚ w Lublinie
!
!
"
) 6$75
$
) 6$75
) 2567.
$
$
$
) 2567.
38&7&
)
"8+(-
) %&.9:;
38&7&
)
"8+(-
) %&.9:;
220
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2002 ROKU
MN-PO-BD/D zawartej w grudniu 2000 r. a zakończonej w grudniu 2002 r.
Realizacja umowy przebiegała zgodnie z następującym planem:
N Powołanie zespołu personelu odpowiedzialnego
za wykonanie zadania.
N Opracowanie i ustalenie harmonogramu niezbędnych prac.
N Zakupy aparatury, wzorców i wyposażenia pomocniczego.
N Przeprowadzenie szkoleń personelu.
N Udział w porównaniach międzylaboratoryjnych.
N Opracowanie procedur i instrukcji.
N Wykonywanie badań – ogółem przez cały okres
dotacji wykonano 1359 badań.
N Walidacja metody.
N Przeprowadzenie procesu akredytacji i uzyskanie
certyfikatu jakości.
Korzystanie z dotacji NFOŚiGW było dla Laboratorium WIOŚ w Lublinie istotnym elementem jego
rozwoju. Dzięki niej Laboratorium korzysta z nowoczesnej bazy aparaturowej i może wdrażać najnowsze metody badań środowiskowych. Personel Laboratorium miał możliwość odbywania szkoleń na
najwyższym poziomie profesjonalnym.
3.2. Wyposażenie pomiarowe
i badawcze
Gwarancją jakości wykonywanych badań oprócz
wykształconego i doświadczonego personelu jest
wysokiej klasy aparatura pomiarowo-badawcza.
W 2002 r. poszczególne laboratoria zostały doposażone w następujące urządzenia:
Laboratorium Delegatury w Białej Podlaskiej
wyposażone zostało w:
– przystawkę VGA do spektrofotometru absorpcji
atomowej, firmy Varian potrzebną do badania arsenu metodą wodorkową;
– chromatograf jonowy DX–120 firmy Dionex umożliwiający rozszerzenie zakresu badań monitoringowych o analizy chemizmu opadów atmosferycznych oraz wdrożenie metod referencyjnych w badaniach wód i ścieków;
– mineralizator DS-20 firmy Tecator z systemem
usuwania oparów;
– mierniki do pomiaru pH;
– wagę analityczną firmy Sartorius.
wieszonym PM10 i badanie chemizmu opadów
atmosferycznych.
Laboratorium w Lublinie wyposażone zostało w:
– zestaw do miareczkowania potencjometrycznego
firmy Mettler-Toledo;
– spektrofotometr dwuwiązkowy firmy Perkin Elmer;
– zestaw do kalibracji analizatorów automatycznych
i chromatografów;
– zestaw do kalibracji i sprawdzania analizatorów
z czujnikami elektrochemicznymi;
– zestaw urządzeń do kalibracji i kontroli prawidłowości pracy automatycznych pyłomierzy grawitacyjnych;
– zestawy do pobierania i przygotowywania próbek
do badań;
Zakupienie zestawów do sprawdzania i kalibracji
urządzeń przyczyniło się do podwyższenia wiarygodności i jakości wyników uzyskiwanych we wszystkich
Laboratoriach WIOŚ Lublin i uniknięcia kosztów tych
usług na zewnątrz.
Laboratorium Delegatury w Zamościu wyposażone zostało w:
– chromatograf jonowy DIONEX-120;
– dwie wagi analityczne Sartorius, w tym jedna do
ważenia filtrów, a badania rozszerzono o oznaczanie anionów i kationów metodą chromatografii jonowej, badanie chemizmu opadu atmosferycznego, oznaczanie arsenu w pyle zawieszonym.
Laboratoria Delegatur w Białej Podlaskiej, Chełmie i Zamościu chromatografy jonowe DIONEX-120
otrzymały w ramach realizacji umowy dotacji nr 917/
2001/Wn50/MN-AP-UR/D przyznanej z Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.
Wprowadzenie chromatografii jonowej w pracach
wszystkich Laboratoriów pozwoliło na oszczędność odczynników i czasu w stosunku do metod klasycznych
oraz umożliwiło stosowanie w badaniach nowoczesnych
technik oraz zalecanych metod referencyjnych.
Laboratorium Delegatury w Chełmie wyposażone zostało w:
– chromatograf jonowy DX-120 firmy DIONEX;
– mikrofalowy system przygotowywania próbek
„Mars 5X” firmy CEM Corporation;
– wagę analityczną firmy Sartorius, a badania rozszerzono o oznaczanie metali ciężkich w pyle zaLaboratorium WIOŚ w Lublinie
CZĘŚĆ III. DZIAŁALNOŚĆ WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA
fot. P. Chmiel
221
3.3. Współpraca między laboratoriami
WIOŚ w Lublinie
Laboratoria wchodzące w skład WIOŚ Lublin
współpracują ze sobą w następujący sposób:
N Spotykają się na okresowych naradach roboczych.
N Przeprowadzają wzajemne szkolenia wewnętrzne dotyczące ich merytorycznej działalności.
N Wymieniają doświadczenia w zakresie metod badawczych i technik pomiarowych.
N Doskonalą wzajemnie systemy jakości.
N Przeprowadzają audity wewnętrzne.
N Pobierają próbki do badań w ramach sterowania
222
jakością badań.
N Kalibrują i sprawdzają wyposażenie pomiarowe i
badawcze.
N Dokonują rocznych przeglądów systemów jakości.
W związku z intensywnymi przygotowaniami do
członkostwa Polski w Unii Europejskiej, dostosowywaniem przepisów prawnych i związaną z tym nowelizacją Polskich Norm dotyczących ochrony środowiska, istotnym elementem w zakresie prowadzonych
prac przez wszystkie Laboratoria WIOŚ w Lublinie w
2002 r. było wdrażanie nowych metod badawczych
zgodnych z normami europejskimi. Prace te będą
kontynuowane w 2003 r.
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2002 ROKU