raport z ewaluacji całościowej - Specjalny Ośrodek Szkolno

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ
Gimnazjum nr 55 w SOSW nr 10 im. J. Korczaka we
Wrocławiu
Wrocław
Dolnośląski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji.
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie
funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych
efektów),
o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy
z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem
i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się),
o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania
decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Raport z ewaluacji: Gimnazjum nr 55 w SOSW nr 10 im. J. Korczaka we Wrocławiu
2 / 31
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 19-10-2012 - 28-02-2013 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Małgorzata Petkov, Iwona Kondracka-Grzymałkiewicz, Marta Warchoł, Justyna Madejska.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria badanych/źródła
danych
Dyrektor szkoły
Nauczyciele
Metoda/technika
Sposób doboru próby
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Ankieta elektroniczna (CAWI)
Ankieta elektroniczna (CAWI)
"Szkoła, w której pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
nd
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Rodzice
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Ankieta audytoryjna (PAPI)
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele samorządu
lokalnego
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Obserwacja zajęć
Obserwacja zajęć pozalekcyjnych
Obserwacja szkoły
Analiza danych zastanych
Wielkość próby/liczba
obserwowanych jednostek
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
nd
15
Nauczyciele zróżnicowani pod
względem stażu, nauczanego
przedmiotu i pracy w
zespołach zadaniowych oraz
pedagog szkolny
Pracownicy inni niż
nauczyciele
Przedstawiciele trzech
ostatnich roczników, wywiad
prowadzony przy udziale
wychowawców
Przedstawiciele rady rodziców
i rad klasowych,
reprezentujący różne roczniki
oraz wszyscy chętni
Badanie na próbie pełnej
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych.
Przedstawiciele samorządu
lokalnego i instytucji
wskazanych przez dyrektora
jako partnerzy
8 godzin lekcyjnych, dobór
uwzględnia różnorodność
uczniów w szkole. Klasy
uczniów z upośledzeniem w
stopniu lekkim uczestniczące
w obserwacji, to klasy
najstarsze i rok młodsze od
najstarszych. W przypadku
szkół dla uczniów z
upośledzeniem
umiarkowanym lub znacznym
- obserwacja obejmuje po
jednym oddziale z każdego
etapu edukacyjnego.
12
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć pozalekcyjnych
nd
9
6
9
21
11
8
3 / 31
Informacja o placówce
Nazwa placówki
Gimnazjum nr 55 w SOSW nr 10 im. J. Korczaka we
Wrocławiu
Patron
Janusz KORCZAK
Typ placówki
Gimnazjum
Miejscowość
Wrocław
Ulica
Parkowa
Numer
27
Kod pocztowy
51-616
Urząd pocztowy
Wrocław
Telefon
713482287
Fax
Www
soswnr10.neostrada.pl
Regon
93205001900000
Publiczność
publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
specjalna
Uczniowie, wychow., słuchacze
69
Oddziały
6
Nauczyciele pełnozatrudnieni
0
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
0
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
0
Średnia liczba uczących się w oddziale
11.5
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
Województwo
DOLNOŚLĄSKIE
Powiat
Wrocław
Gmina
Wrocław
Typ gminy
gmina miejska
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 31
Wprowadzenie: obraz placówki
Raport, do którego lektury Państwa zapraszamy, powstał w wyniku ewaluacji całościowej
przeprowadzonej w Gimnazjum nr 55, będącego częścią Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego nr 10
im. Janusza Korczaka we Wrocławiu. Placówka znajduje się w bliskim sąsiedztwie Parku Szczytnickiego zwanego
zielonymi płucami miasta. Ośrodek posiada certyfikat „Szkoły dbającej o bezpieczeństwo”, należy do sieci szkół
i przedszkoli promujących zdrowie.
W trakcie prowadzonych badań ustalono, że koncepcja pracy szkoły jest znana nauczycielom, uczniom i ich
rodzicom. Jej głównym celem jest przygotowanie do życia w społeczeństwie poprzez osiąganie możliwie
wszechstronnego rozwoju psychofizycznego uczniów, usprawnianie zaburzonych funkcji psychicznych oraz
przygotowanie do zdrowego i bezpiecznego sposobu życia.
Przy pomocy nowoczesnych metod nauczania w szkole realizowana jest podstawa programowa szkolnictwa
ogólnodostępnego. Nauczyciele w procesie nauczania korzystają z programów multimedialnych realizowanych
z zastosowaniem m.in. tablicy interaktywnej. Zajęcia z informatyki odbywają się w dwóch pracowniach ze stałym
dostępem do Internetu. W Gimnazjum funkcjonuje czytelnia multimedialna. Dodatkowo podopieczni Ośrodka mogą
korzystać z różnorodnych zajęć terapeutycznych (logopedia, terapia pedagogiczna, gimnastyka korekcyjna,
socjoterapia, biofeedback, zajęcia z Integracji Sensorycznej). Wychowankowie objęci są opieką pielęgniarską oraz
wsparciem lekarzy specjalistów. Uczniowie mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań i uzdolnień poprzez
udział w różnorodnych zajęciach pozalekcyjnych, licznych imprezach kulturalnych, projektach i wycieczkach
edukacyjnych. Uczestniczą w opracowaniu szkolnych regulaminów, pod opieką nauczyciela redagują szkolną
gazetkę pt. „Szuflada”. Odnoszą sukcesy w licznych konkursach, zwłaszcza sportowych i artystycznych.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom innych placówek specjalnych, Gimnazjum 55 organizuje od 49 lat
Wojewódzki Przegląd Zespołów Artystycznych Szkół Specjalnych. W szkole zorganizowano system wsparcia dla
nauczycieli szkół ogólnodostępnych, kształcących uczniów z upośledzeniem umysłowym, prowadzących nauczanie
włączające i integracyjne.
Absolwenci gimnazjum mają możliwość kontynuacji nauki w szkole zawodowej, wchodzącej w skład Ośrodka, na
kierunkach: fryzjer, posadzkarz, pracownik pomocniczy obsługi hotelowej, sprzedawca. Natomiast w szkole
przysposabiającej do pracy mogą zdobywać wiedzę i umiejętności z zakresu gospodarstwa domowego, prac
ogrodniczych, elementów szycia, wyrobów rękodzieła.
Partnerzy Gimnazjum postrzegają szkołę jako drugi dom dla jej wychowanków.
5 / 31
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Efekty
Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu
maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Komentarz:
W szkole analizuje się jakościowo i ilościowo wyniki egzaminu gimnazjalnego. Wnioski wdrażane z analiz
przyczyniają się do poprawy efektów kształcenia, np. umiejętności czytania ze zrozumieniem oraz
stosowania poprawnych form gramatycznych, ortograficznych i stylistycznych, odnajdywania
i interpretowania treści zawartych w tabelach, zestawieniach, wykresach.
Zdaniem dyrektora oraz nauczycieli, w szkole analizuje się wyniki egzaminu gimnazjalnego z podziałem
na przedmioty matematyczno-przyrodnicze, humanistyczne oraz język obcy nowożytny na poziomie wyników
pojedynczych uczniów oraz zespołów klasowych. Stosuje się jakościową metodę analizy dotyczącą wyboru
zadań, które były najtrudniejsze i sprawiały uczniom najwięcej problemów. Uwzględnia ona możliwości
psychofizyczne uczniów oraz warunki środowiskowe. Brane są również pod uwagę czynniki wpływające na wyniki
poszczególnych wychowanków, takie jak: postawa uczącego się, jego pracowitość. Analiza ilościowa odnosi się
do wyników procentowych z testu dla poszczególnych uczniów, porównania średnich wyników klas oraz
wyników procentowych z poszczególnych zadań wykonywanych przez uczniów z danego oddziału.
Jak poinformowali pracownicy placówki, wnioski z analizy są wdrażane w celu poprawy jakości pracy
szkoły poprzez :
- organizowanie zajęć dodatkowych minimalizujących zdiagnozowane braki dydaktyczne dziecka,
- doskonalenie na wszystkich przedmiotach umiejętności budowania wypowiedzi (głównie krótkich form)
poprawnych pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i językowym,
- dokonywanie zmian w planach wynikowych, wychowawczych oraz realizację programów naprawczych,
- stosowanie narzędzi (metod, form, pomocy dydaktycznych) wzbogacających wiedzę i umiejętności.
Według nauczycieli wdrażane wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia w zakresie
następujących umiejętności, np.:
- czytania ze zrozumieniem,
- posługiwania się zasadami ortografii, interpunkcji, gramatyki oraz stylistyki,
- tworzenia, odnajdywania i interpretowania treści zawartych w tabelach, zestawieniach, wykresach, diagramach,
- komunikowania się w języku obcym,
- posługiwania się terminologią związaną z poszczególnymi przedmiotami.
Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają wysoką ocenę poziomu spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: B
6 / 31
Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Komentarz:
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawa programową, a szkoła systematycznie
w sposób planowy analizuje osiągnięcia każdego ucznia pod kątem jego możliwości. Formułowane wnioski
przyczyniają się do podejmowania skutecznych działań pedagogicznych i osiągania efektów widocznych
w środowisku szkolnym. W podejmowanych działaniach nauczyciele współpracują z rodzicami i przekazują
pełną i rzetelną informację o osiągnięciach dziecka i planach jego dalszego rozwoju.
Uczniowie gimnazjum nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową. Nauczyciele
(14/15) zadeklarowali, że uczniowie w dużym stopniu nabywają wiadomości i umiejętności. Partnerzy również
twierdzą, że u gimnazjalistów są widoczne efekty kształcenia. W ciągu ostatnich trzech lat w szkole nie
przeprowadzano egzaminów poprawkowych, nie wystawiano również ocen niedostatecznych w klasyfikacji rocznej.
Nauczyciele badają osiągnięcia uczniów, stosując:
- diagnozę wiedzy i umiejętności na początku klasy I oraz w trakcie i na końcu nauki w gimnazjum,
- analizę wyników sprawdzianów i testów przedmiotowych, przedmiotowych konkursów międzyklasowych oraz
wewnątrzszkolnych,
- monitorowanie realizacji obowiązku szkolnego oraz budzących zastrzeżenia postaw i zachowań wychowanków.
Zdaniem nauczycieli przeprowadzane analizy wskazują na mocne i słabe strony uczącego się i uwzględniają
możliwości rozwojowe uczniów. Wiedza o indywidualnych potrzebach edukacyjnych i możliwościach
psychofizycznych wychowanków jest zawarta w orzeczeniach z poradni psychologiczno-pedagogicznych, które są
analizowane przez wszystkich nauczycieli. Diagnozowane są potrzeby edukacyjno-terapeutyczne każdego
wychowanka.
Analiza osiągnięć uczniów służy wypracowaniu Planu Działań Wspierających. Na ich podstawie uczniowie są
kwalifikowani do zajęć wspierających. Zespół nauczycieli dokonuje analizy efektów osiągnięć ucznia i stara się
dostosować wymagania edukacyjne do możliwości dzieci poprzez:
- zmniejszenie zakresu materiału do opanowania,
- modyfikację kryteriów oceniania,
- wydłużenia czasu na utrwalenie wiedzy oraz wykonanie zadań,
- wprowadzenie dodatkowych pytań do poleceń,
- unikanie formułowania poleceń w sposób problemowy.
Nauczyciele na podstawie przeprowadzanej analizy osiągnięć uczących się formułują wnioski, które leżą
u podstaw planu działań edukacyjnych. Wnioski te dotyczą m.in.:
- modyfikacji testów i sprawdzianów,
- stosowania aktywnych metod nauczania,
- indywidualizacji nauczania,
- organizacji zajęć dodatkowych,
- organizacji konsultacji dla uczniów w formie indywidualnej i grupowej.
W wyniku wielospecjalistycznej, kompleksowej analizy osiągnięć wychowanków w placówce wdrożono:
- opracowanie i realizację indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego dla każdego ucznia,
- przystosowanie programów nauczania do zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego,
- modyfikację programu nauczania w oparciu o zmiany zachodzące w rozwoju psychofizycznym ucznia,
- organizację zajęć rewalidacyjno – wspomagających rozwój ucznia,
- zalecenia wydane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne oraz wnioski wynikające ze specjalistycznej
oceny rozwoju ucznia,
- zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, z terapii mowy, logorytmiki; treningi społeczne, rehabilitację ruchową,
muzykoterapię,
- zróżnicowane formy pracy z wykorzystaniem wycieczek dydaktycznych,
- stosowanie pomocy dydaktycznych adekwatnych do możliwości psychofizycznych uczniów, np. konkretne
przedmioty i realne sytuacje,
- naukę w mało licznych zespołach o zbliżonym stopniu upośledzenia, np. dzieci z upośledzeniem umiarkowanym
uczą się oddzielnie,
- czas zajęć i przerw dostosowany do możliwości psychofizycznych uczniów,
- specjalne metody i techniki pracy na lekcjach.
W szkole wdrażane wnioski przyczyniły się do wzrostu efektów kształcenia. Z analizowanych dokumentów
oraz wypowiedzi nauczycieli i dyrektora wynika, że uczniowie osiągają wyższe oceny, rozwijają zdolności
7 / 31
artystyczne, ruchowe oraz społeczno – emocjonalne. Wychowankowie lepiej porozumiewają się z otoczeniem,
co wpływa pozytywnie na ich funkcjonowanie w społeczeństwie. Poznają i kultywują polskie tradycje. Rozwinęli
umiejętności samoobsługowe, dbają o zdrowie, są aktywniejsi na lekcjach, posługują się coraz bogatszym
słownictwem. Oprócz tego ciągle poszerzają swoją wiedzę oraz umiejętnie stosują ją w praktyce.
Wszyscy nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez swoich uczniów. Większość
(12/15) uważa, że gimnazjaliści mają chęć do nauki. Wiarę pedagogów w tym zakresie dostrzega (18/21) rodziców,
którzy wyrazili opinię, że nauczyciele wierzą w możliwości ich dzieci. W opinii uczniów takim przykładem okazania
wiary w ich możliwości jest udzielanie pomocy przez pracowników szkoły - „Nauczyciele nas lubią, pomagają nam
we wszystkim - na lekcjach i w internacie". Zdaniem rodziców dowodem na okazywanie wiary jest fakt, że dzieci
chcą się uczyć w tej szkole.
Wymaganie: Uczniowie są aktywni
Komentarz:
Uczniowie angażują się w zajęcia organizowane przez szkołę, dzielą się swoimi pomysłami na miarę
możliwości wynikających z ich rozwoju. Zgłaszane przez nich propozycje przyjmowane są przez
nauczycieli i wykorzystywane przez szkołę do planowania działań wpływających na rozwój uczniów oraz
na ofertę edukacyjną szkoły.
Zdaniem nauczycieli i większości rodziców (19/21), uczniowie angażują się w działania organizowane przez
szkołę, a proponowana przez placówkę oferta zajęć dodatkowych jest odpowiedzią na zapotrzebowanie
i zainteresowanie uczniów. Są to m.in.:
- wycieczki turystyczne,
- wyjścia do placówek kultury,
- realizacja projektów edukacyjnych,
- organizowanie konkursów tematycznych, przedmiotowych, artystycznych i sportowych.
Jak wskazują nauczyciele, uczniowie mają wpływ na to, co się dzieje w szkole i aktywnie angażują się w szkolne
przedsięwzięcia poprzez:
- przygotowywanie sal/pracowni lekcyjnych i doświadczeń (9/15),
- udział w dyskusjach, scenkach, dramach, projektach (8),
- własne propozycje, inwencję twórczą (6),
- konkursy, wystawy, imprezy, uroczystości (5),
- pomaganie sobie i motywowanie się do pracy oraz zaangażowanie (5),
- udział w zajęciach pozalekcyjnych (2).
Według nauczycieli, uczniowie chętnie uczestniczą w zajęciach sportowych i angażują się we współzawodnictwo
międzyklasowe („Liga klas”), biorą udział w międzyszkolnych, wojewódzkich i krajowych rozgrywkach sportowych.
Osiągają w nich sukcesy, a zdobyte nagrody są prezentowane na korytarzach, w klasach oraz na stronie
internetowej szkoły.
Gimnazjaliści zgłaszają propozycje działań na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły, a szkoła pomaga im
planować rozwój w dłuższej perspektywie. Jak podają nauczyciele, inicjatywy dzieci dotyczą:
- organizacji zajęć pozalekcyjnych z informatyki,
- wprowadzenia zajęć o charakterze artystycznym, ekologicznym, turystycznym,
- pomocy w odrabianiu zadań domowych oraz przygotowania do egzaminów gimnazjalnych.
Wychowankowie biorą udział w działaniach na rzecz promocji placówki, uczestniczą w akcjach społecznych,
w imprezach kulturalnych, a przy pomocy nauczycieli dokonują wyboru drogi zawodowej.
8 / 31
Wymaganie: Respektowane są normy społeczne
Komentarz:
Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, znają obowiązujące normy i starają się je przestrzegać.
Przeprowadzane diagnozy zachowań i zagrożeń oraz wnioski z ewaluacji wewnętrznej służą doskonaleniu
działań Szkoły i ich modyfikowaniu w miarę potrzeb.
Zdaniem rodziców i uczniów nauczyciele informują o zagrożeniach występujących w szkole i w razie problemów
szybko reagują na niewłaściwe zachowania, zagrażające bezpieczeństwu. Zarówno dzieci jak i ich rodzice
uważają, że szkoła jest bezpieczna, a obowiązujące zasady zachowania są znane, co znajduje
potwierdzenie we wnioskach z ewaluacji wewnętrznej. Z obserwacji placówki wynika, że bezpieczeństwu
sprzyjają dyżury nauczycielskie oraz monitoring wizyjny, a analizowana dokumentacja oraz dyrektor i nauczyciele
wskazują, że w gimnazjum prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń (systematycznie dokonywana
przez wychowawców charakterystyka zespołów klasowych). Corocznie opracowywana jest charakterystyka sytuacji
wychowawczej na podstawie badań ankietowych, obserwacji zachowań uczniów, analizy problemów
wychowawczych. W wyniku przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej, dyrektor Szkoły podjął działania, których
celem było zmniejszenie zagrożeń oraz wzmocnienie pożądanych zachowań uczniów:
- uruchomienie monitoringu wizyjnego oraz wzmocnienie dyżurów nauczycielskich w newralgicznych miejscach
w szkole i wokół niej,
- prowadzenie działań zaradczych i bieżące rozwiązywanie trudnych sytuacji wychowawczych przez szkolnych
pedagogów i psychologów,
- przeprowadzanie konkursów ze znajomości i umiejętności stosowania w praktyce Kodeksu Ucznia,
- organizowanie apeli wychowawczych, podczas których wzmacniano pozytywne zachowania wychowanków,
- realizowanie prelekcji na temat przestępczości, zagrożeń dla nieletnich, odpowiedzialności karnej młodocianych
w wieku gimnazjalnym (wskazanie rodziców),
- spotkania z Policją (skutki prawne dla nieletnich, którzy dokuczają innym bądź znęcają się nad rówieśnikami,
- pożądane zachowania wzmacnia się m.in. poprzez udział uczniów w programach „Bezpieczna Szkoła” i „Szkoła
bez Przemocy”.
Działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są analizowane
i w razie potrzeby modyfikowane. Na podstawie analizy sytuacji wychowawczej szkoły sformułowano wnioski
do pracy w postaci m.in. kontynuacji kampanii na rzecz zmniejszenia agresji wśród uczniów, szkolenia nauczycieli
w zakresie wiedzy na temat chorób przewlekłych u dzieci, utrzymania liczby dyżurujących nauczycieli oraz
przeprowadzenia ewaluacji wewnętrznej w zakresie adekwatności Programu Wychowawczego i Profilaktyki
do obserwowanych zachowań i postaw uczniów.
W wyniku analizy zachowań i zagrożeń dokonano modyfikacji działań, które dotyczyły m.in.:
- opracowania programu wychowawczego i profilaktyki, tak by obejmowały działania wyprzedzające
i zapobiegające zagrożeniom oraz metody i środki zwalczania już występujących w szkołach problemów wraz
z instrukcjami postępowania,
- opracowania zapisów w Kodeksie Ucznia i kontraktach wychowawczych, tak by zawierały zasady zrozumiałe
i przystępne dla uczniów (zrezygnowano z języka zakazów, np. zapis „Nie śmiecimy” zastąpiono stwierdzeniem
„Dbamy o czystość”),
- wprowadzenia działań promujących piękno języka polskiego, co przyczyniło się do zmniejszenia agresji słownej
wychowanków.
Według dyrektora nie było w placówce w ostatnim czasie przypadku wymierzenia kary statutowej uczniowi
gimnazjum. Zdaniem nauczycieli niepożądane zachowania uczniów zdarzają się i polegają przede wszystkim
na agresji fizycznej i słownej. Pracownicy niepedagogiczni i partnerzy wyrazili opinię, że w szkole promuje się
kulturę osobistą, kładzie nacisk na zachowania prospołeczne, umiejętność funkcjonowania w grupie, a uczniowie
prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Według nauczycieli osiągnięcia w kształtowaniu etycznych
zachowań są wymierne. Gimnazjaliści rozumieją, co znaczy szacunek dla drugiego człowieka i prezentują
na co dzień taką postawę, co docenili również partnerzy szkoły. Dzieci biorą aktywny udział w różnego rodzaju
działaniach wychowawczych, co potwierdzają wnioski z ewaluacji wewnętrznej.
9 / 31
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
Szkoła działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy, która jest analizowana
i modyfikowana w miarę potrzeb. Koncepcja jest znana i akceptowana przez pracowników szkoły, uczniów
i rodziców.
Przeprowadzone w placówce badania wskazują, że szkoła działa zgodnie z koncepcją pracy przyjętą 25 marca
2011r. przez radę pedagogiczną, a nauczyciele czują się jej współautorami. Wszyscy badani oraz analizowana
dokumentacja wykazują, że główne założenia koncepcji pracy szkoły opierają się na Statucie Ośrodka. Według
nich priorytetem jest:
- przygotowanie wychowanków do życia we współczesnym społeczeństwie,
- usprawnianie funkcji psychofizycznych dzieci z zaburzeniami,
- udzielanie wszechstronnej pomocy uczniowi,
- kształtowanie świadomości wychowanków i samodzielności,
- działania rewalidacyjne.
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom, rodzicom, pracownikom szkoły i jest przez
nich akceptowana. Według dyrektora w trakcie uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego, uczniowie i rodzice są
informowani o ogólnych kierunkach pracy szkoły, informacje na ten temat przekazywane im są również za
pośrednictwem strony internetowej Ośrodka. Ponadto rodzice są zapoznawani z Rocznym Programem Rozwoju
Placówki w trakcie wywiadówek, podczas spotkania z dyrektorem, a uczniowie podczas zajęć z wychowawcami.
Informacje o szkolnych uroczystościach eksponowane są na tablicach informacyjnych w budynku szkoły. Zdaniem
uczniów i rodziców szkoła pozytywnie wpływa na przygotowanie wychowanków do dorosłego życia
w społeczeństwie, a najważniejsze założenia pracy szkoły są adekwatne do ich potrzeb i oczekiwań. Według nich
placówka uczy szeroko pojętej odpowiedzialności oraz tego, co w życiu jest najważniejsze, a przede wszystkim jak
być dobrym człowiekiem. Jak twierdzą rodzice, dzieci są przygotowywane do dorosłego życia poprzez nabywanie
praktycznych umiejętności, np.: gotowanie i pieczenie ciast, pisanie listów motywacyjnych dla siebie, rodzeństwa
i rodziców, obsługa komputera oraz posługiwanie się programami użytkowymi.
Wychowankowie dobrze czują się w placówce ze względu na to, że sposób nauczania jest dostosowany do ich
możliwości, zawsze mogą liczyć na pomoc nauczycieli i wychowawców. Według nich w szkole kładzie się nacisk
na przestrzeganie Kodeksu Ucznia oraz kontraktów zawartych z wychowawcami. Uczniowie znają i akceptują
obowiązujące w szkole zasady, wśród których wymieniają punktualność, zakaz używania telefonów komórkowych,
dbałość o higienę pracy i nauki, zakaz palenia papierosów, skakania przez okno, wychodzenia poza teren
placówki.
Zdaniem dyrektora oraz nauczycieli koncepcja pracy szkoły jest systematycznie analizowana
i modyfikowana, a uczniowie i rodzice biorą aktywny udział w tej analizie i uaktualnianiu, np. uczniowie konstruują
zapisy Kodeksu Ucznia. Według dyrektora i nauczycieli szkoła realizuje założenia koncepcji pracy poprzez:
- realizację programu wychowawczego i profilaktyki,
- promowanie, kultywowanie i poszanowanie polskich tradycji oraz symboli narodowych,
- prowadzenie akcji promujących zdrowy styl życia, np. „Żyj zdrowo”, akcji profilaktycznych, np. antynikotynowych
i antynarkotykowych,
- promowanie uniwersalnych wartości humanistycznych jako sposobu na życie,
- realizację zajęć pozalekcyjnych,
- prowadzenie preorientacji zawodowej,
- funkcjonowanie kół zainteresowań i przedmiotowych,
- organizowanie uroczystości i imprez, np. „Przegląd zespołów artystycznych”,
- organizowanie konkursów, np. ze znajomości Kodeksu Ucznia,
- wzbogacenie szkolnego ceremoniału.
Dyrektor i nauczyciele twierdzą, że oprócz aktualizacji, wynikających ze zmian w przepisach oświatowych,
powodem modyfikacji koncepcji było:
- uruchomienie dla uczniów z orzeczeniem o upośledzeniu w stopniu umiarkowanym i znacznym oddzielnego
oddziału gimnazjalnego,
- wprowadzenie projektu edukacyjnego jako powszechnej metody realizacji podstawy programowej,
10 / 31
- rozwój i stosowanie nowoczesnej technologii w dydaktyce przedmiotowej,
- propagowanie zdrowego, higienicznego i ekologicznego stylu życia.
Według dyrektora zmiany w koncepcji pracy szkoły są efektem wniosków z analiz pracy w poprzednim roku
szkolnym i uwzględniają zmiany programowe oraz organizacyjne.
Zdaniem nauczycieli zmiany w koncepcji pracy placówki wprowadza się w wyniku zaplanowanych działań zespołu,
który tworzą wszyscy pracownicy gimnazjum. Do jego zadań należy m.in.:
- prowadzenie badań (ankiety, rozmowy),
- proponowanie zmian w koncepcji na podstawie wyników badań,
- prezentacja propozycji zmian podczas zebrania rady pedagogicznej, przedstawienie ostatecznej wersji koncepcji
i zatwierdzenie jej uchwałą.
Jak wskazują wszyscy respondenci, nowym działaniem, które wrasta w tradycję placówki, jest konkurs
„Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego”, w ramach którego kształtowana jest u uczniów świadomość właściwego
zachowania się w ruchu drogowym oraz znajomość przepisów kodeksu drogowego. Podczas tego konkursu dwoje
uczniów gimnazjum w ostatnich dwóch latach zakwalifikowało się do konkursu ogólnopolskiego.
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
Oferta edukacyjna szkoły wynika z podstawy programowej i odpowiada potrzebom uczniów. Jest
monitorowana, modyfikowana, uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy
i przyczynia się do rozwoju zainteresowań dzieci. W szkole stosowane są nowatorskie rozwiązania
programowe.
Według nauczycieli uczniowie przyswajają wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki, nabywają
umiejętności wykorzystywania posiadanej wiedzy podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów.
Kształtowane są u uczniów postawy warunkujące sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym
świecie. Według nich wszystkie elementy podstawy programowej są wykorzystywane w obowiązujących
w placówce programach nauczania.
Dyrektor wymienił najważniejsze umiejętności zdobywane przez uczniów gimnazjum:
- czytanie ze zrozumieniem,
- matematyczne, logiczne myślenie,
- komunikowanie się w języku ojczystym i obcym w mowie i piśmie,
- sprawne posługiwanie się nowoczesnymi technologiami,
- wyszukiwanie, selekcjonowanie i krytyczna analiza informacji,
- rozpoznawanie własnych potrzeb edukacyjnych oraz sposobów uczenia się,
- praca zespołowa.
Nauczyciele wskazali różne propozycje edukacyjne oferowane przez placówkę, które spełniają potrzeby uczniów:
- zajęcia pozalekcyjne rozwijające zainteresowania oraz wyrównujące poziom wiedzy,
- stosowane środki dydaktyczne,
- organizowane uroczystości środowiskowe,
- zajęcia specjalistyczne,
- projekty edukacyjne i aktywne metody pracy.
Większość rodziców (19/21) oraz uczniowie w wywiadzie dodali, że oferta edukacyjna szkoły spełnia
oczekiwania i zaspokaja ich potrzeby w zakresie:
- komunikowania się w języku obcym,
11 / 31
- wyszukiwania informacji w prasie, telewizji, Internecie,
- posługiwania się komputerem i użytkowania programów komputerowych,
- rozwijania sprawności sportowej w różnych dziedzinach,
- udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia człowieka,
- kontynuowania nauki zgodnie z orzeczeniem o niepełnosprawności intelektualnej,
- zachęcania do czytelnictwa,
- motywowania do aktywności,
- wsparcia logopedycznego,
- pomocy w pokonywaniu trudności, np. na języku polskim, matematyce,
- efektywnego tłumaczenia niezrozumiałych tematów, cierpliwości,
- organizacji zajęć wyrównawczych.
W opinii pracowników szkoły oraz partnerów, szkoła uwzględnia i rozwija u uczniów umiejętności
i kompetencje przydatne w przyszłości na rynku pracy. Jak wskazują ww. rozwijana jest u gimnazjalistów
znajomość zasad, norm moralnych, szeroko pojętej kultury osobistej (savoir vivre) i współżycia społecznego.
Budowane są u nich cechy osobowościowe, takie jak: adekwatna samoocena, umiejętność pracy w zespole,
szacunek w relacjach z innymi, kreatywność i punktualność. Szkoła pracuje nad umiejętnością podejmowania
przez wychowanków decyzji, ich samodzielnością i odpowiedzialnością za wykonywane zadania,
obowiązkowością. Rozwijane są kompetencje w zakresie obsługi komputera, znajomości i umiejętności
wykorzystywania nowoczesnych technologii informacyjnych.
Jak wskazują nauczyciele i dyrektor oraz zapisy w planie nadzoru pedagogicznego, w szkole systematycznie
monitoruje się realizację podstawy programowej. Zgodnie z protokołami, dwa razy w roku przedstawiane są
radzie pedagogicznej wnioski, wynikające z monitorowania realizacji podstawy programowej. Według nauczycieli
analiza płynności ubiegłorocznej realizacji podstawy programowej zaowocowała efektywniejszym planowaniem
czasu w bieżącym roku szkolnym, z uwzględnieniem uczestnictwa młodzieży w imprezach kulturalnych,
uroczystościach i konkursach, odbywających się w czasie obowiązkowych zajęć.
W celu uzyskania u uczniów lepszych efektów rozwojowych wprowadzono modyfikacje i nowatorskie działania
w ofercie edukacyjnej szkoły. Partnerzy szkoły wymienili najistotniejsze zmiany w ofercie edukacyjnej placówki:
- utworzenie oddziału dla uczniów z umiarkowanymi i znacznymi deficytami rozwojowymi,
- wprowadzenie zajęć dotyczących preorientacji zawodowej,
- kształcenie w zawodach popularnych na rynku pracy - dla uczniów kontynuujących naukę w szkole zawodowej
mieszczącej się w Ośrodku.
Dyrektor i nauczyciele wskazali na nowatorskie działania edukacyjne i metodyczne, które nie są powszechnie
stosowane w kształceniu osób niepełnosprawnych umysłowo:
- organizowanie lekcji poza szkołą z wykorzystaniem środowiska przyrodniczego,
- wprowadzenie nowatorskich programów nauczania usprawniających wszystkie funkcje psychofizyczne uczniów,
- opracowanie autorskiego programu „Szkoła promująca zdrowie” (gimnazjaliści odnieśli sukcesy w konkursie
literackim „Zdrowo jemy, zdrowo żyjemy”, w konkursach wiedzy o zdrowiu oraz AIDS),
- opracowywanie indywidualnych planów działań wyrównujących braki u uczniów (np. na bazie terapii wg E.
Gruszczyk- Kolczyńskiej),
- praca metodą projektów, także przed wprowadzeniem obowiązku pracy tą metodą w gimnazjum (projekt
edukacyjny „Moja szkoła w liczbach”, realizowany w szkole od kilku lat przerodził się w inicjatywę edukacyjną pn.
„Wrocław – miasto w liczbach”, która zaowocowała wydaniem zbioru zadań o stolicy Dolnego Śląska i konkursem
międzyszkolnym „Z matematyką na co dzień”),
- regularnie realizowane przedsięwzięcie edukacyjne „Bez wody nie ma życia”, obejmujące cały cykl kształcenia
dwóch wybranych klas (uczniowie wzięli udział w ćwiczeniach laboratoryjnych dotyczących rodzajów wody i jej
zanieczyszczeń, poznali znaczenie wody dla fauny, flory i gospodarki człowieka, uczestniczyli w lekcjach
przeprowadzonych w Miejskiej Oczyszczalni Ścieków Komunalnych w Janówku oraz w Zakładzie Uzdatniania
Wody „Na Grobli” we Wrocławiu),
- cykliczne działania z zakresu higieny osobistej uwieńczone udziałem uczniów w międzyszkolnym turnieju „Z
higieną na Ty”,
- nowatorskie zajęcia edukacji seksualnej dla dziewcząt i chłopców,
- codzienne konsultacje, podczas których chętni nauczyciele nieodpłatnie pomagają uczniom w odrabianiu zadań
domowych oraz w wyrównywaniu braków w zakresie poszczególnych przedmiotów,
- szkolna baza prezentacji multimedialnych opracowanych przez nauczycieli (zbiór zawiera prezentacje
multimedialne wykorzystane podczas uroczystości, apeli i lekcji, a także prezentacje o tematyce szkoleniowej, np.:
„System ostrzegania i alarmowania w SOSW nr 10”, „Służby OC - system obrony państwa”, „Vademecum młodego
ekologa”),
- bank ciekawych scenariuszy lekcji, kart pracy oraz pomocy dydaktycznych, w tym rozwijających
i usprawniających technikę czytania, analizę czytanego tekstu, spostrzegawczość.
12 / 31
W opinii wszystkich respondentów szkoła stwarza optymalne warunki lokalowe do kształcenia uczniów
z niepełnosprawnością intelektualną. Dzieci przebywają w niewielkich, kameralnych pomieszczeniach (klasy liczą
do 16 osób). W szkole funkcjonują pracownie przedmiotowe, dwie pracownie komputerowe, sala gimnastyczna,
sala do korekcji wad postawy, siłownia, boiska do koszykówki, piłki nożnej. Pracownie wyposażone są
w różnorodne pomoce dydaktyczne, których znaczna część pochodzi z funduszy Unii Europejskiej. Ponadto
placówka posiada bogato wyposażone gabinety do zajęć rewalidacyjnych, bibliotekę z bogatym księgozbiorem,
płytotekę, programy edukacyjne oraz czytelnię multimedialną.
Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają bardzo wysoką ocenę poziomu spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: A
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Procesy
edukacyjne są planowane i zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. Osiągnięcia uczniów są
monitorowane, a ocenianie daje im informacje o postępach w nauce, motywuje do dalszej pracy, pomaga
uczyć się i planować indywidualny proces uczenia się. Nauczyciele analizują wyniki diagnozowania
osiągnięć uczniów, wypracowują wnioski, które następnie są wdrażane i wykorzystywane do planowania
procesów.
Jak wskazali nauczyciele, w realizacji procesów edukacyjnych respektuje się w placówce zalecane warunki
i sposoby realizacji podstawy programowej. Zgodnie z nimi wzbogacana jest baza szkoły. Placówka ma dwie
pracownie komputerowe, po 10 stanowisk uczniowskich każda oraz serwery; gabinety do specjalistycznej terapii
indywidualnej. W bibliotece urządzono czytelnię multimedialną. Placówka posiada bogaty zbiór instrumentów
i sprzętu muzycznego, np. pianino, keyboard. W szkolnej auli odbywają się spektakle teatralne, koncerty muzyczne
i uroczystości.
Jak poinformowali nauczyciele, stosowane są różnorodne sposoby realizacji podstawy programowej kształcenia
ogólnego, wśród których wymieniono:
- dostosowanie wymagań wobec uczniów o różnych możliwościach psychofizycznych,
- rozwijanie kompetencji językowych oraz umiejętności gromadzenia i przetwarzania informacji,
- wykorzystywanie środków i bazy dydaktycznej uwzględniających możliwości percepcyjne uczniów.
Nauczyciele powiedzieli, że stosują różnorodne sposoby, które stymulują, wspierają i motywują
wychowanków w procesie uczenia się w celu rozwijania u uczniów aktywności i twórczego myślenia:
- dostosowują programy, metody i formy pracy do możliwości intelektualnej uczniów,
- prowadzą dodatkowe zajęcia wyrównawcze i rozwijające uzdolnienia oraz zainteresowania,
- prowadzą działania wzmacniające samoocenę i wiarę w możliwości,
- współpracują ze sobą i z rodzicami w zakresie wspierania uczniów w osiąganiu sukcesów,
- stosują atrakcyjne środki dydaktyczne,
- prowadzą treningi prospołecznych zachowań, zajęcia rewalidacyjne,
- zachęcają do samodzielności i aktywności przy rozwiązywaniu zadań.
Wśród stosowanych metod wymieniono metodę projektu, praktycznego działania, dramy, ekspozycji, metodę
eksperymentu i doświadczalną, metody pokazowe z zastosowaniem prezentacji multimedialnych i tablicy
interaktywnej. Nauczyciele stwarzają w trakcie lekcji sytuacje problemowe wymagające samodzielnego
poszukiwania możliwych rozwiązań oraz ich weryfikacji – sprawdzenia trafności pomysłów na rozwiązanie sytuacji
problemowej, np. „wędrujące sprawdziany”.
Według rodziców i uczniów nauczyciele często stosują pochwały, np. przed klasą, wobec wychowawcy, rodzica.
Organizowane są apele, podczas których zarówno uczniowie, jak i ich rodzice są informowani o wynikach
klasyfikacji, prezentowane są podsumowania, chwali są osiągnięcia uczniów w zakresie efektów dydaktycznych
i wychowawczych. Uczniowie są nagradzani wysokimi ocenami za aktywność.
Na obserwowanych zajęciach lekcyjnych i terapeutycznych nauczycieli charakteryzowały spokój i cierpliwość,
emanowali serdecznością wobec podopiecznych, stosowali ciekawe formy pracy, inspirując w ten sposób uczniów
do twórczego działania. Dzięki temu wychowankowie:
- samodzielnie wykonywali zadania, doświadczenia,
13 / 31
- wyszukiwali informacje w różnych źródłach,
- brali udział w lekcyjnych mini konkursach, zabawach i grach dydaktycznych,
- pracowali w grupach podczas rozwiązywania zadań,
- wykonywali ćwiczenia ruchowe,
- ćwiczyli poprawną wymowę,
- pracowali z wykorzystaniem technologii informacyjnej.
Jak wskazali dyrektor, nauczyciele, rodzice i partnerzy w szkole organizowanych jest wiele konkurów:
ortograficzne, czytelnicze, artystyczne, wiedzy o patronie itp. Za sukces w takiej rywalizacji uczniowie są
nagradzani wysokimi ocenami, otrzymują nagrody rzeczowe, dyplomy, a rodzice listy gratulacyjne.
Nauczyciele zamieszczają informacje o osiągnięciach uczniów na stronie internetowej szkoły, na tablicach
informacyjnych wywieszane są komunikaty o ich sukcesach i dyplomy. Dla wychowanków pozytywnym impulsem
do uczenia się są według nauczycieli:
- różnorodne nagrody,
- odpowiednia i dostosowana do uczniów atmosfera na lekcjach,
- stosowane metody i środki dydaktyczne.
Zdaniem uczniów i ich opiekunów biorących udział w wywiadzie wszystko to sprawia, że dzieci z przyjemnością
uczęszczają do placówki i chętniej się uczą.
Zdaniem rodziców nauczyciele pomagają im rozwiązywać różne problemy. W szkole uczniowie mają zapewnione
zarówno kompleksową opiekę, jak i właściwy nadzór. Wychowawcy niezwłocznie informują rodziców o różnych
problemach, np. o nieusprawiedliwionej nieobecności, dzięki czemu skutecznie zwalczono zjawisko wagarowania.
W wyniku współdziałania z Policją uporano się z problemem zażywania przez kilku wychowanków narkotyków.
Zdaniem respondentów w szkole wskazuje się sposoby efektywnego uczenia się, ocenianie odbywa się
systematycznie, dostarcza informacji o postępach uczniów w nauce i zachowaniu, pełni funkcję
motywującą do dalszego zdobywania wiedzy i nabywania nowych umiejętności. W opinii rodziców te
otrzymywane od nauczycieli wskazówki i porady oraz ocenianie są niezwykle pomocne w zdobywaniu przez ich
dzieci wiedzy i umiejętności. Uczniowie dodali, że nauczyciele:
- tłumaczą nowy materiał w prosty, przystępny sposób,
- stosują wielokrotne powtórki treści już poznanych,
- pomagają zrozumieć polecenia do zadań, skracają teksty poleceń,
- wykorzystują dostosowane do możliwości uczniów formy sprawdzania wiadomości i umiejętności.
Według uczniów, nauczyciele zwracają uwagę na:
- błędy ortograficzne i styl w wypowiedziach pisemnych,
- poprawność gramatyczną i stylistyczną wypowiedzi ustnych,
- sposób prowadzenia zeszytów przedmiotowych.
Oceny są zawsze opatrzone komentarzami i uwagami, które - jak wymieniali uczniowie - zawierają najczęściej:
- informacje o popełnionych błędach i sposobie prowadzenia notatek,
- uzasadnienie negatywnej oceny,
- informacje, w jaki sposób i kiedy można stopień poprawić,
- wyjaśnienie przyczyn powstania błędu oraz wskazówki dotyczące form poprawnych i udzielenia właściwej
odpowiedzi,
- informacje o poczynionych postępach w opanowaniu wiadomości,
- notatki na temat zaistniałych braków wraz ze wskazaniem metod, jak je uzupełnić,
- instrukcje osiągania wyższych ocen,
- źródła, z których należy korzystać przy poprawianiu ocen.
Zdaniem dzieci udzielane przez nauczycieli wskazówki są podawane w taki sposób, by nie etykietowały ucznia,
pomagały mu w realizacji celów edukacyjnych, mówiły o problemie lub niewłaściwym zachowaniu, a nie o uczniu.
Uświadamiają im, w jaki sposób wpływają na niepowodzenia lub sukcesy warunki w domu, sytuacje stresowe
o różnym podłożu, ogólny stan zdrowia, złe samopoczucie, atmosfera w szkole, kontakty z rówieśnikami.
Według dyrektora i nauczycieli monitorowanie osiągnięć uczniów odbywa się poprzez analizę pisanych narzędzi
sprawdzania wiadomości i umiejętności (dłuższe wypowiedzi pisemne, sprawdziany, testy, zadania domowe, karty
pracy, zeszyty), jakości mówienia (dłuższe wypowiedzi ustne, odpytywanie) oraz dzięki obserwacjom
samodzielnych działań (doświadczenia, eksperymenty). Ponadto wiele czasu poświęca się czytaniu ze
zrozumieniem poleceń testowych oraz trenowaniu technik rozwiązywania testów gimnazjalnych.
Nauczyciele i uczniowie współpracują ze sobą w kształtowaniu procesów edukacyjnych. Opinie uczniów
w zakresie organizacji procesu nauczania są brane pod uwagę i w pewnym stopniu kształtują przebieg tego
procesu. Dzieje się tak w sytuacjach, gdy uczniowie chcą lepiej przyswoić temat, gdy czegoś nie rozumieją, gdy
chcą porozmawiać i wypowiedzieć się na interesujące ich tematy. Zdaniem nauczycieli najczęściej są
uwzględniane te pomysły uczniów, które dotyczą programu zajęć pozalekcyjnych (12/15), tematyki lekcji (11/15)
oraz sposobu jej prowadzenia (9/15). Nauczyciele wskazali również inne pomysły uczniów, np. wybór tematyki
14 / 31
i zakres realizowanych projektów edukacyjnych, konkursów, miejsca wyjazdu na wycieczkę, wykorzystania pomocy
dydaktycznych, tematykę prac plastycznych, wystaw. Na wyraźną prośbę uczniów w trakcie zajęć terapeutycznych
wykorzystuje się komputery, lekcje są często prowadzone w sali multimedialnej lub na świeżym powietrzu.
Wychowankowie sami proponują sposób pracy na zajęciach dodatkowych, wybierają na przykład ćwiczenia
na kartach pracy, gry dydaktyczne. Podczas realizacji projektów, uczniowie proponują formę jego realizacji, co jest
zazwyczaj akceptowane przez nauczycieli. Często zdarza się, że zainteresowane dziecko bądź grupa zgłaszają
pomysł na temat lekcji, dzieci przygotowują się, konsultują z nauczycielem i przeprowadzają lekcję, np. temat
o piłce nożnej na języku angielskim. Nauczyciele dodali, że pod uwagę brane są opinie wychowanków
przy doborze tematyki godzin wychowawczych, przy organizacji roku szkolnego, przy układaniu kalendarza imprez
szkolnych, a rodzice dodali również propozycje wyjść do kina, do teatru, na koncerty.
Wszyscy nauczyciele planują procesy edukacyjne w odniesieniu do nauczanego przedmiotu, uwzględniając
możliwości psychofizyczne uczniów. Na obserwowanych zajęciach nauczyciele:
- różnicowali stopień trudności i liczbę zadań w odniesieniu do sprawności uczniów,
- dostosowywali tempo pracy do możliwości psychofizycznych uczniów,
- usprawniali zaburzone funkcje mowy.
W planowaniu procesów edukacyjnych nauczyciele biorą pod uwagę:
-potrzeby wychowanków,
- czas potrzebny do zrealizowania różnych treści programowych,
- organizację roku szkolnego,
- możliwość przeprowadzenia lekcji poza szkołą,
- pokazowe doświadczenia w laboratoriach wyższych uczelni,
- wycieczki dydaktyczne, np. do elektrowni,
- możliwość współpracy ze środowiskiem lokalnym, np. przy planowaniu projektów edukacyjnych,
- zainteresowania uczniów, aktywność plastyczną,
- wyposażenie klasy w odpowiednie pomoce dydaktyczne,
- możliwości finansowe uczniów,
- wnioski ze sprawdzianów i z egzaminów.
Jak wskazuje dyrektor oraz analizowana dokumentacja, procesy edukacyjne są realizowane planowo:
- w oparciu o ramowe plany nauczania i projekt organizacyjny szkoły,
- na podstawie Koncepcji Pracy Ośrodka, Programu Wychowawczego i Profilaktyki,
- z wykorzystaniem warunków i sposobów realizacji podstawy programowej,
- poprzez określenie celów i sposobów ich osiągania,
- poprzez opracowywanie kryteriów ocen i metod sprawdzania osiągnięć uczniów,
- tworząc podział godzin dla klas z uwzględnieniem zasad BHP,
- opracowując szkolny plan nauczania na cały etap kształcenia,
- dostosowując programy do możliwości psychofizycznych wychowanków,
- przydzielając godziny rewalidacyjne z podziałem na: korekcję wad mowy, korekcję wad postawy.
Wszyscy rodzice oraz uczniowie uważają, że organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się, co wykazała
również analizowana dokumentacja. Tygodniowy rozkład zajęć jest oparty o ramowe plany nauczania i projekt
organizacyjny oraz uwzględnia zasady zalecane w przepisach o bezpieczeństwie i higienie pracy. Zajęcia
wymagające różnych form aktywności są przeplatane. Godziny nauki dla poszczególnych klas w tygodniowym
planie są rozłożone równomiernie. Uczniowie gimnazjum mają dziennie od 4 do 7 godzin kształcenia ogólnego.
Pozostałe zajęcia to czas wsparcia psychologiczno – pedagogicznego. Wychowankowie nie czują się zmęczeni
liczbą zajęć w szkole, czasami bywają znużeni, ale wiążą to raczej z aurą pogodową, hałasem, złym
samopoczuciem. Dzieci chętnie biorą udział w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych, np. SKS, warsztaty
taneczne, koła przedmiotowe. Z obserwacji placówki wynika, że szkoła zapewnia uczniom możliwość korzystania
z bogatych zasobów pomocy dydaktycznych, a baza lokalowa sprzyja osiąganiu programowych celów.
Dyrektor i nauczyciele poinformowali, że zarówno w poprzednim, jak i w tym roku szkolnym prowadzono
monitoring procesów edukacyjnych. Według dyrektora jest on prowadzony poprzez kontrolę i obserwację
wynikowych planów pracy nauczycieli, planów wychowawczych, dzienników lekcyjnych, zajęć rewalidacyjnych,
pozalekcyjnych, dzienników psychologa, pedagoga, arkuszy ocen, zajęć lekcyjnych oraz imprez i uroczystości
szkolnych.
Według nauczycieli monitorowanie procesów edukacyjnych odbywa się dzięki:
- diagnozom przedmiotowym i wychowawczym,
- rozmowom z rodzicami i wychowawcami na temat środowiska domowego dziecka,
- diagnozom „na wejściu” – badanie typów inteligencji (np.: lingwistyczna, kinestetyczna),
- analizowaniu orzeczeń z poradni psychologiczno – pedagogicznych.
Co roku ustalane są inne priorytety pracy dydaktyczno – wychowawczej, wdrażane są wnioski wynikające
z nadzoru pedagogicznego dyrektora oraz z prac zespołów samokształceniowych. W wyniku efektywnego
15 / 31
monitoringu i analizy procesów edukacyjnych rada pedagogiczna formułuje rekomendacje do dalszej pracy,
a najczęściej usprawniane są te zagadnienia, które stwarzają trudności, tj. czytanie ze zrozumieniem, poprawność
dłuższych wypowiedzi ustnych i pisemnych. W związku ze specyfiką placówki monitorowana jest frekwencja,
prowadzone są zeszyty i karty obserwacji terapeutycznych, co stwierdza się na podstawie protokołów rady
pedagogicznej oraz dokumentacji funkcjonujących w placówce zespołów nauczycielskich.
Zdaniem nauczycieli do planowania procesów edukacyjnych wykorzystywane są wnioski z monitorowania
osiągnięć uczniów, które są analizowane na zebraniach rady pedagogicznej, po czym wdrażane
i uwzględniane:
- w planach pracy dydaktyczno – wychowawczej i rewalidacyjnej,
- w planach samokształcenia rady pedagogicznej i jej zespołów,
- w doborze sposobów przygotowania do egzaminu gimnazjalnego,
- w wyznaczaniu kierunku dalszej pracy, gdy pojawia się szczególny problem, np. z higieną osobistą,
- w planowaniu zadań wychowawczych, opiekuńczych i profilaktycznych.
Nauczyciele podali przykłady kilku wniosków, które po przeprowadzonym monitoringu osiągnięć uczniów i ich
dokładnej analizie zostały wdrożone, co zauważono podczas obserwowanych zajęć i placówki:
- powszechne stosowanie jako metody pracy wizualizacji i działaniu na konkretach,
- stosowanie i kształcenie głośnego i cichego czytania, wyrażania myśli, słuchania,
- usprawnianie techniki czytania ze zrozumieniem poleceń egzaminacyjnych oraz instrukcji,
- organizowanie pracy grupowej,
- stwarzanie warunków do współpracy oraz współodpowiedzialności za wykonywane zadania,
- motywowanie uczniów do starannego prowadzenia zeszytów (konkurs na „Najładniejszy zeszyt przedmiotowy”),
- promowanie piękna języka polskiego, dbałość o jego poprawność i kulturę słowa (placówce przyświeca motto:
„Wszyscy jesteśmy nauczycielami języka polskiego i życia”),
- promowanie czytelnictwa (konkursy czytelnicze, akcja czytania bajek małym dzieciom pn. „Cała Polska Czyta
Dzieciom”),
- kształcenie umiejętności przedstawiania danych, czytania, odnajdowania i interpretowania treści zawartych
w tabelach, zestawieniach, wykresach, diagramach i tabelach,
- ciągłe wzbogacanie słownictwa specjalistycznego i terminów,
- kształtowanie pamięci poprzez tworzenie słowników specjalistycznej terminologii przedmiotowej,
- systematyczne utrwalanie nazw procesów zachodzących w przyrodzie,
- niwelowanie wulgaryzmów i niekulturalnego zachowania (program „Z kulturą na Ty”),
- rozszerzenie etapu przygotowawczego konkursu „Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego” na wszystkich uczniów
gimnazjum,
- prowadzenie i wzbogacanie banku pomocy dydaktycznych i kart pracy,
- ilościowe i jakościowe analizowanie wyników zewnętrznych egzaminów gimnazjalnych oraz testów
i sprawdzianów diagnostycznych – przedmiotowych i wychowawczych,
- objęcie pomocą psychologiczno – pedagogiczną, logopedyczną i ćwiczeniami korekcyjnymi dodatkowej grupy
uczniów,
- utworzenie klasy dla uczniów z upośledzeniem intelektualnym w stopniu umiarkowanym i znacznym (od
2012/2013 – klasa I gimnazjum).
Jak twierdzi dyrektor i nauczyciele, w placówce, gdy pojawia się nagły problem natury dydaktycznej
lub wychowawczej, mobilizowane są „służby psychologiczne, pedagogiczne i wychowawcze”, które sprawnie
rozwiązują problem wprowadzając konkretne działania.
16 / 31
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Nauczyciele współdziałają i wspomagają się w tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych,
w organizowaniu i realizacji procesów edukacyjnych, a wprowadzane zmiany są efektem ich wspólnych
decyzji.
Z wypowiedzi dyrektora, nauczycieli oraz z analizowanej dokumentacji wynika, że nauczyciele współpracują
i wspierają siebie nawzajem podczas tworzenia i analizy procesów edukacyjnych.
Wzajemne wsparcie polega na pozyskiwaniu informacji od:
- zespołów nauczycielskich na temat możliwości intelektualnych uczniów, sposobach i metodach pracy, które
sprawdzają się w pracy z konkretnym dzieckiem (11/15),
- wychowawcy klasowego na temat warunków domowych i sytuacji rodzinnej ucznia, losów i doświadczeń, które
mogły mieć wpływ na jego funkcjonowanie (10),
- psychologów i pedagogów, pracowników terapeutycznych i medycznych na temat zdrowia wychowanków (6),
- rodziców lub opiekunów na temat funkcjonowania dziecka w innym środowisku (4).
Nauczyciele wspomagają się nawzajem w organizowaniu procesów edukacyjnych:
- konsultują swoje plany zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami,
- planują procesy edukacyjne, współpracując w zespołach,
- opracowują programy nauczania w oparciu o podstawę programową,
- układają indywidualne programy edukacyjne, wychowawcze i terapeutyczne,
- planują i organizują imprezy szkolne, konkursy, prelekcje, warsztaty dla rodziców,
- dokonują analiz działań wychowawczych,
- prowadzą analizy organizacji procesów dydaktycznych, skuteczności stosowanych metod nauczania,
- dzielą się ciekawymi pomysłami na zaaranżowanie tematu zajęć,
- przekazują informacje na temat nowinek metodycznych,
- ustalają zestawy programów i podręczników dla klas,
- opracowują i monitorują indywidualne programy edukacyjno - terapeutyczne,
- współdziałają w realizacji projektów gimnazjalnych.
Rada pedagogiczna opracowuje wspólnie plany pracy zespołów oraz sprawozdania z ich realizacji (protokoły rady
pedagogicznej i protokoły zespołów nauczycielskich). Integracja nauczycieli polega również na przydzieleniu
każdej klasie drugiego wychowawcy, tzw. nauczyciela wspierającego, oraz opiekunów dla nauczycieli ubiegających
się o awans zawodowy.
Według nauczycieli analiza procesów edukacyjnych jest w szkole zorganizowana i dokonywana:
- wspólnie z innymi nauczycielami, np. w zespołach zadaniowych (15/15),
- samodzielnie, za co nauczyciel ponosi odpowiedzialność (6),
- przy okazji nieformalnych spotkań (3).
Przykładem analiz, które wskazują nauczyciele, jest ilościowa i jakościowa analiza wyników egzaminów
gimnazjalnych, sprawdzianów, testów, kartkówek z przedmiotów matematyczno – przyrodniczych
i humanistycznych. Jest ona przygotowana przez zespół nauczycieli gimnazjum i przedstawiana na plenarnym
zebraniu rady pedagogicznej.
Pracownicy niepedagogiczni współuczestniczą w organizacji procesów edukacyjnych, np. gdy pojawia się problem
wychowawczo – opiekuńczy.
Dyrektor analizując procesy edukacyjne, kontroluje dzienniki, sprawozdania nauczycieli z pracy dydaktycznej
i wychowawczej, arkusze samooceny wypełniane przez nich, przeprowadza ankiety dotyczące oceny pracy własnej
oraz szkoły.
Nauczyciele korzystają z doświadczeń pozostałych pracowników, szczególnie wychowawców i specjalistów
(psychologów, pedagogów, logopedów) oraz rodziców.
Zdaniem dyrektora oraz nauczycieli zmiany dotyczące procesów edukacyjnych zostały wprowadzone
w wyniku wspólnie podjętych decyzji:
- po uwzględnieniu i zatwierdzeniu wniosków wynikających z pracy zespołów nauczycielskich (5/15),
- po uwzględnieniu propozycji tworzenia programów, projektów i wielu działań aktywizujących, zajęć
wyrównawczych i rozwijających zainteresowania (4),
- po uwzględnieniu opinii nauczycieli o tworzeniu oddziałów dla uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu
umiarkowanym (3).
Jak stwierdzili nauczyciele, dzięki wypracowanym wspólnie wnioskom zmodyfikowane zostały plany pracy szkoły,
co w konsekwencji zaowocowało wymiernymi efektami. Zorganizowano dodatkowe zajęcia przedmiotowe (koła),
17 / 31
aby poprzez zajęcia praktyczne (doświadczenia, pokazy, obserwacje zjawisk fizycznych w naturze) przybliżyć
uczniom teoretyczne zagadnienia podstawy programowej. Widoczne są efekty funkcjonowania kół w postaci
wyższych wyników klasyfikacji oraz egzaminu gimnazjalnego. Prowadzone są lekcje otwarte, które jak twierdzi
kadra pedagogiczna, są doskonałą okazją do poznawania nowych metod pracy i ciekawych form prowadzenia
zajęć. Oprócz tego korelacja międzyprzedmiotowa - w opinii nauczycieli i dyrektora - w połączeniu z aktywizującymi
metodami kształcenia skutkują organizacją ciekawszych dla ucznia zajęć i zwiększeniem jego motywacji do nauki.
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne i adekwatne do potrzeb uczniów, którzy
uczestniczą w przedsięwzięciach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Poczynania
wychowawcze są planowane i modyfikowane zgodnie z potrzebami uczniów oraz z ich udziałem. Wnioski
z analiz działań wychowawczych są wdrażane.
Według pracowników pedagogicznych wychowawcza diagnoza potrzeb uczniów dokonywana jest przez
nauczycieli na podstawie obserwacji oraz indywidualnych rozmów z uczniami i ich rodzicami. Systematycznie
prowadzone są konsultacje z innymi nauczycielami, terapeutami, lekarzami. Zespoły nauczycielskie analizują
dokumentację ucznia przekazaną przez szkołę podstawową, np.: orzeczenia, opinie, notatki z wywiadów oraz
ankiety. W wyniku tych diagnoz określono potrzeby uczniów, tj.:
- integracji zespołu klasowego,
- organizacji klasowego roku szkolnego,
- wspólnych działań przy ustalaniu norm etycznych obowiązujących w szkole,
- samorządności.
Jak mówią nauczyciele i dyrektor, dzięki temu zaplanowane zostały adekwatne dla potrzeb uczniów inicjatywy
wychowawcze. Działania integracyjne realizowano podczas wyjazdów na Zieloną Szkołę i wycieczki, organizacji
imprez klasowych, szkolnych i środowiskowych. Uczniowie planowali wspólnie z wychowawcami klasowy
kalendarz wydarzeń: wyjścia do kina, Zoo, klasową Wigilię itp.
Przeprowadzona została w szkole akcja promująca Kodeks Ucznia. Wiele uczniowskich pomysłów znalazło
odzwierciedlenie w obowiązujących w placówce zasadach postępowania i zachowania, przeprowadzono konkurs
ze znajomości zapisanych w Kodeksie norm, dzięki któremu zapisy tego wewnętrznego regulaminu są obecnie
chętniej respektowane i przestrzegane przez wychowanków.
Zdaniem rodziców i uczniów nauczyciele poświęcają wiele czasu tematyce związanej z używkami (papierosy,
narkotyki, alkohol, dopalacze) oraz chorobami współczesnego świata (AIDS). Organizowane i przeprowadzane są
przy współpracy z dziećmi konkursy na temat zdrowia i zasad poprawnego zachowania.
Rodzice uważają, że sposób, w jaki szkoła wychowuje dzieci, odpowiada ich potrzebom, a nauczyciele w równy
sposób traktują uczniów. Według gimnazjalistów wszyscy w szkole są traktowani sprawiedliwie, czego przykładem
jest ocenianie zachowania.
Zdaniem wszystkich nauczycieli i pracowników obsługi w szkole dyskutuje się na temat pożądanych postaw
uczniów, a prowadzone działania wychowawcze są spójne. Pracownicy obsługi twierdzą, że jeśli pojawia się
problem z jakimś uczniem, to przy jego rozwiązywaniu zanika podział na pracowników pedagogicznych
i niepedagogicznych. W takich sytuacjach każdy jest wychowawcą i czynnie angażuje się w rozwiązanie problemu.
Aby zapewnić maksymalną spójność i rytmiczność działań wychowawczych, ustanowiono w szkole funkcję
drugiego wychowawcy, tak zwanego wspierającego, który nieodpłatnie zastępuje nieobecnego wychowawcę
lub pomaga mu w jego pracy.
Nauczyciele wskazali sposoby, które pozwalają im utrzymać spójność działań wychowawczych:
- w placówce jest realizowany jeden wspólny program wychowawczy i program profilaktyki,
- przyjęcie jednolitych kryteriów oceniania zachowania wychowanków,
- zbieranie z wielu źródeł opinii o uczniach w celu uzyskania pełniejszego obrazu dziecka,
- organizowanie apeli: porządkowych (roboczych), na których przedstawiana jest frekwencja i punktualność
uczniów; uroczystych z okazji np. świąt narodowych,
- przyjęcie zasady wzajemnego słuchania siebie i dążenia do porozumienia w sytuacjach konfliktowych,
- szkolenie nauczycieli w ramach WDN i kursów zewnętrznych w zakresie mediacji i rozwiązywania konfliktów.
18 / 31
Według nauczycieli uczniowie biorą udział w działaniach kształtujących postawy społecznie pożądane,
zgadzają się z nimi i akceptują je. Wszystkie imprezy szkolne organizowane są dla dzieci, przez dzieci i z udziałem
dzieci, np. Jasełka, akademie okolicznościowe. Wychowankowie uczą się demokracji, odpowiedzialności za
działania, pełniąc funkcje w samorządzie klasowym i szkolnym, pracując w różnych jego sekcjach, np. porządkowej
i dekoracyjnej. W szkole organizowane są akcje na wzór ogólnopolskiej akcji „Cała Polska czyta dzieciom” –
gimnazjaliści czytają książki uczniom z pobliskiej szkoły podstawowej.
Z obserwacji lekcji wynika, że nauczyciele poprzez swój sposób zachowania i relacje z uczniami efektywnie
kształtują pożądane postawy:
- kulturę osobistą, potrzebę punktualności i odpowiedzialności,
- spokój i miłość do każdego człowieka, tolerancję, empatię i szacunek dla „inności",
- cenienia najwyższych wartości: przyjaźni, dobra, tolerancji, wierności, szczerości itp.,
- docenienia sukcesu i radzenia sobie z nieudanym zadaniem, stresem, trudnymi sytuacjami w domu i środowisku.
Pokazują uczniom postawy niewłaściwe, tj. złośliwość, kłótliwość, zazdrość czy egoizm.
Według nauczycieli szkoła promuje wszystkie właściwe i aprobowane przez społeczeństwo postawy. W programie
wychowawczym gimnazjum zawarta jest wizja absolwenta, do której osiągnięcia dążą pracownicy.
Jak wynika z obserwacji lekcji oraz przerw międzylekcyjnych, nauczyciele kształtują pożądane postawy,
odpowiednio zwracając się do wychowanków, używając form grzecznościowych, mówiąc do każdego ucznia po
imieniu, dostrzegając zróżnicowane możliwości dzieci.
Uczniowie uczestniczą we współtworzeniu i modyfikowaniu szkolnego systemu działań
wychowawczych. Jak wskazują dyrektor i nauczyciele, współpracowali podczas organizacji kilku imprez oraz akcji
charytatywnych i społecznych, tj. „Pierwszy Dzień Wiosny”, zbiórka karmy dla psów i kotów, nakrętek dla kliniki.
Uczestniczą w szeregu działań zaplanowanych w ramach programu „Szkoły Promującej Zdrowie”. Samorząd
uczniowski opiniuje program wychowawczy i profilaktyki, działania szkoły, np. przy ustalaniu dni do odpracowania
w kalendarzu roku szkolnego. Nauczyciele podali przykłady inwencji uczniów w działalności samorządu
uczniowskiego oraz:
- modyfikacji Kodeksu Ucznia,
- podejmowaniu akcji propagujących pozytywne postawy,
- opiniowaniu oraz modyfikowaniu programu wychowawczego i profilaktyki, tematyki godzin wychowawczych,
- formach spędzania wolnego czasu, rozrywki oraz tematyce kół zainteresowań.
Zdaniem rodziców pomysły i oczekiwania uczniów mają wpływ na to, w jaki sposób w szkole kształtuje się
właściwe zachowania i pożądane postawy. Uczniowie podali przykład, że zaproponowali swój temat na godzinę
wychowawczą o odpalaniu petard, a nauczyciel uwzględnił ten pomysł i wprowadził treść do planu
wychowawczego. Rodzice z dumą stwierdzili, że dzieci korzystając z doświadczeń szkolnych, rozwijają swoje
zainteresowania, np. piłką nożną. W domu czasami gotują i pieką, pomagają rodzicom w zajęciach domowych,
obsłudze komputera i załatwianiu spraw w urzędach.
Według nauczycieli i dyrektora wdrażane wnioski z analiz działań wychowawczych mają najczęściej charakter
indywidualny, ponieważ dotyczą poszczególnych uczniów, np.:
- umieszczenia dziecka w Ośrodku,
- objęcia opieką kuratora sądowego i pomocy społecznej,
- udzielenia wsparcia przez specjalistów i terapeutów,
- zorganizowanie nauczania indywidualnego.
Nauczyciele stale czuwają nad procesem wychowawczym, biorąc pod uwagę rozwój fizyczny uczniów w okresie
dojrzewania. Ze względu na specyfikę środowiska uczniowskiego konieczna jest systematyczna praca
wychowawcza oraz prowadzenie działań mających na celu zmniejszenie agresji i przemocy w kontaktach
rówieśniczych. Nauczyciele poświęcają wiele czasu na treningi kontroli złości, integrację zespołów klasowych,
eliminując dzięki temu zachowania agresywne, takie jak: docinki, wyzwiska, wulgarne słownictwo.
Z uwagi na istotny odsetek uczniów nieznających zasad dobrego wychowania konieczna jest ciągła i nieustająca
praca nad poznawaniem przez gimnazjalistów i wdrażaniem w życiu codziennym obowiązujących norm
zachowania. Obserwacja dyżurujących nauczycieli oraz wypowiedzi wszystkich badanych wskazują,
że szczególnie dokładnie monitorowane są w czasie przerw korytarze szkolne, boisko i szatnie.
19 / 31
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
W szkole są prowadzone działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów, uwzględniające
indywidualizację procesu edukacji.
W opinii dyrektora szkoła podejmuje liczne starania, aby umożliwić wszystkim uczniom odniesienie sukcesu
szkolnego na miarę ich możliwości. Według nauczycieli chęć osiągania wysokich efektów w nauce jest rzadką
cechą uczniów szkoły specjalnej, dlatego w placówce poszukuje się innych postaw i ambicji, promując je, np.:
zdolności ruchowe, sportowe, artystyczne, plastyczne. Wszyscy uczniowie objęci są, zgodnie z zaleceniami
zawartymi w orzeczeniach wydanych przez poradnie psychologiczno - pedagogiczne, różnymi formami działań
rewalidacyjnych. Zajęcia te dostosowywane są, na podstawie systematycznie prowadzonych analiz,
do zmieniających się potrzeb rozwojowych uczniów. Ofertę zajęć rewalidacyjnych szkoła wzbogaca o nowe formy,
np. biofeedback.
Jak wskazują nauczyciele i badana dokumentacja, rozwój uczniów wspomagany jest bogatą ofertą zajęć
pozalekcyjnych dostosowywanych do potrzeb, zainteresowań i uzdolnień uczniów (zespół teatralny „Kropka nad i”
i zespół muzyczny „Psotne nutki”) oraz uczestnictwem w różnego typu wydarzeniach kulturalnych i sportowych
(zajęcia cyrkowe, np. nauka chodzenia na szczudłach).
Zdaniem partnerów szkoły działania te wspomagają rozwój uczniów, pozwalają na osiąganie sukcesów na miarę
możliwości wychowanków, integrują uczniów między sobą oraz z pozaszkolnym środowiskiem społecznym.
W szkole istnieje system zindywidualizowanego motywowania uczniów.
Dyrektor szkoły poinformował, iż uczniowie są motywowani do pełnego wykorzystania swoich możliwości poprzez:
- zapewnienie niezbędnych środków do rozwijania ich pasji i zainteresowań w postaci np.: przyborów malarskich
i rysunkowych, strojów koniecznych do występów artystycznych i sportowych,
- udział w konkursach tematycznych w wielu dziedzinach, np.: w konkursie stroików bożonarodzeniowych i kartek
świątecznych, w konkursie o patronie gimnazjum „Janusz Korczak – życie i twórczość” z okazji 50-lecia placówki,
- organizowanie warsztatów tanecznych, muzycznych, teatralnych, plastycznych,
- stosowanie systemu nagradzania, np. za wzorowe zachowanie i najwyższą frekwencję, za udział i sukcesy
w zawodach, konkursach (nagrody rzeczowe: kamery, aparaty cyfrowe, lornetki),
- uczestnictwo w zawodach sportowych (udział od 15% do 60% uczniów), np. zawody w biegach przełajowych.
Zdaniem dyrektora, nauczycieli, pracowników i partnerów placówki, szkoła prowadzi działania zwiększające szanse
edukacyjne uczniów, tak by każdy z nich mógł poczuć satysfakcję i radość z odniesionego sukcesu. Partnerzy
stwierdzili, że efektem tych działań jest to, że dzieci bardziej w siebie wierzą, starają się dokładnie i lepiej
wykonywać powierzone zadania.
W placówce buduje się postawy sprzyjające nauce, indywidualizując proces edukacji. Nauczyciele
poinformowali, że proces edukacji w szkole oparty jest w całości na działaniach dostosowanych do indywidualnych
potrzeb uczniów. Dla każdego ucznia przygotowany jest w oparciu o orzeczenie i diagnozę indywidualny program
edukacyjno - terapeutyczny (IPET). W szkole stosuje się indywidualizację procesu edukacji poprzez:
- różnicowanie trudności zadań, tempa pracy,
- dostosowanie metod edukacyjnych oraz systemu oceniania do możliwości uczniów,
- ułatwienia w zakresie konstruowania zadań, np. tzw. zadania ze wskazówkami,
- stosowanie różnych form poleceń w zadaniach tekstowych,
- różnicowanie ćwiczeń pod względem ilościowym, np. krótsze teksty, zawierające łatwiejsze wyrazy, luki
do wypełnienia, zaznaczanie kolorem zadań do wykonania.
Większość rodziców (11/21) ma poczucie, że ich dziecko traktowane jest w szkole indywidualnie. Zdaniem
gimnazjalistów oraz na podstawie obserwowanych lekcji i zajęć terapeutycznych nauczyciele:
- pomagają uczniom na lekcjach i wierzą w ich sukcesy,
- dostosowują do ich możliwości zadania do samodzielnej pracy na lekcji lub do wykonania w domu,
- zachęcają uczniów wysokimi ocenami do podejmowania zadań trudnych,
- podkreślają mocne strony ucznia, a przy słabych wynikach wskazują sposoby na poprawę efektów,
- zawsze odnoszą się z serdecznością do dzieci, często je chwalą, gratulują każdego odniesionego sukcesu.
20 / 31
Obszar: Środowisko
Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
Komentarz:
Ośrodek podejmuje wiele wartościowych inicjatyw na rzecz środowiska oraz współpracuje w sposób
satysfakcjonujący z różnymi instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku. Działania te
korzystnie wpływają na rozwój uczniów i Ośrodka.
Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku, które w opinii dyrektora i nauczycieli
tworzą m.in. Samorząd Miasta Wrocławia, Rada Miasta Wrocławia, Wydział Edukacji, Poradnia
Psychologiczno-Pedagogiczna, Policja, Straż Miejska, Rada Osiedla Zacisze – Zalesie – Szczytniki, Indywidualna
Praktyka Pielęgniarska w Środowisku Nauczania i Wychowania, Dzienny Oddział Neuropsychiatrii Dziecięcej we
Wrocławiu, Ośrodki Pomocy Społecznej, Polskie Towarzystwo Społeczno - Sportowe „Sprawni Razem”, Okręgowy
Zespół Nadzoru Pedagogicznego, Towarzystwo do Walki z Kalectwem, Sąd Rodzinny i kuratorzy sądowi, Wyższa
Szkoła Edukacji, szkoły i kościoły. Dyrektor powiedział, że takie podmioty, jak policja, placówki ochrony zdrowia,
lokalny samorząd, szkoły lub inne placówki edukacyjne, rodzice i organizacje pozarządowe korzystały na zasadach
non-profit (po kosztach, niezarobkowo) z zasobów szkoły w tym lub poprzednim roku szkolnym.
Szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska poprzez indywidualne spotkania i rozmowy
z przedstawicielami różnych organizacji oraz śledzenie informacji i ogłoszeń lokalnych instytucji. Partnerzy i rodzice
w wywiadzie stwierdzili, że pracownicy szkoły znają potrzeby lokalnego środowiska i prowadzą na jego rzecz
działania. Dyrektor oraz przedstawiciele podmiotów współpracujących z Ośrodkiem w wywiadzie przedstawili
szeroki zakres działań, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Obchody Święta Wielkiej
Wyspy oraz Ekologiczny Piknik Wielkiej Wyspy to najważniejsze imprezy dla społeczności lokalnej
przeprowadzane z udziałem uczniów i nauczycieli gimnazjum.
Partnerzy i rodzice wskazali na dużą rolę szkoły w pielęgnowaniu tradycji narodowej, obyczajów, kształtowaniu
postaw patriotycznych. Ich zdaniem Ośrodek pełni kulturotwórczą rolę w środowisku. Organizacja Dni Otwartych
dla uczniów szkół podstawowych w celu prezentacji oferty edukacyjnej Ośrodka służy upowszechnieniu wiedzy
na temat szkoły w środowisku. Placówka udostępnia mieszkańcom obiekty sportowe, Wydziałowi Edukacji i radzie
osiedla – pomieszczenia na organizację zebrań i konferencji. Studenci Akademii Wychowania Fizycznego
specjalizujący się w rehabilitacji osób niepełnosprawnych biorą udział w specjalistycznych praktykach studenckich
oraz wspomagają organizację szkolnych imprez.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom innych placówek specjalnych, Gimnazjum 55 organizuje od 49 lat
Wojewódzki Przegląd Zespołów Artystycznych Szkół Specjalnych. W Ośrodku zorganizowano system wsparcia
dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych, kształcących uczniów z upośledzeniem umysłowym,
prowadzących nauczanie włączające i integracyjne. Wsparcie to odbywa się poprzez wspomaganie
przedmiotowej pracy z dzieckiem z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego z powodu upośledzenia
umysłowego oraz w opracowywaniu Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych. Ponadto dyrektor
Ośrodka zorganizował i poprowadził 5 narad dyrektorów szkół różnego typu na temat realizacji podstawy
programowej przez uczniów niepełnosprawnych intelektualnie.
Szkoła korzysta z zasobów środowiska w procesie nauczania. Uzyskuje dodatkowe środki finansowe na różne
cele: np. na modernizację obiektu sportowego, nasadzenie drzew i krzewów na terenie posesji, nagrody
w konkursach, wyjazdy dzieci na wycieczki i kolonie, paczki mikołajkowe. Zdaniem nauczycieli projekty edukacyjne
(12/15), zajęcia edukacyjne (10/15), imprezy środowiskowe (9/15) - prowadzone były z pomocą podmiotów
środowiska lokalnego. Gimnazjaliści korzystają z bogatej oferty instytucji kulturalnych, obiektów sportowych
Wrocławia, odwiedzają ZOO i ogród botaniczny. Uczniowie są objęci opieką pielęgniarską oraz lekarza psychiatry
i neurologa. Otrzymują pomoc finansową i opiekę prawną. Dzieci i ich rodzice uczestniczą w prelekcjach
prowadzonych przez policjantów i strażników miejskich na temat np. niedostosowania społecznego, zagrożenia
demoralizacją, konsekwencjami prawnymi wynikającymi z nieprzestrzegania prawa.
W ocenie rodziców, partnerów Ośrodka, nauczycieli i dyrektora współpraca szkoły z zewnętrznymi podmiotami
jest satysfakcjonująca oraz korzystnie wpływa na rozwój uczniów. Wychowankowie biorą udział w wielu
imprezach, wycieczkach i konkursach, dzięki czemu nabywają wiele praktycznych umiejętności. Uczniowie poznają
normy społeczne, wzmacniają poczucie własnej wartości, uczą się autokontroli emocji, zachowania w sytuacjach
stresowych i trudnych, profilaktyki zdrowego stylu życia. Ponadto rozwijają pasje i zainteresowania, pożytecznie
21 / 31
spędzają czas wolny, zdobywają wiedzę o mieście, poznają miejsca turystyczne w Polsce, uczestniczą
w spotkaniach z ciekawymi ludźmi.
Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają bardzo wysoką ocenę poziomu spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: A
Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Komentarz:
Szkoła współpracuje ze swoimi absolwentami i wykorzystuje informacje o ich losach celem doskonalenia
metod nauczania i wychowania. Absolwenci gimnazjum są przygotowani do dalszego kształcenia
i funkcjonowania na rynku pracy.
Zdaniem dyrektora, blisko 100% absolwentów wybiera szkołę zawodową w Ośrodku jako miejsce dalszego
kształcenia, w związku z tym współpraca z byłymi gimnazjalistami jest rzeczą naturalną. Prawie wszyscy
(14/15) nauczyciele powiedzieli, że współpracują z absolwentami, m.in. poprzez:
- organizowanie spotkań, na których byli wychowankowie prezentują gimnazjalistom swoje osiągnięcia i pozytywne
doświadczenia (6),
- zbieranie opinii od absolwentów na temat prowadzonych zajęć w celu doskonalenia metod nauczania
i wychowania (3),
- udział byłych gimnazjalistów w różnych akcjach, konkursach, zajęciach pozalekcyjnych, zawodach sportowych,
przygotowywaniu gazetek i wystaw (3),
- współpracę z teatrem Arka, w którym występują byli wychowankowie Ośrodka (1).
W opinii dyrektora, nauczycieli i rodziców absolwenci gimnazjum przygotowani są do dalszego kształcenia.
Uczniowie nie potrzebują korepetycji lub innych zajęć poza szkołą, aby zapewnić sobie możliwość dalszej nauki.
Szkoła podejmuje działania zmierzające do przygotowania uczniów do dalszego kształcenia
i funkcjonowania na rynku pracy, m.in. w tym i ubiegłym roku szkolnym:
- zorganizowano dodatkowe zajęcia z przedmiotów ścisłych, sprawiających duże trudności gimnazjalistom
Ośrodka,
- zaprezentowano rodzicom uczniów działania ZSZ w ramach przygotowania do wyboru zawodu (w ramach
realizacji projektu EU „Modernizacja kształcenia zawodowego”),
- zorganizowano Dni Otwarte z prezentacją kierunków kształcenia zawodowego w zawodach: fryzjer, posadzkarz,
pracownik pomocniczy obsługi hotelowej, sprzedawca,
- zorganizowano indywidualne doradztwo zawodowe prowadzone przez doradcę zawodowego i psychologa,
- zorganizowano lekcje z preorientacji zawodowej dla wszystkich uczniów klas III gimnazjum.
22 / 31
Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji
Komentarz:
Szkoła upowszechnia wśród rodziców i w środowisku informacje o ofercie edukacyjnej oraz
podejmowanych działaniach, jak również o osiągnięciach uczniów. Prowadzi działania edukacyjne dla
dorosłych, co w znaczący sposób przyczynia się do pozytywnego postrzegania szkoły w środowisku.
Szkoła prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie edukacyjnej oraz podejmowanych działaniach, m.in.:
przygotowuje specjalne informatory, ulotki, foldery, prowadzi własną stronę internetową, umieszcza informacje
na tablicach ogłoszeń, wydaje gazetkę szkolną „Szuflada”, cykliczne prezentuje się w lokalnych mediach
(ogłoszenia i artykuły w prasie lokalnej, audycje radiowe, udział w programach lokalnej TV), organizuje Dni
Otwarte. W ostatnim czasie szkoła upowszechniła w lokalnym środowisku otwarcie zmodernizowanego kompleksu
sportowego, a także przekazanie placówce tablicy interaktywnej, rowerów i telewizorów o wartości 30 tys. zł.
W opinii dyrektora, partnerów Ośrodka, nauczycieli i rodziców szkoła informuje o celowości i skuteczności
swoich działań, a także o sukcesach uczniów. Wszyscy (15) nauczyciele zadeklarowali, że poinformowali
rodziców o celu wychowawczym i edukacyjnym realizowanych działań. Z kolei rodzice stwierdzili, że są
informowani o:
- celach edukacyjnych (20/21) i celach wychowawczych (16) działań, które realizują nauczyciele,
- działaniach szkoły, które sprawdzają się ze względu na ich wartość wychowawczą (7),
- działaniach szkoły, które sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną (7),
- celach, które chce realizować szkoła (7),
- sukcesach uczniów w konkursach, zawodach/imprezach sportowych (15),
- zrealizowaniu przez szkołę projektu lub udziale w akcji społecznej (11),
- udziale przedstawicieli szkoły w ważnych wydarzeniach i uroczystościach (10),
- nagrodach i wyróżnieniach przyznawanych nauczycielom i innym pracownikom szkoły (6),
- sukcesach uczniów w olimpiadach przedmiotowych (4),
- otrzymaniu przez szkołę dotacji/grantu (4),
- przyznaniu uczniom szkoły stypendiów socjalnych (4).
Szkoła jest pozytywnie postrzegana w środowisku lokalnym. Zdaniem rodziców (19/21) i partnerów Ośrodka,
szkoła dba o jakość kształcenia. Partnerzy szczególną uwagę zwrócili na bogatą ofertę edukacyjną szkoły, wysoką
zdawalność egzaminów, udział w ogólnopolskich zawodach, konkursach sportowych i konkursach tematycznych.
W opinii rodziców, nauczyciele gimnazjum mają indywidualne podejście do ucznia, stosują się do zaleceń
zapisanych w orzeczeniach, uczą młodzież odpowiedzialności. Zdaniem większości rodziców (16/21), dzieci
chętnie chodzą do szkoły i uczestniczą w lekcjach. Ponadto szkoła dba o relacje ze środowiskiem lokalnym
prowadząc różne działania edukacyjne dla dorosłych promujące wartość uczenia się przez całe życie.
Zdaniem dyrektora, partnerów szkoły oraz rodziców, w tym lub poprzednim roku szkolnym były to m.in.: projekty
edukacyjne (w opinii 8/21 rodziców), spotkania z ciekawymi ludźmi (5), działania informacyjne dla rodziców, często
z udziałem psychologa czy pielęgniarki, o tematyce obejmującej charakterystykę wieku rozwojowego uczniów oraz
promocję ich różnorodnych osiągnięć (9), konkursy (5), akcje społeczne (4), szkolenia, kursy, warsztaty (4),
konsultacje, debaty angażujące członków lokalnej społeczności (1), otwarte lekcje (1).
23 / 31
Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły
Komentarz:
Szkoła wspiera rodziców w wychowaniu dzieci i uwzględnia ich opinie na temat swojej działalności.
Rodzice współdecydują w różnych sprawach szkoły i aktywnie uczestniczą w podejmowanych przez nią
działaniach.
Zdaniem dyrektora, szkoła prowadzi szereg działań wspierających rodziców w wychowaniu dzieci. Jako
najbardziej efektywne i kluczowe dyrektor uważa doradztwo psychologiczne i pedagogiczne, z którego korzysta
około 70% rodziców. Poza tym w Ośrodku istnieje prewencyjna grupa wsparcia, świetlica dla dzieci. Szkoła
prowadzi profilaktykę zachowań ryzykownych i zajęcia wychowawcze, zapewnia opiekę socjalną, umożliwia
korzystanie z konsultacji i leczenia w zakresie neurologii i psychiatrii w budynku Ośrodka, zapewnia przez 40
godzin w tygodniu opiekę świadczoną przez pielęgniarkę. W szkole, w widocznym miejscu umieszczane są
informacje dla rodziców o godzinach dyżurów nauczycieli i dyrekcji szkoły, innych formach kontaktu (telefon, adres
mailowy), terminach zebrań z rodzicami i indywidualnych spotkań nauczycieli z rodzicami. Nauczyciele
zadeklarowali, że wspierają rodziców w wychowaniu dzieci, m.in. poprzez poznanie sytuacji życiowej
wychowanków i ich rodzin, utrzymywanie stałego kontaktu z rodzicami, udzielanie rad i wsparcia w sytuacjach
problemowych (15/15), prowadzenie indywidualnych lub grupowych spotkań z rodzicami w zależności od potrzeb
(13), organizowanie turnusów rehabilitacyjnych dla potrzebujących uczniów (1) i pomocy materialnej (odzież,
pozyskują sponsorów na finansowanie wyjazdów) (1). Z kolei rodzice, jako formy wsparcia w wychowaniu
prowadzone przez szkołę wymienili pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego (17/21), udzielanie rad i wsparcia
przez
nauczycieli
(wychowawców)
w
sytuacjach
problemowych
(13),
pomoc
Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej (10), doradztwo w ramach indywidualnych lub grupowych spotkań z nauczycielem
(wychowawcą) (8), prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze, opiekę
socjalną (5), prewencyjną grupę wsparcia (1).
Zdaniem rodziców, nauczycieli i dyrektora rodzice dzielą się swoimi opiniami na temat pracy szkoły oraz
procesu nauczania podczas zebrań z rodzicami, indywidualnych rozmów poza wyznaczonymi godzinami spotkań
dla rodziców (np. podczas przerw, "okienek"), przy okazji uroczystości i imprez szkolnych lub klasowych,
w ankietach oraz przy okazji wywiadów środowiskowych w domach uczniów. W opinii większości rodziców (18/21)
nauczyciele poświęcają odpowiednią ilość czasu na kontakty z rodzicami. Rodzice biorą udział w podejmowaniu
decyzji dotyczących życia szkoły. Znajduje to potwierdzenie we wskazywanych przez dyrektora, rodziców
i nauczycieli przykładach, m.in.:
- na wniosek rodziców rozdzielono jedną z klas pierwszych i utworzono dwie równoległe klasy: jedną dla uczniów
z upośledzeniem lekkim realizujących podstawę programową kształcenia ogólnego dla gimnazjum, drugą dla
uczniów z umiarkowanym upośledzeniem realizujących odrębną podstawę programową,
- na wniosek rodziców odbywały się dodatkowe zebrania ogólnoszkolne i klasowe,
- pod wpływem opinii rodziców zmieniono czas pracy pedagoga, psychologa i świetlicy.
Ponadto rodzice m.in. opiniują Plan Pracy Placówki, Program Wychowawczy, Program Profilaktyki, Indywidualne
Programy Edukacyjno – Terapeutyczne (IPET), akceptują zakres i rodzaj zajęć, które ujmowane są w IPET-ach,
mają wpływ na klasyfikowanie uczniów do zajęć rewalidacyjnych, korekcyjnych i biofeedbacku, współdecydują
o tematyce zajęć pozalekcyjnych i spotkań z rodzicami, współtworzą plan lekcji w przypadku uczniów, którzy mają
przyznane nauczanie indywidualne.
W opinii wszystkich respondentów rodzice chętnie uczestniczą w działaniach organizowanych przez szkołę,
m.in. włączają się w organizację Pikniku Rodzinnego oraz spotkań świątecznych, pomagają opiekować się
wychowankami w czasie szkolnych uroczystości lub podczas wyjść, pomagają w robieniu mikołajkowych paczek,
biorą udział w szkolnych obchodach świąt państwowych - 11 listopada, Konstytucja 3 Maja.
24 / 31
Obszar: Zarządzanie
Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach
Komentarz:
Nauczyciele pracują zespołowo i analizują efekty swojej pracy. Wspólnie planują podejmowane w szkole
działania, rozwiązują problemy i doskonalą metody i formy współpracy.
W opinii nauczycieli i dyrektora, większość nauczycieli angażuje się w prace zespołów w stopniu wysokim. W
działania zespołu ds. organizacji imprez dla uczniów rodziców lub nauczycieli zaangażowanych jest 12 nauczycieli,
w pracach zespołu wychowawczego i profilaktycznego - 10, programowego (pracują nad treściami nauczania) - 11,
metodycznego (rozwijanie metody pracy z uczniem) - 7, ds. współpracy z otoczeniem zewnętrznym szkoły - 3,
szkoleniowego (doskonalenie zawodowe nauczycieli) - 2, ds. zarządzania szkołą (planowanie i organizacja
działalności szkoły) - 1. Dyrektor i wszyscy nauczyciele (15) powiedzieli, że zespoły, które działają w gimnazjum
regularnie stosują procedury ewaluacyjne. Efekty pracy zespołów analizowane są na podstawie informacji
od nauczycieli, sprawozdań, oraz na podstawie zgłaszanych wniosków do dalszej pracy. Zdaniem dyrektora
i nauczycieli kadra pedagogiczna większość działań planuje wspólnie. Planowanie to opiera się na analizie
efektów pracy zespołów. Nauczyciele najczęściej podawali następujące przykłady wspólnie zaplanowanych
i podjętych działań:
- wdrażanie uczniów do czytania ze zrozumieniem na wszystkich zajęciach (wprowadzenie instrukcji słownych,
utworzenie zbioru kart pracy opartych o wybrane techniki szybkiego czytania),
- tworzenie kart ćwiczeń (Banku Pomocy Dydaktycznych) z wszystkich przedmiotów, układanie zadań i testów,
tworzenie prezentacji multimedialnych pod kątem przygotowania do egzaminu próbnego,
- planowanie uroczystości, konkursów przedmiotowych i imprez sportowych,
- działania dotyczące promowania pozytywnych zachowań, walki z przemocą, przestrzeganie regulaminu placówki
w zakresie frekwencji, uzupełnienie tematyki godzin wychowawczych o problem cyberprzemocy i dopalaczy,
- tematyka zajęć wyrównawczych oraz dodatkowych,
- wybór programów nauczania i podręczników,
- przeprowadzanie długoterminowych akcji dotyczących higieny osobistej, zdrowego odżywiania i savoire vivru,
- modyfikowanie programów dydaktycznych, Statutu, Programu Wychowawczego Szkoły, Programu Profilaktyki,
Programu Promocji Zdrowia, Programu Rozwoju Placówki, Wewnątrzszkolnych Zasad Oceniania,
Nauczyciele w zespołach wymieniają się doświadczeniami i materiałami dydaktycznymi, pomagają sobie
w rozwiązywaniu pojawiających się w pracy problemów. Zdaniem dyrektora i większości nauczycieli (9/15)
w tym i poprzednim roku szkolnym prowadzone były szkolenia wewnętrzne dotyczące metod i form
współpracy. Ponadto dyrektor dodał, że zakupiono pozycje metodyczne i inne materiały szkoleniowe, z których
mogą korzystać wszyscy nauczyciele. W opinii całej kadry pedagogicznej uczestnictwo w szkoleniach jest
przydatne w praktyce.
Na podstawie analizy szkolnej dokumentacji można stwierdzić, że tematyka szkoleń w ramach WDN (w latach
2009-2011) uwzględniała zagadnienia obejmujące współdziałania nauczycieli np. mediacje szkolne, zadania
i obowiązki opiekuna stażu, promocja placówki w mediach i środowisku społecznym, konstruktywna konfrontacja metoda radzenia sobie z trudnymi zachowaniami uczniów, autorytet nauczyciela w kontekście skuteczności
i zadowolenia zawodowego.
25 / 31
Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Komentarz:
Nauczyciele są zaangażowani w ewaluację wewnętrzną, którą przeprowadzają w ramach pracy zespołowej.
Opracowane wnioski wynikające z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego wykorzystywane są
do planowania pracy i służą wprowadzaniu zmian w celu poprawy jakości pracy szkoły.
Do przygotowania planu ewaluacji wewnętrznej powoływany jest zespół, w pracach którego swój udział
deklarują prawie wszyscy (13) nauczyciele.
Cała kadra pedagogiczna zaangażowana jest w ewaluację wewnętrzną w stopniu wysokim
lub wystarczającym. Większość (10) uważa, że ewaluacja jest niezbędna i służy poprawie jakości własnej pracy
oraz jest zwyczajem panującym w szkole. Nauczyciele wymienili, że ich zaangażowanie w ewaluację wewnętrzną
polega na:
- pozyskiwaniu informacji poprzez ankiety lub/i wywiady wśród uczniów, nauczycieli i rodziców (9),
- analizie ilościowej i jakościowej zebranych informacji i wdrożenie wniosków poprzez modyfikowanie planów
wynikowych, programów wychowawczych, IPET-ów (5),
- starannym prowadzeniu dokumentacji (3),
- analizie działań w ramach zespołów zadaniowych (2),
- analizie wyników egzaminów zewnętrznych i osiągnięć semestralnych uczniów (4),
- analizie postępów uczniów na danym przedmiocie (2),
- analizie i ocenie swoich działań (2),
- analizie socjometrycznej techniką Moreno poprawiającą relacje w klasie wychowawczej (1).
W opinii dyrektora i nauczycieli wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji wewnętrznej) są
w pełni uwzględniane w Programie Rozwoju Ośrodka na kolejny rok szkolny i są podstawą dla
wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu szkoły. Dyrektor do najważniejszych zaliczył modernizację Programu
Wychowawczego i Programu Profilaktyki, a także uzupełnienie procedur (regulaminów) funkcjonujących w szkole.
Nauczyciele za najważniejsze zmiany wprowadzone na podstawie wniosków z wewnętrznego nadzoru
pedagogicznego uważają uzupełnienie Programu Profilaktyki o zjawisko cyberprzemocy, powołanie nowego
oddziału dla dzieci z upośledzeniem umiarkowanym, poszerzenie oferty szkoleń dla rodziców i modyfikację
IPET-ów.
26 / 31
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie
Komentarz:
Warunki lokalowe i wyposażenie umożliwiają pełną realizację podstawy programowej. W celu poprawy
warunków lokalowych i wyposażenia szkoły są planowane i podejmowane skuteczne działania.
W zgodnej opinii dyrektora, nauczycieli, rodziców i partnerów Ośrodka szkoła ma wystarczające warunki
lokalowe do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów. Położona jest w pięknym
otoczeniu Parku Szczytnickiego. W Ośrodku mieszczą się gabinety specjalistyczne – logopedyczne, stymulacji
sensorycznej, biofeedback, gabinet pielęgniarki, klasopracownie dla uczniów z upośledzeniem w stopniu
umiarkowanym, gabinet muzyczny, 2 sale do gimnastyki korekcyjnej (w tym jedna nowa z 2011 r.), sala
gimnastyczna z pełnym węzłem sanitarnym, pracownia gospodarstwa domowego, salon fryzjerski, pracownia
plastyczna, aula ze sceną teatralną, pomieszczenia sypialne. Podczas obserwacji placówki stwierdzono,
że korytarze w szkole i część klas lekcyjnych są świeżo wyremontowane. Gabinety przedmiotowe wyposażone są
w pomoce dydaktyczne, zarówno zakupione jak i samodzielnie wykonane przez uczniów lub nauczycieli. Na
korytarzach (w części Ośrodka) położona jest nowa wykładzina. Klasy lekcyjne są dostosowane do liczby uczniów,
stoliki i krzesła do wzrostu dzieci.
Respondenci w swoich wypowiedziach wskazali, że należałoby ocieplić budynek, odnowić elewację, przeprowadzić
remonty boisk do piłki nożnej, poprawić drogi dojazdowe, chodniki, zbudować parking.
Zdaniem dyrektora i wszystkich (15) nauczycieli w szkole istnieje plan utrzymania lub polepszenia warunków
lokalowych. Zgodnie z założonym harmonogramem prac do 2015 roku, znajdującym się w dokumentacji Ośrodka,
będą zrealizowane: przyłączenie Ośrodka do sieci grzewczej Wrocławia (obecnie jest kotłownia), wymiana
ogrodzenia, remont nawierzchni dróg i chodników w obrębie posesji, a docelowo (po 2015 roku) wykonanie nowej
elewacji budynku. Do realizacji w najbliższym czasie dyrektor dodał uruchomienie nowo pozyskanej sali
„Doświadczeń Świata” i zmianę oświetlenia w pięciu gabinetach. W opinii dyrektora i przedstawicieli partnerów
Ośrodka, szkoła podejmuje działania w zakresie wzbogacenia warunków lokalowych i wyposażenia
w pomoce dydaktyczne oraz systematycznie polepsza warunki nauki i wychowania uczniów. W ciągu
ostatnich dwóch lat organ prowadzący wspierał Ośrodek w występowaniu do PFRON, dzięki czemu szkoła
uzyskała środki na wyposażenie pomieszczeń sypialnych, zakup samochodu do przewozu niepełnosprawnych
wychowanków, rowerów, telewizorów i tablicy interaktywnej. Stowarzyszenie „Być w ruchu”, po wspólnie
zrealizowanym projekcie podarowało szkole sprzęt cyrkowy i artystyczny. Z „Zieleni miejskiej” pozyskano sadzonki
żywopłotowe oraz zakupiono uczniom szczoteczki do fluoryzacji zębów.
27 / 31
Wnioski z ewaluacji:
1. Nauczyciele analizują wyniki egzaminów, podejmują trafne działania, które wpływają na podniesienie
umiejętności uczniów w zakresie czytania ze zrozumieniem.
2. Po analizie osiągnięć uczniów nauczyciele wdrażają wnioski, które przyczyniają się do poprawy
wyników nauczania, o czym świadczą wyższe oceny semestralne, odnoszące się do osiągnięć
edukacyjnych uczniów tj. mówienie i słuchanie, czytanie i pisanie, umiejętności matematyczne,
umiejętności przyrodnicze i geograficzne ze zwróceniem uwagi na ich stosowanie w życiu
codziennym.
3. Nauczyciele uwzględniają w działaniach szkoły inicjatywy uczniów w zakresie organizacji zajęć
pozalekcyjnych, imprez artystycznych i sportowych, które mają wpływ na wzrost ich zaangażowania
i aktywności.
4. Wykorzystywanie nowoczesnych środków technologicznych połączonych z praktycznym działaniem
sprzyja aktywności uczniów na lekcjach, kołach zainteresowań i zajęciach terapeutycznych.
5. Szkoła działa zgodnie ze wspólnie wypracowaną i przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją, która
jest znana i akceptowana przez całą społeczność szkolną (uczniów, rodziców, nauczycieli).
6. Nauczyciele realizują programy nauczania zgodne z podstawą programową, dostosowane do potrzeb
i możliwości rozwojowych uczniów, które pobudzają do aktywności i samodzielnego myślenia
na poziomie proporcjonalnym do ich rozwoju psychofizycznego.
7. Nauczyciele współdziałają ze sobą i wspierają się w działaniach edukacyjnych, wychowawczych,
opiekuńczych i terapeutycznych, co korzystnie wpływa na podniesienie jakości pracy oraz na rozwój
uczniów.
8. Postawy uczniów promowane przez Szkołę są zgodne z oczekiwaniami uczniów i ich rodziców.
Szkoła w wysokim stopniu dba o kształtowanie właściwych postaw, co skutkuje pożądanymi
zachowaniami u wychowanków.
9. Nauczyciele zwracają szczególną uwagę na indywidualizację wymagań oraz na to, aby w codziennych
działaniach uczniowie systematycznie i na bieżąco uzyskiwali wskazówki do pracy pozwalające
na poprawę wyników nauczania, co pozytywnie wpływa na efekty nauczania i wychowania.
10. Uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje, postawy promowane przez szkołę są dla
nich ważne, prezentują właściwe postawy, czemu sprzyja ich czynny udział w redagowaniu Kodeksu
Ucznia oraz jasne określenie zasad.
11. Nauczyciele stosują indywidualizację procesu nauczania poprzez różnicowanie trudności zadań,
tempa pracy, dostosowanie metod do potencjału uczniów.
12. W szkole prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci i młodzieży
niepełnosprawnej.
13. Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym oraz różnymi instytucjami i organizacjami działającymi
w środowisku korzystnie wpływa na rozwój uczniów i szkoły.
14. Rodzice współdecydują w różnych sprawach szkoły i aktywnie uczestniczą w podejmowanych przez
nią działaniach.
15. Organizowane spotkania z byłymi wychowankami, w trakcie których prezentują oni swoje osiągnięcia
i pozytywne doświadczenia wzmacniają działania szkoły przygotowujące uczniów do dalszego
kształcenia, funkcjonowania w dorosłym życiu i na rynku pracy.
16. Zarządzanie szkołą jest skuteczne, opiera się na systematycznej współpracy nauczycieli, a wnioski
wynikające z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego służą rozwojowi szkoły.
17. Nauczyciele współpracują w zespołach, wzajemnie wspierają się w rozwiązywaniu trudności
wychowawczych i dydaktycznych, w oparciu o wielospecjalistyczną ocenę funkcjonowania każdego
ucznia konstruują indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne.
18. Dyrektor podejmuje działania w zakresie wzbogacenia warunków lokalowych i wyposażenia
w pomoce dydaktyczne oraz systematycznie polepsza warunki nauki, wychowania i wspomagania
rozwoju dziecka o specjalnych potrzebach terapeutyczno - rehabilitacyjnych.
19. Płynące z nadzoru wnioski uwzględnia się w Programie Rozwoju Ośrodka i są podstawą
do wprowadzanych zmian i modernizacji Programu Wychowawczego i Programu Profilaktyki,
uzupełnienia regulaminów funkcjonujących w szkole, a także powołania oddziału dla dzieci
z upośledzeniem umiarkowanym, poszerzenia oferty szkoleń dla rodziców i modyfikacji IPET - ów.
20. Placówka podejmuje działania upowszechniające wiedzę na temat diagnozowania i wspomagania
rozwoju psychofizycznego uczniów niepełnosprawnych umysłowo, dla nauczycieli szkół
ogólnodostępnych oraz placówek prowadzących nauczanie włączające i integracyjne o zasięgu
28 / 31
miejskim.
21. Placówka wspomaga dyrektorów szkół różnego typu poprzez organizowanie konferencji na temat
realizacji podstawy programowej przez uczniów niepełnosprawnych intelektualnie.
22. Nowatorskie działania edukacyjne stwarzają uczniom szanse odniesienia sukcesu edukacyjnego
na miarę ich możliwości oraz umożliwiają rozwój zainteresowań, a działania metodyczne przyczyniają
się do wzrostu jakości pracy placówki.
29 / 31
Wymaganie
Obszar: Efekty
Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Uczniowie są aktywni
Respektowane są normy społeczne
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych
Obszar: Środowisko
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Promowana jest wartość edukacji
Rodzice są partnerami szkoły
Obszar: Zarządzanie
Funkcjonuje współpraca w zespołach
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i
wyposażenie
Poziom spełniania wymagania
B
B
B
B
B
A
B
B
B
B
A
B
B
B
B
B
B
30 / 31
Raport sporządzili:
Małgorzata Petkov
Iwona Kondracka-Grzymałkiewicz
Marta Warchoł
Justyna Madejska
Kurator Oświaty:
................................................
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
31 / 31

raport z ewaluacji całościowej - Specjalny Ośrodek Szkolno

Transkrypt

Podobne dokumenty

pobierz stronę jako plik pdf - Urząd Statystyczny we Wrocławiu

Artykuł z dnia 17.11.2011r "Okolica" - OSW

zakres zadań KM RPO L2020

Regulamin konkursu na komiks korczak

PLANOWANIE STRATEGICZNE W JST

Bo życie bez marzeń, jak słońce bez promieni, jak tęcza bez barw

Wykonanie zabezpieczenia wykopu pod planowane centrum

„Od badania do działania, czyli 3P – prosta, potrzebna i praktyczna

Szkolenie: Przygotowanie szkoły do ewaluacji zewnętrznej

Program V spotkania Grupy Sterującej