co nowego na rynku energii odnawialnej?
Transkrypt
co nowego na rynku energii odnawialnej?
CO NOWEGO NA RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ? Briefing note 1 Marzec 2013 CO NOWEGO NA RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ? Prace legislacyjne nad Dużym Trójpakiem Polski sektor energetyki odnawialnej wciąż czeka na ostateczną wersję projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii ("Projekt Ustawy o OZE"). Projekt zmian polskiego ustawodawstwa, zarówno w zakresie energetyki konwencjonalnej jak i odnawialnej, tj. tzw. duży trójpak ("Duży Trójpak"), w skład którego wchodzą nowe Prawo 1 Energetyczne, Prawo Gazowe oraz Projekt Ustawy o OZE , wywołał duże kontrowersje w sektorze energetycznym, zwłaszcza części dotyczącej OZE. W 2012 r. doczekaliśmy się kolejnych istotnych zmian do pierwotnej wersji projektu Dużego Trójpaku, w których Ministerstwo Gospodarki, pod wpływem krytycznych głosów płynących przede wszystkim z sektora OZE, stopniowo modyfikowało poszczególne propozycje zmian. Niestety, brak jasnych deklaracji co do kierunków dalszych zmian w Projekcie Ustawy o OZE oraz przedłużający się stan niepewności co do ostatecznego kształtu systemu wsparcia dla OZE, spowodowały wstrzymanie części projektów do chwili wyjaśnienia zasad, w oparciu o które projekty te będą mogły być rozwijane. Prace legislacyjne nad Małym Trójpakiem Niezależnie od prac nad Dużym Trójpakiem, w styczniu 2013 r. w Sejmie powołana została podkomisja, która Pierwszy projekt Dużego Trójpaku został opublikowany przez Ministerstwo Gospodarki w dniu 22 grudnia 2011 r. Od tej pory opublikowane zostały następne wersje wyżej wymienionych ustaw. Ostatnia wersja nowego prawa energetycznego została opublikowana w dniu 12 października 2012 r., a ostatnia wersja Projektu Ustawy o OZE została opublikowana w dniu 16 października 2012 r. Ponadto, w dniu 12 października 2012 r. Ministerstwo Gospodarki ogłosiło ustawę wprowadzającą Duży Trójpak ("Ustawa Wprowadzająca"), zawierającą również przepisy przejściowe. 1 rozpoczęła prace nad zmianą obowiązującego Prawa Energetycznego dostosowującą ustawodawstwo polskie do wymogów UE (tzw. "Mały Trójpak"). Ponieważ (i) prace nad Dużym Trójpakiem energetycznym wymagają czasu oraz ze względu na fakt, że (ii) Komisja Europejska prowadzi obecnie postępowanie przeciwko Polsce w związku z brakiem terminowego wdrożenia Dyrektywy 2 2009/72/WE w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i Dyrektywy 3 2009/73/WE dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego (termin na ich wdrożenie upłynął 3 marca 2011 r.), pojawiła się idea Małego Trójpaku energetycznego. Początkowe szybkie tempo prac nad projektem Małego Trójpaku wynikało z dążenia do uniknięcia kar, jakie Trybunał Sprawiedliwości UE może nałożyć na Polskę z powodu opóźnienia w implementacji dyrektyw energetycznych UE. 19 lutego br. Mały Trójpak miał być przyjęty przez Komisję Gospodarki i następnie skierowany na posiedzenie plenarne Sejmu. Niestety, z uwagi na dostrzeżone braki, został cofnięty do podkomisji w celu przeprowadzenia dalszych prac i dokonania kolejnych uzupełnień. Wydaje się więc, że na jego uchwalenie będziemy musieli jeszcze chwilę poczekać. Rozpoczęcie prac nad Małym Trójpakiem wywołało obawy na rynku OZE, iż działania mające na celu jego szybkie uchwalenie, spowodują spowolnienie, jeśli nie całkowite wstrzymanie prac nad Dużym Trójpakiem. Jednakże, z ostatnich wypowiedzi Ministra Gospodarki Janusza Piechocińskiego, wynika, iż Duży Trójpak energetyczny, powinien zostać przyjęty przez Rząd pod koniec marca Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 2003/54/WE. 3 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE. 2 2 CO NOWEGO NA RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ? 2013 r., skąd niezwłocznie trafi do Sejmu i Senatu. Powyższy termin wydaje się być bardzo optymistyczny, i raczej należy się spodziewać, że rządowe prace nad Dużym Trójpakiem przeciągną się na drugi kwartał bieżącego roku. Spadające ceny certyfikatów W chwili obecnej nerwowość na rynku OZE dodatkowo pogłębił fakt, iż na przestrzeni ostatniego roku, na Towarowej Giełdzie Energii obserwuje się bardzo znaczący spadek cen świadectw pochodzenia energii z OZE, tzw. 4 zielonych certyfikatów . Dnia 14 lutego 2013 r. zielone certyfikaty sprzedawano już nawet po 99 zł/ MWh. W najlepszym okresie indeks zielonych certyfikatów przekraczał 285 zł/MWh. Spadek cen zielonych certyfikatów skutkuje znacznym uszczupleniem przychodów producentów energii z OZE. Zdaniem ekspertów, niska cena świadectw pochodzenia to efekt ich nadpodaży na rynku oraz braku nowych regulacji prawnych dotyczących OZE. Spadek cen zielonych certyfikatów dotyczy części certyfikatów zbywanych na Towarowej Giełdzie Energii (czyli około jednej czwartej wszystkich wystawionych świadectw pochodzenia energii). Pozostałe certyfikaty sprzedawane są w kontraktach długoterminowych zawieranych pomiędzy wytwórcami energii z OZE oraz spółkami obrotu energią elektryczną. Ceny przewidziane w tych umowach kształtują się na poziomie około 200 zł/MWh i wyższej. Jednakże duża część z zawartych umów zawiera postanowienia przewidujące możliwość renegocjacji postanowień umownych (w tym ceny) w przypadku zmiany przepisów prawa lub istotnej zmiany okoliczności faktycznych. Niektóre kontrakty przewidują nawet możliwość wypowiedzenia zawartych umów, w sytuacji nie dojścia renegocjacji postanowień do skutku. Nie można więc wykluczyć, że ceny certyfikatów przewidziane w kontraktach długoterminowych również ulegną znacznemu 4 Świadectwa pochodzenia to dokumenty wydawane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wytwórcom energii odnawialnej, potwierdzające, między innymi, że dany wytwórca energii odnawialnej wytworzył określoną ilość energii odnawialnej w określonym okresie czasu. Świadectwa pochodzenia są wydawane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na wniosek wytwórcy energii złożony za pośrednictwem operatorów systemów przesyłowych lub dystrybucyjnych, do których przyłączony jest ten wytwórca energii odnawialnej. obniżeniu, a nawet może dojść do wypowiedzenia niektórych umów. Dnia 30 stycznia 2012 r. Polska Rada Koordynacyjna OZE reprezentująca 19 stowarzyszeń branżowych i kilkuset przedsiębiorców zaprezentowała swoje stanowisko dotyczące nadpodaży świadectw pochodzenia i ryzyka załamania rynku zielonych certyfikatów. Jej zdaniem, spadek wartości zielonych certyfikatów wynika z narastającej od kilku lat, sztucznie generowanej nadpodaży świadectw pochodzenia. Stan taki jest wynikiem wielu błędów i zaniechań w zarządzaniu procesem rozwoju OZE w Polsce. Powyższe dotyczy przede wszystkim braku reakcji na bardzo szybki rozwój współspalania biomasy z węglem kamiennym i brunatnym przez wielkie korporacje energetyczne oraz nie zredukowaniu wsparcia dla „dużej” energetyki wodnej, jak również nie docenieniu skutków oddania do użytkowania nowych instalacji biomasowych (w 2012 r. ponad 400 MW). Zdaniem Polskiej Rady Koordynacyjnej OZE rynek może krótkoterminowo odzyskać stabilność. Może się tak stać np. dzięki interwencyjnemu wykupowi nadwyżki (z wykorzystaniem środków zgromadzonych w minionych latach poprzez opłaty zastępcze). W następstwie powyższego rynek może stać się bardziej przewidywalny, efektywny i mniej obciążający gospodarkę pod warunkiem ograniczenia wsparcia dla współspalania na zasadach zaproponowanych przez resort gospodarki w Projekcie Ustawy o OZE (wersja z października 2012 r.). W przeciwnym wypadku, zdaniem Polskiej Rady Koordynacyjnej OZE, dojdzie do całkowitego załamania inwestycji w OZE w Polsce. Wedle ostatnich informacji płynących z Ministerstwa Gospodarki, resort pracuje nad zmianami w Projekcie Ustawy o OZE, których celem ma być rozwiązanie problemu spadających cen zielonych certyfikatów. Ministerstwo analizuje m.in. możliwość interwencji na rynku. Nowe Rozporządzenie dotyczące OZE Od 31 grudnia 2012 r. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Gospodarki. Rozporządzenie to określa szczegółowy zakres obowiązku nabycia i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia ("Rozporządzenie CO NOWEGO NA RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ? 5 OZE") . Na podstawie nowego Rozporządzenia OZE zobowiązanie do nabycia i przedstawienia świadectw pochodzenia do umorzenia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (lub, alternatywnie, płatności opłaty zastępczej) zostaje spełnione w danym roku kalendarzowym, gdy ilość energii elektrycznej przypadającej na (i) świadectwo pochodzenia przedstawione do umorzenia i/lub (ii) opłatę zastępczą płatną przez przedsiębiorstwo od łącznej wartości rocznych sprzedaży energii na rzecz użytkowników końcowych nie jest niższa niż: (i) 10,4% - w 2012 r., (ii) 12% - w 2013 r., (iii) 13% - w 2014 r., (iv) 14% - w 2015 r., (v) 15% - w 2016 r., (vi) 16% - w 2017 r., (vii) 17% - w 2018 r., (viii) 18% - w 2019 r., (ix) 19% - w 2020 r. oraz (x) 20% - w 2021 r. Uchwalenie nowego Rozporządzenia OZE należy uznać za krok w dobrym kierunku. Jednakże nie może umknąć uwadze, iż prace nad powyższymi przepisami trwały około 2 lata, co również przyczyniło się do braku poczucia stabilności i przewidywalności systemu wsparcia dla OZE. Podsumowanie Pomimo, iż w chwili obecnej rynek OZE zmaga się licznymi trudnościami, należy mieć nadzieję, iż zarówno Ministerstwo Gospodarki jak i polski Rząd mają świadomość, iż szybkie uchwalenie zasad stabilnego systemu wsparcia dla OZE jest niezbędne dla inwestycji w sektorze. Powyższe działanie pomoże uratować producentów energii z OZE przed utratą płynności finansowej i zdolności do obsługi zaciągniętych kredytów na realizowane projekty OZE. Działanie to również zachęci banki do finansowania inwestycji OZE, które dopiero mają powstać. Tylko przewidywalny, stabilny i przejrzysty system wsparcia dla OZE będzie stanowić czynnik zachęcający zarówno deweloperów, jak i podmioty finansujące, do inwestowania w rozwój OZE. 3 PROJEKT USTAWY O OZE I MAŁY TRÓJPAK Poniżej przedstawiamy opis głównych kierunków zmian zaproponowanych przez Ministerstwo Gospodarki w Projekcie Ustawy o OZE oraz Małym Trójpaku. Podkreślamy jednak, że projekty te są jedynie propozycjami. Ostateczny kształt nowych regulacji może różnić się od projektów opisanych poniżej. Obowiązkowy zakup energii elektrycznej wytworzonej w OZE Zgodnie z Projektem Ustawy o OZE, zachowany został obowiązek zakupu energii elektrycznej oraz paliw gazowych wytworzonych w OZE po regulowanej cenie zakupu. Obowiązek zakupu energii z OZE określony został odmiennie dla: (i) mikroinstalacji i małych instalacji (np. elektrowni wiatrowych zainstalowanych na lądzie o całkowitej mocy nieprzekraczającej 100 kW, instalacji wykorzystujących energię promieniowania słonecznego o mocy nieprzekraczającej 100 kW, itp.) oraz (ii) pozostałych OZE (np. elektrowni wiatrowych o całkowitej mocy powyżej 100 kW, instalacji wykorzystujących energię promieniowania słonecznego o mocy powyżej 100 kW, itp.). Jeśli chodzi o pierwszą grupę OZE (i), zakup energii elektrycznej pochodzącej z OZE będzie odbywać się po stałej, niezmiennej cenie zakupu, obowiązującej w momencie oddania danej instalacji OZE do użytku (tak zwana: taryfa stała "feed-in tariff"). Obowiązek zakupu dla pierwszej grupy OZE powstanie od pierwszego dnia wprowadzenia energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej i będzie trwać przez kolejnych 15 lat, ale nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2027 r. Jeśli chodzi o drugą grupę OZE (ii), obowiązkowy zakup energii będzie mieć miejsce po średniej cenie zakupu energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w roku 2011, 6 tj. po cenie 198,90 PLN/ MWh , skorygowanej o 5 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii. 6 Można w sposób uzasadniony oczekiwać, że w przypadku podtrzymania tej propozycji w następnych wersjach Projektu Ustawy o OZE, przynajmniej 4 CO NOWEGO NA RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ? średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych. Jednakże cena ta nie może przekraczać średniej ceny sprzedaży energii na rynku konkurencyjnym obowiązującej dla danego roku, ogłoszonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Innymi słowy, obowiązkowe zakupy energii będą dokonywane po niższej z następujących dwóch cen: (i) 198,90 PLN/MWh (skorygowanej o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług), lub (ii) średniej cenie sprzedaży energii na rynku konkurencyjnym obowiązującej dla danego roku, ogłoszonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Obowiązkowy zakupu energii dla drugiej grupy OZE powstanie od pierwszego dnia wprowadzenia energii elektrycznej do sieci, i będzie trwać przez kolejnych 15 lat, ale nie dłużej niż do 31 grudnia 2035 r. Obowiązek zakupu będzie obejmować również energię elektryczną wyprodukowaną w okresie rozruchu technologicznego. Ograniczenia dochodu ze sprzedaży świadectw pochodzenia W Projekcie Ustawy o OZE Ministerstwo Gospodarki postanowiło ograniczyć dochód wytwórców energii z OZE pochodzącej ze sprzedaży świadectw pochodzenia w przypadku, gdy energia będzie sprzedawana po cenie wyższej niż cena regulowana określona dla zakupu przez podmioty zobowiązane. Oznacza to, że nie będzie istniało prawo do świadectwa pochodzenia za część energii sprzedawanej po cenie wyższej niż 105% ceny regulowanej. Zwracamy uwagę, że nie istnieją postanowienia przejściowe, które dotyczyłyby umów zakupu energii (tzw. "PPAs") lub umów nabycia certyfikatów (tzw. "CPAs"), zawartych przed datą wejścia w życie Projektu Ustawy o OZE. Wobec tego, zakładając, że ustawa ta wejdzie w życie w obecnym brzmieniu, w przypadku gdy na podstawie istniejących PPAs cena energii przekroczy 105% ceny regulowanej, pojawi się ryzyko utraty zielonych certyfikatów dla takiej energii. W konsekwencji można oczekiwać, że odnośne PPAs i CPAs będą musiały być renegocjowane w celu zapewnienia prawa do otrzymania świadectw pochodzenia dla całości wyprodukowanej energii. Modyfikacja systemu świadectw pochodzenia Jedną z najważniejszych zmian zaproponowanych w Projekcie Ustawy o OZE, jest modyfikacja systemu świadectw pochodzenia poprzez wprowadzenie współczynników korekcyjnych. Współczynniki te będą ustanawiane indywidualnie dla poszczególnych technologii produkcyjnych OZE. Współczynniki korekcyjne będą nadal podlegać weryfikacji (będą określane przez Ministra Gospodarki co trzy lata przez okres kolejnych pięciu lat). Do danej instalacji będzie miał zastosowanie jeden stały współczynnik korekcyjny. Każda instalacja OZE otrzyma świadectwo pochodzenia wraz ze współczynnikiem korekcyjnym określonym na stałym poziomie. Stałe współczynniki korekcyjne będą określane dla okresu kolejnych 15 lat od daty oddania instalacji do użytkowania, 7 ale na nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2035 r. To ograniczenie systemu wsparcia oznacza, że w odniesieniu do instalacji OZE oddanych do użytkowania po dniu 31 grudnia 2020 r., system wsparcia będzie stopniowo skracany. Ponadto, zgodnie z Projektem Ustawy o OZE, ustalony zostanie odrębny współczynnik korekcyjny dla OZE w trakcie prób rozruchowych (zgodnie ze współczynnikiem korekcyjnym obowiązującym w pierwszym dniu prób rozruchowych). Pierwsze współczynniki korekcyjne zostały wymienione w projekcie Ustawy Wprowadzającej. Generalnie wsparcie dla lądowych projektów farm wiatrowych zmniejszy się, natomiast wsparcie dla projektów wiatrowych energetyki morskiej oraz instalacji fotowoltaicznych zostanie zwiększone. Ponadto, zwracamy uwagę, że zgodnie z Ustawą Wprowadzającą, świadectwa pochodzenia będą przyznawane także instalacjom OZE oddanym do Wyjątkiem od tej zasady będzie wsparcie dla instalacji opalanych wieloma rodzajami paliw, które będą posiadały prawo do świadectw pochodzenia, łącznie z współczynnikiem korekcyjnym określonym na stałym poziomie, przez okres kolejnych 5 lat, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2020 r. 7 cena referencyjna zostanie zaktualizowana, tj. może zostać zastosowana średnia cena sprzedaży w 2012 r. CO NOWEGO NA RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ? 5 użytkowania przed wejściem w życie Ustawy o OZE, jednak nie na dłużej niż 15 lat od daty dopuszczenia instalacji do użytkowania. Takie instalacje powinny otrzymać 8 współczynnik korekcyjny wynoszący 1.0. Wobec tego, zgodnie z najnowszą propozycją nowej ustawy, projekty farm wiatrowych oddane do użytku przed wejściem w życie Ustawy o OZE otrzymają "pełne świadectwa pochodzenia" na okres 15 lat. Regulacje Małego Trójpaku powinny ułatwić przyłączanie mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii do sieci. Mikroinstalacje będą zwolnione m.in. z obowiązku uiszczenia opłaty za przyłączenie do sieci. Ponadto podmioty występujące o przyłączenie mikroinstalacji będą zwolnione z obowiązku dołączania do wniosku dokumentów potwierdzających dopuszczalność lokalizacji danego źródła na obszarze objętym planowaną inwestycją. Mały Trójpak Na uwagę zasługują również na pierwszy rzut oka niepozorne propozycje dotyczące obowiązku określania w każdej nowo zawartej umowie o przyłączenie harmonogramu przyłączania do sieci. Wymóg ten, sam w sobie, nie wydaje się istotnie ingerować w treść umów o przyłączenie. Jednakże, z przepisów przejściowych zawartych w Małym Trójpaku wynika, iż także wszystkie już zawarte przed dniem wejścia w życie Małego Trójpaku umowy o przyłączenie do sieci, na podstawie których nie zrealizowano przyłączenia do sieci, należy dostosować do nowych wymagań dotyczących treści umowy o przyłączenie. I tak, od chwili wejścia w życie Małego Trójpaku inwestorzy i operatorzy będą mieli 6 miesięcy na zmianę umów o przyłączenie i wprowadzenie do nich harmonogramów przyłączenia. W przypadku nie wypełnienia powyższego obowiązku we wskazanym powyżej terminie, każdej ze stron umowy o przyłączenie, w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie Małego Trójpaku, przysługuje prawo odstąpienia od zawartej umowy, chyba że niedostosowanie umowy nastąpiło z powodu okoliczności, za które ta strona ponosi odpowiedzialność. W odniesieniu do OZE, regulacje Małego Trójpaku zakładają między innymi rozszerzenie katalogu podmiotów, które mogą samodzielnie uzyskać i przedstawić do umorzenia świadectwa pochodzenia oraz świadectwa pochodzenia z kogeneracji albo uiścić opłatę zastępczą. Odbiorca przemysłowy, który w roku kalendarzowym poprzedzający rok realizacji obowiązku zużył nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej i dla którego koszt pozyskania energii elektrycznej wyniesie nie mniej niż 3 % wartości jego produkcji będzie również objęty tym obowiązkiem. Proponowane rozwiązanie ma na celu zniwelowanie niekorzystnych skutków dla działających w Polsce energochłonnych branż przemysłu, wynikających z ponoszenia przez nie wysokich kosztów funkcjonowania systemów wsparcia wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii i w wysokosprawnej kogeneracji. Ponadto dla celów implementacji Dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, mają zostać wprowadzone nowe definicje ustawowe, takie jak: mikroinstalacja, gwarancja pochodzenia, końcowe zużycie energii brutto oraz transfer statystyczny. 8 Generalnie, na skutek tych regulacji, obiekty oddane do użytku ponad 15 lat przed datą wejścia w życie Ustawy o OZE utracą wsparcie. Jednak na podstawie Ustawy Wprowadzającej świadectwo pochodzenia, lub świadectwo pochodzenie biogazu rolniczego wraz z określonym współczynnikiem korekcyjnym, będzie dostępne dla energii wytworzonej w OZE, które zostały zmodernizowane, pod warunkiem spełnienia wszystkich przesłanek określonych w Ustawie Wprowadzającej. Świadectwo pochodzenia lub świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego wraz z określonym współczynnikiem korekcyjnym przyznane zmodernizowanej instalacji OZE jest ważne przez 15 lat od daty oddania do użytkowania zmodernizowanej instalacji OZE, proporcjonalnie do zwiększenia zainstalowanej energii lub wzrostu efektywności wytwarzania biogazu rolniczego. Jeżeli projektowana regulacja Małego Trójpaku wejdzie w życie w powyższym kształcie, można spodziewać się iż na jej tle, dojdzie do licznych sporów interpretacyjnych w zakresie nabycia prawa do odstąpienia od zawartych umów. W konsekwencji przedmiotowe przepisy mogą okazać się dotkliwe w skutkach dla podmiotów ubiegających się o przyłączenie. Mały Trójpak wprowadza również postanowienia dotyczące gwarancji pochodzenia, w tym postanowienia w sprawie prowadzenia rejestru gwarancji i ich umarzania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. System gwarancji pochodzenia będzie stanowił informację dla odbiorców końcowych o ilości energii elektrycznej dostarczonej do nich z odnawialnych źródeł energii. Ponadto, pozostałe postanowienia dotyczą warunków i sposobu akredytowania szkoleń i certyfikatów dla instalatorów mikroinstalacji. 6 CO NOWEGO NA RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ? Authors Agnieszka Janicka Partner Tomasz Janas Counsel T: +48 22 627 11 77 E: [email protected] T: +48 22 627 11 77 E: [email protected] Beata Zys Senior Associate Paweł Puacz Senior Associate T: +48 22 627 11 77 E: [email protected] T: +48 22 627 11 77 E: [email protected] Niniejszy Client Briefing nie omawia wszystkich aspektów przedstawianych zagadnień i nie stanowi porady prawnej ani porady innego rodzaju. Norway House, ul. Lwowska 19, 00-660 Warsaw, Poland © Clifford Chance 2013 Clifford Chance, Janicka, Krużewski, Namiotkiewicz i wspólnicy spółka komandytowa www.cliffordchance.com Abu Dhabi ■ Amsterdam ■ Bangkok ■ Barcelona ■ Beijing ■ Brussels ■ Bucharest ■ Casablanca ■ Doha ■ Dubai ■ Düsseldorf ■ Frankfurt ■ Hong Kong ■ Istanbul ■ Kyiv ■ London ■ Luxembourg ■ Madrid ■ Milan ■ Moscow ■ Munich ■ New York ■ Paris ■ Perth ■ Prague ■ Riyadh* ■ Rome ■ São Paulo ■ Seoul ■ Shanghai ■ Singapore ■ Sydney ■ Tokyo ■ Warsaw ■ Washington, D.C. *Clifford Chance has a co-operation agreement with Al-Jadaan & Partners Law Firm in Riyadh.