Biuletyn Ekonomiczny 6/2012

Biuletyn Ekonomiczny 6/2012
2012-06-11 14:11:24
2
Ekonomiczne informacje w skrócie
1. Rada Monetarna zdecydowała 29 maja 2012 roku o pozostawieniu bazowej stopy oprocentowania na nie
zmienionym (od grudnia ub.r.) poziomie 7,00%.
2. Z opublikowanej przez Komisję Europejską wiosennej prognozy gospodarczej dla państw członkowskich UE
wynika, że KE spodziewa się deficytu budżetowego na Węgrzech na poziomie 2,5% PKB w roku bieżącym i 2,9%
PKB w roku 2013 (na jesieni ub. r. KE prognozowała odpowiednio 2,8% i 3,7%). Komisja spodziewa się skurczenia
węgierskiej gospodarki w roku bieżącym (-0,3%), a następnie jej lekkiego wzrostu (1,1%) w roku 2013. Bruksela
ocenia jednocześnie, że wskaźnik zadłużenia państwa węgierskiego spadnie z 80,6% w relacji do PKB na koniec
zeszłego roku do 78,5% na koniec bieżącego roku, by w 2013 roku osiągnąć poziom 78%. KE podała, że
powodem zmian prognozy jest przedstawiony przez rząd węgierski pod koniec kwietnia br. nowy plan
konwergencji i stan zaawansowania reform strukturalnych. Prognoza dla Węgier dostępna jest on-line na stronie
KE: http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2012_spring/hu_en.pdf.
3. OECD w swym najnowszym raporcie przewiduje dla Węgier w roku bieżącym spadek gospodarczy na poziomie
1,5% (jeszcze w marcu br. prognozowała spadek 0,6%-owy) i 1,1%-owy wzrost PKB w roku 2013 (podobnie
przewidywano w marcu br.). Deficyt budżetowy wynieść ma w roku 2012 3% PKB, a w roku 2013 2,9% PKB.
Autorzy prognozy argumentują, że wzrost gospodarczy na Węgrzech jest silnie uzależniony od eksportu
(spodziewają się jego słabszego wzrostu w roku bieżącym: o 4,8%, w porównaniu z 8,4%-owym wzrostem w roku
2011), przy stale słabnącym popycie wewnętrznym. Postępuje spadek wartości inwestycji kapitałowych i zastój w
udzielaniu kredytów dla przedsiębiorców. Prognoza OECD dla Węgier dostępna jest on-line:
http://www.oecd.org/document/51/0,3746,en_2649_37443_45269939_1_1_1_37443,00.html.
4. Komisja Europejska poinformowała (30 maja br.), że zarekomenduje Radzie ECOFIN cofnięcie decyzji o
tymczasowym zawieszeniu wypłat z funduszu spójności dla Węgier. Nie zainicjowała natomiast procesu
zamknięcia procedury nadmiernego deficytu, którą Węgry objęte są od ośmiu lat. KE stwierdza, że Węgry,
zgodnie z jej zaleceniami, podjęły działania niezbędne do zredukowania nadmiernego deficytu, w związku z czym
w roku bieżącym spełnią kryterium deficytu na poziomie 2,5%, a w 2013 roku deficyt może pozostać poniżej 3%,
mimo ogólnych złych warunków makroekonomicznych. KE zaznaczyła, że zgodnie z Paktem Stabilności i
Wzrostu, w dalszym ciągu będzie dokładnie śledziła kształtowanie się węgierskiego budżetu.
5. Europejski Bank Centralny opublikował pod koniec maja br. oświadczenie, w którym stwierdza m.in., że
węgierska legislacja nie gwarantuje pełnej niezależności banku narodowego, nie spełnia też kryteriów prawnej
integracji z systemem euro.
6. Według wstępnych danych węgierskiego urzędu statystycznego KSH w pierwszym kwartale 2012 roku
węgierski PKB skurczył się o 0,7% w stosunku do analogicznego okresu 2011 roku, przy czym - po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych - spadek wyniósł 1,3%, a po wyeliminowaniu czynników
kalendarzowych i sezonowych 1,5%. W stosunku do poprzedniego, czwartego kwartału 2011 roku węgierski PKB
był niższy o 1,3% (po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych i sezonowych).
7. Ceny artykułów konsumpcyjnych były w kwietniu wyższe o 5,7% w stosunku do cen z kwietnia 2011 roku.
Żywność zdrożała o 4,2%, przy czym największe poziomy wzrostu odnotowano w przypadku: jaj - o 62,1 %,
tłuszczu wieprzowego - o 30,9%, czekolady i kakao - o 19,9 %, kawy - o 15,7%, wieprzowiny - o 12,1%, wędlin i
kiełbas - o 10,7%, spadły natomiast ceny mąki (o 16,0%), żywności sezonowej (o 14,7%) i cukru (o 10,6%).
Zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe (o 12,6%), paliwa (o 18,3%) oraz leki (o 3,2%). Ceny gazu w butlach wzrosły o
14,1%, a centralnego ogrzewania o 11,7%. W przypadku usług wzrost cen wyniósł 4,2%, w tym wywozu śmieci
6,4%, a opłaty za kanalizację 5,4%. Odzież zdrożała o 2%, natomiast za artykuły trwałego użytku zapłacić trzeba
było o 1,2% mniej niż w kwietniu 2011 roku. W stosunku do marca 2012 roku ceny artykułów konsumpcyjnych
wzrosły o 0,8%. (KSH)
8. W okresie luty-kwiecień 2012 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 11,5%, co oznacza poziom wyższy o
3
0,1% w porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku. W badanym okresie liczba bezrobotnych wyniosła 496
tysięcy i była o 15 tysięcy osób wyższa w porównaniu z danymi sprzed roku. W grupie wiekowej 25-54 lat
bezrobocie wyniosło 10,7% (bez zmian w ujęciu r/r), a wśród osób młodszych (15-24 lat) 27,3% (wzrost o 1,4% w
porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu bezrobotnych 45,7% poszukiwało pracy przez
okres dłuższy niż rok, a przeciętna długość przebywania bez zatrudnienia to 17,8 miesięcy. (KSH)
9. W okresie styczeń-marzec 2012 roku w ujęciu rocznym średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym
etacie wzrosła o 4,4% i wyniosła 219.200 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o
6,4% (do 229.200 HUF), a w sektorze publicznym płace obniżyły się o 0,5% (do 197.700 HUF). Średnia płaca
netto (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 1,6%, do poziomu 141.800 HUF (przy czym w
przypadku pracowników fizycznych do 98.900 HUF, a umysłowych 185.800 HUF). (KSH)
10. W okresie luty-kwiecień 2012 roku na Węgrzech zatrudnionych było 3.811 tys. osób, co oznacza o 52 tys.
osób więcej (wzrost o 1,4%), niż w analogicznym okresie roku 2011. Spośród zatrudnionych w przedziale
wiekowym 15-64 lat proporcja zatrudnienia wyniosła 56,1%. (KSH)
11. W pierwszym kwartale 2012 roku nakłady inwestycyjne na Węgrzech zmniejszyły się o 8,6% w porównaniu z
analogicznym okresem 2011 roku, utrwalając trwającą od kilku lat tendencję spadkową. (KSH)
12. Węgierski przemysł budowlany odnotował w marcu 2012 roku spadek o 12,6% w porównaniu z marcem 2011
roku, przy czym produkcja budynków spadła o 17,6%, a wykonanie robót innych było niższe o 5,3%. Portfel
zamówień na roboty budowlane był mniejszy r/r o 16,8%. (KSH)
13. W pierwszym kwartale 2012 roku Węgry osiągnęły dodatnie saldo obrotów handlowych ze światem na
poziomie 1.746,2 mln EUR, przy czym wartość eksportu wyniosła 19.975,2 mln EUR (spadek o 0,8% w stosunku
do pierwszego kwartału 2011 roku), a importu 18.229,1 mln EUR (wzrost o 1,2%). Łączna wartość obrotów
wyniosła 38.204,3 mln EUR. W marcu 2012 roku obroty wyniosły 13.569,3 mln EUR, przy czym wartość eksportu
wyniosła 7.102,6 mln EUR, a importu 6.466,7 mln EUR. (KSH)
14. W marcu 2012 roku produkcja przemysłowa spadła o 1,6% w porównaniu z marcem 2011 roku. Do zmiany
przyczyniły się zmniejszone potrzeby grzewcze oraz malejący popyt na urządzenia telekomunikacyjne oraz
elektroniczne artykuły konsumpcyjne. Po Wyeliminowanie czynników kalendarzowych i sezonowych zmienia
obraz: w stosunku do marca 2011 roku produkcja przemysłowa odnotowała wzrost o 0,6%, podobnie jak w
stosunku do lutego 2012 roku. W marcu 2012 roku eksport produktów przemysłowych wzrósł o 0,5%, a sprzedaż
krajowa produktów przemysłowych spadła o 7,6% w stosunku do analogicznego okresu 2011 roku. (KSH).
15. W kwietniu 2012 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu wzrosły o 7,1% w stosunku do kwietnia 2011
roku i były o 0,3% wyższe w stosunku do poprzedniego miesiąca. W ujęciu rocznym wzrost cen zanotowano w
przetwórstwie naftowym i węglowym (o 22,9%), produkcji chemicznej (o 12,7%) oraz produkcji komputerów,
produktów optycznych i elektronicznych (o 9,8%). Spadek cen odnotowano w przypadku pozostałego
przetwórstwa przemysłowego i sektora napraw (o 5,2%), produkcji leków (o 4%) oraz przemyśle tekstylnym i
skórzanym (o 1,2%). Ceny zaopatrzenia w energię elektryczną, gaz, parę wodną i klimatyzacji wzrosły r/r o 7%.
(KSH)
16. W stosunku do marca 2011 roku ceny produktów rolnych spadły w marcu 2012 roku o 4,1%, przy czym ceny
upraw roślinnych spadły o 11,7%, a ceny zwierząt żywych i produktów pochodzenia zwierzęcego były wyższe o
14,6%. (KSH)
17. Ministerstwo Gospodarki Narodowej opublikowało dane, z których wynika, że Węgry odnotowały w kwietniu
br. nadwyżkę budżetową w wysokości 289,3 mld HUF, co obniżyło poziom deficytu za pierwsze cztery miesiące
2012 roku do 228,2 mld HUF, tj. 39,6% deficytu założonego na cały rok bieżący (576,2 mld HUF).
18. W maju 2012 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (BÉT) wyniosły 201,3 mld
4
HUF, a średnia wartość dziennej transakcji wyniosła 9,6 mld HUF.
19. Na koniec kwietnia 2012 roku rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku narodowego (MNB) wyniosły
35,2 mld EUR (o 461 mln EUR więcej niż w miesiącu poprzednim, natomiast o 959 mln EUR mniej niż w
analogicznym okresie 2011 roku).
20. Premier Orbán zapowiedział zamiar wykupu przez państwo 38,5%-owego pakietu udziałów banku
spółdzielczego TakarékBank, należących obecnie do niemieckiego DZ Bank AG. Zakończenie negocjacji ma
nastąpić latem br.
21. Z dniem 2 czerwca br. nowym ministrem bez teki, odpowiedzialnym za negocjacje z MFW (w miejsce T.
Fellegiego), został Mihály Varga.
22. Rząd zapowiedział, że nowy elektroniczny system pobierania opłat drogowych, ustalanych proporcjonalnie do
długości użytkowanego przez podatnika odcinka dróg, ma ruszyć od połowy 2013 roku. Koszt zakupu systemu
oraz jego obsługi w okresie najbliższych 10 lat ma wynieść 214,5 mld HUF netto i ma zostać sfinansowany z
kredytów, których spłata nastąpi z przyszłych wpływów z opłaty. Nowy system dotyczyć będzie pojazdów o
masie całkowitej powyżej 3,5 tony na trasach szybkiego ruchu oraz pozostałych odcinkach głównych tras dróg
publicznych.
23. Parlament węgierski przyjął ustawę o nowym podatku telekomunikacyjnym, nakładającą, z dniem 1 lipca br.,
na operatorów telekomunikacyjnych obowiązek zapłaty 2 HUF od każdej rozpoczętej minuty rozmów
telefonicznych i sms/mms-ów.
24. Parlament węgierski uchwalił ustawę wprowadzającą tzw. 'odwrócony VAT' w rolnictwie, który polega na tym,
że - w przypadku sprzedaży produktu podlegającego obowiązkowi opłaty VAT - sprzedający nie nalicza podatku
VAT, zaś obowiązek jego zapłaty zostaje przerzucony na kupującego, który dokonywać ma płatności
bezpośrednio na rzecz państwa. Zmiany wchodzą w życie z dniem 1 lipca br. i pozostaną w mocy na okres
przejściowy dwóch lat. Nowe przepisy dotyczą obrotu zbożami, nasionami oleistymi oraz roślinami
wysokobiałkowymi. Uchwalona ustawa wprowadza jednocześnie obowiązek przekazywania władzom
odpowiednich danych dot. transakcji kupna/sprzedaży, któremu podlegać będą podmioty podatkowe, dokonujące
kupna/sprzedaży produktów podlegających nowym przepisom.
25. KEHI (Rządowy Urząd ds. Kontroli) poinformował, w oparciu o dane pokontrolne z pięciu największych
obowiązkowych OFE, że od momentu rozpoczęcia przez fundusze działalności (1995 roku), ich członkowie stracili
850 mld HUF, z czego 150 mld stanowiły nieproporcjonalnie wysokie w stosunku do wyników koszty działalności
operacyjnej funduszy, a 700 mld potencjalnie utracone zyski (które mogły wpłynąć, gdyby fundusze inwestowały
w obligacje państwowe).
26. Z analizy agencji nieruchomości (opartej na danych NAV, Urzędu Skarbowego i Podatkowego) wynika, że w
2011 roku sprzedano na Węgrzech 90-92 tysiące mieszkań (dla porównania: sprzedaż mieszkań w 2003 roku
osiągnęła poziom 271 tysięcy).
27. Rząd węgierski planuje zwiększenie od 2014 roku zawartości biokomponentów w paliwach. Zgodnie z
projektem rozporządzenia ich zawartość w benzynie (obecnie 3,1%) i oleju napędowym (obecnie 4,4%) ma
wzrosnąć do 4,9% w 2014 roku i 5,1% w 2015 roku.
28. MNB (Węgierski Bank Narodowy) opublikował dane, zgodnie z którymi w pierwszym kwartale br. łączna
wartość kredytów udzielonych gospodarstwom domowym 232,9 mld HUF (dla porównania: w pierwszym kwartale
2011 roku 93,4 mld HUF). Całość zobowiązań kredytowych węgierskich gospodarstw domowych wynosi obecnie
7,7 bln HUF i zmniejszyła się od zeszłego roku o ponad 4%, w przypadku przedsiębiorstw 7,4 trylionów HUF i
spadła w tym samym okresie o 1,8%.
29. Pod koniec maja br. zamknięto Terminal nr 1 budapeszteńskiego lotniska międzynarodowego. Obsługę loty
5
tanich linii lotniczych, dotychczasowego głównego klienta tego terminalu, przeniesiono do Terminalu nr 2.
Przeloty w obrębie Schengen są obsługiwane przez Terminal nr 2A, a pozostałe przez Terminal nr 2B.
30. Według listy 100 najbogatszych Węgrów, publikowanej corocznie przez dziennik gospodarczy Napi Gazdaság,
w 2012 roku najbogatszą osobą na Węgrzech pozostaje nadal Sándor Csányi, prezes banku OTP, z majątkiem
szacowanym na 135 mld HUF (w zeszłym roku 155 mld HUF).
31. Węgierski Bank Narodowy MNB poinformował, że w 2011 roku wypracował zysk w kwocie 13,6 mld HUF (dla
porównania: rok 2010 zamknął stratą na poziomie 41,6 mld HUF), przy jednoczesnej redukcji kosztów swego
funkcjonowania o 38% w stosunku do 2006 roku (do 11,9 mld HUF).
32. Według Instytutu Badań GfK zdolność węgierskich gospodarstw do gromadzenia oszczędności była w
pierwszym kwartale 2012 roku najniższa od 2004 roku, kiedy to zaczęto przeprowadzać takie badania. W
pierwszym kwartale br. jedynie 16% respondentów w wieku 16-69 lat posiadało oszczędności (40% w 2004
roku).
33. Władze m.st. Budapeszt podjęły decyzję o przekazaniu 500 mln HUF w roku bieżącym na poprawę
infrastruktury trzeciej linii stołecznego metra.
34. Trzy duże firmy telekomunikacyjne: Magyar Telekom, Telenor Magyarország oraz Vodafone Magyarország
wystosowały wspólne oświadczenie do węgierskiego rządu ws. wycofania nowych przepisów o podatku
telekomunikacyjnym.
35. Zgodnie z projektem rozporządzenia resortu gospodarki narodowej w przyszłości nowe Centrum Koordynacji
Rozwoju Komunikacji (KKK) będzie odpowiedzialne za nadzór realizacji wszelkich zadań rządowych związanych z
zarządzaniem, utrzymaniem, konserwacją i rozwojem sieci drogowej na Węgrzech. KKK ma przejąć zadania w
tym zakresie, należące dotychczas do państwowej dyrekcji dróg krajowych (Magyar Közút Zrt.), agencji rozwoju
infrastruktury krajowej (Nemzeti Infrastruktúra Fejlesztő Zrt.), spółki zarządzającej państwowymi autostradami
(Állami Autópálya Kezelő Zrt.) oraz krajowego urzędu ds. komunikacji transportowej (Nemzeti Közlekedési
Hatóság). Nowe Centrum wykonywać ma swe funkcje w oparciu o środki z opłat drogowych i przychodów
własnych nieruchomości (bez dotacji państwowych).
36. Według danych zrzeszenia MATESZ w pierwszym kwartale 2102 roku spadła sprzedaż gazet i tabloidów w
porównaniu z poprzednim kwartałem. Najwyższy obrót w pierwszym kwartale br. odnotował Blikk (średnio 168
tys. egzemplarzy dziennie), a następnie dziennik Népszabadság (spadek z 62 tys. do poniżej 60 tys.), Magyar
Nemzet (43 tys.), Népszava (19 tys.) i Magyar Hírlap (10,5 tys.). Najlepiej sprzedającą się gazetą regionalną był
Kisalföld (68 tys. egzemplarzy). Tygodniki tabloidalne Kiskegyed i Story sprzedały w badanym okresie po ok. 198
tys. egzemplarzy w skali tygodnia.
37. Z dniem 1 lipca 2012 roku państwowe Centrum Marketingu Rolnego (Agrármarketing Centrum) zostanie
wcielone (wraz z budżetem) do Magyar Turizmus Zrt. (węgierska organizacja turystyczna), które przejmie tym
samym zadania marketingowe z zakresu promocji wina.
38. Według instytutu GKI wartość dóbr zakupionych przez internet w 2011 roku osiągnęła poziom 155 mld HUF.
Zgodnie z prognozami rynek sprzedaży internetowej może osiągnąć w tym roku wartość 175-180 mld HUF (ok.
3% całości rynku sprzedaży detalicznej).
39. Z badań przeprowadzonych przez Magyar Turizmus Zrt. (węgierska organizacja turystyczna) wynika, że tylko
35% Węgrów planuje w tym roku letni wyjazd urlopowy, przy czym 62% z nich spędzi wakacje w kraju, a 10%
planuje spędzenie urlopu i w kraju i za granicą. Dominującym kierunkiem wyjazdów krajowych jest Balaton, a
zagranicznych Chorwacja, Austria i Rumunia.
40. Spółka Magyar Gáz Tranzit Zrt., należaca do węgierskiej państwowej grupy energetycznej MVM, podpisała
porozumienie ze słowackim partnerem Eustream ws. budowy słowacko-węgierskiego interkonektora gazowego o
6
długości 115 km, z czego na odcinek węgierski przypadnie 94 km, na słowacki 21 km. Całkowita wartość
inwestycji wyniesie 160 mln EUR, z czego UE sfinansuje 30 mln EUR. Gazociąg, umożliwiający przesył surowca
obydwie strony, ma zacząć funkcjonować z początkiem 2015 roku, a jego wydajność przesyłowa w skali roku ma
wynieść 5 mld m³.
41. Pod koniec maja br. dokonano uroczystego otwarcia - zrekonstruowanego przez węgierską firmę
deweloperską TriGranit - nowego dworca kolejowego Poznań Główny. Koszt inwestycji wyniósł ok. 7 mln EUR.
42. Hard Rock Cafe w Budapeszcie jest jedną z pięciu najlepiej prosperujących placówek tej sieci w Europie.
Restaurację, którą otwarto pięć miesięcy temu, miesięcznie odwiedza przeciętnie ok. 15 tysięcy gości (w
kwietniu było to 20 tysięcy osób). Placówka na Węgrzech zarządzana jest przez polską firmę, która na podstawie
umowy franchisingowej prowadzi również dwa dalsze punkty tej sieci w Warszawie i Krakowie.
43. NÉBIH (Narodowy Urząd ds. Bezpieczeństwa Łańcucha Żywnościowego) prolongował obowiązek składania
zeznań podatkowych dot. nowego podatku od bezpieczeństwa żywności do końca czerwca br. Wpłat z tytułu
nowego podatku należy również dokonywać w tym terminie.
44. Nowym szefem Budapeszteńskiej Giełdy Papierów Wartościowych został z dniem 15 maja br. Zsolt Katona
(dyr. gen. ING Banku). Jego poprzednikiem był György Mohai, który złożył rezygnację w kwietniu br.
45. Według raportu ICCA (International Congress and Conference Association) Budapeszt zajął 11. miejsce wśród
najbardziej popularnych miast konferencyjnych w Europie, wyprzedził takie miasta jak Praga (14.), czy Bruksela
(17.). Pierwsze trzy lokaty zajęły kolejno Wiedeń, Paryż i Barcelona.
Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
2009
2010
2011
2012
Wzrost PKB (%)
-6,3
1,2
1,7
-1,3* (IIII)
Produkcja
przemysłowa (%)
-17,7
10,5
5,4
0,6 (III)
Inflacja (%)
4,2
4,9
3,9
5,7 (III)
Bezrobocie (%)
10,5
10,8 (XXII)
10,7 (X-XII)
11,5 (IIIV)
*dane wstępne
7
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH)
Opr : Referat Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
8