Charakterystyka stanów JA
Transkrypt
Charakterystyka stanów JA
Charakterystyka stanów JA według Analizy Transakcyjnej Nie ma dobrych ani złych egogramów, podobnie jak nie ma dobrych i złych osobowości. KaŜdy stan JA ma swoje zalety i wady. Egogram wskazuje jak rozkłada się energia wewnętrzna na poszczególne stany JA. Im bardziej rośnie skala, tym mocniej wykształcony jest stan JA. Jeśli jeden stan JA przewyŜsza inny o więcej niŜ 15 jednostek skali, oznacza to, Ŝe zachowanie wynikające z odpowiedniego stanu JA jest dominujące w stosunku do pozostałych, szczególnie w sytuacjach trudnych do przewidzenia. Drobne róŜnice między stanami JA wskazują na łatwość przechodzenia z jednego stanu do drugiego, na łatwość korzystania z potencjału kaŜdego ze stanów JA. Charakterystyka stanów JA Krytyczne JA rodzicielskie • Zalety Wady • • • • • • • Wspierające JA rodzicielskie Wady potrafi szybko podejmować decyzje w krytycznych sytuacjach przykłada wagę do tradycji i norm raczej odrzuca nowości jest nietolerancyjny gnębi jest przesadnie krytyczny zniechęca reaguje ze złością, przemocą i agresją • • • • • • • Mocno wykształcone • Zalety Słabo wykształcone Mocno wykształcone • • • • stwarza poczucie bezpieczeństwa wykazuje zrozumienie słucha cierpliwie wspiera jest troskliwy • • • • nadopiekuńczy "chce tylko dobra dla innych" uzaleŜnia innych od siebie utrudnia bądź uniemoŜliwia nie robi wraŜenia autorytatywnego jest elastyczny nie jest skostniały jest otwarty na inne opinie i zdania nieefektywny prowokuje do manipulacji mało stanowczy Słabo wykształcone • • • • wymaga samodzielności współpracowników pozwala innym działać zleca wiele spraw łatwo deleguje zadania • • • wykazuje mało zrozumienia rzadko chwali odnosi wszystko do siebie • JA dorosłe Zalety Wady • • • • • • • • Dziecięce JA naturalne Zalety Wady Wady Mocno wykształcone zadaje wiele pytań docieka przyczyn przykłada wagę do logiki konflikty rozwiązuje przez efektywną kooperację rzadko okazuje swe uczucia przesadnie kontroluje pracuje jak robot ma skłonność do przesadnego perfekcjonizmu • • • • • • • • pełen fantazji robi wraŜenie dowcipnego szarmancki spontaniczny otwarty okazuje uczucia korzysta z Ŝycia • • • • • • impulsywny traci panowanie nad sobą bezwzględny chaotyczny sprzeczny choleryczny • słabo wykształcone JA dorosłe nie posiada zalet • nie uczy się na doświadczeniach jest zmienny jest nieobliczalny ma małe poczucie własnej wartości • • • Słabo wykształcone • • sprawia wraŜenie spokojnego trzyma się mocno ziemi • • • • nieczęsto okazuje uczucia trzyma się na uboczu oschły przejawia tendencje do stanów depresyjnych sprawia wraŜenie mało oŜywionego • Mocno wykształcone • • • uwzględnia innych potrafi zawierać kompromisy postępuje według norm, praw i wytycznych • • • przesadnie dostosowany łatwo się wycofuje obawia się, ze popełni błąd często czuje się samotny Słabo wykształcone Mocno wykształcone Dostosowane JA dziecięce Zalety samodzielność współpracowników ma skłonność do wyręczania innych Słabo wykształcone • • • • • mówi, co myśli kroczy własnymi drogami broni swego zdania jest nieprzekupny nie zwaŜa na innych • brak mu talentów dyplomatycznych nie potrafi zawierać • • • • szybko rezygnuje łatwo ustępuje przesadnie przeprasza • • • kompromisów nieuprzejmy kieruje się zasadą: "jedni mnie znają, inni mogą mnie pocałować gdzieś..." mało kooperatywny Na podstawie: K. Kälin, P. Müri, Kierować sobą i innymi, Psychologia dla kadry kierowniczej, Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1998, s. 48 – 50.