Charakterystyka stanów JA

Transkrypt

Charakterystyka stanów JA
Charakterystyka stanów JA według Analizy Transakcyjnej
Nie ma dobrych ani złych egogramów, podobnie jak nie ma dobrych i złych osobowości.
KaŜdy stan JA ma swoje zalety i wady. Egogram wskazuje jak rozkłada się energia
wewnętrzna na poszczególne stany JA.
Im bardziej rośnie skala, tym mocniej wykształcony jest stan JA.
Jeśli jeden stan JA przewyŜsza inny o więcej niŜ 15 jednostek skali, oznacza to, Ŝe
zachowanie wynikające z odpowiedniego stanu JA jest dominujące w stosunku do
pozostałych, szczególnie w sytuacjach trudnych do przewidzenia.
Drobne róŜnice między stanami JA wskazują na łatwość przechodzenia z jednego stanu do
drugiego, na łatwość korzystania z potencjału kaŜdego ze stanów JA.
Charakterystyka stanów JA
Krytyczne JA
rodzicielskie
•
Zalety
Wady
•
•
•
•
•
•
•
Wspierające
JA rodzicielskie
Wady
potrafi szybko podejmować
decyzje w krytycznych
sytuacjach
przykłada wagę do tradycji i
norm
raczej odrzuca nowości
jest nietolerancyjny
gnębi
jest przesadnie krytyczny
zniechęca
reaguje ze złością, przemocą
i agresją
•
•
•
•
•
•
•
Mocno wykształcone
•
Zalety
Słabo wykształcone
Mocno wykształcone
•
•
•
•
stwarza poczucie
bezpieczeństwa
wykazuje zrozumienie
słucha cierpliwie
wspiera
jest troskliwy
•
•
•
•
nadopiekuńczy
"chce tylko dobra dla innych"
uzaleŜnia innych od siebie
utrudnia bądź uniemoŜliwia
nie robi wraŜenia
autorytatywnego
jest elastyczny
nie jest skostniały
jest otwarty na inne opinie i
zdania
nieefektywny
prowokuje do manipulacji
mało stanowczy
Słabo wykształcone
•
•
•
•
wymaga samodzielności
współpracowników
pozwala innym działać
zleca wiele spraw
łatwo deleguje zadania
•
•
•
wykazuje mało zrozumienia
rzadko chwali
odnosi wszystko do siebie
•
JA dorosłe
Zalety
Wady
•
•
•
•
•
•
•
•
Dziecięce
JA naturalne
Zalety
Wady
Wady
Mocno wykształcone
zadaje wiele pytań
docieka przyczyn
przykłada wagę do logiki
konflikty rozwiązuje przez
efektywną kooperację
rzadko okazuje swe uczucia
przesadnie kontroluje
pracuje jak robot
ma skłonność do
przesadnego perfekcjonizmu
•
•
•
•
•
•
•
•
pełen fantazji
robi wraŜenie dowcipnego
szarmancki
spontaniczny
otwarty
okazuje uczucia
korzysta z Ŝycia
•
•
•
•
•
•
impulsywny
traci panowanie nad sobą
bezwzględny
chaotyczny
sprzeczny
choleryczny
•
słabo wykształcone JA dorosłe
nie posiada zalet
•
nie uczy się na
doświadczeniach
jest zmienny
jest nieobliczalny
ma małe poczucie własnej
wartości
•
•
•
Słabo wykształcone
•
•
sprawia wraŜenie spokojnego
trzyma się mocno ziemi
•
•
•
•
nieczęsto okazuje uczucia
trzyma się na uboczu
oschły
przejawia tendencje do stanów
depresyjnych
sprawia wraŜenie mało
oŜywionego
•
Mocno wykształcone
•
•
•
uwzględnia innych
potrafi zawierać kompromisy
postępuje według norm, praw
i wytycznych
•
•
•
przesadnie dostosowany
łatwo się wycofuje
obawia się, ze popełni błąd
często czuje się samotny
Słabo wykształcone
Mocno wykształcone
Dostosowane
JA dziecięce
Zalety
samodzielność
współpracowników
ma skłonność do wyręczania
innych
Słabo wykształcone
•
•
•
•
•
mówi, co myśli
kroczy własnymi drogami
broni swego zdania
jest nieprzekupny
nie zwaŜa na innych
•
brak mu talentów
dyplomatycznych
nie potrafi zawierać
•
•
•
•
szybko rezygnuje
łatwo ustępuje
przesadnie przeprasza
•
•
•
kompromisów
nieuprzejmy
kieruje się zasadą: "jedni mnie
znają, inni mogą mnie
pocałować gdzieś..."
mało kooperatywny
Na podstawie: K. Kälin, P. Müri, Kierować sobą i innymi, Psychologia dla kadry kierowniczej, Wyd.
Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1998, s. 48 – 50.