DECYZJA Nr 102 / ŻG / 2013 Uzasadnienie

Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
ul. Gdańska 38, 90 – 730 Łódź
Łódź, dnia 18.12.2013 r.
.....................................................
(oznaczenie organu Inspekcji Handlowej)
Nr akt: ŻG.8361.265.2013
DECYZJA Nr 102 / ŻG / 2013
Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577
ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego
(tj. Dz. U. z 2013, poz. 267) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
wymierza
przedsiębiorcy „ALMA MARKET” S.A.
z siedzibą w Krakowie, ul. Pilotów 6
karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu
handlowego jednej partii cytryn w syropie z wanilią o masie 245 g, oznaczonych datą
minimalnej trwałości „GRU 2013”, wyprodukowanych dla „MM SKOĆ” Marek Skoć, ul.
Winnicka 59, 30-394 Kraków wartości 43,60 zł, nieodpowiadających jakości handlowej
określonej w:
§ 9 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r.
w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) z uwagi na
niepodanie na opakowaniach jednostkowych ilościowej zawartości składnika
występującego w nazwie (cytryna), istotnego dla scharakteryzowania tego środka
spożywczego;
art. 7a ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) i § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu
i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno – spożywczych kodem
identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. nr 83, poz. 772) z uwagi na niepodanie na
opakowaniach jednostkowych kodu identyfikującego partię produkcyjną.
Uzasadnienie
W dniach od 13 do 17 września 2013 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego
Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.265.2013 z dnia 13.09.2013 r.
inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, przeprowadzili kontrolę
w „Delikatesach Alma” zlokalizowanych w Łodzi przy ul. Ogrodowej 19 A, należących do
1
„ALMA MARKET” S.A. z siedzibą w Krakowie, ul. Pilotów 6. Kontrolę przeprowadzono na
podstawie przepisów art. 3 ust. 1 - 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr
882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu
sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi
zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy
z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r.
nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych
do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. U
z 27.10.2004 s. 4 ze zm.), art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji
Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności osoby upoważnionej (…).
W trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że w obrocie handlowym
znajdowały się 4 opakowania cytryn w syropie z wanilią o masie 245 g, oznaczonych datą
minimalnej trwałości „GRU 2013”, wyprodukowanych dla „MM SKOĆ” Marek Skoć,
ul. Winnicka 59, 30-394 Kraków w cenie 10,90 zł wartości 43,60 zł, oznakowane niezgodnie
z przepisami prawa żywnościowego. Na opakowaniach jednostkowych nie podano:
ilościowej zawartości składnika występującego w nazwie (cytryna), a istotnego dla
scharakteryzowania tego środka spożywczego, wbrew postanowieniom zawartym w § 9 ust.
1 pkt 1 i 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r.
w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) zwanego
dalej „rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych”;
kodu identyfikującego partię produkcyjną wbrew postanowieniom zawartym w art. 7a
ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
(Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) zwanej dalej „ustawą o jakości” i § 1 ust. 1
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie
szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno –
spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. nr 83, poz. 772).
Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli numer
ŻG.8361.265.2013 z dnia 13 września 2013 r., zestawieniu artykułów żywnościowych
skontrolowanych pod względem oznakowania oraz na zdjęciach wykonanych w toku kontroli.
Działając na podstawie art. art. 33 ust. 1 i 34 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.), pismami numer
ŻG.8361.265.2013 z dnia 23 września 2013 r. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
o stwierdzonych nieprawidłowościach poinformował kontrolowanego przedsiębiorcę oraz
producenta kwestionowanego produktu - „MM SKOĆ” Marek Skoć, ul. Winnicka 59, 30-394
Kraków i jednocześnie wniósł o podjęcie działań zmierzających do prawidłowego znakowania
produktu wprowadzanego do obrotu. O fakcie tym powiadomiony został również Wojewódzki
Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych w Krakowie.
W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne strona poinformowała, że etykiety zostały
poprawione przez producenta i partie aktualnie wprowadzane do obrotu posiadają oznaczenia
zgodne z obowiązującymi przepisami (pismo z dnia 29.10.2013 r.). Jednocześnie spółka
2
zwróciła się z prośbą o odstąpienie od naliczania kary ze względu na podjęte działania
korygujące i naprawcze.
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej po zapoznaniu się z treścią
przedmiotowego pisma stwierdził, że nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku strony
o odstąpienie od nałożenia kary z uwagi na naruszenie przepisów regulujących jakość handlową
artykułów rolno – spożywczych skutkujące naruszeniem interesów konsumentów. Strona jako
podmiot działający na rynku spożywczym ma obowiązek zapewnienia zgodności żywności
z wymogami prawa żywnościowego i kontrolowania przestrzegania tych wymogów. Ponadto
art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości wprowadza mechanizm polegający na tym, że każdy
w stosunku do którego zostanie spełniona przesłanka wprowadzenia do obrotu artykułów rolno –
spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej w przepisach o jakości
handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów podlega karze
określonej w tym przepisie. Przy określaniu wysokości kary bierze się pod uwagę pięć
przesłanek wynikających z art. 40a ust. 5 ustawy o jakości (stopień szkodliwości, stopień
zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność przedsiębiorcy i wielkość obrotu),
które są ustalane w toku prowadzonego postępowania. Ustawodawca zakłada więc istnienie
zawinienia w każdej sytuacji wymierzania kary pieniężnej z tytułu naruszenia przepisów prawa
żywnościowego.
W dniu 21 listopada 2013 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne
w przedmiocie wymierzenia, na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 3 o jakości kary pieniężnej
z tytułu wprowadzenia do obrotu środka spożywczego nieodpowiadającego jakości handlowej.
Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym
prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów
i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez
stronę w dniu 25 listopada 2013 r.
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając
na uwadze powyższe ustalił i stwierdził.
Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania
prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze
zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają, na wszystkich etapach
produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą,
zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności
i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.
Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły
rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli
w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe
wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez
producenta.
3
Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy
rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych,
fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy
oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania,
nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.
Ogólne wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych zostały
określone w art. 6, art. 7 i art. 7a ustawy o jakości. Z art. 6 ust. 1 wynika, że artykuły rolno –
spożywcze wprowadzane do obrotu są oznakowane, co oznacza że muszą być spełnione w tym
zakresie wszystkie wymagania dotyczące oznakowania, uregulowane w przepisach.
Zgodnie z § 9 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych
w oznakowaniu opakowanego środka spożywczego podaje się ilościową zawartość
składnika lub kategorii składników tego środka spożywczego, jeżeli:
1) nazwa składnika lub kategorii składników występuje w nazwie środka spożywczego lub
nazwa tego środka spożywczego jest zazwyczaj kojarzona przez konsumenta z zawartością
składnika lub kategorii składników w tym środku spożywczym;
2) nazwa składnika lub kategorii składników jest podkreślona w oznakowaniu środka
spożywczego w formie pisemnej, przy użyciu obrazków i grafiki;
3) składnik lub kategoria składników jest istotny dla scharakteryzowania środka
spożywczego i odróżnienia go od innych środków spożywczych, z którymi może być
mylony ze względu na podobieństwo nazwy lub wyglądu
Art. 7a ust. 1 ustawy o jakości wskazuje, że artykuły rolno – spożywcze
wprowadzane do obrotu znakuje się ponadto widocznym, czytelnym i nieusuwalnym kodem
identyfikacyjnym partii produkcyjnej, umożliwiającym identyfikację artykułu rolno –
spożywczego z danej partii produkcyjnej. Również § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu
znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno – spożywczych kodem identyfikacyjnym
partii produkcyjnej (Dz. U. nr 83, poz. 772) wskazuje, że środki spożywcze w opakowaniach
jednostkowych znakuje się kodem partii produkcyjnej na opakowaniu lub etykiecie, natomiast
z § 2 pkt 4 wyżej wymienionego rozporządzenia wynika, że znakowanie kodem partii
produkcyjnej nie jest wymagane w przypadku środków spożywczych, których oznakowanie
zawiera datę minimalnej trwałości albo termin przydatności do spożycia, określone z podaniem
co najmniej dnia i miesiąca, jeżeli określenie to wystarcza do identyfikacji partii produkcyjnej.
Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu
(w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktu nieodpowiadającego jakości handlowej
i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy
kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę:
1.
średni stopień szkodliwości czynu, ponieważ brak wymaganych oznaczeń handlowych na
opakowaniach jednostkowych, w szczególności ilościowej zawartości głównego składnika
4
występującego w nazwie wyrobu, istotnego do jego scharakteryzowania narusza interesy
konsumentów ze względu na ich prawo do rzetelnej informacji o produkcie mogące
przesądzić o dokonanym przez nich wyborze,
2.
średni stopień zawinienia, chociaż nieprawidłowości powstały na etapie etykietowania
produktu z winy producenta, to jednak kontrolowany przedsiębiorca jako podmiot o silnej
pozycji na rynku, prowadzący sieć sklepów delikatesowych na terenie kraju powinien
przestrzegać przepisów i dołożyć wszelkich starań, aby wprowadzane do obrotu środki
spożywcze spełniały wymagania określone w obowiązujących przepisach prawa
żywnościowego. Stwierdzone nieprawidłowości w oznakowaniu produktu nie wymagały
szczegółowych badań, można je było dostrzec w trakcie zwykłych czynności kontrolnych
produktu (oględziny opakowania), lecz strona tego nie uczyniła i wprowadziła do obrotu
wyrób z naruszeniem przepisów prawa żywnościowego. Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej ustalając stopień zawinienia wziął pod uwagę podjęte przez stronę
działania naprawcze i w związku z tym ustalił stopień zawinienia na poziomie średnim, a nie
wysokim;
3.
średni zakres naruszenia, bowiem stwierdzone nieprawidłowości naruszały wymagania
z zakresu sposobu oznakowania opakowanych środków spożywczych, które są istotne
z punktu widzenia interesów i praw konsumentów, a także ich właściwości;
4.
dotychczasową działalność przedsiębiorcy - z dokumentacji zgromadzonej przez
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany
przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz czwarty naruszył przepisy ustawy
o jakości (wcześniej wprowadził do obrotu morele BIO i jaja nieodpowiadające jakości
handlowej oraz zafałszowane przetwory mięsne);
5.
wysoką wielkość obrotów podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę.
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania,
a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5
ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości,
stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości
handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej
uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu,
lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady
i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa
Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31
z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia
prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki
Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną
w wysokości 500,00 zł.
Pouczenie:
1.
Zgodnie z art. 127 § 1 i 2 kpa, art. 129 § 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od
niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie
5
(00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem
Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 – 730 Łódź, ul. Gdańska 38) w
terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
2.
Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność
pieniężną w wysokości 500,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji
Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP
O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania
w godz. 730 – 930 i 1330 – 1430 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz.
800 – 1000 i 1400 – 1500 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się
ostateczna.
Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. „Ordynacja podatkowa” (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej
Marek Jacek Michalak
......................................................................
(imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis)
Otrzymują:
1.
„Alma Market” S. A.
ul. Pilotów 6
30-964 Kraków
2.
a/a
6