2. Po zapoznaniu z wierszem „Jeszcze”

1.
2.
3.
4.
Zestaw I
Jak nazywali się i kiedy zmarli rodzice księdza Jana Twardowskiego?
Po zapoznaniu z wierszem „Jeszcze” spróbuj odpowiedzieć na pytanie: Jak należy postępować w życiu,
aby otrzymać coś od świata?
W swoich felietonach ksiądz Jan Twardowski wiele miejsca poświęca zagadnieniu miłości, jako
najważniejszej wartości w życiu człowieka. Jak ksiądz tłumaczy pojęcie miłości i dlaczego jest ona wg
niego taka ważna?
Jakie podarunki otrzymał ksiądz od społeczności gimnazjalnej na ostatnim spotkaniu z uczniami naszej
szkoły?
„Jeszcze”
Jeszcze się trzymasz własnego szczęścia za włosy
odkładasz sobie w byle garnuszku
piszesz pamiętnik to znaczy stawiasz sobie pomnik
dlatego powietrze karmi cię skąpo
nie prowadzą niewidzialne ręce
to co wielkie nie przychodzi mimo woli
ból daremny – bo nie umierasz
nie umiesz oddać siebie
jakże masz dostać wszystko
Zestaw II
1. Jak nazywa się miejscowość, do której ksiądz Jan jako dziecko i młody człowiek jeździł na wakacje i do
kogo należała? Jaki wpływ miały te wyjazdy na twórczość księdza Jana?
2. Po zapoznaniu się z wierszem „Samotność” odpowiedz na pytania: jakie rodzaje samotności przeżywa
podmiot liryczny i dlaczego ta samotność prawdziwa jest samotnością dobrą i oczekiwaną?
3. Jaką wartość ksiądz Jan wymienia w swoich utworach najczęściej, jako najważniejszą w życiu?
4. Kiedy i gdzie odbyło się pierwsze spotkanie przedstawicieli naszej szkoły z księdzem Janem?
„Samotność”
Nie proszę o tę samotność najprostszą
pierwszą z brzega
kiedy zostaję sam jeden jak palec
kiedy nie mam do kogo ust otworzyć
nawet strzyżyk cichnie choć mógłby mi ćwierkać
przynajmniej jak pół wróbla
kiedy żaden pociąg pospieszny nie spieszy się do mnie
zegar przystanął żeby przy mnie nie chodzić
od zachodu słońca cienie coraz dłuższe
nie proszę Cię o tę trudniejszą
kiedy przeciskam się przez tłum
i znowu jestem pojedynczy
pośród wszystkich najdalszych bliskich
proszę Ciebie o tę prawdziwą
kiedy Ty mówisz przeze mnie
a mnie nie ma
Zestaw III
1. Wymień przynajmniej dwa pisma, w których ksiądz drukował swoje utwory?
2. Po zapoznaniu się z wierszem „Ręce” odpowiedz na pytanie: jaką rolę w życiu człowieka spełnia matka?
3. Według księdza tolerancja, to jedna z najważniejszych wartości, bez której nie można żyć godnie.
Stawia jednak pewną granicę. Gdzie zatem kończy się granica tolerancji wg księdza?
4. Kiedy oficjalnie ks. Jan Twardowski stał się patronem naszego gimnazjum?
Ręce
Twoje ręce – mamusiu
dobre jak szafirek po deszczu
jak czajki towarzyskie
przyniosły mnie na świat
kołysały
ustawiały na podłodze
sadzały na stołku
mówiły że motyl dzwoni
że młodych grzybów nie sposób rozeznać
uczyły trzymać łyżkę by nie trafiła do ucha
rozróżnić klon od jaworu
prowadziły przy oknie po ciemku
po ziemi co czernieje jak szpak
suche i ciepłe
za słabe
żeby wyprowadzić mnie z tego świata
Zestaw IV
1. Jaki tytuł nosiło pismo, w którym ksiądz Jan debiutował i w którym roku to nastąpiło?
2. Wiersz „Czekanie” to wiersz o miłości. Po zapoznaniu się z tekstem utworu odpowiedz na pytanie: jak
należy żyć, by miłość nas nie pominęła?
3. Co jest ważniejsze w życiu: mówienie czy słuchanie i jakie znane powiedzenie przytacza ksiądz w
swoich wywiadach argumentując swoje zdanie?
4. Z jakiego wiersza pochodzi cytat , który stał się mottem naszej szkoły i komu był dedykowany?
Czekanie
Myślisz – znowu się spóźnia
zaraz się obrażasz
marudzisz jak sikorka ta brzydsza bez czubka
kto miłości nie znalazł już jej nie odnajdzie
a kto na nią wciąż czeka nikogo nie kocha
martwi się jak wdzięczność że pamięć za krótka
miłość dawno przybiegła i uklękła przy nas
spokojna bo szczęście porzuciła ciasne
spróbuj nie chcieć jej wcale
wtedy przyjdzie sama
Zestaw V
1. Ksiądz Jan napisał wiele utworów dla dzieci. Wymień przynajmniej dwa tytuły książek, które są
dedykowane dzieciom.
2. Po przeczytaniu wiersza „O uczynkach miłosiernych wobec ludzi szczęśliwych” spróbuj odpowiedzieć
na pytanie: który z miłosiernych uczynków jest wartością największą?
3. Jaka wg ks. Twardowskiego jest różnica między braniem a przyjmowaniem? Temat ten poruszył ksiądz
w swoich felietonach.
4. Jaki wiersz zadedykował ksiądz Jan uczniom naszej szkoły?
O uczynkach miłosiernych
wobec ludzi szczęśliwych
Uśmiechu, jak szybko gaśniesz, radości, jakże uciekasz,
wciąż szatan z aniołem gra w kości o biedne
serce człowieka.
Wakacje przelecą kłusem, migiem przeminą kasztany
I krwawy zachód na niebie jak adoracja rany.
Śniegu, czemu topniejesz z gwiazdozbiorami srebrnymi,
zawiedziesz nas, sen rozwiejesz o białym poczęciu
ziemi.
Dziewczyno, jakże krótko, przed smutkiem jak
niepogodą,
zasłaniasz chłopca drogiego swą duszą czystą i młodą.
I z miłosiernych uczynków najbardziej ten miłosierny,
co szczęśliwemu pomoże być szczęściu swojemu
wiernym.
Podtrzymać uśmiech i radość, To, co tak kruche,
łamliwe –
nad ludzkim przelotnym szczęściem wznieść dłonie
miłościwe.
Zestaw VI
1. Oprócz pisania wierszy w okresie szkolnym ksiądz Jan zajmował się i inną stroną literatury. Co to
było z zajęcie?
2. Kiedy otrzymaliśmy akt nadania imienia ks. Jana Twardowskiego?
3. Wiersz „Kiedy mówisz” zadedykował ksiądz Aleksandrze Iwanowskiej w 1988 roku. Po jego
przeczytaniu postaraj odpowiedzieć się na pytanie: Dlaczego nie należy się załamywać, mimo
przeciwności losu?
4. Ksiądz Jan często mówi o cierpieniu, i w wywiadach, w swoich felietonach, przemyśleniach, jak
również w poezji. Czy dla księdza jest cierpienie?
Kiedy mówisz
Aleksandrze Iwanowskiej
Nie płacz w liście
nie pisz że los ciebie kopnął
nie ma sytuacji na ziemi bez wyjścia
kiedy Bóg drzwi zamyka --- to otwiera okno
odetchnij popatrz
spadają z obłoków
małe wielkie nieszczęścia potrzebne do szczęścia
a od zwykłych rzeczy naucz się spokoju
i zapomnij że jesteś gdy mówisz że kochasz
Jan Twardowski
Zestaw VII
1. Wymień przynajmniej dwóch nauczycieli przyrody, którzy wpłynęli w znaczny sposób na
zainteresowania księdza.
2. Ile było spotkań z naszym patronem?
3. Dlaczego potrzebne jest cierpienie? Na to pytanie odpowiedz po przeczytaniu wiersza „Do albumu”.
4. Co to znaczy według księdza Jana „być dzieckiem”?
Do albumu (Podziękuj za cierpienie...)
Podziękuj za cierpienie
czy umiesz czy nie umiesz
bez niego nigdy nie wiesz
ile miłość kosztuje
1998
Zestaw VIII
1. Podaj datę oraz jedną z przyczyn wstąpienia ks. Jana do seminarium.
2. Ksiądz w swoich utworach wymienia wiele rodzajów miłości. Uważa jednak, że tylko jedna z nich
nigdy nie odchodzi. Po zapoznaniu się z wierszem „Miłość” odpowiedz jakie miłości towarzyszą
nam w życiu i która z nich jest wieczna?
3. Czym według księdza Twardowskiego różni się uśmiech od śmiechu?
4. Kim wg ks. Jana jest patron szkoły?
Miłość
Jest miłość trudna
jak sól czy po prostu kamień do zjedzenia
jest przewidująca
taka co grób zamawia wciąż na dwie osoby
niedokładna jak uczeń co czyta po łebkach
jest cienka jak opłatek bo wewnątrz wzruszenie
jest miłość wariatka egoistka gapa
jak jesień lekko chora z księżycem kłamczuchem
jest miłość co była ciałem a stałą się duchem
i ta co nie odejdzie - bo znów niemożliwa
Jan Twardowski
Ks. Jan Twardowski
Karta pracy
I semestr
1. Ks. Jan Twardowski otrzymał od dzieci nagrodę. Jak ta nagroda się nazywa i w którym roku ją
otrzymał? Co musi wykonać w czasie ceremonii wręczania nagrody każdy nagrodzony, by udowodnić,
że zasłużył na to wyróżnienie?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
2. Do jakiej organizacji zbrojnej należał ks. J. Twardowski w czasie II wojny światowej i jaką pełnił w niej
funkcję?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
3. Ksiądz ma swoich ulubionych poetów. Są nimi m.in.: ks. Józef Baka, Franciszek Karpiński, Adam
Mickiewicz. Napisz krótkie noty biograficzne o ww. autorach oraz w jakich epokach żyli?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
4. Ksiądz Jan napisał wiele utworów dla dzieci. Wymień pięć zbiorów i podaj ich daty wydania.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
5. W swoich felietonach pt.: Smak radości ks. Jan Twardowski umieścił tekst dotyczący grudniowych
świąt. W tekście możemy wyczytać, że Boże Narodzenie to święto uśmiechu i łez. Co wg księdza
powoduje radość, a co wyciska łzy?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
6. Z jakiego wiersza pochodzi cytat, który jest mottem naszej szkoły i komu wiersz ten był dedykowany?
Wyjaśnij w kilku zdaniach, jak rozumiesz słowa Księdza?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
Ks. Jan Twardowski
Karta pracy
II semestr
1. Kiedy i jakie studnia podejmuje ks. Jan, i czego dotyczyła jego praca magisterska?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
2. Ks. Jan publikował swoje utwory w wielu pismach. Jednym z nich była Kuźnia Młodych, z którą
współpracował do 1937 roku. Na czym polegała współpraca z ww. pismem, oprócz umieszczania w
niej publikacji?
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
3. W jaki sposób prymas J. Glemp zachęcił ks. Jana, by ten przyjął patronat nad szkołą?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
4. W roku 1980 ks. Jan otrzymuje dwa wyróżnienia. Jednym z nich jest medal noszący imię wielkiego
polskiego pedagoga, którego ks. Jan uważa za świętego. Jak nazywa się, kiedy żył i jak umarł ów
wielki pedagog?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
5. W zbiorze felietonów Smak radości ks. Jan umieścił tekst dotyczący Nowego Roku, o tym, że czas
ucieka. Czy wg księdza jest to powód do radości, czy smutku? Do czego porównuje ks. Jan czas?
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
6. Przeczytaj uważnie wiersz Pytania, a następnie odpowiedz na stawiane w nim pytania, tak, aby
powstał z tego dialog /tak jakbyś rozmawiał z księdzem/.
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................