Zasady wiedzy technicznej t

t
2. Polska Norma PN-92/N-01256/02 Znaki
bezpieczeƒstwa. Ewakuacja
Pkt 1.3.1. Znaki ewakuacyjne sà to znaki informacyjne zapewniajàce wizualnà informacj´
o przebiegu wyznaczonej drogi ewakuacyjnej zarówno przy Êwietle dziennym, Êwietle sztucznym,
jak równie˝ przy braku oÊwietlenia (po nag∏ym
usuni´ciu êród∏a Êwiat∏a).
Pkt 3.1. Kszta∏t znaków ewakuacyjnych
- kwadrat lub prostokàt. Dopuszcza si´ zaokràglenie naro˝y znaków ewakuacyjnych.
Pkt 3.2. WielkoÊç znaków ewakuacyjnych.
Dla znaków ewakuacyjnych o kszta∏cie kwadratu
nale˝y przyjàç typoszereg kwadratów o bokach
równych: 100, 125, 150, 200 i 350 mm.
Dla znaków ewakuacyjnych o kszta∏cie prostokàta nale˝y przyjàç typoszeregi prostokàtów o stosunku boków 1:2 i 1:3, przy czym wymiar boku
krótszego powinien wynosiç: 100, 125, 150, 200
i 350 mm. Pozosta∏e parametry, w tym szerokoÊç
znaku „WyjÊcie ewakuacyjne” oraz wyglàd pozosta∏ych obowiàzujàcych znaków, sà okreÊlone
w normie.
3. Polska Norma PN-IEC 60364-5-56 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
Dobór i monta˝ wyposa˝enia elektrycznego.
Instalacje bezpieczeƒstwa
Pkt 561.1. Instalacje bezpieczeƒstwa, które
majà dzia∏aç w przypadku po˝aru powinny spe∏niaç dwa nast´pujàce warunki:
- êród∏o zasilania powinno zapewniaç dostaw´
energii w odpowiednio d∏ugim czasie oraz
- wszystkie urzàdzenia, zarówno przez swojà
konstrukcj´, jak i monta˝, powinny zapewniaç odpornoÊç na oddzia∏ywanie ognia
w odpowiednio d∏ugim czasie.
Pkt 561.2. Zaleca si´ stosowaç te Êrodki
ochrony przeciwpora˝eniowej, które nie powodujà samoczynnego wy∏àczania w przypadku pierwszego uszkodzenia. W uk∏adzie IT w przypadku
pierwszego uszkodzenia powinny byç stosowane
urzàdzenia do sta∏ej kontroli izolacji sygnalizujàce
dêwi´kowo lub optycznie pierwsze uszkodzenie.
Pkt 561.3. Urzàdzenia powinny byç tak zainstalowane, aby u∏atwiç wykonywanie okresowej
kontroli, prób i konserwacji.
4. Polska Norma PN-IEC 60364-4-482 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
Ochrona dla zapewnienia bezpieczeƒstwa. Dobór Êrodków ochrony w zale˝noÊci od wp∏ywów zewn´trznych. Ochrona przeciwpo˝arowa
28
OCHRONA PRZECIWPO˚AROWA•2002•NR 1
Pkt 482.1. Warunki dotyczàce wyjÊç awaryjnych
(warunki BD2: ma∏e zag´szczenie ludêmi, trudne warunki ewakuacji
BD3: du˝e zag´szczenie ludêmi, ∏atwe
warunki ewakuacji
BD4: du˝e zag´szczenie ludêmi, trudne warunki ewakuacji wg 322.4)
Uwaga: warunki BD mogà byç regulowane
przez uprawnione instytucje odpowiedzialne za
konstrukcj´ budynków, organizacj´ zebraƒ publicznych, ochron´ przeciwpo˝arowà.
Pkt 482.1.1. Nie zaleca si´ lokalizowania
oprzewodowania w obr´bie dróg ewakuacyjnych
zakwalifikowanych do warunków BD2, BD3 i BD4.
Je˝eli nie mo˝na tego uniknàç, oprzewodowanie
powinno byç instalowane w os∏onach lub obudowach, które nie podtrzymujà lub nie rozprzestrzeniajà ognia lub nie osiàgnà temperatury wystarczajàcej do zapalenia otaczajàcych materia∏ów w czasie
okreÊlonym przepisami dla elementów budowlanych dróg ewakuacyjnych, a je˝eli brak tych przepisów - w ciàgu 2 godzin.
Oprzewodowanie znajdujàce si´ w obr´bie
dróg ewakuacyjnych nie powinno byç zlokalizowane w zasi´gu r´ki lub powinno byç zabezpieczone
przed mechanicznym uszkodzeniem mogàcym wystàpiç w czasie ewakuacji. Trasa u∏o˝enia przewodów w obr´bie dróg ewakuacyjnych powinna byç
jak najkrótsza.
Pozosta∏e wymagania zawierajà normy:
5. Polska Norma PN-84/E-02033 OÊwietlenie wn´trz Êwiat∏em elektrycznym
Pkt 1.3.3. OÊwietlenie bezpieczeƒstwa jest
to rodzaj oÊwietlenia awaryjnego umo˝liwiajàcy
bezpieczne dokoƒczenie, a w niektórych przypadkach kontynuacj´ wykonywanych czynnoÊci.
Pkt 2.2. Ârednie nat´˝enie oÊwietlenia bezpieczeƒstwa na p∏aszczyznach roboczych (wymagajàcych obs∏ugi lub decydujàcych o bezpieczeƒstwie osób w pomieszczeniach) nie powinno
byç mniejsze od:
- wymaganego nat´˝enia oÊwietlenia podstawowego - w salach operacyjnych i innych pomieszczeniach szpitalnych intensywnej
terapii,
- 10% wymaganego nat´˝enia oÊwietlenia
podstawowego - w pozosta∏ych przypadkach.
OÊwietlenie bezpieczeƒstwa powinno pojawiaç si´ w czasie nie d∏u˝szym ni˝ 0,5 sek. po zaniku oÊwietlenia podstawowego w pierwszym i nie
d∏u˝szym ni˝ 15 sek. w drugim przypadku.
Pkt 1.3.4. OÊwietlenie ewakuacyjne jest to rodzaj oÊwietlenia awaryjnego umo˝liwiajàcy ∏atwe
i pewne wyjÊcie z budynku w czasie zaniku oÊwietlenia podstawowego.
Pkt. 2.3. W ˝adnym punkcie powierzchni dróg
ewakuacyjnych nat´˝enie oÊwietlenia nie powinno
byç mniejsze ni˝ 0,5 lx. OÊwietlenie ewakuacyjne
powinno pojawiaç si´ w czasie nie d∏u˝szym ni˝
2 sek. po zaniku innych rodzajów oÊwietlenia elektrycznego.
6. Polska Norma PN-EN 60598-2-22 Oprawy oÊwietleniowe. Cz´Êç 2: Wymagania szczegó∏owe. Dzia∏ 22: Oprawy oÊwietlenia awaryjnego
Zasady wiedzy technicznej
1. Lokalizacja opraw ewakuacyjnych
w obiektach
Lampy ewakuacyjne w obiektach nale˝y
umieszczaç na takiej wysokoÊci, aby nie by∏y zas∏oni´te przez inne osoby, plansze reklamowe czy elementy architektoniczne budynku. Znak ewakuacyjny musi byç bezwzgl´dnie widoczny na drodze
ewakuacyjnej z okreÊlonej odleg∏oÊci widzenia, aby
zapewniç odpowiedni kierunek ewakuacji. Ponadto lampy oznaczajàce wyjÊcia muszà si´ znajdowaç
bezpoÊrednio nad wyjÊciami albo tu˝ obok nich,
a lampy kierunkowe nale˝y zaplanowaç tak˝e
w miejscach, w których drogi ewakuacyjne zmieniajà kierunek.
W ka˝dym miejscu drogi ewakuacyjnej
musi byç widoczny co najmniej jeden oÊwietlony znak ewakuacyjny, a jeÊli to wystarczy muszà byç co najmniej oznaczone wyjÊcia ewakuacyjne.
Dokumentacja wymagana do odbioru
obiektu (dot. oÊwietlenia awaryjnego):
a) opis instalacji oÊwietlenia awaryjnego,
b) schematy tych instalacji,
c) schemat blokowy ww. instalacji,
d) wykazy zastosowanych materia∏ów - charakterystyka techniczna urzàdzeƒ i instrukcje
obs∏ugi,
e) wykaz zastosowanych kabli - z uwzgl´dnieniem ró˝nych stref po˝arowych,
f) klasyfikacja pod wzgl´dem po˝arowym pomieszczeƒ, w których znajdujà si´ urzàdzenia
zasilania awaryjnego,
g) protoko∏y pomiaru nat´˝enia oÊwietlenia na
drogach ewakuacyjnych i w pomieszczeniach
o szczególnym zagro˝eniu dla pracowników,
h) drogi ewakuacji i rozmieszczenie oÊwietlenia
awaryjnego,
i) gwarancje, umowy konserwacyjne i serwisowe
urzàdzeƒ awaryjnego zasilania.
Celowo sporo miejsca poÊwi´ci∏em na cytaty
polskich przepisów dotyczàcych oÊwietlenia awaryjnego, gdy˝ znajdujà si´ one w wielu aktach
prawnych, do których czytelnik niejednokrotnie
nie ma dost´pu. Nowe przepisy, wchodzàce w ˝ycie w tym roku, doprowadzà do pewnego uporzàdkowania tego tematu, choç nale˝y sàdziç, ˝e
dopiero nasze przystàpienie do Unii Europejskiej
spowoduje dostosowanie si´ do jej wymogów
i zmian´ jakoÊciowà przepisów zwiàzanych
z oÊwietleniem awaryjnym. Z tego w∏aÊnie wzgl´du celem tej publikacji jest równie˝ przybli˝enie
przepisów aktualnie obowiàzujàcych w Unii Europejskiej - w nied∏ugim czasie stanà si´ one standardem równie˝ dla nas.
mgr in˝. Wac∏aw CHOLEWA