docRozkład materiału/plan godzinowy
download 
Reklamacja Transkrypt
Rozkład materiału/plan godzinowy
LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 5 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Liczba godzin1 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: Okres burzy i naporu 1 Epoka, w której narodzi∏ si´ Werter 1 Jak czytaç powieÊç Goethego? Kim jest Werter? 2+1* – wyjaÊnienie poj´ç: okres burzy i naporu, Weltschmerz, powieÊç epistolarna – ukazanie poglàdów twórców okresu burzy i naporu jako prekursorskich wobec romantyzmu – zaprezentowanie J. W. Goethego i F. Schillera jako twórców i przedstawicieli tego okresu – analiza i interpretacja tekstu J. W. Goethego Cierpienia m∏odego Wertera – wykreowanie nowego typu bohatera o wyjàtkowej skali odczuwania, wra˝liwoÊci – zna i rozumie poj´cia: okres burzy i naporu, Weltschmerz, idealista, bohater romantyczny, preromantyzm, powieÊç epistolarna, narracja pierwszoosobowa – wie, jak czytaç i rozumieç powieÊç Goethego – osadza utwór w kontekÊcie biograficznym – zna poj´cie: kochankowie werteryczni – zna nawiàzania do Cierpieƒ m∏odego Wertera – porównuje dwa oblicza mi∏oÊci i wyra˝ania uczuç – w literaturze czasów Goethego i wspó∏czesnej – zabiera g∏os w dyskusji o znaczeniu mi∏oÊci i cierpienia – dok∏adnie analizuje fragmenty omawianego tekstu pod wzgl´dem treÊci i formy – zna podstawy filozofii okresu burzy i naporu, wymienia przedstawicieli, osadza powieÊç w kontekÊcie filozoficznym – podaje inne przyk∏ady epistolografii, znane z w∏asnych doÊwiadczeƒ czytelniczych – podaje przyk∏ady szalonej mi∏oÊci ukazane w literaturze – sprawnie odnajduje motywy werteryczne w literaturze – analizuje ikonografi´ za∏àczonà do tematu lekcji Podana liczba godzin nie jest obligatoryjna. Stanowi ona tylko propozycj´. Ka˝dy nauczyciel mo˝e mieç w∏asnà wizj´ w zale˝noÊci od poziomu klasy, liczby przydzielonych godzin itd. Godziny oznaczone gwiazdkà (*) odnoszà si´ do poziomu rozszerzonego. 5 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 6 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Odmienne postrzeganie Êwiata Mi´dzy dobrem a z∏em – dualizm Fausta. Motywy faustyczne w literaturze i sztuce 6 Liczba godzin1 1 2+1* Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: – analiza i interpretacja ballady J. W. Goethego Król olch – znajomoÊç cech gatunkowych ballady – odwo∏anie do doÊwiadczeƒ czytelniczych – wyjaÊnienie êróde∏ inspiracji – ludowoÊç i fantastyka jako cechy ballady – ukazanie dwóch sposobów patrzenia na Êwiat – romantyczny obraz przyrody – porównanie z sentymentalnym obrazem natury – zna treÊç ballady Król olch – wskazuje cechy gatunkowe, przywo∏uje inne ballady – charakteryzuje bohaterów utworu – opracowuje i przygotowuje do prezentacji wiadomoÊci na temat innych ballad Goethego – zauwa˝a przenikanie si´ dwóch Êwiatów: realnego i irracjonalnego – odnajduje skandynawskie mity i baÊnie o elfach (np. Edda, baʃ Andersena Dzieci´ elfów) – znajomoÊç fragmentów dramatu Faust uwzgl´dnionych w podstawie programowej* – znajomoÊç ballady A. Mickiewicza Pani Twardowska (komiczna realizacja motywu faustycznego) – wskazanie nawiàzaƒ literackich: J. S∏owacki Kordian (Przygotowanie), M. Bu∏hakow Mistrz i Ma∏gorzata, J. Lechoƒ Pan Twardowski (fragment) – zna fragmenty dramatu, potrafi je zinterpretowaç i ukazaç ponadczasowoÊç problematyki utworu Goethego – na przyk∏adach z ró˝nych dziedzin sztuki przywo∏uje motywy szataƒskie i topos walki dobra ze z∏em – rozumie poj´cie groteski i ironii romantycznej, wskazuje jà w tekÊcie – rozumie poj´cie dualizmu w filozofii i religii – przygotowuje LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 7 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy – wskazanie nawiàzaƒ w tekstach kultury – obrazy: E. Delacroix Mefisto, Rembrandt Faust w pracowni, film R. Polaƒskiego Dziecko Rosemary Spory prze∏omu romantycznego, czyli o konflikcie pokoleƒ literackich 2 – analiza i interpretacja tekstu A. Mickiewicza Oda do m∏odoÊci – zapoznanie si´ z postaciami K. Brodziƒskiego, M. Mochnackiego i J. Âniadeckiego oraz z ich postawà wobec rodzàcego si´ romantyzmu i wyg∏asza prezentacj´ pt. „Motywy faustyczne w ró˝nych tekstach kultury” – odnosi si´ do cytatu z dramatu przywo∏anego w temacie lekcji – pisze esej pt. „Mi´dzy dobrem a z∏em” – omawia istot´ sporu klasyków z romantykami i przenosi go na p∏aszczyzn´ konfliktu bohaterów literackich – zna g∏ówne ró˝nice mi´dzy sztukà klasycznà a romantycznà – zna cechy gatunkowe ody, wskazuje ró˝nice mi´dzy odà klasycznà a odà Mickiewicza, zna rodowód gatunku – sprawnie wskazuje motywy mitologiczne i biblijne w Odzie do m∏odoÊci – zna poj´cie manifestu, sam potrafi napisaç krótki manifest wspó∏czesnego m∏odego pokolenia – wskazuje funkcje j´zyka w tekÊcie literackim – opanowuje pami´ciowo fragment Ody do m∏odoÊci – porównuje tekst Ody do m∏odoÊci z filozofià Swedenborga (tekst na temat jego filozofii znajduje si´ w podr´czniku) 7 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 8 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Liczba godzin1 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: Po∏udnie jest klasyczne, a Pó∏noc romantyczna 1+1* – analiza i interpretacja tekstu E. A. Poego Kraina snu* – interpretacja obrazu C. D. Friedricha Morze lodu – przedstawienie poj´ç Pó∏noc–Po∏udnie jako opozycji romantyzm–klasycyzm – okreÊla ró˝nice mi´dzy Po∏udniem a Pó∏nocà – wyg∏asza 10-minutowà prezentacj´ o roli krajobrazu w poezji i sztuce – interpretuje tekst Poego w kontekÊcie romantycznych fascynacji Pó∏nocà – interpretuje obraz Friedricha Morze lodu Filozofia epoki (wyk∏ad) 1 – omówienie kierunków filozoficznych epoki: idealizm, okres burzy i naporu, romantyzm, mesjanizm polski – wskazanie g∏ównych przedstawicieli epoki na podstawie tekstu W. Tatarkiewicza Historia filozofii – sporzàdza notatk´ z wyk∏adu – zna podstawowe zagadnienia z filozofii romantycznej, potrafi w ich kontekÊcie odczytywaç utwory literackie – poszerza wiedz´ na podstawie fragmentu tekstu Historia filozofii Tatarkiewicza Romantyzm w Europie Zachodniej 1 – wskazanie wybitnych twórców europejskiego romantyzmu – zna wybitnych przedstawicieli romantyzmu europejskiego i potrafi im przypisaç okreÊlone dzie∏a – analizuje wybrane fragmenty utworów poetów europejskich, np. wiersz Byrona W tym dniu ukoƒczy∏em 36 rok ˝ycia Temat lekcji Oblicza polskiego romantyzmu Periodyzacja i specyfika polskiego romantyzmu 8 1 – omówienie zagadnieƒ: oblicza polskiego romantyzmu, periodyzacja epoki, charakterystyczne cechy i idee literatury, filozofii, sztuki – sporzàdza notatk´ i podkreÊla w niej najwa˝niejsze tezy wyk∏adu – zapami´tuje ramy czasowe epoki i poj´cie periodyzacja – sporzàdza bibliografi´ (literatura przedmiotu) pomocnà mu w pracy nad romantyzmem LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 9 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy O romantycznej teorii poznania. Ballada RomantycznoÊç jako tekst programowy epoki 2 – analiza i interpretacja tekstów: A. Mickiewicza RomantycznoÊç, W. Broniewskiego Ballady i romanse, J. Lechonia RomantycznoÊç – spór starych i m∏odych, cechy utworu programowego, charakterystyka bohaterów i Êwiata przedstawionego, zagadnienia ontologiczne – zaj´cia w grupach, wykorzystanie wiadomoÊci z lekcji dotyczàcej ballady Król olch – analizuje i interpretuje struktur´ ballady RomantycznoÊç – wskazuje w interpretacji cechy charakterystyczne dla utworu programowego, okreÊla rol´ motta i tytu∏u w utworze literackim, wyjaÊnia poj´cie: romantycznoÊç – rozumie, co to jest reinterpretacja, zna nawiàzania, polemiki i kontynuacje – rozumie poj´cie: ontologia, ukazuje kontekst filozoficzny ballady – rozumie romantyczne uj´cie szaleƒstwa jako wywy˝szenia i alienacji Tajemniczy Êwiat ballad romantycznego poety 2+1* – analiza i interpretacja tekstu A. Mickiewicza Lilije – zasady interpretacji ballady romantycznej – odniesienie si´ do tytu∏u, osadzenie utworu w kontekÊcie epoki i biografii autora, przywo∏anie poj´cia ludowoÊci romantycznej – okreÊlenie czasu, miejsca akcji, scharakteryzowanie przestrzeni, w której rozgrywa si´ fabu∏a – wspó∏istnienie dwóch Êwiatów: realnego i metafizycznego – wyst´powanie motywu winy i ka- – opisuje elementy Êwiata przedstawionego, sporzàdza w punktach plan wydarzeƒ, zaznajamia si´ z poj´ciem synkretyzmu rodzajowo-gatunkowego – rozumie poj´cia: horror, gotycyzm – charakteryzuje bohaterów ballady – zna symbolik´ ptaka oraz lilii, sporzàdza map´ myÊli zwiàzanà z tà symbolikà – pisze pastisz romantycznej ballady – zna nawiàzania do tekstu Mickiewicza – odnajduje miejsca wspólne w tekstach literackich – przygotowuje 15minutowà prezentacj´ pt. „Funkcje motywu wody w literaturze i sztuce romantyzmu” – wie, na czym polega historyzm ballady 9 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 10 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Liczba godzin1 Zakres materia∏u – – – – 10 Spotkanie si´ Êwiata ˝ywych i umar∏ych. Dziady wileƒsko-kowieƒskie Mickiewicza 1 Romantyczne szaleƒstwo 1* Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: – odnajduje motyw winy i kary, rozpatruje II cz´Êç Dziadów w kontekÊcie ontologicznym – analizuje wybrane fragmenty dramatu charakteryzujàce bohatera, porównuje go z Werterem i ∏àczy kreacj´ postaci z bohaterem III cz´Êci Dziadów – przedstawia wizerunek romantycznej kobiety w kontekÊcie poznanych utworów ry, nastrój grozy, tajemniczoÊci omówienie formy – ca∏ej sfery j´zyka i poetyki interpretacja ballady A. Mickiewicza Âwiteê odnajdywanie miejsc wspólnych w ró˝nych tekstach literackich omówienie motywu wody i poj´cia historyzmu – interpretacja dramatu A. Mickiewicza Dziady cz´Êç II – prawdy moralne, przypomnienie wiadomoÊci z gimnazjum – interpretacja dramatu A. Mickiewicza Dziady cz´Êç IV – odwo∏anie si´ do Cierpieƒ m∏odego Wertera – przypomnienie najwa˝niejszych cech kochanka romantycznego: idealizm, nami´tnoÊç, wra˝liwoÊç, indywidualizm, egotyzm, melancholia, cierpienie, biernoÊç, mi∏oÊç od pierwszego wejrzenia, mi∏oÊç wieczna i silniejsza LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 11 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy od Êmierci, zjednoczenie z przyrodà, wp∏yw lektury na osobowoÊç bohatera Egzotyzm Egzotyczne fascynacje (wyk∏ad) 1 – omówienie definicji i rodzajów egzotyzmu – ukazanie egzotyzmu jako zjawiska socjologicznego – sporzàdza notatk´ i wykres przedstawiajàcy rodzaje egzotyzmu – poznaje biografie mi∏oÊników egzotyzmu – przygotowuje krótki wyk∏ad o ˝yciu genera∏a Józefa Zachariasza Bema lub Emira Rzewuskiego w kontekÊcie egzotyzmu Geografia inspiracji polskiego romantyzmu 3 – omówienie geografii polskiej egzotyki (Daleki i Bliski Wschód, pó∏noc pozaeuropejska, np. Syberia, Ameryka, egzotyzm rodzimy) – omówienie orientalizmu jako odmiany egzotyzmu – przedstawienie Orientu jako synonimu prze˝ycia wewn´trznego i malowniczego t∏a romantycznej epiki oraz pi´knej dekoracji ginàcego Êwiata – interpretacja Sonetów krymskich A. Mickiewicza (Droga nad przepaÊcià w Czufut-Kale. Mirza i Pielgrzym, Bakczysaraj, Ajudah) – omówienie cech Mickiewiczowskiego orientalizmu: krajobraz sonetów (step, morze, gó- – rozumie znaczenie egzotyzmu dla twórców romantycznych: a) zaspokajanie ich potrzeb poznawczych, fascynacja przygodà, podró˝ami, dziwnoÊcià, obcoÊcià, tajemniczoÊcià b) idealizacja natury, nadanie utworom charakteru oryginalnoÊci, dziwnoÊci c) wykreowanie nowego typu bohatera literackiego d) wzbogacanie j´zyka i stylu utworów – zna cechy gatunkowe sonetu, dostrzega ró˝nice mi´dzy sonetem w∏oskim a sonetami Mickiewicza – dokonuje interpretacji wybranego sonetu Mickiewicza – zna poj´cie kasydy i wskazuje kasydy Mickiewicza (np. Farys) – buduje portret psychologiczny Mirzy i Pielgrzyma – zapoznaje si´ z przyk∏adami orientalizmu w literaturze powszechnej, dokonuje analizy porównawczej Sonetów krymskich z wierszem Stangeliusa Ptaki w´drowne 11 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 12 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Podró˝ romantyczna. Szalony p´d ku poznaniu samego siebie Liczba godzin1 2 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: ry), podmiot liryczny sonetów (Pielgrzym, Mirza, dwujednoÊç, rozdarcie wewn´trzne podmiotu lirycznego) – przygotowuje prezentacj´ pt. „Funkcjonowanie motywu góry w literaturze” – interpretacja tekstów A. Mickiewicza Bajdary i J. S∏owackiego Hymn, – omówienie rodzajów podró˝y: sentymentalna, w g∏àb samego siebie, artystyczna, podró˝–wtajemniczenie, podró˝–pielgrzymka narodowa – poetyckie wizerunki miast Juliusza S∏owackiego – przedstawienie wzoru prezentacji – analizuje Hymn i sonet Bajdary pod kàtem motywu podró˝y i innych motywów romantycznych – gromadzi bibliografi´ do tematu „Romantyczne podró˝e wieszczów” – przygotowuje prezentacj´ na temat literackiego wizerunku miast i miasteczek w twórczoÊci Mickiewicza lub Krasiƒskiego Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: – porównuje pielgrzyma z liryku S∏owackiego z pielgrzymem z Sonetów krymskich Mickiewicza Ofiara romantycznego kochanka ojczyzny Granice moralne walki o wolnoÊç narodu 12 1+1* – omówienie fragmentu tekstu A. Mickiewicza Konrad Wallenrod – interpretacja obrazu H. Verneta Alegoria upadku powstania listopadowego, czyli Prometeusz polski – wprowadzenie poj´ç: tyrteizm, poezja tyrtejska, wallenrodyzm – zna i rozumie poj´cia: tyrteizm, poezja, tyrtejska – zna kontekst historyczny powstania listopadowego, referuje w punktach jego przyczyny, przebieg i skutki – zna postawy poetów romantycznych wobec powstania – zna fragmenty Konrada Wallenroda – odnosi si´ do motta powieÊci poetyckiej i osadza je w kontekÊcie romantyzmu – wypowiada si´ na temat etycznoÊci walki podst´pem, odwo∏ujàc si´ do przyk∏adów z historii LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 13 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy – kojarzy poj´cie tyrteizmu z postacià i twórczoÊcià Tyrtajosa (Tyrteusza) (materia∏ omawiany w klasie pierwszej) – dokonuje interpretacji obrazu Verneta Alegoria upadku powstania listopadowego, czyli Prometeusz polski „Ja i ojczyzna to jedno”. Romantyczne zjednoczenie z ojczyznà 2 – omówienie dramatu A. Mickiewicza Dziady cz´Êç III oraz tekstu M. Janion Krwotok lawy (tekst z podr´cznika) – wprowadzenie poj´ç: prometeizm, lucyferyzm, iluminacja, teodycea – czytanie ze zrozumieniem tekstu M. Janion Krwotok lawy – zna tekst dramatu Mickiewicza – zna poj´cie prometeizmu – dokonuje charakterystyki Konrada, dostrzega w nim: buntownika, indywidualist´, idealist´, poet´-w∏adc´ panujàcego nad swoim dzie∏em, romantycznego samotnika, cz∏owieka ˝àdnego boskiej w∏adzy, patriot´, bluênierc´, cz∏owieka „najmocniej czujàcego na ziemnym padole” – dostrzega w Wielkiej Improwizacji motyw walki dobra ze z∏em – czyta na g∏os wybrany fragment Wielkiej Improwizacji i opanowuje go na pami´ç – czyta ze zrozumieniem tekst Janion – rozumie poj´cia: lucyferyzm, iluminacja, teodycea – odnajduje w Wielkiej Improwizacji motywy biblijne i mitologiczne – odnajduje kontekst filozoficzny (teodycea, teodycea narodowa) – wyciàga wnioski z tekstu Janion, wskazuje g∏ówne tezy O dzieciach-m´czennikach w III cz´Êci Dziadów 1 – interpretacja fragmentu dramatu A. Mickiewicza Dziady cz´Êç III (opowiadanie Sobolewskiego) – interpretacja piosenki J. Kaczmar- – analizuje teksty kultury: fragment dramatu romantycznego, obraz, piosenk´ – rozumie mechaniczne oddzia∏ywanie na siebie – przywo∏uje kontekst historyczny (zes∏anie na Sybir uczniów ze szko∏y w Kro˝ach) i biograficzny (˝yciorysy, np. Mickiewicza, Zana, 13 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 14 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji „Ja, proch, b´d´ z Panem gada∏”. Rozmowa z Bogiem o mesjaƒskiej misji Polski 14 Liczba godzin1 1+1* Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: skiego Zes∏anie studentów – wprowadzenie poj´ç: synkretyzm, mesjanizm – przenikanie si´ ró˝nych tekstów kultury – wp∏yw historii na literatur´ i sztuk´ – interpretacja obrazu malarza symbolisty J. Malczewskiego* ró˝nych tekstów kultury – interpretuje piosenk´ Kaczmarskiego, wskazujàc nawiàzania do opowiadania Sobolewskiego i obrazu Malczewskiego Zes∏anie studentów, wyra˝a w∏asnà opini´ na temat tego, który z tekstów kultury najbardziej dociera do wspó∏czesnego odbiorcy – dostrzega synkretyzm rodzajowo-gatunkowy (opowiadanie Sobolewskiego jako element epiki w dramacie) – wys∏uchuje z p∏yty piosenki Kaczmarskiego Sobolewskiego, Wasilewskiego) utworu – dokonuje interpretacji i analizy obrazu Malczewskiego Zes∏anie studentów lub Âmierç na etapie – odnajduje w opowiadaniu Sobolewskiego elementy mesjanizmu, wià˝e z filozofià mesjaƒskà – interpretacja fragmentu dramatu A. Mickiewicza Dziady cz´Êç III (Widzenie Ksi´dza Piotra) – omówienie poj´ç: profetyzm, oniryzm, mesjanizm, mistycyzm, kaba∏a – rozwijanie umiej´tnoÊci odnajdywania i interpretowania motywów i symboli biblij- – zna i rozumie w kontekÊcie Widzenia Ksi´dza Piotra poj´cia: mistycyzm, mesjanizm, profetyzm, oniryzm – odnajduje i interpretuje motywy biblijne w Widzeniu Ksi´dza Piotra: proces, ukrzy˝owanie, Êmierç i zmartwychwstanie Chrystusa oraz – próbuje rozwiàzaç zagadk´ tajemniczego imienia „czterdzieÊci i cztery” – dostrzega w idei mesjanizmu polskiego realizacj´ mitu narodu wybranego – t∏umaczy mesjanizm jako poj´cie, filozofi´, sposób na niepodleg∏oÊç LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 15 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy „Nasz naród jak lawa”, czyli diagnoza polskiego spo∏eczeƒstwa 1 nych w romantycznym tekÊcie symbole zaczerpni´te z Apokalipsy – wykorzystuje p∏yt´ CD z aktorskim wykonaniem Widzenia Ksi´dza Piotra lub oglàda fragment filmu Lawa z tà scenà – interpretacja fragmentu dramatu A. Mickiewicza Dziady cz´Êç III (Salon Warszawski) – interpretacja obrazu T. A. Kwiatkowskiego Polonez Chopina (Bal w Hotelu Lambert w Pary˝u) – sprawnie i samodzielnie pracuje z tekstem dramatu pod kàtem zagadnieƒ i poleceƒ zamieszczonych w podr´czniku – w interpretacji odwo∏uje si´ do tekstu Janion Krwotok lawy – dokonuje w dowolnej formie diagnozy spo∏eczeƒstwa, wykorzystuje w tym celu ró˝ne Êrodki przekazu – identyfikuje goÊci w salonie z ich historycznymi odpowiednikami – interpretuje w kontekÊcie historycznym obraz Kwiatkowskiego Droga na Pó∏noc. Obraz Rosji w III cz´Êci Dziadów 1 – analiza fragmentów III cz´Êci Dziadów (Pomnik Piotra Wielkiego, Bal u Senatora, Do przyjació∏ Moskali) – omówienie obrazu paƒstwa kierowanego za pomocà terroru i w∏adcy absolutnego, mechanizmów rzàdzàcych paƒstwami totalitarnymi – wykorzystuje wiadomoÊci historyczne o carze Piotrze Wielkim i cesarzu Marku Aureliuszu, zestawia je z opinià Mickiewicza – pisze prac´ pt. „Ró˝ne oblicza w∏adców”, pami´tajàc o schemacie interpretacyjnym tekstu – odszukuje tekst Do przyjació∏ Moskali i odnajduje w nim kontekst biograficzny Mickiewicza i rosyjskich dekabrystów – dokonuje interpretacji Balu u Senatora, wskazujàc na obraz Rosji, totalitaryzmu i terroru carskiego, ukazuje konteksty historyczne tej sceny, identyfikuje jej bohaterów Dziady arcydramatem romantycznym 1 – praca ze s∏ownikiem terminów literackich – pracuje z podr´cznikiem, tekstem i s∏ownikiem – rozumie rol´ wizji sennych i oniryzmu w konstrukcji dramatu roman- 15 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 16 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Kordian – portret psychologiczny pokolenia romantyków 16 Liczba godzin1 1 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: – wskazanie cech dramatu romantycznego, wyjaÊnienie poj´cia arcydramatu romantycznego, wskazanie cech Dziadów predestynujàcych ich do tej nazwy: brak zasady trzech jednoÊci, fragmentarycznoÊç scen, wizjonerstwo, historyzm, synkretyzm rodzajowy, gatunkowy, sztuk, wspó∏istnienie Êwiata ludzi ze Êwiatem nadprzyrodzonym, g∏ówny bohater nie pojawia si´ w ka˝dej scenie, postaç tajemnicza – podkreÊlenie roli wizji sennych i techniki oniryzmu w dramacie romantycznym terminów literackich – rozumie poj´cia (w razie potrzeby si´ga do s∏ownika) – analizuje fragment monologu Konrada, osadza go w kontekÊcie ca∏ego dramatu oraz innych romantycznych tekstów i pisze prac´ pt. „Funkcjonowanie motywu exegi monumentum w literaturze romantycznej” – korzysta z zebranej wczeÊniej bibliografii tycznego na przyk∏adzie III cz´Êci Dziadów – przybli˝enie wizerunków J. S∏owackiego i jego rodziców (stworzenie kalendarium, notatki biograficznej) – interpretacja dramatu J. S∏owackiego Kordian (fragmenty obj´te PP) – wskazanie cech typowych dla pokolenia romanty- – pracuje w domu z tekstem dramatu, zbiera materia∏y do charakterystyki bohatera wed∏ug zamieszczonego w podr´czniku wykresu – rozumie ide´ dramatu S∏owackiego, pojmuje, ˝e utwór jest obrazem epoki romantycznej, a tak˝e LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 17 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy „Jam jest posàg cz∏owieka” – romantyczny samotnik w walce o idea∏y 2 ków: Akt I – chory na chorob´ wieku, egocentryk, marzyciel, m∏ody, przedwczeÊnie dojrza∏y, znudzony ˝yciem, bez celu i sensu, nadwra˝liwy, nieszcz´Êliwie zakochany, o sk∏onnoÊciach samobójczych; Akt II – samotny w´drowiec, rozczarowany Êwiatem, traci wiar´ w mi∏oÊç, sprawiedliwoÊç, w Boga; Akt III – bojownik o wolnoÊç ojczyzny, poÊwi´ca si´ dla niej, idealista, marzyciel, patriota, samotny, nie l´ka si´ Êmierci – Kordian jako dramat dajàcy wizerunek epoki i synteza losów pokolenia powstaƒców listopadowych oraz jako dramat o dojrzewaniu syntezà losu pokolenia powstaƒców listopadowych i opowieÊcià o dojrzewaniu oraz o zmierzeniu si´ jednostki z wyzwaniami historii – przedstawia na podstawie dramatu wizerunek pokolenia romantyków-powstaƒców – interpretacja Kordiana J. S∏owackiego (monolog na szczycie Mont-Blanc) – interpretacja obrazu C. D. Friedricha Podró˝nik po morzu chmur – K. Biliƒski Biblia i historiozofia. Kordian jako synteza wczesnej twórczoÊci S∏o- – rozumie znaczenie monologu na szczycie Mont-Blanc w ˝yciu Kordiana – interpretuje obraz Friedricha Podró˝nik po morzu chmur, odnosi si´ do s∏ów: „Jam jest posàg cz∏owieka na posàgu Êwiata” – wskazuje na monolog jako prób´ – osadza monolog Kordiana w kontekÊcie historycznym – przygotowuje konspekt prezentacji pt. „Motyw góry w literaturze i sztuce romantyzmu” 17 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 18 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Liczba godzin1 Zakres materia∏u wackiego (czytanie ze zrozumieniem fragmentu z podr´cznika) Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: – – – – Poetycki testament romantyka 18 1* – interpretacja tekstów J. S∏owackiego Testament mój, A. Kamiƒskiego Kamienie na szaniec (przywo∏anie tekstu lektury z gimnazjum), K. K. Baczyƒskiego Pokolenie – çwiczenie analizy i interpretacji liryki romantycznej wed∏ug okreÊlonego schematu – wskazanie motywu exegi monumentum Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: rozrachunku bohatera z w∏asnym ˝yciem odnajduje ide´ mesjanizmu w s∏owach „Polska Winkelriedem narodów” dostrzega motyw pielgrzyma w Kordianie analizuje dok∏adnie monolog, osadza go w kontekÊcie ca∏ego dramatu i pisze wypracowanie pt. „Trudna sztuka dorastania do czynu bohaterów literackich” doskonali umiej´tnoÊç czytania ze zrozumieniem na tekÊcie Biliƒskiego – poznaje przyk∏adowy schemat analizy romantycznego tekstu lirycznego – zapoznaje si´ z typowym dla epoki systemem obrazowania za pomocà efektownych motywów – wyszukuje w tekÊcie Êrodki stylistyczne – dokonuje porównania sytuacji historycznej obu pokoleƒ, odwo∏u- LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 19 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy – omówienie poj´cia: testament poetycki „Bom oto wstàpi∏ w grób Agamemnona” – bolesny rozrachunek z historià 1 – interpretacja tekstu J. S∏owackiego Grób Agamemnona – interpretacja tekstu W. Broniewskiego Grób Tamerlana – omówienie poj´ç: poezja rozrachunkowa, Prometeusz polski, alegoria, symbol – wyszukiwanie motywów antycznych, okreÊlanie ich funkcji w obr´bie tekstu poetyckiego – rozró˝nianie poj´ç: symbol, alegoria, rozumienie ich funkcji w ró˝nych tekstach kultury – rozró˝nianie rodzajów nawiàzaƒ* jàc si´ do wiadomoÊci z gimnazjum o pokoleniu Kolumbów, wskazuje na ich tragizm – identyfikuje Kolumbów jako spadkobierców i wykonawców testamentu S∏owackiego – wskazuje motywy antyczne oraz celowoÊç ich wprowadzenia – bierze udzia∏ w dyskusji, odnoszàc si´ do oceny surowego sàdu S∏owackiego o ojczyênie i Polakach, odwo∏uje si´ do êróde∏ historycznych – wybiera jedno ze wskazanych literackich nawiàzaƒ, dokonuje jego interpretacji, wskazujàc na rodzaj nawiàzania – rozró˝nia poj´cia i funkcje alegorii i symbolu w obr´bie ró˝nych tekstów kultury – wskazuje ironi´ romantycznà w utworze S∏owackiego Romantyczne wizje rewolucji Obraz rewolucji, nie-boskiego tworu historii 3 – interpretacja utworów Z. Krasiƒskiego Nie-Boska komedia oraz J. Lechonia Nie-Boska komedia – sporzàdzenie notki biograficznej – przedstawia w punktach koleje losu hrabiego Henryka jako m´˝a, ojca, poety, przywódcy Okopów Êw. Trójcy (mapa myÊli) – wskazuje funkcj´ motywu dziecka w Nie-Boskiej komedii, sporzàdza notatk´ na temat funkcji motywu dziecka w literaturze romantycznej 19 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 20 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Liczba godzin1 Zakres materia∏u – – – – – – 20 dotyczàcej Krasiƒskiego, kalendarium jego ˝ycia i twórczoÊci praca ze S∏ownikiem literatury polskiej XIX wieku omówienie Nie-Boskiej komedii jako dramatu: idei spo∏ecznych, historiozoficznego, katastroficznego, filozoficznego, metafizycznego omówienie genezy dramatu, w kontekÊcie historycznym i biograficznym omówienie poj´ç: poeta niedoskona∏y (przekl´ty), rewolucja, katastrofizm interpretacja fragmentów utworu Z. Krasiƒskiego Nie-Boska komedia (scena w obozie rewolucjonistów, scena fina∏owa), S. I. Witkiewicza Szewcy (fragmenty) i S. ˚eromskiego PrzedwioÊnie (fragmenty) interpretacja ikonografii zamieszczonej w podr´czniku Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: – wskazuje, na czym polega dramat bohatera jako poety niedoskona∏ego (przekl´tego) – rozumie zasad´ polemiki ideologicznej, jej argumentacj´, frazeologi´ – przygotowuje charakterystyk´ hrabiego Henryka i Pankracego, odpowiada na pytanie, dlaczego ponieÊli kl´sk´ – rozumie i okreÊla rewolucj´ jako nie-boski twór historii – opisuje obóz rewolucjonistów, ukazuje z∏o i krwawy terror – dokonuje w∏asnej interpretacji zakoƒczenia dramatu – odnosi si´ do zamieszczonej w podr´czniku opinii Witkowskiej, podejmuje dyskusj´ – odnajduje konteksty historyczne, np. Wielka Rewolucja Francuska, rewolucje w Rosji itp. – opisuje obóz rewolucjonistów w kontekÊcie Dantejskiego piek∏a – interpretuje zakoƒczenie dramatu w kontekÊcie heglizmu LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 21 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy Metafizyka Nie-Boskiej komedii 1 – interpretacja fina∏owej sceny utworu Z. Krasiƒskiego Nie-Boska komedia oraz J. Lechonia Nie-Boska komedia – omówienie poj´ç: metafizyka, dwudzielnoÊç – czytanie ze zrozumieniem tekstu M. Janion Trzy dramaty o rewolucji – wskazuje, na czym polega metafizyczna walka dobra ze z∏em toczàca si´ w cz∏owieku – doskonali umiej´tnoÊç czytania ze zrozumieniem na tekÊcie Janion, Trzy dramaty o rewolucji – ma ÊwiadomoÊç, na czym polega dwudzielna budowa dramatu – rozumie, na czym polega po∏àczenie metafizyki i historii – interpretuje kreacj´ bohatera Nie-Boskiej komedii w kontekÊcie wszystkich cz´Êci dzie∏a – dokonuje interpretacji wiersza Lechonia Nie-Boska komedia w historycznym i literackim kontekÊcie biografii Krasiƒskiego Literackie Pompeje – wokó∏ Pana Tadeusza Powrót na Kresy 1+1* – interpretacja fragmentów eposu A. Mickiewicza Pan Tadeusz (Inwokacja, Epilog) – projekcja filmu A. Wajdy Pan Tadeusz – omówienie poj´ç: ma∏a ojczyzna, kresy – okreÊlenie przestrzeni geograficznej eposu – ma∏a ojczyzna jako krajobraz, rzeka, drzewa, tradycja, obyczaje regionu, legendy, baÊnie, historia, potrawy regionalne, zapach, krewni, przyjaciele, sàsiedzi, zwierz´ta, ubiór, taniec, religia, dom rodzinny – zna i rozumie poj´cia: ojczyzna, ma∏a ojczyzna, potrafi je zró˝nicowaç – identyfikuje ma∏à ojczyzn´ z przestrzenià geograficznà, krajobrazem i jego sk∏adnikami, tradycjà, obyczajami regionu, religià, krewnymi, przyjació∏mi, legendami, baÊniami, taƒcem, ubiorem, domem rodzinnym – pisze wypracowanie (250 s∏ów) pt. „Jaka jest twoja ma∏a ojczyzna?” – zna na pami´ç Inwokacj´ lub wybrane fragmenty Epilogu – odnajduje w ca∏ym eposie wizerunki ma∏ej ojczyzny i osadza je w kontekstach Inwokacji i Epilogu – porównuje obrazy ma∏ej ojczyzny u Mickiewicza z utworami twórców kresowych – Mi∏osza i Konwickiego 21 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 22 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Liczba godzin1 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: 2 – interpretacja fragmentu utworu A. Mickiewicza Pan Tadeusz (koncert Jankiela) – interpretacja obrazu E. M. Andriollego Koncert Jankiela – interpretacja wiersza J. Lechonia Âmierç Mickiewicza – utrwalenie poj´ç: arkadia, idylla, sielanka, historia ˝ywa – omówienie funkcji motywu taƒca w narodowej epopei – interpretuje scen´ koncertu Jankiela jako syntez´ historii Polski, potrafi odnieÊç si´ do konkretnych wydarzeƒ i postaci historycznych – wykonuje samodzielnie map´ myÊli obrazujàcà motyw Arkadii w literaturze – interpretuje wiersz Lechonia w kontekÊcie epopei, biografii Mickiewicza i rozwa˝aƒ o ma∏ej ojczyênie – opracowuje motyw taƒca i jego funkcje w Panu Tadeuszu – wys∏uchuje Poloneza Ogiƒskiego, ze ÊwiadomoÊcià, ˝e utwór ten jest noÊnikiem treÊci narodowych i patriotycznych Historia wkracza do Soplicowa Idea pielgrzymowania ku wolnoÊci Idea pielgrzymowania ku wolnoÊci 22 1 – interpretacja tekstu A. Mickiewicza Ksi´gi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego – omówienie idei pielgrzymki w znaczeniu realnym, metafizycznym i romantycznym – zapoznaje si´ z biografià Mickiewicza pod kàtem pielgrzymowania do wolnoÊci – rozumie ide´ pielgrzymowania do wolnoÊci, osadza jà w kontekÊcie Ksiàg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego – wykonuje map´ obrazujàcà pielgrzymowanie Mickiewicza do wolnoÊci – od Nowogródka po sarkofag w katedrze na Wawelu LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 23 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy Romantyczne konwencje pi´knego umierania Romantyczne konwencje pi´knego umierania 2 – interpretacja tekstów J. S∏owackiego Sowiƒski w okopach Woli oraz A. Mickiewicza Âmierç pu∏kownika, Konrad Wallenrod (fragment dotyczàcy Êmierci Konrada), Do matki Polki oraz obrazów: W. Kossaka Sowiƒski na okopach Woli, L. Loefflera Âmierç Czarneckiego, A. Grottgera: Na pobojowisku, ˚a∏obne wieÊci – wskazanie romantycznych konwencji pi´knego umierania za ojczyzn´ (z bronià w r´ku, na polu bitwy), heroizacja Êmierci niegodnej, poniesionej w imi´ wolnoÊci (samobójstwo, szubienica) – rozumie poj´cia sakralizacji i idealizacji scen Êmierci bohaterów – rozpoznaje poj´cia: Êmierç heroiczna, Êmierç niegodna – wskazuje rycerski etos umierania w literaturze (np. Roland, Stefan Czarniecki, ksià˝´ Józef Poniatowski, Mohort, Wo∏odyjowski itp.) – w domu przygotowuje krótkie notatki biograficzne E. Platter i genera∏a J. L. Sowiƒskiego Cyprian Norwid – artysta osobny WszechstronnoÊç Norwida 1 – zapoznanie si´ z kalendarium ˝ycia i twórczoÊci oraz z notà biograficznà Norwida – analiza wykresu autorstwa M. Piechala zamieszczonego w podr´czniku – rozumie, na czym polega bycie artystà wszechstronnym – interpretuje wykres Piechala zamieszczony w podr´czniku – zna biografi´ Norwida, osadza jà w kontekÊcie innych romantycznych biografii 23 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 24 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji O ideale sztuki doskona∏ej 24 Liczba godzin1 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: 2 – interpretacja tekstów C. Norwida Ogólniki, Pióro, Na zgon poezji, Do Bronis∏awa Z., Liryka i druk (fragment) – dok∏adna analiza wymienionych utworów pod kàtem roli artysty i sztuki – omówienie poj´cia: s∏owa-klucze – analiza i interpretacja tekstu C. Norwida Fortepian Szopena – wyszukiwanie motywów biblijnych – umiej´tnoÊç odczytywania utworów w kontekstach biograficznych – rozumie, ˝e odkrywanie przez artyst´ prawdy o Êwiecie uzale˝nione jest od jego wieku i ˝yciowych doÊwiadczeƒ – rozumie, ˝e celem sztuki jest „odpowiednie daç rzeczy s∏owo”, czyli przekazaç prawd´ – wie, ˝e s∏owo „prawda”, jest s∏owem-kluczem w poezji Norwida – pisze odezw´ do wspó∏czesnych poetów, by stali na stra˝y wartoÊci moralnych – uÊwiadamia sobie, ˝e artysta nie mo˝e byç na niczyich us∏ugach – odnajduje w poezji Norwida klasyczne platoƒskie wartoÊci: prawd´, dobro, pi´kno – osadza wiersz w kontekstach biografii Chopina i Norwida, których los zetknà∏ w Pary˝u, sporzàdza na ten temat notatk´ – interpretuje wiersz, zwraca uwag´ na obecne w tekÊcie s∏owa-klucze Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 25 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy – rozumie ide´ Norwida polegajàcà na czynieniu z odbiorcy osoby dope∏niajàcej dzie∏o, przez zmuszenie go do wysi∏ku intelektualnego „S∏owo jest czynu testamentem” „Syn minie pismo, lecz ty spomnisz wnuku...” 1 – interpretacja tekstu C. Norwida Na zgon poezji oraz J. Kaczmarskiego Ostatnie dni Norwida – omówienie poj´ç: elegia, stylizacja j´zykowa – przypomina sobie cechy gatunku, jakim jest elegia, wskazuje na jej rodowód – interpretuje zamieszczone w podr´czniku fragmenty z Promethidiona i elegi´ Na zgon poezji – rozumie, ˝e koncepcja sztuki wed∏ug Norwida, opiera si´ na idei ∏àcznoÊci sztuki, rzemios∏a, przemys∏u i wiedzy – stosuje poj´cia stylu, stylizacji, wskazuje rodzaj stylizacji w tekÊcie Kaczmarskiego, interpretuje tekst Ostatnie dni Norwida – pisze wypracowanie pt. „W kontekÊcie wiersza Na zgon poezji opisz kondycj´ poezji poczàtków XXI wieku i wyka˝ aktualnoÊç romantycznej myÊli Norwida” 1+1* – interpretacja tekstów C. Norwida Vade-mecum, Pielgrzym, Larwa – odnajduje w tekÊcie motyw exegi monumentum – rozumie, na czym polega stosunek 25 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 26 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji T´sknota za krajem rodzinnym 26 Liczba godzin1 1 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: – interpretacja rysunku Pielgrzym C. Norwida – interpretacja obrazu A. Chmielowskiego Ecce Homo i rzeêby W. Marcinkowskiego Pielgrzym Norwida do wielkich poprzedników – analizuje wiersz Larwa w kontekÊcie wspó∏czesnoÊci – analiza porównawcza tekstów literackich z ró˝nych epok – mapa myÊli – C. Norwid Moja piosnka II, A. S∏onimski Dwie ojczyzny, J. S∏owacki Hymn (Smutno mi, Bo˝e) – interpretacja obrazu J. Che∏moƒskiego Bociany – ukazuje bogactwo motywów sk∏adajàcych si´ na obraz utraconej ojczyzny w literaturze romantycznej (np. bociany, chleb, modlitwa, drzewa), sporzàdza map´ myÊli, wskazuje, które z tych motywów sà obecne w wierszu Norwida – dokonuje analizy porównawczej Mojej piosnki II z Hymnem (Smutno mi, Bo˝e) S∏owackiego Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: – interpretuje rysunek Norwida – przygotowuje 15minutowà prezentacj´ pt. „Motyw pielgrzyma w literaturze i sztuce romantycznej”, odwo∏uje si´ do wiadomoÊci z poprzednich lekcji – interpretuje obraz Ecce Homo, odpowiadajàc na pytanie, dlaczego przywo∏ano go w kontekÊcie wiersza Larwa, odwo∏uje si´ do biografii autora – dokonuje analizy porównawczej wierszy Norwida i S∏onimskiego, wyjaÊnia, na czym polega nawiàzanie do romantycznego motywu ojczyzny w wierszu poety epoki dwudziestolecia mi´dzywojennego LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 27 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy Zagadnienia j´zykowe Stylizacja biblijna jako jedna z odmian stylizacji j´zykowej 1 – omówienie poj´cia stylizacji biblijnej – rozumie poj´cie stylizacji jako Êwiadomego zabiegu artystycznego – wskazuje na rodzaje stylizacji (dialektyzacja, archaizacja) – dokonuje j´zykowej analizy fragmentów Ksiàg narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego pod kàtem stylizacji biblijne Terytorialne odmiany polszczyzny. Gwary kresowe 1 – omówienie poj´ç: terytorialne odmiany polszczyzny, dialekt, gwara, gwara kresowa – okreÊlenie cech gwar kresowych – doskonalenie umiej´tnoÊci pracy ze s∏ownikiem i encyklopedià (Encyklopedia wiedzy o j´zyku polskim) – zna charakterystyczne cechy gwary kresowej – wskazuje w tekÊcie Pana Tadeusza s∏ownictwo o charakterze kresowym – wyszukuje w Internecie teksty radiowego kabaretu Weso∏a lwowska fala, zw∏aszcza dialogów Szczepcia i Toƒcia, wskazuje w nich elementy gwary kresowej (fonetyczne, leksykalne) Styl utworów romantycznych 1 – omówienie poj´ç: styl, cechy stylu romantycznego – zna poj´cie stylu, wskazuje jego w∏aÊciwoÊci, rozró˝nia styl publicystyczny, naukowy, artystyczny, potoczny – rozumie, czym jest styl konkretnej epoki i konkretnego pisarza 27 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 28 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Liczba godzin1 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: – wskazuje cechy stylu romantycznego w Panu Tadeuszu Orientalizmy w j´zyku polskim 1 – omówienie poj´cia orientalizmu – wyjaÊnienie znaczenia wyrazów orientalnych na podstawie informacji w s∏owniku – t∏umaczy znaczenie orientalizmów – doskonali sztuk´ pos∏ugiwania si´ s∏ownikami – uk∏ada opowiadanie (100–120 s∏ów) z u˝yciem wyrazów orientalnych – wskazuje orientalizmy w wybranym sonecie z cyklu Sonety krymskie lub kasydzie Mickiewicza Romantyczne motywy literackie Motywy literackie popularne w romantyzmie 28 3 – doskonalenie umiej´tnoÊci pracy ze s∏ownikami: motywów literackich, terminów literackich, symboli – omówienie poj´ç: motyw, funkcja motywu, rodzaje motywów – przygotowanie do maturalnej prezentacji, cz´sto majàcej w temacie motyw i jego literackie funkcje – omówienie wybranych motywów: anio∏a, mi∏oÊci, powstania, wody – zna i rozumie poj´cie motywu literackiego, wskazuje jego rodzaje i funkcje pe∏nione w dziele romantycznym – potrafi odszukaç motyw, wykorzystujàc w pracy s∏owniki i wiadomoÊci z podr´cznika – opracowuje z grupà funkcje wybranego motywu w literaturze romantycznej – wyszukuje w Internecie ikonografi´ do zaprezento- Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 29 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy wanych w podr´czniku motywów (anio∏a, mi∏oÊci, powstania, wody) – rozumie zasad´ powtarzalnoÊci motywów w ró˝nych tekstach kultury Epistolografia i pami´tnikarstwo romantyczne O romantycznej sztuce pisania listów 1 – interpretacja wybranych listów: Z. Krasiƒskiego i J. S∏owackiego – omówienie poj´cia: epistolografia – sporzàdza notatk´ o romantycznym sposobie wyra˝ania uczuç w korespondencji, dokonuje porównania ze wspó∏czesnà korespondencjà w∏asnà lub rówieÊników – wskazuje Êrodki j´zykowe typowe dla stylu romantycznego Pami´tniki epoki 1 – omówienie pami´tnika jako formy literackiej – okreÊlenie, co to jest narracja pami´tnikarska – rozumie rol´ pami´tników tworzonych w romantyzmie – zna wyznaczniki gatunkowe pami´tnika i narracji pami´tnikarskiej – ma ÊwiadomoÊç, ˝e ka˝dy wielki wstrzàs historyczny (np. powstanie listopadowe, styczniowe) wywo∏ywa∏ wzmo˝onà fal´ wspomnieƒ – pisze „Kart´ z pami´tnika wygnaƒca na Sybir”, naÊladujàc romantyczny styl pami´tnikarski 29 LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 30 J¢ZYK POLSKI 3 • PRZEWODNIK DLA NAUCZYCIELA LICEUM OGÓLNOKSZTA¸CÑCEGO Osiàgni´cia uczniów Temat lekcji Pami´tniki Soplicy Henryka Rzewuskiego. Gaw´da o minionych czasach i bohaterach Liczba godzin1 Zakres materia∏u Na poziomie podstawowym (PP) Uczeƒ: 1 – interpretacja fragmentu Pami´tników Soplicy H. Rzewuskiego jako przyk∏adu romantycznej prozy – omówienie terminu: gaw´da szlachecka – charakteryzuje bohaterów gaw´dy – odnajduje elementy stylizacji – pisze opowiadanie stylizowane na gaw´d´ szlacheckà Na poziomie rozszerzonym (PR) Uczeƒ: Sztuka i moda romantyczna Malarstwo i architektura. Moda romantyczna. Muzyka 30 3 – prezentacja albumów z ilustracjami przedstawiajàcymi przyk∏ady sztuki romantycznej, p∏yt CD z muzykà romantycznà, programów multimedialnych – okreÊlenie tendencji w malarstwie, muzyce i modzie romantycznej – wskazuje takie cechy malarstwa romantycznego, jak nowe spojrzenie na przyrod´, historyzm, przekszta∏cenia warsztatowe (koloryt, kompozycja, symbolizm), wizjonerstwo, samotny bohater – wymienia przedstawicieli malarstwa romantycznego, umie czytaç ich obrazy – podaje cechy muzyki romantycznej: baÊniowoÊç, fantastyka, ludowoÊç, wprowadzanie treÊci historycznych do oper i pieÊni, moda na miniatury instrumentalne – wymienia kompozytorów epoki, podaje przyk∏ady dzie∏ – zna tendencje w romantycznej modzie, ∏àczy jà – przygotowuje prezentacj´ „Romantyczne wizerunki kobiet i m´˝czyzn” – opisuje swoje wra˝enia po wys∏uchaniu koncertu fortepianowego Chopina LPN3-sklad.qxd:RMP1-stopka 10/1/08 12:04 PM Page 31 I. Rozk∏ad materia∏u i plan wynikowy z literaturà (omawia wp∏yw literatury na mod´, rozumie, ˝e artyÊci byli kreatorami mody romantycznej, podaje przyk∏ady, omawiajàc fotografie w podr´czniku) Dziedzictwo polskiego romantyzmu i synteza epoki Romantyzm krajowy. Pozostali przedstawiciele romantyzmu krajowego 2 – interpretacja wierszy: Âpiew z mogi∏y W. Pola, Ostatnia strofa K. Ujejskiego, Z∏oty kubek T. Lenartowicza – analiza tekstów M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Lenartowicz, K. Wierzyƒskiego Biblia polska i innych nawiàzaƒ wskazanych w podr´czniku – analiza tabeli podsumowujàcej dziedzictwo polskiego romantyzmu, zw∏aszcza wartoÊci ideowych i artystycznych epoki – interpretuje wiersze Pola, Ujejskiego i Lenartowicza – analizuje tekst Wierzyƒskiego, odnajdujàc nawiàzania do utworów romantycznych – interpretuje tytu∏ Biblia polska w odniesieniu do romantycznego dziedzictwa – wskazuje na wartoÊci ideowe i artystyczne romantyzmu: has∏a wolnoÊci, niepodleg∏oÊci, demokracji, republikanizmu, walki za wolnoÊç powszechnà – wskazuje na wartoÊci artystyczne romantyzmu: nowe gatunki literackie, przekszta∏cenia starych gatunków, wzbogacenie poetyki, nowy typ narratora, nowy typ bohatera literackiego, rozwini´cie prozy poetyckiej, epistolografii, pami´tnikarstwa – wykonuje portfolio wybranego artysty romantycznego (Mickiewicz, S∏owacki, Krasiƒski, Norwid, Chopin, Micha∏owski, Grottger) 31
