PODSTAWY SOCJOLOGII - E-SGH

PODSTAWY
SOCJOLOGII
Sem. zimowy 2013/14
JOLANTA GŁADYS-JAKÓBIK
[email protected]
Materiały do pobrania:
http://www.sgh.waw.pl/katedry/kaso/download
LITERATURA
podręczniki zalecane:
Barbara Szacka, Wprowadzenie do socjologii,
Oficyna Naukowa, Warszawa 2010;
Współczesne
społeczeństwo
polskie.
A.Giza,
M.Sikorska (red).Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2012
inne podręczniki (do wyboru):
Piotr Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa,
Wydawnictwo Znak, Kraków 2010;
Anthony Giddens, Socjologia, przeł. A. Szulżycka,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012;
Jonathan H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich
zastosowania, przeł. E. Różalska, Zysk i S-ka
Wydawnictwo, Poznań.
ROZUMIENIE
shè huì xué
select K.nazwa,nip,
count(*) as `ilość fakt
ur`
WIEDZA
PRZEDSOCJOLOGICZNA
NORMATYWNY I FINALISTYCZNY
PUNKT WIDZENIA
„POWINNO BYĆ, NIE - JAK JEST”
WOLUNTARYZM
WIARA WE WSZECHMOC WŁADCY,
OPATRZNOŚĆ, WOLNĄ WOLĘ...
KONCENTRACJA UWAGI NA
PAŃSTWIE I WŁADZY
WIEDZA POTOCZNA
PRZYSŁOWIA, BAJKI
WARTOŚCIOWANIE
PODZIAŁY DYCHOTOMICZNE
ZWIĄZKI PRZYCZYNOWE
DZIAŁANIA LUDZKIE MAJĄ
CHARAKTER CELOWY
UOGÓLNIENIA
STEREOTYPIZACJA
(UPRASZCZANIE,GENERALIZACJE, ODPORNOŚĆ NA
ZMIANY, ZABARWIENIE EMOCJONALNE)
WIEDZA NAUKOWA
DĄŻENIE DO WYJAŚNIANIA PRZY
POMOCY ISTNIEJĄCYCH TEORII
REGUŁY POSTĘPOWANIA
BADAWCZEGO
DOPASOWANIE TWIERDZEŃ DO
ZAKRESU DANYCH, KTÓRE
STANOWIĄ ICH PODSTAWĘ
NEUTRALNOŚĆ I
POWSTRZYMYWANIE SIĘ OD
WARTOŚCIOWANIA
ROLE SOCJOLOGA
PRACA NA RZECZ
SPOŁECZEŃSTWA
NEGOCJACJE,
SPOŁECZNOŚCI LOKALNE,
PRACOWNIK SOCJALNY
MELDOWANIE O
SPOŁECZNEJ SYTUACJI
REFORMATOR SPOŁECZNY
ZBIERACZ DANYCH
(BADANIA OPINII
PUBLICZNEJ, BADANIA
EMPIRYCZNE)
ETAPY PROCEDURY
BADAWCZEJ
Zdefiniowanie problemu
Czynniki społeczne (zainteresowanie
problemem)
Czynniki teoretyczne
(przetestowanie jakiejś teorii,
sprawdzenie wyników innych badań)
ETAPY cd.
Przegląd istniejącej literatury
Teoretycznej i
Prezentującej wyniki wcześniejszych
badań tego samego problemu
Określenie własnej perspektywy
badawczej
ETAPY cd
Sformułowanie pytań, na które
badania mają dostarczyć odpowiedzi
Wybór narzędzi badawczych i sposobu
zbierania danych
Uwaga: Nie ma jednego
uniwersalnego narzędzia badawczego,
każde musi być dostosowane do
badanej problematyki
ETAPY cd
Zbieranie danych
Analiza ilościowa
Analiza jakościowa (ważna jest
pomysłowość i intuicja
indywidualnego badacza)
Interpretacja wyników analiz
oraz sformułowanie wniosków
końcowych
METODY I NARZĘDZIA
BADAWCZE
ANKIETA
(ZJAWISKA MASOWE, NA
POZIOMIE MAKROSPOŁECZNYM, ANALIZA
ILOŚCIOWA)
WYWIAD
(STANDARYZOWANY,
SWOBODNY: CO I JAK MÓWI BADANY)
OBSERWACJA
ŻRÓDŁA PISANE
( DANE
URZĘDOWE, PUBLIKACJE PRASOWE,
DOKUMENTY OSOBISTE)
EKSPERYMENT
(OGRANICZONY ZE
WZGLĘDÓW MORALNYCH; PRÓBA
MANIPULOWANIA LUDŻMI)
„ W naukach empirycznych metody
badawcze to przede wszystkim typowe
i powtarzalne sposoby zbierania,
opracowywania, analizy i interpretacji
danych empirycznych, służące do
uzyskiwania maksymalnie (lub
optymalnie) uzasadnianych
odpowiedzi na stawiane w nich
pytania”
(S.Nowak, cyt za: B.Szacka,2003: 45)
SOCJOLOGIA SCJENTYSTYCZNA VS.
HUMANISTYCZNA
FAKTY SPOŁECZNE
NALEŻĄ DO
OBIEKTYWNIE
ISTNIEJĄCEJ
RZECZYWISTOŚCI,
ZEWNĘTRZNEJ W
STOSUNKU DO
POZNAJĄCEGO
PODMIOTU
ŚWIAT JEST
NIEUSTANNIE
TWORZONY W
PROCESIE
INTERAKCJI
PODMIOTÓW
OBDARZONYCH
ŚWIADOMOŚCIĄ
ZJAWISKA
SPOŁECZNE SĄ ZE
SOBĄ POWIĄZANE,
RZĄDZĄ NIMI
PRAWIDŁOWOŚCI I
PRAWA
PODSTAWOWĄ
KATEGORIĄ OPISU SĄ
DZIAŁANIA I
INSTYTUCJE ( tj.
UTRWALONE WZORY
DZIAŁAŃ)
SOCJOLOGIA WSPÓŁCZESNA
FUNKCJONALIZM STRUKTURALNY
(T.PARSONS, R.MERTON)
społeczeństwo jako system, struktura
to sposób powiązania części oraz
funkcje tych części i ich
współdziałanie
EMPIRYZM LOGICZNY
(P.LAZARSFELD)
nacisk na kwantyfikację wiedzy,
jasność i precyzję języka
FUNKCJONALIZM
STRUKTURALNY
Talcott Parsons opisał
społeczeństwo jako system
wzajemnie powiązanych
części (interrelated parts),
takich jak struktury czy
instytucje. Są one niezbędne dla
przeżycia systemu.
systemu
Różne części z których składa
się system społeczny: rodzina,
religia, system edukacyjny,
ekonomiczny czy polityczny, są
zależne od siebie. Na przykład,
jeśli proces socjalizacji w
rodzinie przebiega
nieprawidłowo, szkoła ma
problemy z realizowaniem
swoich zadań.
SOCJOLOGIA
WSPÓŁCZESNA
KONFLIKT
MARKS (MAKRO)
SIMMEL (MIKRO)
SYMBOLICZNY INTERAKCJONIZM
(G.H.Mead)
FEMINIZM
TEORIA WYMIANY
G.Homans)
(P.Blau,
ZAUFANIE (P.Sztompka)
Dwie socjologie:
„organizmy społeczne”, całości
społeczne, złożone struktury, (Comte,
Spencer, Marks)
Pozycja klasowa, status, pozycja
materialna
Metody ilościowe, badania masowe
„zwierzęta dwunożne”, jednostki ludzkie
i ich działania (Weber, Pareto, Mead)
Znaczenia, symbole, reguły, wartości,
formy dyskursu
Metody jakościowe: obserwacja,
interpretacja tekstu, studium przypadku
ZAUFANIE cd
Dwie socjologie działania
„twarda”, utylistyczna, instrumentalna,
pozytywistyczna (behawioryzm, teoria
wymiany, teoria gier, teoria racjonalnego
wyboru)
Działanie jako czynność racjonalna, oparta na
kalkulacji
„miękka” (interakcjonizm symboliczny,
fenomenologia, hermeneutyka, studia
kulturowe)
Działanie oparte o więzi emocjonalne,
kulturowe
ZAUFANIE cd
Rozwój badań:
Wymiar psychologiczny: motywacje,
pobudki, intencje –
socjopsychologiczna teoria działania
(Thomas, Znaniecki)
Wymiar kulturowy: reguły, wartości,
normy, symbole (Mead)
Habitus (P.Bourdieu)
Trzecia socjologia
Socjologia życia codziennego
(Simmel, Goffman, Garfinkiel)
Miłość, pieniądze, moda, ciało, zakupy,
rozmowa, emocje, humor…język
„rodzaj bytu, który ciągle nam się narzuca,
to rzeczywistość życia codziennego; ta
rzeczywistość jawi nam się jako dana i
niekwestionowana w ciągłym, zwyczajnym
doświadczeniu” (Luckman, 1989)
CLUBBING, MOBBING, ZAPPING, FITTNESS,
CZAT, SMS, MMS, SURFOWANIE, FLEXTIME…