FILMOWI REŻYSERZY I PRODUCENCI POLSCY (FRIPP)

PROJEKT ZMIANY SYSTEMU OCENY PROJEKTÓW W PISF
przygotowany przez stowarzyszenie
FILMOWI REŻYSERZY I PRODUCENCI POLSCY (FRIPP)
wersja po konsultacjach środowiskowych
Po pięciu latach działania systemu ocen w Polskim Instytucie Sztuki Filmowej, na podstawie jego
efektów, naszych własnych doświadczeń, a także korzystając z doświadczeń międzynarodowych,
kierowani troską o polskie filmy i w głębokim przekonaniu, że w zakresie państwowego wsparcia
potrzebujemy dzisiaj większej selektywności połączonej z większą odwagą artystyczną w wyborze
projektów do dofinansowania, pozwalamy sobie wyrazić naszą opinię o koniecznych zmianach.
Uważamy, że w każdym z programów operacyjnych PISF wszystkie projekty przez jeden rok powinna
oceniać jedna komisja (jury), złożona z 5 najlepszych specjalistów, którzy ostatnio odnieśli sukces
artystyczny, krajowy lub międzynarodowy, w danym gatunku.
Komisje takie, mając prawo spotkania się z autorami wniosków, powinny nie tylko oceniać wnioski,
ale także rekomendować, które z nich i w jakiej wysokości powinny zostać dofinansowane.
A oto szczegóły naszej propozycji:
1.
Jedynie wtedy, kiedy najlepsi spośród twórców filmowych podejmą się oceny merytorycznej
projektów filmowych, i będą przy tym znali w czasie oceny wszystkie projekty w ocenianym
segmencie projektów - możemy uzyskać wysokie prawdopodobieństwo, że wybrane zostaną
najlepsze.
2.
W związku z tym proponujemy dokonywanie ocen projektów przez stałe pięcioosobowe
komisje ekspertów, oceniające wszystkie projekty w danym segmencie, bez żadnej selekcji wstępnej.
3.
Stałe komisje ekspertów powinny być powoływane spośród kandydatów zgłoszonych przez
organizacje społeczne działające w sektorze Kinematografii, a skład takich komisji powinien w
najszerszy możliwy sposób reprezentować filmowy pluralizm artystyczny.
4.
Głównym kryterium powołania eksperta powinien być odniesiony w okresie ostatnich kilku
lat sukces artystyczny na rynku krajowym i/lub międzynarodowym, w gatunku, w którym ekspert
miałby dokonywać oceny.
5.
Ekspertami powinni być specjaliści aktywni zawodowo i nie powinno się oczekiwać od nich
zarzucenia pracy zawodowej na czas pracy w komisji. W przypadku wystąpienia (bardzo wyraźnie
uprzednio zdefiniowanego) konfliktu interesu wobec jakiegokolwiek projektu w danej sesji, ekspert
powinien wycofać się z prac całej sesji po złożeniu oświadczenia o konflikcie. Każda komisja powinna
mieć stałych 2 tzw. zastępców w razie takiego konfliktu lub niedyspozycji jednego z członków.
6.
Komisje powinny być powołane w stałym składzie ekspertów na 1 rok, po czym żaden z
ekspertów nie mógłby być powołany bezpośrednio na drugą kadencję. Konieczna powinna być co
najmniej jedna kadencja przerwy przed ewentualnym powtórnym powołaniem.
7.
Komisje powinna oceniać projekty w czasie 4 sesji w ciągu roku, w równych odstępach czasu,
i mogąc rekomendować dyrektorowi PISF dofinansowanie projektów na taką samą łączną kwotę w
każdej z tych czterech sesji.
FILMOWI REŻYSERZY I PRODUCENCI POLSCY - PROJEKT ZMIANY SYSTEMU OCENY PROJEKTÓW W PISF
1
8.
Każda komisja przed sesją powinna być poinformowana przez PISF, jaką kwotę PISF może
przeznaczyć na dofinansowanie w tej sesji, co zwiększy selektywność oceny projektów w odniesieniu
do prawdziwych możliwości. Komisja oprócz merytorycznej oceny projektu, powinna mieć obowiązek
rekomendowania również kwoty dofinansowania dyrektorowi PISF (tak się dzieje w programie Media
Komisji Europejskiej i funduszu Eurimages Rady Europy).
9.
Zamiast sporządzania pisemnych opinii eksperci powinni wypracowywać swoje stanowisko w
dyskusji, w trakcie posiedzenia, z którego następnie sporządzany byłby stenogram. Jeśli ekspertami
będą wybitne osobowości, pewne siebie odniesionym niedawno sukcesem i mandatem zaufania ze
strony środowiska, dyskusja będzie twórczym elementem oceny, pozwalającym rozważyć wszystkie
strony projektu.
10.
Komisja musi mieć możliwość poproszenia wnioskodawcy (kolejnego dnia pracy komisji) o
złożenie wyjaśnień w razie pojawienia się pytań czy wątpliwości. Wyjaśnienia mogą być składane
osobiście przed obliczem komisji lub w formie pisemnej. W przypadku debiutów spotkania komisji z
wnioskodawcami powinny być obowiązkowe.
11.
Komisja powinna oceniać projekty, mając też do dyspozycji analizę odpowiedzialnego
pracownika Instytutu na temat realności realizacji projektu (feasibility study), szczególnie w aspekcie
finansowym, posiadanych dokumentów finansowych, etc. Tylko taki pracownik Instytutu,
zobowiązany na mocy stosunku służbowego do zachowania tajemnicy, powinien mieć dostęp do
danych tzw. delikatnych, tj. takich, które są tajemnicą handlową lub chronioną wiedzą
przedsiębiorstw, jak np. budżet, dane koproducentów, umowy autorskie i koprodukcyjne, etc.
12.
Ze względu na logikę gatunków, ilość składanych projektów oraz kompetencje ekspertów,
programy operacyjne w przypadku dofinansowania filmów powinny wprowadzać podstawowy
podział na gatunki: fabuła, dokument i animacja, oraz uwzględniać dalsze podziały: fabuła podzielona
na filmy autorskie (art-house) i gatunkowe (thrillery, komedie, dla dzieci i młodzieży), dokument
podzielony wg metrażu na pełnometrażowy, średniometrażowy i krótkometrażowy oraz animacja
podzielona na filmy realizowane techniką tradycyjną i komputerową. Sprawą do rozważenia jest
ewentualne przywrócenie oddzielnych komisji dla debiutów.
13.
Analogicznie w przypadku innych programów operacyjnych Instytutu powinny zostać
stworzone stałe komisje złożone z czynnych wybitnych specjalistów w danej dziedzinie (edukacja
filmowa, wydarzenia filmowe, dystrybucja itp.), działające w podobnym trybie.
14.
Wszystkie projekty złożone do rozpatrzenia powinny być umieszczone na jawnej i
ogólnodostępnej liście; zarówno te, które otrzymały dofinansowanie, jak i te, którym dofinansowania
odmówiono. Stenogramy z obrad komisji powinny być udostępniane, po autoryzacji członków
komisji, w trybie anonimowym lub jawnym (w zależności od decyzji środowiska) wszystkim
aplikującym, których projekty były rozpatrywane w czasie danej sesji.
FRiPP, 15.03.2011
FILMOWI REŻYSERZY I PRODUCENCI POLSCY - PROJEKT ZMIANY SYSTEMU OCENY PROJEKTÓW W PISF
2