Teatr MUTACJA - Słowo o Srebrnych Dzwonach

Międzyszkolny Uczniowski Teatr Amatorski MUTACJA
=============================================================================================
Zespół Szkół Nr 37, XCVI Liceum Ogólnokształcące im. Patronki-Poetki Agnieszki Osieckiej. Warszawa - Saska Kępa
***************************************************************************************************************************
Ernest Bryll i Katarzyna Gertner
oratorium
Zagrajcie nam dzisiaj wszystkie srebrne dzwony
Gdy w 1970 roku obchodzono uroczyście 25. rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem,
ówczesne władze wyraziły zapotrzebowanie na dzieło artystyczne, które w odpowiedni
sposób podkreślałoby jubileuszowy charakter obchodów Dnia Zwycięstwa.
W ten sposób powstało oratorium Ernesta Brylla „Zagrajcie nam dzisiaj wszystkie
srebrne dzwony”, publikowane w druku po raz pierwszy w roku 1973. Autorem muzyki
do owego oratorium była Katarzyna Gertner.
Pierwotnie oratorium było wykonywane przez
Zespół Estradowy Wojsk Ochrony Powietrznej Kraju „Radar”.
Oficjalne czynniki chwaliły treści ideologiczne zawarte w utworze.
Jednak słuchacze doszukali się piękna w prostym przekazie historii o żołnierzu-tułaczu
tęskniącym za swą dziewczyną i niepokoju matki martwiącej się losami syna uwikłanego
w zawieruchę wojenną.
Piękno poezji podkreślały kunsztowne wykonania wokalne w układach solowych,
duetowych i chóralnych. Nic zatem dziwnego, że dzieło zyskało wielką popularność,
i że postanowiono wystawić je w Warszawie, pod Wielkim Namiotem, w doborowej
obsadzie.
Do spektaklu zaproszono największe gwiazdy ówczesnej estrady: „Alibabki”,
Halinę Frąckowiak, Marylę Rodowicz, „Andrzeja i Elizę”, Jerzego Grunwalda,
Daniela Olbrychskiego, Stana Borysa, Marka Grechutę, Czesława Niemena...
Przedstawienie cieszyło się ogromnym powodzeniem; planowano trasę koncertową
po Polsce. Postanowiono również nagrać płytę.
Do sesji, prócz wymienionych artystów, Katarzyna Gaertner zaprosiła
Orkiestrę PRiTV oraz Chór Akademicki Politechniki Szczecińskiej.
Nagrano płytę, która została wytłoczona w ciągu jednej nocy (ewenement jak na tamte
czasy, gdy cykl produkcyjny płyty w Polsce trwał niekiedy kilka lat) i rozeszła się
w ciągu kilku dni. Zapadła zatem decyzja o wznowieniu wydawnictwa. Do wznowienia
jednak nie doszło za sprawą okładki. Na okładce płyty znajdowało się zdjęcie Pomnika
Bohaterów Warszawy, czyli warszawskiej Nike stojącej opodal Placu Teatralnego.
Warszawska Nike, przypomnę, wygląda następująco: twarzą zwrócona jest centralnie
na zachód, w kierunku Niemiec. W prawym ręku dzierży uniesiony nad głową miecz,
gotowy w każdej chwili do zadania ciosu. Lewą dłoń wyciąga przed siebie w geście
powstrzymywania germańskiego najeźdźcy.
Lecz oto jakiś cenzor doszukał się, że zdjęcie jest zrobione pod takim kątem i z takiej
perspektywy, że sugeruje ono, iż widniejąca na okładce płyty Nike odwrócona jest nie
na zachód, lecz na wschód, tak jakby broniła Polski nie przed germańskim najeźdźcą,
ale przed sowieckim agresorem.
W tamtych czasach w zupełności wystarczało to, aby wstrzymać cykl wydawniczy.
Taka jest wersja oficjalna.
Nieoficjalnie wiadomo jednak, że władzom za mało było w utworze treści
ideologicznych. Pragnęły mieć dzieło, w którym dumnie i głośno łopotałyby
socjalistyczne sztandary. Nie mówiąc już o tym, że rockowe aranżacje Katarzyny
Gaertner nie pasowały do wizerunku państwa ludowego. A właśnie proletariackiej
ludowości potrzeba było władzom a nie romantycznej ludyczności jaką proponował
Ernest Bryll.
Autor wielokrotnie wzywany był przed oblicza dygnitarzy, którzy żądali od niego
umieszczenia w tekście oratorium nazwisk towarzyszy piastujących ważne stanowiska
partyjne. Autor uparcie odmawiał. Więc władze odmówiły wznowienia płyty i zdjęły
widowisko z afisza. Tak skończyła się „cywilna” kariera Srebrnych dzwonów.
Fragmenty oratorium wykonywane były już tylko przez Zespół Estradowy Wojska
Polskiego na różnych mundurowych festiwalach. W aranżacjach na orkiestrę wojskową...
Płyta wznowiona została dopiero w 2007 roku przez Polskie Radio
na wydawnictwie CD.
Międzyszkolny Uczniowski Teatr Amatorski MUTACJA
Oratorium „Zagrajcie nam dzisiaj wszystkie srebrne dzwony”
Tekst: Ernest Bryll
Muzyka: Katarzyna Gertner
Aranżacja i nagrania podkładów muzycznych: Paffka Kowalski
Chóry i kierownictwo wokalne: Borys Somerschaf
Reżyseria: Krzysztof Konrad