opis działalności kulturalnej prowadzonej przez stowarzyszenie

OPIS DZIAŁALNOŚCI KULTURALNEJ PROWADZONEJ PRZEZ
STOWARZYSZENIE ANIMATORÓW NAUKI, KULTURY I SZTUKI
„DZIEDZICTWO”
W 2009 ROKU
Stowarzyszenie skupia w swoich szeregach pedagogów, artystów, animatorów kultury
i nauki. Wszyscy członkowie Stowarzyszenia w 2009 r. działali realizując cele statutowe,
poprzez warsztaty, konferencje, szkolenia, wystawy, koncerty, czy też publikacje.
Prowadziliśmy znaczącą działalność wychowawczą w środowisku poprzez organizację
i świadome uczestnictwo młodzieży w życiu kulturalnym miasta i regionu. Organizowaliśmy
liczne wycieczki na wystawy i ekspozycje muzealne, zaszczepiając w młodzieży zamiłowanie
do sztuki.
Stowarzyszenie podejmowało aktywne działania na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców
Mazowsza. Dziedzictwo, które mamy w nazwie jest dla nas inspiracją do propagowania wartości
ponadczasowych i kształtowania szacunku dla historii.
Zabiegaliśmy o to by stworzyć sprzyjające warunki do rozwoju zainteresowań i realizacji pasji
zarówno dla młodzieży, jak i osób dorosłych. Dostrzegając, iż w naszym regionie istnieje
potrzeba podejmowania działań sprzyjających wzbogacaniu sfery duchowej i intelektualnej
mieszkańców realizowaliśmy wcześniej wyznaczone cele.
Działalność statutowa w okresie sprawozdawczym objęła:
Działalność artystyczną członków Stowarzyszenia w tym m.in. i udział w Europejskich Dniach
Dziedzictwa w Żyrardowie.
Od pięciu lat z naszej inicjatywy realizowana jest inscenizacja ”Strajk szpularek z ”, która stała
się punktem kulminacyjnym obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa w Żyrardowie. Miejscem
akcji jest zabytkowa XIX-wieczna osada fabryczna.
Do udziału w przedsięwzięciu zaangażowała się młodzież ze Stowarzyszenia ,,Fabryka Feniksa”.
Był to największy w Królestwie Polskim w latach 80-tych XIX wieku powszechny strajk 8 tysięcy
żyrardowskich robotników. Pierwsze od czasów powstania styczniowego starcie zbrojne
z wojskiem carskim. Były ofiary śmiertelne, zginęły nawet dzieci. Było też zwycięstwo. Obniżenie
płac i tak najniżej zarabiającym szpularkom, to jedna z głównych przyczyn wybuchu strajku.
Postulatów było znacznie więcej, między innymi godne traktowanie kobiet przez przełożonych
i zakaz zatrudniania w fabryce dzieci. W szpularni pracowało wówczas 245 kobiet. Fabrykanci nie
spodziewali się, że jest to silny i odważny trzon załogi fabryki. 23 kwietnia 1883 roku
zdeterminowane żyrardowskie kobiety wznieciły robotniczy bunt na niespodziewaną skalę.
Wraz ze szpularkami tego dnia nie podjęli pracy również tkacze. Na żądanie właścicieli fabryki
strajk próbował rozgromić batalion piechoty carskiej oraz kozacy. Nie udało się. Robotnicy
strajkowali konsekwentnie aż pięć dni, do momentu spełnienia przez Dittricha przynajmniej
najważniejszych postulatów. Inscenizacja spodobała się żyrardowianom.
Jest to wydarzenie nierozerwalnie związane z dziedzictwem miasta, jakim jest fabryka i już na stałe
wpisała się w obchody EDD w Żyrardowie – To swoista lekcja historii na żywo, atrakcyjna forma
popularyzowania lokalnego patriotyzmu.
We wrześniu 2009 r. w ramach EDD na Placu Jana Pawła II odbyła się wystawa autorska
jednego z naszych członków artysty grafika Zbigniewa Kołaczka. Artysta zaprezentował
ilustracje przedstawiające panteon osobistości tworzących historię Żyrardowa. W panteonie
znalazły się wizerunki Henryka hrabiego Łubieńskiego, Jana Jakuba Gay’a, Karola Augusta
Dittricha, Karola Hillego, Karola Dittircha jr, Filipa de Girarda, Józefa Procnera, Karola
Marczaka i Pawła Hulki – Laskowskiego.
Na początku 2009 roku Stowarzyszenie nasze rekomendowało do nagrody „Mazowsze:
Kierunek-kultura„ organizację z którą od lat owocnie współpracuje Stowarzyszenie
Fabryka Feniksa. Okazało się iż aplikacja była słuszna i skuteczna ponieważ „Strajk
szpularek z 1883 roku „ , którego byliśmy pomysłodawcami i pierwszymi realizatorami
otrzymał II nagrodę. Miłym zaskoczeniem był również fakt, iż członkini naszego
stowarzyszenia Pani Bożena Gąsiorowska otrzymała za całokształt swojej dotychczasowej
pracy specjalne wyróżnienie oraz statuetkę od Marszałka Województwa Mazowieckiego i
tytuł - Animatora i Menadżera Kultury.
5 marca 2009 roku na sali wykładowej Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie
Jacek Czubak wraz z grupą młodzieży reprezentując Stowarzyszenie Fabryka Feniksa oraz
Bożena Gąsiorowska, w miłych dla siebie okolicznościach – jako laureaci mazowieckiego
konkursu Mazowsze. Kierunek-kultura mieli przyjemność przedstawiać swoje dotychczasowe
osiągnięcia projektowe szczególnemu kilkusetosobowemu audytorium, które stanowili
mazowieccy przedstawiciele władz samorządowych, kadry zarządzającej, a także pracownicy
mazowieckich instytucji kultury i reprezentanci organizacji pozarządowych z Mazowsza, ale
też goście zagraniczni – eksperci, liderzy ciekawych projektów partnerstw lokalnych oraz
organizatorzy międzynarodowej konferencji Kierunek-kultura. Promocja regionu, której
elementem był wspomniany konkurs, a konkretnie wręczenie nagród jego laureatom.
Wręczenie nagród w konkursie stanowiło część uroczystą dwudniowej konferencji
organizowanej przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki we współpracy z Departamentem
Kultury, Promocji i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego oraz
z Urzędem m.st. Warszawy i Szkołą Wyższą Psychologii Społecznej. Konferencja odbywała się
pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Prezydenta m.st. Warszawy oraz
Marszałka Województwa Mazowieckiego.
Efekty pracy ośmiu konkursowych zwycięzców wyłonionych spośród zgłoszonych 87
nominacji stanowiły dla uczestników tego spotkania przykład wyjątkowo „dobrych praktyk”
w dziedzinie „uprawiania” kultury na Mazowszu.
Stowarzyszenie Fabryka Feniksa w pierwszej kategorii konkursu - projekty realizowane lub
zrealizowane - zdobyło II Nagrodę za inscenizację wydarzeń historycznych towarzyszącą
miejskim obchodom EDD na Mazowszu - Strajk szpularek z 1883 roku w Żyrardowie.
Możemy być dumni z tego, że Żyrardowianie wygrali w opinii wysoce profesjonalnego Jury,
w tej konkurencji z kilkudziesięcioma rywalami.
Zaś Bożena Gąsiorowska, decyzją tego samego Jury, w nawiązaniu do trzeciej konkursowej
kategorii - Mecenas kultury jako jedyna otrzymała za całokształt swojej dotychczasowej pracy
(9 różnych projektów) specjalne wyróżnienie oraz statuetkę od Marszałka Województwa
Mazowieckiego i tytuł - Animatora i Menadżera Kultury .
Podczas gali wręczania nagród podkreślano, że takie właśnie efekty starań lokalnych
i środowiskowych stanowią bardzo istotną wartość globalnego produktu w dziedzinie kultury
Mazowsza. A ten produkt ostatecznie będzie mógł stanowić w 2016 roku kartę przetargową
w staraniach Warszawy o wygraną w konkursie Europejskie Stolice Kultury.
Zdarzenie uświadamia to, że mamy naprawdę czym się pochwalić, nawet w konfrontacji
z regionem, ale też okazuje się, że powinni zawsze znaleźć się ci, którzy doceniając wartość
pracy osób z najbliższego otoczenia, wypromują ich przedsięwzięcia poza obszarem lokalnym.
Akurat właśnie tych nominacji do konkursu towarzyszącego międzynarodowej konferencji
Kierunek - kultura. Promocja regionu dokonały: w przypadku Fabryki Feniksa – Wioleta Pilorz
(wiceprezes Stowarzyszenia Animatorów Nauki, Kultury i Sztuki „Dziedzictwo”), w przypadku
działalności Bożeny Gąsiorowskiej - Alina Nowakowska (wicedyrektor LO im. St.
Żeromskiego w Żyrardowie). Obie panie okazały się skutecznymi mecenasami tego sukcesu.
Organizatorzy konferencji podkreślali splendor tych nagród, którego wartość przypada nie tylko
laureatom, ale także organizacjom i instytucjom, które oni tak szczególnie reprezentują oraz
partnerskiemu środowisku i miastu, którego magia historycznych klimatów inspiruje tak piękną
pracę.
W komentarzach do „dobrych praktyk”, w tym - osiągnięć naszych laureatów, organizatorzy
i uczestnicy konferencji podkreślali fakt, że na przemysłach kultury wiele miast współcześnie
na świecie nieźle zarabia i dzięki nim rozwiązuje wiele istotnych problemów społecznych.
W Żyrardowie ten sposób myślenia o wartości produktu, jakim jest kultura, wyraźnie
procentuje od jakiegoś czasu!
W 2009 roku aplikowaliśmy do konkursów ogłoszonych przez Powiat Żyrardowski
i Województwo Mazowieckie na zadania: „Aktywizacja społeczeństwa Powiatu
Żyrardowskiego poprzez upowszechnianie nauki, kultury i sztuki” oraz Otwarty konkurs
ofert na realizację zadań publicznych w zakresie kultury, sztuki i ochrony dziedzictwa
kulturowego w 2009 roku przez realizację projektu: Publikacja pokazująca walory
kulturowe i przyrodnicze Mazowsza Zachodniego „Ballada o Mazowszu”. Zarówno w
jednej jak i drugiej instytucji otrzymaliśmy dotację dzięki czemu stworzyliśmy publikację
promującą tradycje i zabytki kulturowe zachodniej część historycznego Mazowsza .
Powstała bogato ilustrowana, ciekawa pod względem graficznym i plastycznym wizytówka
tego regionu. Jest to swoiste kompendium wiedzy, zawierające podstawowe dane na temat
historii, zabytków, architektury, kultury, tras turystycznych i walorów przyrodniczych tego
regionu będąc promocją Mazowsza i powiatu żyrardowskiego jako miejsca przyjaznego dla
wszystkich, którzy w mazowieckim krajobrazie potrafią dostrzec piękno. Publikacja
popularyzuje i upowszechnia na tym terenie polskie dziedzictwo kulturowe.
Publikacja sprzyja rozwojowi regionu i podnosić jego atrakcyjność w oczach turystów
i inwestorów, jak również wzmacnia atrakcyjność Mazowsza i powiatu jako kierunku
turystyki kulturalnej.
Album pokazuje iż, mimo burzliwych dziejów, na Mazowszu ocalały liczne zabytki – katedry,
zamki i pałace, ale i skromne dworki, wiejskie kościółki a także przykłady XIX wiecznej
architektury przemysłowej.
Z aglomeracją stołeczną sąsiaduje Bolimowski Park Krajobrazowy i Puszcza Kampinoska,
To bodaj jedyne w Europie takie sąsiedztwo wielkiej aglomeracji z obszarem niemal pierwotnej
przyrody.
Wydawnictwo nasze przybliża turystom piękno Mazowsza i staje się promocją tego regionu.
Ponadto do publikacji dodaliśmy tłumaczenie wstępu w języku angielskim
Powstała 76 stronicowa publikacja w nakładzie 1000 egzemplarzy, format 21x21 cm,
w pełnym kolorze, okładka karton uszlachetniany.
Zadanie zostało wykonane zgodnie z umową. Partnerem realizacji zadania był Zarząd
Województwa Mazowieckie, który niestety zmniejszył dotację z 20 000zł do 8 000 zł.
W związku z powyższym zabrakło nam środków finansowych na realizację mapy turystyczno
kulturowej zachodniej części historycznego Mazowsza jak również środków na honorarium dla
koordynatora projektu, honorarium dla drugiego fotografika. Kwota dla grafika za opracowanie
projektu publikacji została zmniejszona. Zmniejszone zostało honorarium za obsługę księgową.
Skład, naświetlenia i wydruki próbne zostały pokryte przez Urząd Miejski w Sochaczewie,
który w ten sposób stał się sponsorem publikacji. W trakcie realizacji albumu uznaliśmy
za zasadne zwiększenie objętości albumu do 76 stron - środki finansowe przekazane przez
Starostwo Powiatu Żyrardowskiego pozwoliły nam na to bez uszczerbku dla zakładanej jakości
druku. Dotacja Powiatu Żyrardowskiego w 100% została wykorzystana na druk albumu.
W terminie od maja do września 2009r została opracowana przez Panią Barbarę Rzeczycką –
etnografa, zawartość merytoryczna działów :
Historia
Pałace i zamki
Perły Archidiecezji Łowickiej
Na mazowieckiej wsi
Mazowsze 1000 kapliczek
Zabytki architektury cmentarnej
Wielokulturowość Mazowsza
Mazowsze w twórczości Chełmońskiego, Rapackiego,
W muzeach i galeriach.
Parki narodowe i krajobrazowe, rezerwaty przyrody
Do publikacji dodatkowo został dołączony tekst biograficzny o Fryderyku Chopinie autorstwa
Pani Aleksandry Rubikowskiej oraz piękne pod względem literackim teksty ( sentencje) Pni
Aleksandry Gołębiewskiej
Od maja do września Państwo Wioletta i Adam Pilorzowie tworzyli dokumentację
fotograficzną obiektów.
W październiku i listopadzie opracowano publikację pod względem graficznym
i merytorycznym.
Pod koniec listopada makieta publikacji trafiła do druku i w postaci finalnej album
otrzymaliśmy na początku grudnia.
W międzyczasie, tj. od września do grudnia, prowadzono działania mające na celu promocję
albumu. W lokalnej prasie ukazały się artykuły promujące przedsięwzięcie, Radio dla Ciebie
wyemitowało reportaż poświęcony dziedzictwu Mazowsza w publikacji „Ballada
o Mazowszu”, na gali wydanej z okazji 10-lecia powiatu żyrardowskiego przybliżano
publikację jako wzorzec współpracy samorządu powiatowego z organizacją pozarządową.
„Ballada o Mazowszu” promowana była również w wydziałach promocji w powiatach
sochaczewskim i łowickim.
W bieżącym roku dzięki staraniom Stowarzyszenia został wydany jeszcze jeden album:
„Żyrardów 1829-2009”.
we współpracy z PTTK, Urzędem Marszałkowskim
Województwa Mazowieckiego i Miastem Żyrardów. Jest to 96 stronicowa publikacja
albumowa obrazująca historię i dziedzictwo kulturowe Żyrardowa. Pozytywne recenzje o
publikacji sprawiły, iż otrzymaliśmy zlecenie od UM w Sochaczewie na realizację albumu
obrazującego historię Sochaczewa pt.”Sochaczewskie impresje”. Album zostanie wydany
na początku 2010 roku.
W dniu 11 lutego 2008 r. w Młodzieżowym Domu Kultury w Żyrardowie odbyło się
zebranie założycielskie Partnerstwa na rzecz Rozwoju Powiatu Żyrardowskiego.
Partnerstwo powstało z inicjatywy Starosty Powiatu Żyrardowskiego Wojciecha
Szustakiewicza i Biura Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych w Warszawie z myślą
o stworzeniu struktur partnerskich w ramach przygotowywanej nowelizacji ustawy
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W grupie założycieli Partnerstwa
znaleźli się przedstawiciele przeszło 35 organizacji i stowarzyszeń wśród których jest
i nasze stowarzyszenie. Aktualnie do Partnerstwa należy 51 członków.
W roku 2009 członkowie Partnerstwa uczestniczyli w wielu szkoleniach i zrealizowali w sumie
kilkadziesiąt akcji . O najważniejszych z nich informowały lokalne media: "Życie Żyrardowa",
"Tydzień Żyrardowa" i "Głos Żyrardowa i okolicy".
W bieżącym roku spośród zadań realizowanych przez Stowarzyszenie należy wymienić
także systematyczne podnoszenie kwalifikacji członków Stowarzyszenia poprzez udział
w szkoleniach organizowanych m.in. przez:
Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie, Stowarzyszenie Boris,
Partnerstwo Lokalne na rzecz rozwoju Powiatu Żyrardowskiego
Szkolenia oraz wymianę doświadczeń i informacji w trakcie konferencji organizowanych przez
Starostwo Powiatu Żyrardowskiego oraz gminę Żyrardów
Data
Wydarzenie
12-14.01 Udział w szkoleniu na temat pozyskiwania sponsorów w Jachrance (BORIS)
18.02
Organizacja szkolenie w Szpularni; wykonawca firma „LAUDATOR” z Warszawy
26.02
Promocja książki „Dziedzictwo przemysłowe Mazowsza i jego rola w turystyce”
19.04
XXIII Sejmik Krajoznawczy „Pałace i dworki, których nie znacie”
21.04
Organizacja szkolenia MŚP przez Firmę „InnoCo” z Katowic, Restauracja „KARO”
5-6.05
Organizacja szkolenia w Kuźni Nowowiejskiej na temat budowania struktur LOT
11.05
Udział w spotkaniu informacyjno – szkoleniowym w Urzędzie Marszałkowskim
w Warszawie
13.05
Udział w szkoleniu BORIS na temat Ekonomii Społecznej w Muzeum Mazowsza
Zachodniego
15.05
Spotkanie w Radziejowicach: prezentacja obrazu Józefa Chełmońskiego
„Na jarmarku” i wieczór arii i pieśni
16-17.05 Udział w VI Nocy Muzeów w Warszawie
4.06
13.06
Obchody jubileuszu 10 lecia Powiatu Żyrardowskiego w Radziejowicach
Udział w uroczystościach 180 – lecia Żyrardowskich Zakładów Lniarskich;
prezentacja albumu „Żyrardów 1829 – 2009”
14.06
Piknik Energetyczny w Żyrardowie
12-13.09 Udział w VI Europejskich Dniach Dziedzictwa.
12-13.09 Udział w 39 Rajdzie „Szlakiem Walk nad Bzurą”
17.09
Spotkanie z Wiceprezydentem Miasta w sprawie projektów turystycznych
i kulturalnych na rok 2010
19-20.09 Udział w 32 Świecie Kwiatów, Owoców i Warzyw w Skierniewicach
5-6.11
Udział w III Wojewódzkim Sejmiku Turystycznym "Chopin i jego Mazowsze"
w Karolinie,
20.11
Udział w zebraniu założycielskim LOT Mazowsze Zachodnie w MłDK
w Żyrardowie,
W listopadzie 2009 roku Zarząd Stowarzyszenia Animatorów Nauki, Kultury i Sztuki
„Dziedzictwo” rekomendował kandydaturę Pani Barbary Rzeczyckiej do Nagrody Fundacji
Rozwoju Demokracji Lokalnej za osiągnięcia w rozwijaniu demokracji lokalnej w Polsce.
O poparciu
tej kandydatury zdecydował całokształt działalności
kulturalnej i
kulturotwórczej prowadzącej do wzmocnienia lokalnych więzi mieszkańców Mazowsza
Zachodniego ze szczególnym uwzględnieniem Żyrardowa, oraz pasja i zaangażowanie w
promocji własnego regionu.
16.12.2009r. Podpisaliśmy umowę partnerską z Lokalna Organizacja Turystyczną
MAZOWSZE CHOPINA na realizację projektu Publikacja albumowa „Kraina
mazurków i polonezów – Polska Chopina”
W 2009 członkowie stowarzyszenia uczestniczyli w licznych konkursach odnosząc sukcesy
na arenie polskiej i międzynarodowej:
Zbigniew Kołaczek – artysta grafik z Żyrardowa – został wyróżniony w Międzynarodowym
Konkursie Satyrycznym Papkinada’ 2009.

Zbigniew Kołaczek, został zwycięzcą III edycji konkursu rysunku satyrycznego
„ROPONIOSKA”, zorganizowanego m.in. pod patronatem PGNiG, Województwa
Małopolskiego oraz Miasta Gorlice
Zbigniew Kołaczek otrzymał nagrodę Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze na XI
Międzynarodowym Otwartym Konkursie na Rysunek Satyryczny pod hasłem „WinoWinobranie
Zbigniew Kołaczek otrzymał Grand Prix, za cykl prac: „Teatr Jednego Widza”, „Teatr Radiowy”,
„Teatr Dworski”. Organizatorami konkursu i wystawy są: Stowarzyszenie Polskich Artystów
Karykatury oraz Galeria Sztuki Rampa - Teatr na Targówku. Sponsorami są m.in.: Muzeum
Karykatury w Warszawie oraz ZASP
Na 18. Międzynarodowym Konkursie Rysunku Satyrycznego w Daejeon w Korei Południowej
(,,The 18th Daejeon Int’l Cartoon Contest DICACO 2009), Zbigniew Kołaczek otrzymał nagrodę
Best Catroon Prize, za pracę pt. Kołnierzyk.
Adam Pilorz, zdobył I nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Fotografii Przemysłowej i
Industrialnej FOTO-PEIN 3, w kategorii fotografii industrialnej. Jury konkursowe zachwyciła
seria trzech fotografii Adama Pilorza, przedstawiających w niezwykle plastyczny sposób
elementy maszyn fabrycznych. Nagroda żyrardowskiego artysty cieszy tym bardziej, że motywy
z nagrodzonych fotografii zostały wykorzystane w wydanym przez Urząd Miasta Żyrardowa
albumie ,,Żyrardów 1829 – 2009”.
Wioletta Pilorz w 2009 roku za wybitne osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej
otrzymała nagrodę Ministra Edukacji Narodowej.
Adam Pilorz został nagrodzony w konkursie fotograficznym "Bliżej natury”, organizowanym
przez Wirtualne Podlasie.
Muzeum Mazowsza Zachodniego otrzymało - honorowe wyróżnienie przyznane przez Kapitułę
Konkursu ,,Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba” za ekspozycję aranżowaną przez
Adama Pilorza „Świat Żyrardowskich Kobiet z przełomu XIX i XX w.”
Wioletta Pilorz została wyróżniona w Ogólnopolskim Konkursie Fotograficznym Chełmoński
organizowanym przez Muzeum Mazowieckie w Płocku. Ekspozycja prac odbyła się na wystawie
„Józef Chełmoński. In memoriam. W 160 rocznicę urodzin”.
Na Ogólnopolskim Konkursie na Rysunek Satyryczny „Odkryj swój wszechświat” Zbigniew
Kołaczek, otrzymał nagrodę Olsztyńskiego Planetarium
i Obserwatorium Astronomicznego w Olsztynie.
W listopadzie 2009 roku po raz kolejny odbyła się zbiórka pieniędzy na rzecz odnowy
zabytkowej architektury cmentarnej w Żyrardowie. Dzięki dużemu zaangażowaniu
mieszkańców udało się zebrać prawie 9000 zł. Podobnie jak w roku ubiegłym rzeźbiarz,
członek stowarzyszenia Pan Leszek Waszkiewicz przeprowadził. prace renowacyjnokonserwatorskie dwóch zabytkowych pomników.