docKONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP
download 
Reklamacja Transkrypt
KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 - ……………………… Dzień Kod ucznia Miesiąc Rok pieczątka WKK DATA URODZENIA UCZNIA KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP REJONOWY Motyw przewodni: W poszukiwaniu innych światów Drogi Uczniu, witaj w II etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Test liczy 13 stron i zawiera 19 zadań. Zadania odnoszą się do fragmentów tekstów lub do całości Czas pracy: czytanych lektur. Polecenia czytaj uważnie i ze zrozumieniem. 90 minut Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem, bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie używaj korektora. Liczba punktów możliW przypadku testu wyboru (A, B, C, D) zaznacz prawidłową wych do uzyskania: odpowiedź, stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. 61 pkt. Jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. Odpowiedzi do pozostałych zadań wpisuj w wyznaczone miejsca w teście. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 TEKST I Konstelacje stały już stromo na głowie, wszystkie gwiazdy przekręciły się na drugą stronę, ale księżyc, zagrzebany w pierzyny obłoczków, które rozświetlał swą niewidzialną obecnością, zdawał się mieć przed sobą jeszcze nieskończoną drogę i, zatopiony w swych zawiłych procederach niebieskich, nie myślał o świcie. Na ulicy czerniało kilka dorożek, rozjechanych i rozklekotanych jak kalekie, drzemiące kraby czy karakony. Woźnica nachylił się z wysokiego kozła. Miał twarz drobną, czerwoną i dobroduszną. – Pojedziemy, paniczu? – zapytał. Powóz zadygotał we wszystkich stawach i przegubach swego wieloczłonkowego ciała i ruszył na lekkich obręczach. […] Przed jakimś szynkiem stała grupa dorożkarzy, kiwając nań przyjaźnie rękami. Odpowiedział im coś radośnie, po czym nie zatrzymując pojazdu, rzucił mi lejce na kolana, spuścił się z kozła i przyłączył do gromady kolegów. Koń, stary mądry koń dorożkarski, oglądnął się pobieżnie i pojechał dalej jednostajnym, dorożkarskim kłusem. Właściwie koń ten budził zaufanie – wydawał się mądrzejszy od woźnicy. Ale powozić nie umiałem – trzeba się było zdać na jego wolę. Wjechaliśmy na podmiejską ulicę ujętą z obu stron w ogrody. Ogrody te przechodziły zwolna, w miarę posuwania się, w parki wielkodrzewne, a te w lasy. Nie zapomnę nigdy tej jazdy świetlistej w najjaśniejszą noc zimową. Kolorowa mapa niebios wyogromniała w kopułę niezmierną, na której spiętrzyły się fantastyczne lądy, oceany i morza, porysowane liniami wirów i prądów gwiezdnych, świetlistymi liniami geografii niebieskiej. Powietrze stało się lekkie do oddychania i świetlane jak gaza srebrna. Pachniało fiołkami. Spod wełnianego jak białe karakuły śniegu wychylały się anemony drżące, z iskrą światła księżycowego w delikatnym kielichu. Las cały zdawał się iluminować tysiącznymi światłami, gwiazdami, które rzęsiście ronił grudniowy firmament. Powietrze dyszało jakąś tajną wiosną, niewypowiedzianą czystością śniegu i fiołków. […] Byłem szczęśliwy. Pierś moja wchłaniała tę błogą wiosnę powietrza, świeżość gwiazd i śniegu. Przed piersią konia zbierał się wał białej piany śnieżnej, coraz wyższy i wyższy. Z trudem przekopywał się koń przez czystą i świeżą jego masę. Wreszcie ustał. Wyszedłem z dorożki. Dyszał ciężko ze zwieszoną głową. Przytuliłem jego łeb do piersi, w jego wielkich czarnych oczach lśniły łzy. Wtedy ujrzałem na jego brzuchu okrągłą czarną ranę. – Dlaczego mi nie powiedziałeś? – szepnąłem ze łzami. – Drogi mój – to dla ciebie – rzekł i stał się bardzo mały, jak konik z drzewa. […] Opuściłem go. Czułem się dziwnie lekki i szczęśliwy. Księżyc stał jeszcze ciągle wysoko. Transformacje nieba, metamorfozy jego wielokrotnych sklepień w coraz to kunsztowniejsze konfiguracje nie miały końca. Jak srebrne astrolabium otwierało niebo w tę noc czarodziejską mechanizm wnętrza i ukazywało w nieskończonych ewolucjach złocistą matematykę swych kół i trybów. Bruno Schulz, Sklepy cynamonowe, Wydawnictwo GREG, Kraków 2005, s. 43. Zadanie 1. (0-3) Wymień trzy różne cechy języka i stylu wypowiedzi B. Schulza, które budują w przytoczonym fragmencie atmosferę niezwykłości. …………………………………………………………………………….…………… ………………………………………………………………………….……………… ………………………………………………………………………….……………… Strona 2 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 2. (0-3) Uzasadniając stwierdzenie, że tekst B. Schulza jest przykładem „prozy lirycznej”, wypisz z fragmentu cztery różne środki stylistyczne i nazwij je. Przykład Nazwa Zadanie 3. (0-1) Ze względu na sposób przedstawienia i obrazowania opis zimowego nieba w cytowanym fragmencie można nazwać A. B. C. D. ekspresjonistycznym. naturalistycznym. impresjonistycznym. realistycznym. Zadanie 4. (0-2) Na przykładzie podanego niżej zdania wyjaśnij, na czym polega zjawisko synestezji w opisie nieba. Odwołaj się do podanego przykładu. Powietrze stało się lekkie do oddychania i świetlane jak gaza srebrna. …………………………………………………………………………………………………... ……………………………….….…………………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………………... ……………………………….….…………………………………………………………….… Zadanie 5. (0-1) Tekst Brunona Schulza wpisuje się w poetykę surrealizmu ze względu na A. B. C. D. ograniczenie roli wyobraźni w procesie tworzenia. odrealnienie rzeczywistości i irracjonalność obrazowania. uwzględnienie obiektywnych praw rządzących rzeczywistością. umieszczenie zdarzeń w realnym świecie. Strona 3 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 6. (0-1) W cytowanym fragmencie utworu: Przytuliłem jego łeb do piersi, w jego wielkich czarnych oczach lśniły łzy. Wtedy ujrzałem na jego brzuchu okrągłą czarną ranę. – Dlaczego mi nie powiedziałeś? – szepnąłem ze łzami. – Drogi mój – to dla ciebie – rzekł i stał się bardzo mały, jak konik z drzewa. […] można zauważyć elementy konwencji A. B. C. D. baśniowej. groteskowej. parodystycznej. satyrycznej. Zadanie 7. (0-1) Opis nocnego nieba umieszczony na początku i na końcu fragmentu potwierdza, że A. B. C. D. opowieść ma fikcyjny charakter. pisarz wykorzystuje „motyw wędrujący”. narrator opisuje na zakończenie to samo miejsce. fragment ma kompozycyjną klamrę. Zadanie 8. (0-3) Wskaż cztery różne elementy świata przedstawionego w tekście I, które potwierdzają tezę, że przestrzeń wykreowana przez B. Schulza ma charakter oniryczny. .…………………………………………………………………………….…………… ………………………………………………………………………….…………….… ………………………………………………………………………….………….…… …………………………………………………………………………………..…….... Zadanie 9. (0-1) Przekształć na mowę zależną. – Drogi mój – to dla ciebie – rzekł i stał się bardzo mały, jak konik z drzewa. ………………………………………………………………………………………………… ……………………………….….……………………………………………………………… Zadanie 10. (0-2) Miasto nocą widziane oczyma chłopca przypomina labirynt. Opisz mitologiczne źródło tego symbolu oraz wyjaśnij, w jakim znaczeniu został on użyty w tekście Schulza. Mitologia: ………………………………………………………………………………………….……… …………………………………………………………………….………………….……..…. Znaczenie symboliczne: ………………………………………………………………………………………….…….… …………………………………………………………………………….…………….……… Strona 4 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 11. (0-2) Które z poniższych obrazów korespondują z tekstem I. Dwoma argumentami uzasadnij swoje wybory. V. Van Gogh, Światła nocy Miasto przyszłości, fot. B. Bellotto, Widok na Warszawę M. Chagall, Paryż ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. Strona 5 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 12. (0-7) W Twoim mieście biura turystyczne oferują ekscentryczne nocne wycieczki poza miasto. O tej nowej atrakcji turystycznej zredaguj informację do prasy. ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… Tekst II Zdawało mu się, że przez jakieś ogromne okno wyjrzał na dawny, zaginiony świat. Nie znajdował w hobbickiej mowie nazwy dla światła, które tu się roztaczało. Wszystko, co tu widział, miało piękny kształt, tak ostro wyrzeźbiony, jakby go wprawdzie z góry obmyślono, lecz stworzono dopiero w chwili, kiedy hobbitowi otwarto oczy, a zarazem tak stary, jakby przetrwał od wieków. Znajome kolory, złoto, biel, błękit i zieleń, były tutaj tak świeże i tak wzruszały, jakby je po raz pierwszy w życiu zobaczył i musiał dla nich znaleźć nazwy nowe i cudowne. Nikt nie mógł tu nawet zimą tęsknić do lata i wiosny. Na niczym, co rosło na tej ziemi, nie dostrzegł znamion uwiądu czy skarlenia. Kraina Lorien nie znała skazy. […] Frodo spojrzał i zobaczył w dość znacznej odległości pagórek uwieńczony mnóstwem ogromnych drzew czy może miasto wystrzelające zielonymi wieżami. Stamtąd biło potężne światło panujące nad całą krainą. Zatęsknił nagle, żeby lotem ptaka pomknąć do zielonego ogrodu i tam odpocząć. Spojrzał z kolei na wschód: tu kraj spływał łagodnie ku lśniącej wstęStrona 6 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 dze Anduiny, Wielkiej Rzeki. Sięgnął wzrokiem dalej poprzez wodę na drugi brzeg – i światło zgasło, on zaś znów znalazł się w znajomym zwykłym świecie. Za rzeką ciągnęła się pustynna płaszczyzna, bezkształtna i szara, gdzieś, na dalekim widnokręgu wznosząca się znów czarną, posępną ścianą. Słońce błyszczące na Lothlorien, nie miało dość sił, by rozjaśnić mroki tej odległej wyżyny. – To południowa warownia Mrocznej Puszczy – rzekł Hladir. – Kryje się w gęstwienie czarnych jodeł, które wzajem na siebie napierają tak, że konary gniją albo schną. Pośrodku na kamiennym wzgórzu stoi Dol Guldur, gdzie długo ukrywał się Nieprzyjaciel. Lękamy się, że Dol Guldur znów jest zamieszkana, i to przez siedmiokroć potężniejszego wroga. Ostatnio często nad tym miejscem czarna chmura. Stąd widzisz dwie zwalczające się potęgi. Nieustannie ścierają się ze sobą siły myśli, lecz światło przenika w jądro ciemności, a ciemność nie dociera do światła. John Ronald Reuel Tolkien, Wyprawa, Czytelnik, Warszawa 1981, s. 474. Zadanie 13. (0-3) Zredaguj do słownika literatury fantasy wyjaśnienie hasła Kraina Lorien. Uwzględnij w nim cztery różne informacje z tekstu II. ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… Strona 7 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 14. (0-3) Nieustannie ścierają się ze sobą siły myśli, lecz światło przenika w jądro ciemności, ciemność nie dociera do światła. Motyw światła i ciemności w cytowanym fragmencie tekstu II jest obecny w całym utworze Tolkiena. Wyjaśnij symboliczne znaczenie motywu oraz podaj po trzy przykłady jego realizacji w powieści. Symboliczne znaczenie: ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… Przykłady: ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… Zadanie 15. (0-2) Powieść Tolkiena zbudowana jest na schemacie wędrówki Frodo, głównego bohatera . Motyw ten nazywamy toposem. Wyjaśnij pojęcie oraz wskaż inny przykład tego zjawiska w powieści . ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… Zadanie 16. (0-5) Uzasadniając, że fantazy to magia w średniowiecznym kostiumie, wskaż pięć różnych odniesień do epoki średniowiecza obecnych w powieści Tolkiena. ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… Strona 8 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Tekst III – Tutaj nigdy nie było żadnego drzewa – powtórzyła zdumiona Ewa, dotykając żywego, szorstkiego pnia. Nagle uświadomiła sobie, że skoro drzewo tu jest – a nie mogło wyrosnąć przez noc – zatem musiało być zawsze, „ale wiodąc takie życie przy Myszce, nawet nie zauważyłam, jak rośnie”, pomyślała. Dziewczynka tymczasem sięgnęła ręką po jeden z owoców. […]. – Niedobre? – spytała Ewa. – Pewnie kwaśne. To dzika jabłoń – dodała. Ale Myszka potrząsnęła głową i wyciągnęła ku niej rękę z nadgryzionym owocem. Ewa, nie chcąc jej robić przykrości, wzięła od niej jabłko i ugryzła spory kawałek. Jeszcze zanim zdążyła przełknąć, poczuła w ustach jego przedziwny smak. Zdawało się jej, że czuje go nie tylko w ustach, lecz w całym ciele, że dociera nawet do koniuszków palców u rąk i nóg, czyniąc ją cała lekką, rześką, odrodzoną. – Nigdy czegoś takiego nie jadłam! – zawołała. – Jest doskonałe! Dlaczego nie jesz? – Jec… tyyy… – powiedziała nakazująco, więc Ewa ugryzła kolejny kęs. I jeszcze jeden. I następny… Sok spływał jej do gardła, gdy przeciągnęła się leniwie i powiedziała, patrząc z zachwytem na zachmurzone niebo: – Patrz, Myszka, jaki piękny dzień… Po prostu cudowny! D. Terakowska, Poczwarka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001, s. 281 Zadanie 17. (0-3) W całej powieści D. Terakowskiej, a także w cytowanym powyżej fragmencie, autorka nawiązuje do symboliki jabłka. Wyjaśnij ją w kontekście poniższych zdarzeń. Zdarzenie Symboliczne znaczenie jabłka Zjedzenie jabłka przez Myszkę. Zjedzenie jabłka przez Ewę. Zjedzenie jabłka przez Adama i Ewę w Raju Myszki. Strona 9 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 18. (0-1) Podkreślony fragment w zdaniu: Ewa, nie chcąc jej robić przykrości, wzięła od niej jabłko i ugryzła spory kawałek jest A. B. C. D. stroną bierną czasownika chcieć. przykładem orzeczenia imiennego. imiesłowowym równoważnikiem zdania. zdaniem pojedynczym nierozwiniętym. Zadanie 19. (0-17) W formie eseju rozważ ważne problemy i pytania współczesnego świata, które odnalazłeś/łaś w przeczytanych lekturach konkursowych. Twoja praca nie może być krótsza niż strona A4. ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… Strona 10 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… Strona 11 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………… ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………. Strona 12 z 13 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 BRUDNOPIS Strona 13 z 13
