uaktualnienie 2008/2009 - Otolaryngologia Polska

ARTYKUŁ REDAKCYJNY / EDITORIAL
5
Leki przeciwhistaminowe w leczeniu alergicznego nieżytu nosa
– uaktualnienie 2008/2009
Antihistamines in the treatment of allergic rhinitis – update 2008/2009
Jerzy Kruszewski
SUMMARY
The following paper reviews the latest news on antihistamines used in the treatment of allergic rhinitis. It describes the new results of investigations on clinical
application of H3 and H4 receptors in therapy of allergic diseases as well as the
effect of emedastine on histamine-induced tissue remodeling. Contemporary
clinical research of these drugs fulfills the requirements of placebo-controlled
trials, including the comparison with a reference drug, usually cetirizine. The
paper discusses efficacy and safety of a new drug – bilastine, and the possibility to improve clinical outcome by combining antihistamine drugs with inhaled
glucocorticosteroids and antileukotrienes. It also presents the studies on high
efficacy of nasal antihistamines, which most probably results from their high
concentration in inflamed tissue, as well as describes the latest news on safe
use of antihistamines, including studies of fexofenadine enantiomers in drug
interactions with P-glycoprotein, safety of a new antihistamine medication
– rupatadine, and psychostimulating effect of some other antihistamines. The
review shows that antihistamines, the most frequently used class of anti-allergy
medications, have been constantly improved, which is of significant importance
for progress of allergic diseases treatment.
©by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów
– Chirurgów Głowy i Szyi
Otrzymano/Received:
01.07.2009
Zaakceptowano do druku/Accepted:
13.07.2009
Klinika Chorób Infekcyjnych i Alergologii,
Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Kierownik: Prof. dr hab. n. med. J. Kruszewski
Wkład pracy autorów/Authors contribution:
według kolejności
Konflikt interesu/Conflicts of interest:
Autor pracy nie zgłasza konfliktu interesów.
Adres do korespondencji/
Address for correspondence:
imię i nazwisko: Jerzy Kruszewski
adres pocztowy:
Klinika Chorób Infekcyjnych i Alergologii,
Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
ul. Szaserów 128
04-141 Warszawa 44
tel. 22 681 75 19
e-mail [email protected]
Hasła indeksowe: leki przeciwhistaminowe, alergiczny nieżyt nosa
Key words: antihistamines, allergic rhinitis
Artykuł omawia najnowsze publikacje dotyczące zastosowania leków przeciwhistaminowych (LP) w leczeniu chorób alergicznych, przede wszystkim alergicznych
nieżytów nosa (ANN) [1]. Druga generacja tych leków to
leki najczęściej stosowane w leczeniu chorób alergicznych. W odróżnieniu od pierwszej generacji najnowsze
LP cechuje wysoka selektywność wobec receptora H1
dla histaminy oraz dobrze poznana farmakokinetyka
i farmakodynamika. Takie wskazania do stosowania
jak ANN i ostra pokrzywka oraz ich dawkowanie oparte
są na dowodach kategorii A, ponieważ wynikają nie
tylko z przesłanek naukowych lecz także wniosków
z kontrolowanych badań klinicznych w wybranych,
stosunkowo licznych grupach pacjentów, zwłaszcza
u dzieci od 6 miesiąca życia.
stości przewlekania się choroby powyżej 2 tygodni,
występowała tylko w sytuacji łącznego stosowania
tych leków z lekami obkurczającymi naczynia, co budzi
utrudnia rozpoznanie, które z nich były odpowiedzialne
za efekt.
W innej metaanalizie, również będącej uaktualnieniem z 2004 r., negatywnie oceniono stosowanie
różnego rodzaju środków przeciwkaszlowych, w tym
zawierających LP, dostępnych bez recepty i stosowanych u dzieci z powodu epizodów ostrego kaszlu,
jaki występować może w przebiegu infekcji górnych
dróg oddechowych [3]. Niestety tylko 2 badania środków zawierających LP w swoim składzie włączone
do mataanalizy niestety tylko 2 badania środków
zawierających LP w swym składzie dały zupełnie
sprzeczne wyniki.
Metaanalizy
Dwie stosunkowo duże metaanalizy badań z okresu
2008/2009 odnosiły się do stosowania LP.
W pierwszej, będącej uaktualnieniem z 2004 r.
badacze brytyjscy opierając się na analizie już 15 kontrolowanych badań z lat 2004–2007, obejmujących
prawie 2700 dzieci, negatywnie ocenili stosowanie
LP w leczeniu ostrego zapalenia ucha środkowego [2].
Obserwowana korzyść, dotycząca zmniejszenia częO t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
Nowe leki
Obok budzących nadzieje doniesień o badaniach
podstawowych (np. SUN-1334H) lub klinicznych (np.
bilastyna) nowych cząsteczek o działaniu przeciwhistaminowym poprzez blokowanie receptora H1 dla
histaminy [4, 5], trwają prace nad lepszym poznaniem
budowy receptorów H3 i H4 i możliwością klinicznego
wykorzystania ich antagonistów [6, 7, 8].
Otolaryngol Pol 2009;
63 (7 ): 5-10
6
ARTYKUŁ REDAKCYJNY / EDITORIAL
Bilastyna
Bilastyna jest nowym LP, którego badania kliniczne
są już bardzo zaawansowane. Efekt przeciwhistaminowy bilastyny w badaniach in vitro był silniejszy niż
feksofenadyny i zbliżony do efektu cetyryzyny. Bilastyna stosowana u blisko 700 chorych, z 61 ośrodków
badawczych, doustnie w dawce 20 mg/dobę przez 2
tygodnie była istotnie skuteczniejsza niż placebo i porównywalnie do 10 mg/dobę ceteryzyny i 5 mg/dobę
desloratadyny w zwalczaniu objawów ANN [5]. Częstość
działań niepożądanych była podobna jak przy stosowaniu desloratadyny, a uczucie senności i zmęczenia
zdecydowanie mniejsze niż w przypadku cetyryzyny.
Wydaje się, że wyniki te są na tyle zachęcające, że pozwalają już przypuszczać, iż wkrótce lek ten zostanie
zarejestrowany.
Blokada receptorów H3 i H4 dla histaminy
Niektóre obecnie stosowane LP cechują słabe własności blokowania receptorów H3 i H4. Okazało się, że
receptor H3 ma kilka izoform, których istnienie wykazano w tkance mózgowej Macaca fascicularis. Mogą
one warunkować efekt jego pobudzenia oraz tworzyć
możliwości blokady in vivo [6]. Nowo poznane ligandy
tego receptora będące pochodnymi imidazolowymi
wykazują silne powinowactwo do tkanki mózgowej,
a słabe do wątrobowych izoenzymów CYP450, co budzi
nadzieję na opracowanie bezpiecznego antagonisty
mogącego znaleźć zastosowanie kliniczne [7]. Antagoniści receptora H3, o budowie amidów, amin oraz
estrów mają znaczące własności antypsychotyczne, być
może wynikające z ich powinowactwa do receptorów
dla dopaminy [7].
Badacze z Department of Pharmacochemistry, Faculty of Exact Sciences, Leiden/Amsterdam Center
for Drug Research, Division of Medicinal Chemistry,
Vrije Universiteit w Amsterdamie poszukują antagonistów receptora H4 wśród cząsteczek o budowie
quinazolin. Do tej grupy należą takie cząsteczki jak:
6-chloro-N-(furan-3-ylmethyl)2-(4-methylpiperazin1-yl)quinazolin-4-amina – inaczej VUF10499,54 oraz
6-chloro-2-(4-methylpiperazin-1-yl)-N-(thiophen-2ylmethyl)quinazolin-4-amina–inaczej VUF10497,55,
które w badaniach u szczurów cechowały się silnymi
własnościami przeciwzapalnymi [8]. Istotne własności
przeciwświądowe wykazano w badaniach na zwierzęcych modelach zapalenia typu kontaktowego zapalenia
skóry wywoływanych DNCB (typu Th1) oraz pochodnymi toluenu (typu Th2) dla innej cząsteczki blokującej
receptor H4 – czynnika JNJ 7777120 [9]. Działanie
przeciwświądowe potęgowało się przy podawaniu tej
ostatniej substancji łącznie z cetyryzyną [9].
Inne własności LP
Niektóre badania stosowanych już od dawna LP
sugerują ich ciekawe nowe własności, inne niż poszuki-
wane i opisane już w dziesiątkach badań najnowszych
LP tzw. własności przeciwzapalne. Tym razem chodzi
o doniesienie sugerujące hamujący wpływ emedastyny
in vitro na syntezę kolagenu [10]. Synteza kolagenu
ma znaczenie dla przebudowy (remodeling) narządu
objętego procesem alergicznym (np. oskrzeli w astmie),
co dotychczas słabo poddaje się wpływowi dostępnych leków, zatem praca ta mogłaby zainspirować
całkiem nowy kierunek badań własności już stosowanych LP, choć wnioski z dotychczasowych badań
nad możliwościami wpływu na przebudowę sugerują,
że osiągnięcie sukcesu na tej drodze wydaje się mało
prawdopodobne.
Dość intensywnie bada się też farmakokinetykę
LP u zwierząt domowych. Po serii publikacji na temat
farmakokinetyki LP u koni, w 2008 r. opublikowano
prace dotyczące farmakokinetyki u zdrowych kotów
[11]. Zwierzęta te jak się okazuje nie tylko odgrywają
rolę w promocji lub ograniczaniu alergii u ludzi, ale
same również mogą chorować na choroby alergiczne.
Ciekawym zagadnieniem jest czy u kotów uczulenie na
własną sierść jest tak samo częste jak u ludzi.
Badania kliniczne – skuteczność
i bezpieczeństwo
Moim zdaniem dla lekarzy praktyków najciekawsze były
te z badań LP opublikowanych w 2008/9 r., które zaplanowano pod kątem uzyskania odpowiedzi na ważne pytania
interesujące z praktycznego punktu widzenia.
Nie ma sensu omawiać kolejnych badań klinicznych
potwierdzających skuteczność nowych LP w podstawowych wskazaniach – pokrzywce i ANN, bowiem
zalicza się je do najlepiej udokumentowanych wskazań terapeutycznych we współczesnej farmakoterapii. Zatem kolejne badania i dowody trudno uznawać
za innowacyjne, raczej wpisują się one w nurt coraz
częściej spotykanych działań służących ,,udowadnianiu oczywistości”. W celu uatrakcyjnienia takich
badań, ocen efektu klinicznego dokonuje się przy użyciu
szczególnych, dość unikalnych miar klinicznych np.
jakości życia, jak to miało miejsce w przypadku badań
desloratadyny w idiopatycznej pokrzywce, w których
stosowano Dermatology Life Quality Index - DLQI
i wskaźnik VQ-Dermato (popularny we Francji wskaźnik objawów) [12]. W kontrolowanych badaniach skuteczności, obok palacebo, coraz częściej stosowany jest
lek referencyjny z tej grupy. Takim lekiem najczęściej
jest cetyryzyna, ciągle uznawana za LP o stosunkowo
najlepszym wskaźniku efekt/bezpieczeństwo (indeksie terapeutycznym) [13]. Przyjęcie takiego standardu
badań skuteczności LP pozwala na lepszą ocenę siły
działania badanego leku i pozwala właściwie go pozycjonować pod tym względem.
W badaniach porównawczych różnych aspektów
skuteczności (stężenie w surowicy, stopień wysyceO t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
ARTYKUŁ REDAKCYJNY / EDITORIAL
nia receptora H1) wskazuje się na różnice w zakresie
nowych LP, choć ich skuteczność kliniczna w podstawowych wskazaniach wydaje się być zbliżona [13, 14].
Ostatnio szczególnie modne są analizy na bazie stopnia
wysycania receptora H1.
Niepokojące dane wskazują, że mimo powszechnych
rekomendacji dla LP drugiej generacji ciągle jeszcze
stosunkowo często w ostrej pokrzywce, w mniejszym
stopniu w ANN, szczególnie u dzieci, w wielu krajach
dominuje stosowanie LP starej generacji [15]. Są one
też popularnym składnikiem syropów przeciwkaszlowych dla dzieci.
Przewlekłe pokrzywki nadal stanowią poważne
terapeutyczne wyzwanie dla alergologów, dlatego ważne
są badania oceniające skuteczność LP w poszczególnych ich rodzajach, jak np. ebastyny [16] lub desloratadyny [17] w pokrzywce z zimna. Warto zwrócić
uwagę, że w ostatniej pracy oceniano różne dawki
desloratadyny, nawet do 20 mg/dobę, co podobnie jak
w przypadku wyższych dawek innych LP nie wiązało
się z występowaniem działań niepożądanych. Zatem
zgodnie z obecnymi zaleceniami stosowanie większych
dawek niż dotychczas zalecane w leczeniu pokrzywki
przewlekłej można też odnosić do desloratadyny. Być
może wkrótce podobne rekomendacje co do stosowania
większych niż obecnie stosowanych dawek LP dotyczyć
będą też ANN.
Jones i wsp. wykazali, że różnice w szybkości działania po domięśniowym podawaniu difenhydraminy
(50 mg) i doustnym feksofenadyny (180 mg) nie są tak
istotne jak dotychczas uważano [18]. Przy znanych
działaniach niepożądanych difenhydraminy i innych
LP pierwszej generacji przemawia to za doustnym stosowaniem LP drugiej generacji w leczeniu ostrych
stanów alergicznych [18]. Należy jednak podkreślić,
że doustne stosowanie LP może dotyczyć premedykacji
oraz wystąpienia reakcji anafilaktycznych (alergicznych) o niezbyt dużym nasileniu, bo w sytuacji braku
współpracy z chorym, np. z utratą świadomości, doustne podawanie LP nie jest możliwe.
Sporo ostatnio opublikowanych badań dotyczyło
donosowego stosowania LP. Badania Agarwala i wsp.
wskazują, że miejscowo, donosowo stosowana azelastyna nie ma znaczącego działania ogólnego, bowiem
nie wpływa istotnie hamująco na reaktywność skóry
przedramion na histaminę [19]. Wydaje się zatem, że
w sytuacji, gdy zachodzi konieczność wykonania testów
skórnych, a chory powinien przyjmować LP, można je
zastępować lekami miejscowymi i wykonywać testy po
upływie odpowiedniego czasu od odstawienia doustnego
LP. Wykazano też, że inny miejscowy, stosowany do
worka spojówkowego LP – olopatadyna w 0,2% roztworze, może być bezpiecznie stosowany u chorych
na alergiczne zapalenie spojówek z towarzyszącym
zespołem suchego oka [20]. Stosowana donosowo olopatadyna rozwija swe korzystne działanie stosunkowo
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
szybko – już po 30 minutach, a w przypadku 0,6%
roztworu działanie to utrzymuje się praktycznie przez
12 godzin [21].
Badania Dhania i wsp. Wykazały, że kojarzenie LP
blokujących receptor H1 z blokującymi receptor H2
cechuje większa supresja bąbli i rumieni pohistaminowych w czasie od 2 do 24 godziny po ich podaniu [22].
Przemawia to za celowością stosowania takich skojarzeń w sytuacji niezadawalającej kontroli objawów tylko
za pomocą blokera receptora H1. Inne ciekawe doniesienia badaczy chińskich z Department of Dermatology,
Zhongnan Hospital of Wuhan University w Wuhanie
sugerują, że można istotnie poprawić skuteczność
desloratadyny w przewlekłej idiopatycznej pokrzywce
łącząc jej podawanie z dipyrydamolem, znanym od
dawna lekiem przeciwpłytkowym [23]. Porównanie
skuteczności lewocetyryzyny i montelukastu u chorych na sezonowy ANN w przebiegu uczulenia na pyłki
roślin poddanych prowokacji w komorze wiedeńskiej
wyraźnie wykazało, że lewocetyryzynę cechował lepszy
efekt protekcyjny [24]. Mało przekonywujące, ale może
warte wspomnienia badania sugerują, że cetyryzyna
stosowana łącznie z montelukastem istotnie hamowała
odczyn zapalny w obrębie oczodołu u chorych z wytrzeszczem w przebiegu chorób tarczycy [25]. Badania
Anolika i wsp. porównujące stosowanie donosowego
mometazonu, doustnej loratadyny i kombinacji tych
leków u chorych na ANN wykazały, że w sytuacji złej
kontroli objawów ANN przy stosowaniu donosowych
GKS, dodanie doustnego LP nie jest w stanie istotnie
poprawić tej kontroli [26]. W takiej sytuacji bardziej
uzasadnione wydaje się zastosowanie LP działających
miejscowo, o czym przekonuje badanie Ratnera i wsp.
nad stosowaniem flutikazonu i donosowej azelastyny
[27]. Być może donosowe podanie LP zapewnia jego wyższe stężenie in situ, co zapewnia lepszą skuteczność.
Jednak stosowanie azelastyny łącznie z montelukastem
tylko nieznacznie lepiej w porównaniu do pojedynczo
stosowanych leków chroniło wobec prowokacji swoistym
alergenem chorych na astmę [28].
Badania w 8 krajach europejskich z udziałem 7274
chorych leczonych doustnymi LP potwierdziły pozytywną ocenę lewocetyryzyny w opinii aż 95% chorych
[29]. Najczęstszym, zgłaszanym przez 3,8% badanych,
działaniem niepożądanym tego leku była sedacja, przy
czym w tych badaniach odsetek ten był podobny jak
w grupie feksofenedyny i desloratadyny, a 2 razy mniejszy niż w grupie cetyryzyny.
Badania bezpieczeństwa LP w 2008 i 2009 r. dotyczyły stosowania m.in. różnych postaci (tabletki,
zawiesina) feksofenadyny u dzieci, już nawet od 6-tgo
miesiąca życia [30, 31]. Wykazano, że lek był bezpieczny dla dzieci i w niedalekiej przyszłości należy
się spodziewać obniżania granicy wieku stosowania.
Opublikowano też nowe dane świadczące o bezpieczeństwie stosowania cetyryzyny u kobiet w ciąży
7
8
ARTYKUŁ REDAKCYJNY / EDITORIAL
[32], choć część badaczy ciągle podkreśla, że niektóre
zależności, mogące decydować o bezpieczeństwie LP
drugiej generacji stosowanych w pierwszym trymestrze
ciąży nie zostały jeszcze dokładnie przeanalizowane
i wymaga to dalszego zbierania danych [33].
Opisano też ciekawy przypadek toksyczności przedawkowanej w celach samobójczych difenhydraminy
pod postacią jednocześnie występujących: rabdomyolizy
i wydłużenia czasu QT w badaniu Ekg [34].
W zakresie interakcji LP zwracają uwagę badania
Tateischi i wsp. dotyczące wpływu itrakonazolu na
farmakokinetykę dwóch enanatiomerów (R- i S-) feksofenadyny oraz udziału w tym zakresie glikoproteiny P
[35]. Interakcje itrakonazolu z enetiomerami feksofenadyny w tym mechanizmie komórkowego transportu
błonowego mogą skutkować różnicami w stężeniach
poszczególnych enentiomerów po podaniu mieszaniny
racemicznej feksofenadyny. Wzajemnego wzrostu stężeń
feksofenadyny i innych podawanych leków można się
spodziewać też przy stosowaniu leków antyretrowirusowych, flawonoidu – quercytyny, jak również metadonu [36, 37]. W tej ostatniej sytuacji podejrzewa się
istotny udział jelitowego systemu metabolizacji CYP3A.
Cytowane nowe badania wyjaśniają nieco mechanizm
zwiększania się surowiczych stężeń feksofenadyny
podawanej łącznie z itrakonazolem i innymi lekami,
co jednak w świetle obecnej wiedzy o działaniach niepożądanych feksofendyny i wstępnych doświadczeń ze
stosowania większych jej dawek nie wydaje się mieć
istotnego praktycznego znaczenia.
Wieloośrodkowe badania Galero i wsp. potwierdziły
bezpieczeństwo stosowanej aż przez 12 miesięcy rupatadyny w dawce 10 mg/dobę w leczeniu przewlekłych
ANN i przewlekłej pokrzywki [38]. Działania niepożądane rejestrowane u ponad 5% leczonych dotyczyły objawów neurologicznych i ze strony układu oddechowego
(bóle głowy, senność, katar). Nie stwierdzono wpływu
rupatadyny na wydłużenie czasu QT, a spośród 7
groźnych zdarzeń tylko jedno mogło mieć związek ze
stosowaniem rupatadyny (wzrost aktywności enzymów
w surowicy). Niestety, badacze hiszpańscy i portugalscy
sugerują, że choć rzadko, rupatadyna może jednak
wywoływać zaburzenia rytmu serca [39, 40]. Opisano
przypadek torsade de points związany ze stosowaniem
rupatadyny [39], a analiza bazy zgłoszeń działań niepożądanych w Portugalii wykazała, że co najmniej 2
z 5 zgłoszonych zaburzeń rytmu serca związanych
z podawaniem rupatadyny były dobrze udokumentowane [40]. Rupatadyna była jedynym stosowanym
lekiem i zaburzenia rytmu ustąpiły po jej odstawieniu.
Autorzy oszacowali ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca związanych ze stosowaniem rupatadyny na
2/100 tys. leczonych. Wiadomo, że rupatadyna podlega
metabolizmowi wątrobowemu i, co ciekawe, jej głównym
wątrobowym metabolitem, podobnie jak w przypadku
loratadyny jest desloratadyna [41]. Rupatadyna dzięki
wielokierunkowemu działaniu – blokowaniu receptora
H1 dla histaminy oraz antagonizowanie PAF ciągle
budzi spore nadzieje, jednak jej działanie proarytmogenne może ograniczyć jej zastosowanie.
W omówieniu Theunissena i wsp. zwrócono uwagę,
że obok sedacji, co ciągle budzi wiele emocji, niektóre
LP: terfenadyna, ebastyna, fexofenadyna i desloratadyna cechują się niewielkim efektem psychostymulującym
[42]. Jest to wynik ich nieselektywności i wpływu na
takie neurotransmitery jak dopomina i GABA, lub
działania na receptor H3. Nie jest też obecnie jasne,
czy takie ich działanie jest w stanie niwelować często
spotykaną u pacjentów sedację zależną od choroby
alergicznej i jak wpływa na pobudzenie psychoruchowe występujące w przypadku świądu, objawu bardzo
charakterystycznego dla alergii.
Reasumując, powyższy przegląd dowodzi, że w zakresie LP trwają badania mające na celu doskonalenie
tej najpowszechniej stosowanej w chorobach alergicznych grupy leków, co stanowi ważny element postępu
w leczeniu chorób alergicznych.
PIŚMIENNICTWO
1.
Kruszewski J. Antihistamines in allergic rhinitis. Otolaryngol Pol 2007; 61: 522-526.
2.
Coleman C. Moore M. Decongestants and antihistamines
for acute otitis media in children. Cochrane Database Syst
Rev. 2008; (3): CD001727. Cochrane Database Syst Rev.
2004; (3): CD001727.
3.
Smith SM, Schroeder K, Fahey T. Over-the-counter medications for acute cough in children and adults in ambulatory settings. Cochrane Database Syst Rev. 2008;
(1): CD001831. Cochrane Database Syst Rev. 2004; (4):
CD001831.
4.
Mandhane SN, Ayer UB, Midha AS, Rao CT, Rajamannar
T. Preclinical efficacy and safety pharmacology of SUN1334H, a potent orally active antihistamine agent. Drugs
R D. 2008; 9: 93-112.
5.
Bachert C, Kuna P, Sanquer F, Ivan P, Dimitrov V, Gorina
MM, van de Heyning P, Loureiro A; Bilastine International
Working Group. Comparison of the efficacy and safety of
bilastine 20 mg vs desloratadine 5 mg in seasonal allergic
rhinitis patients. Allergy. 2009; 64: 158-65.
6.
Strakhova MI, Fox GB, Carr TL, Witte DG, Vortherms TA,
Manelli AM, Miller TR, Yao BB, Brioni JD, Esbenshade TA.
Cloning and characterization of the monkey histamine H3
receptor isoforms. Eur J Pharmacol. 2008; 601: 8-15.
Jablonowski JA, Ly KS, Bogenstaetter M, Dvorak CA, Boggs JD, Dvorak LK, Lord B, Miller KL, Mazur C, Wilson SJ,
Lovenberg TW, Carruthers NI. Novel imidazole-based histamine H3 antagonists. Bioorg Med Chem Lett. 2009; 19:
903-7.
7.
Von Coburg Y, Kottke T, Weizel L, Ligneau X, Stark H.
Potential utility of histamine H3 receptor antagonist pharmacophore in antipsychotics. Bioorg Med Chem Lett.
2009; 19: 538-42.
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
ARTYKUŁ REDAKCYJNY / EDITORIAL
8.
Smits RA, de Esch IJ, Zuiderveld OP, Broeker J, Sansuk
K, Guaita E, Coruzzi G, Adami M, Haaksma E, Leurs R.
9.
patadine nasal spray. Otolaryngol Head Neck Surg. 2007;
137: 918-24.
Discovery of quinazolines as histamine H4 receptor in-
22. Dhanya NB, Rai R, Srinivas CR. Histamine 2 blocker po-
verse agonists using a scaffold hopping approach. J Med
tentiates the effects of histamine 1 blocker in suppressing
Chem. 2008; 51: 7855-65.
histamine-induced wheal. Indian J Dermatol Venereol Le-
Rossbach K, Wendorff S, Sander K, Stark H, Gutzmer R,
prol. 2008; 74: 475-7.
Werfel T, Kietzmann M, Bäumer W. Histamine H4 receptor
23. Khalaf AT, Liu XM, Sheng WX, Tan JQ, Abdalla AN. Effica-
antagonism reduces hapten-induced scratching behaviour
cy and safety of desloratadine combined with dipyridamole
but not inflammation. Exp Dermatol. 2009; 18: 57-63.
in the treatment of chronic urticaria. J Eur Acad Dermatol
10. Murota H, Bae S, Hamasaki Y, Maruyama R, Katayama I.
Venereol. 2008; 22: 487-92.
Emedastine difumarate inhibits histamine-induced colla-
24. Patel P, Patel D. Efficacy comparison of levocetirizine vs
gen synthesis in dermal fibroblasts. J Investig Allergol Clin
montelukast in ragweed sensitized patients. Ann Allergy
Immunol. 2008; 18: 245-52.
Asthma Immunol. 2008; 101: 287-94.
11. Papich MG, Schooley EK, Reinero CR. Pharmacokinetics
25. Lauer SA, Silkiss RZ, McCormick SA. Oral montelukast
of cetirizine in healthy cats. Am J Vet Res. 2008; 69: 670-
and cetirizine for thyroid eye disease. Ophthal Plast Re-
4.
constr Surg. 2008; 24: 257-61.
12. Grob JJ, Auquier P, Dreyfus I, Ortonne JP. Quality of life
26. Anolik R; Mometasone Furoate Nasal Spray With Lora-
in adults with chronic idiopathic urticaria receiving deslo-
tadine Study Group. Clinical benefits of combination tre-
ratadine: a randomized, double-blind, multicentre, place-
atment with mometasone furoate nasal spray and lora-
bo-controlled study. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2008;
tadine vs monotherapy with mometasone furoate in the
22: 87-93.
treatment of seasonal allergic rhinitis. Ann Allergy Asthma
13. Fantin S, Maspero J, Bisbal C i wsp. A 12-week placebo-
Immunol. 2008; 100: 264-71.
controlled study of rupatadine 10 mg once daily compared
27. Ratner PH, Hampel F, Van Bavel J, Amar NJ, Daftary P,
with cetirizine 10 mg once daily, in the treatment of persi-
Wheeler W, Sacks H. Combination therapy with azelast-
stent allergic rhinitis. Allergy. 2008; 63: 924-31.
ine hydrochloride nasal spray and fluticasone propiona-
14. Frossard N, Strolin-Benedetti M, Purohit A, Pauli G. In-
te nasal spray in the treatment of patients with seasonal
hibition of allergen-induced wheal and flare reactions by
allergic rhinitis. Ann Allergy Asthma Immunol. 2008; 100:
levocetirizine and desloratadine. Br J Clin Pharmacol.
2008; 65: 172-9.
74-81.
28. Richter K, Grönke L, Janicki S, Maus J, Jörres RA, Mag-
15. Beno SM, Nadel FM, Alessandrini EA. A survey of emer-
nussen H. Effect of azelastine, montelukast, and their
gency department management of acute urticaria in chil-
combination on allergen-induced bronchoconstriction in
dren. Pediatr Emerg Care. 2007; 23: 862-8.
asthma. Pulm Pharmacol Ther. 2008; 21: 61-6.
16. Magerl M, Schmolke J, Siebenhaar F, Zuberbier T, Metz M,
29. De Vos C, Mitchev K, Pinelli ME, Derde MP, Boev R. Non-
Maurer M. Acquired cold urticaria symptoms can be safely
interventional study comparing treatment satisfaction in
prevented by ebastine. Allergy. 2007; 62: 1465-8.
patients treated with antihistamines. Clin Drug Investig.
17. Siebenhaar F, Degener F, Zuberbier T, Martus P, Maurer
2008; 28: 221-30.
M. High-dose desloratadine decreases wheal volume and
30. Hampel FC, Kittner B, van Bavel JH. Safety and tolerabili-
improves cold provocation thresholds compared with stan-
ty of fexofenadine hydrochloride, 15 and 30 mg, twice daily
dard-dose treatment in patients with acquired cold urti-
in children aged 6 months to 2 years with allergic rhinitis.
caria: A randomized, placebo-controlled, crossover study.
J Allergy Clin Immunol. 2009 Feb 5
18. Jones DH, Romero FA, Casale TB. Time-dependent inhibition of histamine-induced cutaneous responses by oral
and intramuscular diphenhydramine and oral fexofenadine. Ann Allergy Asthma Immunol. 2008; 100: 452-6.
19. Agarwal MK, Vijayan VK, Vermani M. Effect of azelastine
Ann Allergy Asthma Immunol. 2007; 99: 549-54.
31. Mansfield LE. Fexofenadine in pediatrics: oral tablet and
suspension formulations. Expert Opin Pharmacother.
2008; 9: 329-37.
32. Weber-Schoendorfer C, Schaefer C. The safety of cetirizine
during pregnancy. A prospective observational cohort study. Reprod Toxicol. 2008; 26: 19-23.
nasal spray on histamine-and allergen-induced skin whe-
33. Gilboa SM, Strickland MJ, Olshan AF, Werler MM, Correa
al response in patients with allergic rhinitis. J Asthma.
A; National Birth Defects Prevention StudyUse of antihi-
2008; 45: 548-51.
stamine medications during early pregnancy and isolated
20. Mah FS, O’Brien T, Kim T, Torkildsen G. Evaluation of the
effects of olopatadine ophthalmic solution, 0.2% on the
ocular surface of patients with allergic conjunctivitis and
dry eye. Curr Med Res Opin. 2008; 24: 441-7.
major malformations. Birth Defects Res A Clin Mol Teratol. 2009; 85:137-50.
34. Ramachandran K, Sirop P. Rare complications of diphenhydramine toxicity. Conn Med. 2008; 72: 79-82.
21. Patel P, Roland PS, Marple BF, Benninger PJ, Margalias
35. Tateishi T, Miura M, Suzuki T, Uno T. The different effects
H, Brubaker M, Beezley SF, Drake M, Potts SL, Wall GM.
of itraconazole on the pharmacokinetics of fexofenadine
An assessment of the onset and duration of action of olo-
enantiomers. Br J Clin Pharmacol. 2008; 65: 693-700.
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
9
10
ARTYKUŁ REDAKCYJNY / EDITORIAL
36. Kim KA, Park PW, Park JY. Short-term effect of quercetin
40. Carvajal A, Macías D, Salado I, Sáinz M, Ortega S, Campo
on the pharmacokinetics of fexofenadine, a substrate of P-
C, García Del Pozo J, Martín Arias L, Velasco A, Gonçal-
glycoprotein, in healthy volunteers. Eur J Clin Pharmacol.
ves S, Pombal R, Carmona R. Heart Rhythm Disturban-
2009 Feb 17.
ces Associated With Rupatadine: A Case Series From the
37. Kharasch ED, Bedynek PS, Walker A, Whittington D, Hoffer C. Mechanism of ritonavir changes in methadone phar-
Spanish and Portuguese Pharmacovigilance Systems. Clin
Pharmacol Ther. 2009 Feb 18.
macokinetics and pharmacodynamics: II. Ritonavir effects
41. Wen J, Hong Z, Wu Y, Wei H, Fan G, Wu Y. Simultaneo-
on CYP3A and P-glycoprotein activities. Clin Pharmacol
us determination of rupatadine and its metabolite des-
Ther. 2008; 84: 506-12.
loratadine in human plasma by a sensitive LC-MS/MS
38. Valero A, de la Torre F, Castillo JA, Rivas P, Del Cuvillo
method: Application to the pharmacokinetic study in heal-
A, Antépara I, Borja J, Donado E, Mol O, Izquierdo I. Sa-
thy Chinese volunteers. J Pharm Biomed Anal. 2009; 49:
fety of rupatadine administered over a period of 1 year in
the treatment of persistent allergic rhinitis: a multicentre,
open-label study in Spain. Drug Saf. 2009; 32: 33-42.
39. Fité-Mora R. Torsade de Pointes Associated With Rupa-
347-353.
42. Theunissen EL, Vermeeren A, Vuurman EF, Ramaekers
JG. Stimulating effects of H1-antagonists. Curr Pharm
Des. 2006; 12: 2501-9.
tadine. Rev Esp Cardiol. 2009; 62: 330-331.
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9