paradygmaty kształcenia akademickiego pedagogów

Czernicki z PAN i prof. Barbara Świątek. Po zawiązanej dyskusji
na ten temat wśród uczestników zjazdu ustalono, że jedną z pierwszych aktywności PTPM będzie wniosek do Konferencji Rektorów Medycznych Szkół Wyższych o wprowadzenie przedmiotu
„prawo medyczne” do kanonu przedmiotów obowiązkowych
dla studentów kierunków lekarskich, pielęgniarstwa i innych.
Dodatkowo podjęte zostaną działania w kierunku uporządkowania i korelacji treści nauczania prawa medycznego, szczególnie
w perspektywie nauczania prawa medycznego lekarzy na etapie
szkolenia podyplomowego.
Krakowska konferencja programowa stała się okazją do
wymiany informacji o metodach i programach nauczania prawa
medycznego na kierunkach medycznych i na studiach prawniczych. Doświadczenia w tym obszarze najdłużej gromadził
Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Promotorem tych
rozwiązań jest prof. Eleonora Zielińska.
Zajęcia prowadzone są w ramach kursu magisterskiego
z prawa medycznego oraz z problematyki przestępstw przeciwko
zdrowiu. Problematyka prawno-medyczna jest również domeną
studenckiej Kliniki Prawa. Przygotowanie studentów do pracy
w poradni poprzedzone jest kursem prawa medycznego.
Od sześciu lat Uniwersytet Warszawski prowadzi również w tej
materii kształcenie podyplomowe. Interdyscyplinarne studia podyplomowe z prawa medycznego, bioetyki i medycyny społecznej
cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem. Od trzech lat zajęcia fakultatywne w zakresie prawa medycznego prowadzi Katedra Medycyny Sądowej Akademii Medycznej we Wrocławiu. Prowadzone
są też zajęcia fakultatywne dotyczące sądowo-lekarskiej problematyki błędu medycznego oraz zajęcia poświęcone tematyce ochrony
dóbr osobistych lekarza. Poznańską specjalnością w zakresie
nauczania prawa medycznego pozostają metody interaktywne,
w tym symulacje rozpraw sądowych. Ich głównym organizatorem,
od blisko 10 lat, jest dr Krzysztof Kordel z Zakładu Medycyny
Sądowej oraz organizacje naukowe skupiające studentów prawa
i medycyny, takie jak ELSA oraz IMFSA i STN. Jak podkreślił
dr Krzysztof Kordel, efektem tej działalności jest między innymi
to, że prawnicy zaczynają odnajdywać wspólny język z lekarzami.
Na prawno-medycznej mapie Polski nową jednostką jest
Zakład Prawa Medycznego Akademii Medycznej w Gdańsku,
utworzony w ramach Katedry Medycyny Społecznej Wydziału
Nauk o Zdrowiu w 2007 roku. Działalność nowej jednostki zaprezentowała na zjeździe programowym dr Bogusława Wengler,
pełniąca obowiązki kierownika zakładu.
Jednostka koncentruje się na nauczaniu propedeutyki prawa,
ustawodawstwa zawodów medycznych, a także karnych i cywilnych aspektów odpowiedzialności osób wykonujących zawody
medyczne.
Polskie Towarzystwo Prawa Medycznego jako jeden ze
swoich priorytetów przyjęło koordynację w zakresie nauczania
prawa medycznego pomiędzy poszczególnymi jednostkami
akademickimi w Polsce.
Konferencja programowa Polskiego Towarzystwa Prawa
Medycznego dostarczyła także wielu innych cennych informacji,
które stopniowo będą przez Towarzystwo wykorzystywane.
Marcin Mikos
Stefan Poździoch
PARADYGMATY KSZTAŁCENIA
AKADEMICKIEGO PEDAGOGÓW
III Seminarium Dydaktyki Akademickiej
T
rzecie z cyklicznych, zainicjowanych w 2002 roku,
Seminariów Dydaktyki Akademickiej odbyło się w dniach
26–27 listopada 2007 roku. Potrzeba aktywnego włączenia się
nauczycieli akademickich w nurt
podejmowanych na uczelniach
wyższych przedsięwzięć naukowych, konieczność stałego aktualizowania wiedzy o założonych
i rzeczywistych funkcjach uczelni wyższej oraz o uwarunkowaniach tych funkcji skłania do
systematycznej wymiany myśli
i doświadczeń z zakresu przygotowania, realizacji, a także oceny
78
ALMA MATER
Obrady podsumowujące III Seminarium Dydaktyki Akademickiej;
prowadząca obrady dr Danuta Skulicz oraz wygłaszający wnioski
prof. Czesław Banach
procesu kształcenia akademickiego. Dotychczasowe seminaria
poświęcone były dookreśleniu
obszarów naukowej refleksji nad
dydaktyką akademicką. Podjęto
tematykę tradycji, ciągłości oraz
rozwojowej zmiany tej subdyscypliny. Pierwsze seminarium
(2002 r.) skoncentrowane było
na poszukiwaniu modelu dydaktyki akademickiej, zadaniem
drugiego spotkania (2004 r.) było
ukazanie miejsca i roli studenta
we wspólnocie akademickiej.
Ostatnie przedsięwzięcie, noszące
tytuł Paradygmaty kształcenia
pedagogów, poświęcone zostało
tematyce modeli kształcenia pedagogów na uniwersytetach i w paradygmaty, które wskazują na charakter edukacji pedagogów:
innych szkołach wyższych. Przyjęcie przez podmioty edukacyjne uczelnia jako świątynia wiedzy (dyskurs racjonalistyczny), uczelodmiennych filozofii programu prowadzi do funkcjonowania nia jako przedsiębiorstwo (pedagog jako hostessa w supermarna uczelniach wyższych różnorodnych modeli, pozwalających kecie, gracz na rynku), uczelnia jako dialog (pedagog – badacz
kreować określone programy kształcenia pedagogów. Dla organi- własnej praktyki). Już w pierwszej wypowiedzi padło wiele pytań
zatorów seminarium interesujące stało się więc ukazanie paradyg- o przyszłość edukacji pedagogów: czy powinna to być edukacja
matów kształcenia pedagogów obecnych w polskich uczelniach behawiorystyczna (czeladnicza), czy edukacja humanistyczna
wyższych, które prowadzą do zróżnicowania zakładanych celów (refleksyjna), jak w związku z tym określić cele, metody, formy
opisywanych w projektowanej sylwetce absolwenta i w konse- kształcenia, a dalej programy i jakość tego kształcenia. Dalsze
kwencji do zróżnicowania treści samego kształcenia.
referaty w sposób systematyczny odnosiły się do pytań sformuSeminarium zorganizowane zostało przez Instytut Pedagogiki łowanych już na początku seminarium. O paradygmacie humaUniwersytetu Jagiellońskiego wespół z Polskim Towarzystwem nistycznym w kształceniu pedagogów, o jego źródłach filozoficzPedagogicznym Oddział w Krakowie oraz Małopolskim Centrum nych i teoretycznych, a w konsekwencji o modelu pożądanych
Doskonalenia Nauczycieli – Ośrodkiem Doskonalenia Nauczy- wyników kształcenia z kompetencjami poznawczymi i pozapocieli w Krakowie. Zaproszenie
znawczymi (motywacyjnymi,
do udziału w sympozjum przyemocjonalnymi, estetycznymi)
jęło blisko 50 osób reprezenmówiła dr Anna Krajewska.
tujących uniwersytety i inne
Z kolei o ignacjańskim, perszkoły wyższe (Uniwersytet
sonalistycznym paradygmacie
Jagielloński, Uniwersytet Warpedagogiki traktował referat
mińsko-Mazurski w Olsztynie,
księdza dr. Janusza Mółki SJ.
Uniwersytet w BiałymstoListę pytań o jakość kształcenia
ku, Uniwersytet Rzeszowski,
pedagogów rozszerzyła (po
Akademię Pedagogiczną im.
przerwie kawowej w kawiarni
Auditorium Maximum) prof.
KEN w Krakowie, Akademię
Krystyna Duraj-Nowakowa.
Świętokrzyską w Kielcach,
Zaproponowała rozważenie
Akademię Podlaską w Siedlnastępujących problemów: czy
cach, Akademię Górniczoprogramy kształcenia powinny
-Hutniczą w Krakowie, Wyższą
być oparte na paradygmatach,
Szkołę Filozoficzno-Pedagoczy stanowić minima progragiczną „Ignatianum”, Krakowską Szkołę Wyższą im. Andrze- Wśród publiczności w małej auli Auditorium Maximum UJ byli prelegenci mowe, czy w tych programach
ja Frycza-Modrzewskiego). Do pierwszego dnia III Seminarium Dydaktyki Akademickiej; w pierwszym obserwujemy dążność do trakgrona czynnych uczestników rzędzie od lewej: prof. Janina Kostkiewicz, prof. Henryk Mizerek, prof. towania człowieka jako całości,
seminarium dołączyli także Krystyna Duraj-Nowakowa, dr Anna Krajewska, prof. Stanisław Palka, jak badać dojrzałość zawodową
nauczycieli akademickich, aż
pedagodzy praktycy między prof. Czesław Banach
innymi z Centrum Młodzieży im. dr. Henryka Jordana w Krako- wreszcie czy powinniśmy mówić o dydaktyce akademickiej
wie oraz liczna reprezentacja pedagogów szkolnych pracujących czy o pedagogice szkoły wyższej. Na to ostatnie pytanie w wyw krakowskich szkołach różnego szczebla.
powiedzi dotyczącej wykorzystywania wiedzy w kształceniu
W pierwszym dniu seminarium obrady toczyły się w małej pedagogów odpowiedział prof. Stanisław Palka. Opowiedział
auli Auditorium Maximum UJ przy ul. Krupniczej. Sesje plenarne się za słusznością terminu „dydaktyka akademicka”, akcentując
skupione były wokół dwóch grup tematów: Podstawy akademic- silną potrzebę nauki studiowania, umiejętności analizy tekstów
kiego kształcenia pedagogów oraz Wybrane aspekty kształcenia naukowych, rzetelnego przygotowania do prowadzenia badań
pedagogów. Drugiego dnia obrady odbywały się równolegle naukowych, a nie tylko behawiorystycznego szkolenia pedaw trzech sekcjach. Sesja III dotyczyła Metodycznych podstaw gogów. W kolejnym wystąpieniu dr Barbara Walasek-Jarosz
kształcenia pedagogów i skierowana była przede wszystkim do przypomniała o perspektywie statystyki w akademickim kształpedagogów szkolnych. Obrady odbywały się w Małopolskim ceniu pedagogów, zwracając szczególną uwagę na jej wykorzyCentrum Doskonalenia Nauczycieli, Ośrodku Doskonalenia stanie nie tylko w ilościowej, ale i jakościowej analizie danych.
Nauczycieli przy ul. Garbarskiej. Sesja IV, w sali konferencyj- W pierwszym dniu spotkania w sesji popołudniowej mieliśmy
nej Katedry Judaistyki UJ przy ul. Batorego, poświęcona była jeszcze okazję usłyszeć referat prof. Anny Kozłowskiej o bardzo
zagadnieniom związanym z tematyką Procesu dydaktyczno- istotnym w obecnych czasach elemencie kształcenia pedagogów,
-wychowawczego na studiach pedagogicznych i zgromadziła jakim jest edukacja kulturowa. Była mowa między innymi o wyprzede wszystkim młodych przedstawicieli nauki oraz obecnych miarach efektywności kulturowej oraz o pożądanych cechach
studentów pedagogiki. Sesja V (w sali konferencyjnej Instytutu osobowości pedagoga kultury. Doktor Teresa Giza, przedstawiając
Pedagogiki UJ) poruszała problematykę Współczesnych wyzwań swoje rozległe badania, zwróciła uwagę na brak przygotowania
w kształceniu pedagogów.
nauczycieli i pedagogów do pracy z uczniami zdolnymi. W dwóch
Pierwsze wystąpienie, prof. Henryka Mizerka, w sposób ostatnich wystąpieniach pierwszego dnia seminarium prelegentki
holistyczny ukazało możliwe wizerunki szkół wyższych kształ- (dr Barbara Dobrowolska i dr Ewa Augustyniak) wskazywały na
cących pedagogów. Profesor przedstawił obrazowo trzy możliwe potrzebę zmian w kształceniu pedagogów. Wyraźnie unaocznił
ALMA MATER
79
się problem znaczenia w kształceniu pedagogów teorii i praktyki.
Powstało pytanie, co zrobić, aby przyszli pedagodzy1 nie przeceniali wiedzy praktycznej, a taką tendencję zauważa współcześnie
wielu nauczycieli akademickich.
W drugim dniu seminarium odbyły się równolegle trzy sesje
naukowe. Spotkanie zorganizowane w Małopolskim Centrum
Doskonalenia Nauczycieli na temat Metodycznych podstaw kształcenia pedagogów prowadził prof. Franciszek Wojciechowski.
Problematyka obrad tej sesji koncentrowała się wokół zagadnienia
pożądanych w pracy zawodowej kompetencji pedagogów szkolnych oraz pedagogów resocjalizatorów. Żywą dyskusję z udziałem zaproszonych pedagogów szkolnych – praktyków wywołała
problematyka potrzeb życiowych i społecznego wsparcia oraz
umiejętność diagnozowania. Kolejna sesja, którą prowadzili prof.
Henryk Mizerek oraz dr Anna Sajdak, skupiła osoby zainteresowane tematyką Procesu dydaktyczno-wychowawczego na studiach
pedagogicznych. Tu obszarem dociekań naukowych uczyniono
zagadnienia przygotowania psychologicznego pedagogów, ich intelektualnego formowania, kompetencji poznawczych oraz udziału
edukacji o prawach dziecka w treściach kształcenia. Szczególne
zainteresowanie oraz żywą dyskusję wzbudził e-learning (obecny
w wystąpieniach dr Joanny Aksman oraz dr Bogusławy Matwijów
wraz ze studentami) – jego odmian, możliwości i ekspansywnego
rozwoju w kształceniu akademickim. Natomiast sesja Współczesne
wyzwania w kształceniu pedagogów, której przewodniczyła dr hab.
Krystyna Ablewicz, poświęcona została zagadnieniom osobowości
pedagoga, jego kształceniu w ujęciu historycznym, kategorii wspólnoty w kształceniu akademickim, a także relacji mistrz–uczeń.
Poruszającym głosem stało się wystąpienie dr. n. med. Ireneusza
Kowalewskiego, przypominającego wartość zdrowia i kategorię
ciała w edukacji. Po zakończeniu obrad w sekcjach odbyło się
wspólne spotkanie podsumowujące obrady i wyznaczające obszary
dalszych refleksji.
W I Seminarium Dydaktyki Akademickiej ważnym elementem programu stały się warsztaty rozwijania umiejętności
dydaktycznych i komunikacyjnych przeznaczone dla nauczycieli
akademickich i doktorantów, w II Seminarium ważna okazała się
dwugodzinna dyskusja, będąca konfrontacją przemyśleń studentów
nad programami studiów pedagogicznych. Trzecie spotkanie ukazało liczne istotne w kształceniu pedagogów wątki oraz stanowiło
forum wymiany myśli o współczesnych wyzwaniach w kształceniu
pedagogów.
Liczne głosy dające się słyszeć w kuluarach seminarium
świadczą o potrzebie organizowania kolejnych spotkań. Należy
podkreślić, że atmosferę tej imprezy, przyciągającą coraz to nowych
prelegentów, zawdzięczamy głównej inicjatorce i organizatorce
seminarium, przewodniczącej Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego Oddziału Krakowskiego dr Danucie Skulicz, oraz udzielającemu tej inicjatywie, już od początku jej istnienia, naukowego
i duchowego wsparcia prof. Stanisławowi Palce.
Organizatorzy seminarium zapowiadają, że tak jak po pierwszym
i drugim seminarium, tak i teraz ukaże się publikacja będąca podsumowaniem rezultatów obrad i najważniejszych tez wygłoszonych
w dyskusjach.
Anna Sajdak
Joanna Aksman
1
Dr Anna Sajdak w części dyskusyjnej spotkania przypomniała, że mówiąc o pedagogach,
organizatorzy seminarium mieli na myśli studentów kierunku pedagogika, a nie nauczycieli
– kształtowanych przede wszystkim przez metodyków danych przedmiotów nauczania.
KONFERENCJA MŁODYCH JUDAISTÓW
istoria Żydów w Polsce sięga bardzo odległych czasów. Pierwsze na marginesie głównego nurtu życia naukowego w Polsce, okazuje
wzmianki o ich osiedlaniu się na ziemiach polskich pochodzą obecnie wielu młodych adeptów – mówił prof. Edward Dąbrowa,
z początku XI wieku. W dwudziestoleciu międzywojennym Żydzi kierownik Katedry Judaistyki UJ. Milczącym patronem tej konferencji
stanowili aż 10 procent mieszkańców Polski. Obecnie liczbę osób był zmarły w 2006 roku prof. Józef A. Gierowski. Przypomnijmy, że
pochodzenia żydowskiego w naszym kraju szacuje się na kilkadziesiąt prof. Gierowski w 1986 roku założył na Uniwersytecie pierwszy w Poltysięcy osób. Przez wieki Polska była dla Żydów ojczyzną, w której sce Międzywydziałowy Zakład Historii i Kultury Żydów w Polsce.
rozkwitała ich kultura, myśl religijna
Sylwetkę profesora, wielkiego orędowi piśmiennictwo. Żydzi tworzyli histonika spraw żydowskich, przypomniał
rię Polski. I właśnie o tym wspólnym
dr Andrzej K. Link-Lenczowski. Poddziedzictwie rozmawiano 27 i 28 listoczas otwarcia konferencji głos zabrała
pada 2007 roku w Polskiej Akademii
także dr Eleonora Bergman, dyrektor
Umiejętności podczas I Krakowskiej
Żydowskiego Instytutu Historycznego
Konferencji Młodych Judaistów.
w Warszawie. – Kiedy czytam różne
Spotkanie zorganizowały Katedra
programy konferencji, na które jestem
Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońzapraszana, zadaję sobie pytanie: na
skiego i Komisja Historii i Kultury
ile i kiedy historia Żydów ma szanse
Żydów PAU. – Mam nadzieję, że ta
być włączona w historię Polski?
konferencja będzie stymulowała rozWłączona i zaakceptowana przez
wój studiów judaistycznych w naszym
społeczeństwo. W dalszym ciągu są
Od lewej: dr Andrzej K. Link-Lenczowski,
Instytucie. Zainteresowanie tematyką,
przeciwko temu opory – zastanawiała
prof. Edward Dąbrowa, dr Eleonora Bergman
która przez długi czas pozostawała
się dr Bergman.
A. Wojnar
H
80
ALMA MATER
A. Wojnar
Zadaniem I Krakowskiej Konferencji Młodych Judaistów było przedstawiła jedynie fragment tej rzeczywistości poprzez charakumożliwienie zaprezentowania badań i prac związanych ze schedą terystykę pracy jednego z wielu aktywnych agentów handlowych.
żydowską w Polsce młodym badaczom z całego kraju. Celem wy- Podstawą referatu była korespondencja pomiędzy Hilarym Mintzem,
stąpienia Agaty Dąbrowskiej z Uniwersytetu Łódzkiego było przed- który był agentem handlowym, i Józefem Mintzem, właścicielem Fastawienie sytuacji politycznej mniejszości żydowskiej w Polsce po bryki Odlewów Żelaznych „Neptun” J. Mintz w Końskich, w okresie
drugiej wojnie światowej w kontekście dramatu Williama Szekspira od stycznia do września 1937 roku. – Na podstawie korespondencji
Kupiec wenecki. Sztuka ta od zawsze wzbudzała dużo kontrowersji, można stwierdzić, że Hilary Mintz sprawdzał się na zajmowanym
a koncentrowały się one wokół Żyda Shylocka, przedstawianego jako przez siebie stanowisku i cieszył się szacunkiem pracodawcy. Agent
okrutney i bezwzględny lichwiarz. W Polsce sztukę tę wystawiano dysponował rzetelnymi informacjami na temat kondycji finansowej
wielokrotnie, często w przełomowych momentach historycznych, firm klientów, znał dobrze ich stosunki rodzinne, a nawet ciemniejszą
odczytując ją przez pryzmat napiętych stosunków polsko-żydowskich. stronę niektórych transakcji czy przedsiębiorców. Dzięki zachowaWybrane inscenizacje szekspirowskiego dramatu posłużyły autorce nemu materiałowi archiwalnemu czytelnik ma wrażenie, że między
referatu do przedstawienia reakcji
zakładami toczona jest brutalna
polskich środowisk artystycznych
walka o każdego klienta. W okresie
na bieżące wydarzenia polityczne
dwudziestolecia międzywojennego,
dotyczące Żydów. – W owym czasie
bardzo trudnego i złożonego dla
Kupiec wenecki pełnił funkcję manigospodarki, często uciekano się do
podstępu i nieczystej walki z konkufestu politycznego potępiającego rerencją. Agent handlowy pełnił rolę
żim komunistyczny. Cierpienie i trud
szpiega zbierającego skrupulatnie
podjęty przez Shylocka symbolizoinformacje, które w odpowiednim
wały walkę polskich Żydów o obronę
momencie zostaną wykorzystane.
praw jednostki. Przykładem może być
Hilary Mintz swoją misję pełnił z duprzedstawienie dramatu z 1970 roku
żym zaangażowaniem, a wykrywanie
w reżyserii Józefa Pary, nawiązujące
spisków czy nadużyć sprawiało mu
do wydarzeń marcowych z 1968 roku
– mówiła Agata Dąbrowska
satysfakcję – kreśliła portret hanTwórczość Romana Brandstaetdlowca Edyta Majcher.
I Krakowską Konferencję Młodych Judaistów
tera, Maurycego Szymla, Andy Eker
Prawo o ustroju adwokatury
zorganizowała Katedra Judaistyki UJ
oraz grupy poetyckiej Wzlot ze Stania kwestia żydowska to temat wystąsławowa stały się podstawą do badań Marii Antosik-Pieli z Uniwersy- pienia Anny Wilk z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W drugiej połowie
tetu Warszawskiego, w jaki sposób poeci żydowscy tworzący w okresie lat 30. ubiegłego stulecia zaczęły pojawiać się projekty i akty normadwudziestolecia międzywojennego rysowali w swoich wierszach tywne, których konsekwencją była jawna dyskryminacja społecznoobraz Palestyny. Można z całą pewnością mówić o swoistym stylu ści żydowskiej. Przykładem może być ustawa z 4 maja 1937 roku
pisania o tym miejscu. – Co ciekawe, większość poetów w Palestynie Prawo o ustroju adwokatury. W fazie projektu ustawy i procedury
nie była, a przynajmniej nie wtedy, gdy powstawały omawiane przeze legislacyjnej na łamach prasy można było zaobserwować debatę
mnie utwory poetyckie – uważa autorka.
na temat zasadności powstania tej ustawy. – Jej konsekwencją było
Rzadko pojawia się postać Żyda w polskiej fantastyce przed ro- de facto wyeliminowanie przedstawicieli społeczności żydowskiej
kiem 1939. – Nieobecność ta jest bardzo znacząca. Widać to zwłasz- z palestry – tłumaczyła Anna Wilk.
Historia i jej świadomość w społeczeństwie żydowskim przez
cza w kontekście powieści futurologicznych, gdzie na przykład dawne
dzielnice żydowskie Warszawy stają się pięknymi polskimi dzielnicami wiele wieków funkcjonowała na marginesie życia społecznego
willowymi (Bolesław Żarnowiecki Rok 1974). Z drugiej strony zaś, i kulturalnego. – Dopiero okres haskali przyniósł faktyczne, a zaraw powieściach fantastycznych znaleźć można figurę Żyda – obcego, zem świadome zainteresowanie tematyką historyczną, i to właśnie
który pozwala bohaterom przejść do innego świata duchowego, na wówczas nastąpił przełom i przewartościowanie dotychczasowych
przykład Marii Szpyrkówny Protokół jednego seansu, ale jest także postaw intelektualnych. Jeżeli już mamy do czynienia z tekstami
zagrożeniem, na przykład Żydzi – komuniści w powieści Antoniego histograficznymi, to przede wszystkim w języku hebrajskim, gdyż
Marczyńskiego Świat w płomieniach – mówiła Agnieszka Haska ze do naszych czasów zachowało się niewiele tego typu dzieł w języku
Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN.
jidysz – opowiadała Anna Dzierżęga z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Poetycki obraz wojennych losów żydowskich dzieci przedstawiła – Istnieje realna potrzeba przeprowadzenia systematycznych badań
Anna Kulpa z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wiersze o tym boles- z zakresu nowożytnego dziejopisarstwa żydowskiego i wieloaspektonym doświadczeniu powstawały w czasie wojny i niedługo po niej. wa analiza materiału źródłowego, które przyczynią się z pewnością
Znajdują się wśród nich teksty dorosłych, ale także i dzieci. Utwory do pełniejszego poznania umysłowości Żydów w XVI, XVII i XVIII
pisane przez same dzieci są najczęściej anonimowe. – Jedne sprawia- wieku.
ją wrażenie dojrzałych, w innych uderza jeszcze dziecięca prostota
Referat Joanny Guzik z Uniwersytetu Jagiellońskiego przybliżał
i naiwność. W niektórych można odczytać nadzieję na to, że koszmar diasporę żydowską w Japonii, a także sylwetkę Chiune Sugihary,
się skończy, w innych – brak złudzeń – analizowała autorka.
ambasadora Japonii, który w czasie drugiej wojny światowej uraO fenomenie handlu żydowskiego mówiono i pisano już wiele. tował więcej Żydów niż Oskar Schindler. Powyżej zaprezentowana
Żydzi wywierali wpływ na funkcjonowanie każdej branży poprzez została tylko część wystąpień. Wszystkie zostaną wydrukowane
swoje kontakty, zaangażowanie oraz znajomość rynku i mechani- w specjalnym tomie pokonferencyjnym.
zmów nim rządzących. Edyta Majcher z Akademii Świętokrzyskiej
KM
ALMA MATER
81