Załącznik do Uchwały Nr 1.VII.15

Załącznik do Uchwały Zarządu
Nr 1/VII/15 z dnia 20 lutego 2015r.
Załącznik do Uchwały Rady Nadzorczej
Nr 11/I/15 z dnia 20 lutego 2015r.
Polityka zarządzania kapitałem
w Banku Spółdzielczym w Końskich
Końskie, luty 2015
1.Postanowienia ogólne.
§1
1. Bank Spółdzielczy w Końskich zwany dalej Bankiem posiada zdefiniowane: strategię
działania Banku, strategię zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyk
oraz korespondującą z nimi politykę zarządzania kapitałem opisaną w niniejszym
dokumencie.
2. Politykę zarządzania kapitałem w Banku opracowuje Zespół ryzyk i analiz
ekonomicznych(ZRA).Polityka ta stanowi wykonanie postanowień :
a)
b)
c)
d)
e)
Ustawy Prawo bankowe,
Uchwały KNF Nr 258/2011 z dnia 4 października 2011roku,
Uchwały KNF Nr 76/2010 z dnia 10 marca 2010 roku z póź. zm;
Uchwały KNF Nr 325/2011 z dnia 20 grudnia 2011 roku,
Rozporządzenia UE nr 575/2013
3. Projekt polityki przedkładany jest Zarządowi Banku do akceptacji i Radzie Nadzorczej
do zatwierdzenia.
4. ZRA jest odpowiedzialny za przegląd i aktualizację polityki przynajmniej raz w roku,
w szczególności w przypadku zmiany strategii Banku, zmiany profilu ryzyka, otoczenia
gospodarczego i prawnego oraz tworzenia planu finansowego na dany okres
obrachunkowy.
5. Polityka zarządzania kapitałem oraz jej realizacja podlega corocznemu przeglądowi
zarządczemu, który jest przeprowadzany przez Komisję ds. przeglądów zarządczych.
6. Stosowanie postanowień regulacji nadzorczych pozwala efektywnie identyfikować,
kontrolować i zarządzać ryzykiem. Bank posiada wewnętrzny proces oceny adekwatności
kapitałowej w relacji do profilu ryzyka oraz polityki kapitałowej.
7. Proces oceny istotności ryzyk oraz metody wyznaczania kapitału wewnętrznego na
pokrycie ryzyka określa „Instrukcja szacowania i oceny adekwatności kapitałowej
(ICAAP) w Banku Spółdzielczym w Końskich”.
8. Realizacja polityki zarządzania kapitałem zapewni kontynuację działania Banku przy
jednoczesnym ponoszeniu akceptowalnego przez Bank poziomu ryzyka występującego
w jego działalności.
9. Polityka zarządzania kapitałem obejmuje następujące zagadnienia:
– preferowaną strukturę kapitału,
– długoterminowe cele kapitałowe w tym politykę w zakresie dywidendy,
– alokację kapitału na ryzyka działalności bankowej,
– metody monitorowania i raportowania w zakresie zarządzania kapitałem,
- kapitałowy plan awaryjny.
§2
1)Bank posiada kapitał założycielski ( fundusze własne) na który składają się :
1. Kapitał TIER 1, o którym mowa w art. 25 Rozporządzenia 575/2013 UE obejmujący:
2
- kapitał podstawowy TIER 1 – fundusze podstawowe określone w ustawie Prawo bankowe
pomniejszane o zamortyzowany fundusz udziałowy aż do jego całkowitego wyłączenia
zgodnie z wytycznymi KNF.
-kapitał dodatkowy TIER 1 – instrumenty kapitałowe spełniające warunki określone w art. .
51 CRR- nie występują w Banku.
2.Kapitał TIER 2, obejmujący instrumenty kapitałowe i pożyczki podporządkowane,
spełniające warunki o których mowa w art. 62 CRR .
2) Bank realizując obowiązki płynące z Ustawy Prawo bankowe, a także Rozporządzenia (UE) nr
575/2013 i innych aktów prawnych wyodrębnia celem zarządzania funduszami własnymi :
a) kapitał regulacyjny – stanowiący sumę wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka
kredytowego, operacyjnego, rynkowego oraz wymogów z tytułu przekroczenia limitów
określonych w Rozporządzeniu (UE) nr 575/2013.
b) kapitał wewnętrzny – ustalany przez Bank i mający za cel pokrycie wszystkich
zidentyfikowanych i uznanych przez Bank za istotne rodzajów ryzyka na które Bank jest
lub może być narażony .
§3
1. Zarządzanie kapitałem w Banku obejmuje proces alokacji kapitału (kontrola ex ante) oraz
proces monitorowania realizacji przyjętych założeń (kontrola ex post).
2. Szczegółowy zakres zadań w procesie zarządzania kapitałem zawiera „Instrukcja
szacowania kapitału wewnętrznego oraz oceny adekwatności kapitałowej w Banku
Spółdzielczym w Końskich”.
2.Preferowana struktura kapitału.
§4
1. Podstawą działania Banku są fundusze podstawowe (Tier 1), których udział w funduszach
własnych wyliczanych dla potrzeb adekwatności kapitałowej będzie stanowił nie mniej
niż 95%.
2. W ramach realizacji tego celu przyjmuje się, że:
1) udział funduszu udziałowego w funduszach własnych Banku będzie wynosił nie
więcej niż 5%;
2) fundusz zasobowy co roku powiększany na poziomie min. 90% zysku netto,
3) fundusz rezerwowy i fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko
działalności bankowej nie będzie powiększany,
3. Bank dokonuje korekty funduszy Tier 1 i Tier 2 o pozycje określone w Rozporządzeniu
UE nr 575/2013.
3
4. Długoterminowe cele kapitałowe.
§5
1.
Zasadniczym celem kapitałowym jest sukcesywne zwiększanie funduszy własnych,
zapewniając utrzymywanie ich na poziomie zgodnym z wymogami przepisów prawa,
a także zabezpieczającym zidentyfikowane ryzyka istotne, występujące w działalności
Banku.
2.
W długoterminowych planach kapitałowych określonych w Strategii działania Banku
Spółdzielczego w Końskich , biorąc pod uwagę brak możliwości zaliczenia funduszu
udziałowego do kapitałów o najwyższej jakości tj. Tier I i Tier I podstawowy, przyjęto,
że głównym źródłem zwiększania tych kapitałów będzie odpis z zysku netto.
3. W okresie realizacji strategii Bank będzie dążył do podniesienia funduszy własnych o
około 35%.
4. Szczegółowy plan kapitałowy na aktualny rok obrachunkowy przyjmowany jest przez
Zarząd Banku i zatwierdzany przez Radę Nadzorczą w ramach rocznego planu
ekonomiczno – finansowego.
5. Bank w okresie realizacji Strategii działania Banku, założył w swoich planach
kapitałowych budowę kapitału zasobowego poprzez odpis z zysku netto i nie przewiduje
wypłaty dywidendy.
6. Z uwagi na wprowadzenie nowych wymogów kapitałowych poczynając od 2014 roku
będą obowiązywały nowe, dodatkowe wobec obecnych
odniesione do kapitałów Tier 1 (T1),
współczynniki
kapitałowe
bądź kapitałów podstawowych Tier (CET1)
wynoszące:
Współczynniki
minimalne
Kapitału
podstawowego Tier I
Kapitału Tier I
2014
4%
5,5%
2015
2016
2017
2018
2019
4,5% 4,5% 4,5% 4,5% 4,5%
6%
6%
6%
6%
6%
7. Na podstawie symulacji kształtowania się wskaźników kapitałowych stwierdza się, że Bank
spełnia normy określone w Rozporządzeniu 575/2013 UE, w związku z czym podejmowane
są działania zmierzające do utrzymania ww. wskaźników na akceptowalnym poziomie, tj.:
1. Dostosowanie dynamiki przyrostu akcji kredytowej do dynamiki przyrostu
funduszy własnych,
2. Działania na rzecz zwiększania dochodowości aktywów w celu maksymalizacji
zysku,
3. Przeznaczanie zysku na fundusz zasobowy.
4
4. Alokacja kapitału na ryzyka działalności bankowej.
§6
Zasady adekwatności kapitałowej wymagają zarządzania funduszami Banku skorelowanego
z faktycznym poziomem ryzyka występującym w działalności Banku. W kontekście struktury
adekwatności kapitałowej wyodrębniono dwie kategorie kapitałów tzn. kapitał regulacyjny
i kapitał wewnętrzny. Kapitał regulacyjny stanowi sumę wymogów kapitałowych z tytułu
ryzyka kredytowego, operacyjnego, rynkowego oraz wymogów z tytułu przekroczenia
limitów określonych w Rozporządzeniu nr UE 575/2013. Kapitał wewnętrzny ustalany przez
Bank ma na celu pokrycie wszystkich zidentyfikowanych materialnych rodzajów ryzyka w
działalności. Oba rodzaje kapitałów są odnoszone do funduszy własnych Banku celem oceny
adekwatności kapitałowej.
§7
1. Alokacja kapitałów Banku na poszczególne rodzaje ryzyk odbywa się zgodnie z
Rozporządzeniem nr UE 575/2013, uchwałami KNF oraz wewnętrznymi przepisami
Banku, tj. „Instrukcją szacowania kapitału wewnętrznego oraz oceny adekwatności
kapitałowej (ICAAP) w Banku Spółdzielczym w Końskich”
2. Ustalanie wysokości kapitału niezbędnego do pokrycia wszystkich istotnych rodzajów
ryzyka (kapitał wewnętrzny) przeprowadzane jest w Banku w kwartalnych okresach
sprawozdawczych. Proces jego szacowania odbywa się w następujących etapach:
1) określenie całkowitego regulacyjnego wymogu kapitałowego na pokrycie ryzyk
(w tym: kredytowe, operacyjne, walutowe oraz przekroczenia koncentracji
zaangażowań i przekroczenia progu koncentracji kapitałowej) – w miesięcznych
okresach sprawozdawczych;
2) weryfikacja istotności ryzyk bankowych nie w pełni ujętych w rachunku kapitału
regulacyjnego oraz nie ujętych w rachunku kapitału wewnętrznego – w
kwartalnych okresach sprawozdawczych;
3) oszacowanie poziomu kapitału wewnętrznego – w kwartalnych okresach
sprawozdawczych.
3. Alokacja kapitału na poszczególne rodzaje ryzyka ma na celu zapewnienie właściwego
procesu zarządzania ryzykiem oraz wskazanie akceptowanego poziomu ryzyka
wyrażonego w postaci limitów na poszczególne jego rodzaje.
4. Przyjmuje się, że Bank w okresie obowiązywania Strategii będzie prowadził działalność
w sposób zapewniający zachowanie ogólnych limitów ryzyka na poziomie
uwzględniającym następujące wskaźniki:
1) łączny współczynnik wypłacalności powinien kształtować się na poziomie
wyższym niż 12%,
2) łączna wartość funduszy własnych w kwartalnych okresach sprawozdawczych
powinna być wyższa o co najmniej 20% od oszacowanego kapitału
wewnętrznego.
5
§8
1.
Plan alokacji kapitału z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka przedstawia się
następująco:
1) Ryzyko kredytowe- zakłada się, że limit tej alokacji nie może przekroczyć 55% funduszy
własnych. Jednocześnie roczny wzrost wymogu kapitałowego powinien kształtować się na
poziomie zbliżonym do dynamiki sumy bilansowej. Alokacja funduszy na ryzyko kredytowe
odbywa się zgodnie z zasadami wyznaczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka
kredytowego określonego w Rozporządzeniu 575/2013 UE, po weryfikacji w procesie analizy
nadzorczej przeprowadzanej zgodnie z przyjętym w Banku procesem wyznaczania wymogów
wewnętrznych.
2) Ryzyko rynkowe( rozumiane jako ryzyko walutowe w księdze bankowej) -zakłada się,
że limit tej alokacji nie może przekroczyć 1% funduszy własnych. Alokacja funduszy na
ryzyko rynkowe odbywa się zgodnie z zasadami wyznaczania wymogu kapitałowego z tytułu
ryzyka rynkowego określonego w Rozporządzeniu 575/2013 UE, po weryfikacji w procesie
analizy nadzorczej przeprowadzanej zgodnie z przyjętym w Banku procesem oceny
adekwatności kapitałowej.
3) Ryzyko operacyjne- zakłada się, że limit tej alokacji nie może przekroczyć 10% funduszy
własnych. Alokacja funduszy na ryzyko operacyjne odbywa się zgodnie z zasadami
wyznaczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka określonego w Rozporządzeniu 575/2013
UE, metodą bazowego wskaźnika po weryfikacji w procesie analizy nadzorczej
przeprowadzanej zgodnie z przyjętym w Banku procesem oceny adekwatności kapitałowej.
4) Ryzyko koncentracji zaangażowań i przekroczenia koncentracji kapitałowej - zakłada się,
że limit tej alokacji nie może przekroczyć 2% funduszy własnych. Alokacja funduszy na
ryzyko odbywa się zgodnie z zasadami wyznaczania wymogu kapitałowego określonego w
Rozporządzeniu 575/2013 UE oraz zasadami określonymi w Instrukcji szacowania
kapitału wewnętrznego oraz oceny adekwatności kapitałowej (ICAAP) w Banku
Spółdzielczym w Końskich.
5) Ryzyko z tytułu koncentracji :
-w sektor gospodarki,
-przyjętych form zabezpieczeń,
-w jednorodny instrument finansowy
Zakłada się, że limit tej alokacji nie może przekroczyć 2% funduszy własnych.
Alokacja funduszy na ryzyko odbywa się zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji
szacowania kapitału wewnętrznego oraz oceny adekwatności kapitałowej (ICAAP) w
Banku Spółdzielczym w Końskich.
6
6) Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej - zakłada się, że limit tej alokacji nie może
przekroczyć 2% funduszy własnych. Wymóg kapitałowy wyznacza się w oparciu o
procedurę ICAAP.
7) Ryzyko płynności - zakłada się, że limit tej alokacji nie może przekroczyć 2% funduszy
własnych. Wewnętrzny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka płynności wyznacza się w oparciu
o procedurę wyznaczania wymogów kapitałowych, na podstawie kosztów utrzymania
płynności. W kolejnych latach Bank będzie dostosowywał metody zarządzania ryzykiem
płynności oraz metody szacowania wymogów wewnętrznych z tytułu ryzyka płynności do
wymagań Rozporządzenia 575/2013 UE.
8) Ryzyko wyniku finansowego - zakłada się, że limit tej alokacji nie może przekroczyć 2%
funduszy własnych. Wymóg kapitałowy wyznacza się w oparciu o procedurę ICAAP.
9) Pozostałe ryzyka- bank tworzy również limit na inne zidentyfikowane w jego działalności
jako bufor kapitału na absorbcję możliwych, uznanych dotąd za nieistotne, ryzyk - zakłada
się, że limit tej alokacji nie może przekroczyć 4% funduszy własnych.
2. Bank zakłada, że sumaryczny wewnętrzny wymóg kapitałowy nie będzie przekraczał
poziomu 80% funduszy własnych.
5.Metody monitorowania i raportowania w zakresie zarządzania kapitałem.
§9
1. Akceptowany przez Bank poziom ryzyka mierzonego ilościowo wartością kapitału
wewnętrznego niezbędnego do pokrycia wszystkich ryzyk występujących w jego
działalności określony jest z uwzględnieniem zapisów w „Instrukcji szacowania kapitału
wewnętrznego oraz oceny adekwatności kapitałowej (ICAAP) w Banku Spółdzielczym
w Końskich” oraz niniejszej Polityki w rocznych/ wieloletnich planach finansowych.
2. W przypadku przekroczenia w/w limitów Bank zobowiązany jest do podjęcia kroków
powodujących zmniejszenie ekspozycji na dane ryzyko do wartości zapewniającej
zgodność z ustalonymi limitami.
3. W przypadku przekroczenia limitów o których mowa powyżej ZRA przeprowadzający
rachunek adekwatności kapitałowej dokona szczegółowej analizy zaistniałej sytuacji
i przedstawi stosowne wnioski Członkowi Zarządu nadzorującemu ten obszar ryzyka.
Jeżeli jest to uzasadnione potencjalnymi wymiernymi korzyściami dla banku, analiza
będzie zawierała propozycje podwyższenia limitu pod warunkiem , że nie spowoduje to
spadku wewnętrznego współczynnika wypłacalności poniżej poziomu 15%
(powodującego konieczność uruchomienia kapitałowego planu awaryjnego) lub też
zestaw działań mających na celu obniżenie ryzyka lub/albo zwiększenie funduszy.
Podwyższenie limitu alokacji kapitału zatwierdza Rada Nadzorcza Banku.
§ 10
1. W Banku ZRA przeprowadza testy warunków skrajnych czyli ocenę wpływu
nieoczekiwanych zmian w strukturze kapitałów oraz wzrostu wymogów wewnętrznych na
7
adekwatność kapitałową.
2. Przeprowadzanie testów warunków skrajnych ma za zadnie określenie buforów kapitału,
tj. potrzebnych kapitałów w przypadku wystąpienia sytuacji skrajnych.
3. Testy warunków skrajnych są szczególnie wykorzystywane w procesie planowania w celu
dostosowania skali działalności do posiadanych funduszy własnych lub jego możliwych
zmian (ryzyko biznesowe).
§ 11
Raport dotyczący oceny adekwatności kapitałowej Banku oraz testów warunków skrajnych
sporządzany jest przez ZRA w terminach i zakresie określonych w Instrukcji sporządzania
informacji zarządczej i przedstawiany Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej.
6. Kapitałowy plan awaryjny.
§ 12
1. Kapitałowy plan awaryjny jest katalogiem działań naprawczych uruchamianych
w sytuacji spadku łącznego współczynnika wypłacalności poniżej 15%. Plan ten określa
sposoby optymalizacji i dostosowania poziomu ryzyka i alokowanego na nie kapitału
wewnętrznego do poziomu funduszy własnych oraz uzupełnienia funduszy własnych
Banku.
2. Awaryjne działania podejmowane przez Bank to:
a) szczegółowa analiza zaistniałej sytuacji wraz z uwzględnieniem wszystkich
czynników składowych wpływających na tworzony wewnętrzny wymóg kapitałowy
przeprowadzana przez ZRA,
b) przedstawienie przez ZRA wniosków i propozycji działań ograniczających
poszczególne rodzaje ryzyk dla których tworzony jest wewnętrzny wymóg
kapitałowy,
c) przygotowanie przez ZRA na podstawie analiz określonych w pkt. a ) i b) planu
działania mającego na celu obniżenie poziomu ryzyka ponoszonego przez bank
i jednocześnie podniesienie poziomu wewnętrznego współczynnika wypłacalności.
Plan taki powinien uwzględnić propozycje działań zaradczych wraz z rozpisaniem
schematu odpowiedzialności za realizację tych działań , koszty poniesione w celu
ograniczenia zaistniałego ryzyka, dostępność możliwych działań, wpływ postrzegania
Banku przez klientów i udziałowców,
d) plan działania wraz z rozpisanymi szczegółowo zadaniami dla poszczególnych
komórek organizacyjnych zatwierdza Zarząd Banku oraz Rada Nadzorcza,
e) osoby odpowiedzialne za realizacje planu przedkładają w okresach miesięcznych
informacje dla Zarządu o zrealizowanych działaniach i stopniu realizacji planu wraz
z opisem skutków działań,
f) Zarząd Banku przedstawia raport z realizacji planu awaryjnego Radzie Nadzorczej
Banku.
3. Źródła pozyskania kapitałów w przypadku sytuacji awaryjnej- budowy kapitałów
własnych / utrzymania adekwatności kapitałowej na odpowiednim poziomie to:
1) akumulacja zysku netto, w tym:
a) dokonanie śródrocznego przeglądu bilansu w celu zaliczenia do funduszy własnych
zysku bieżącego okresu;
b) zaliczenie do funduszy własnych wypracowanego zysku netto w pełnej wysokości;
8
2) krótkotrwałe ograniczenie akcji kredytowej;
3) pożyczka podporządkowana z Banku Zrzeszającego;
4) redukcja pomniejszeń funduszy własnych z tytułu zaangażowania kapitałowego
w instytucje finansowe, poprzez sprzedaż akcji;
5) sprzedaż kredytów;
6) lokowanie nadwyżek wolnych środków w instrumenty o niskiej wadze ryzyka.
4. Działania opisane w ust.3 pkt.1-2 oraz 4-6 są jednocześnie planami awaryjnymi
utrzymania współczynników Tier I i Tier I podstawowy (CET I) na wymaganym przez UE
poziomie.
7. Postanowienia końcowe.
§ 13
Polityka zarządzania kapitałem oraz jej zmiany wchodzą w życie z dniem podjęcia
uchwały przez Radę Nadzorczą Banku.
9