Wielkie Projekty Kulturalne jako narzędzie rozwoju
Transkrypt
Wielkie Projekty Kulturalne jako narzędzie rozwoju
Anna Maria Biedermann Politechnika Poznańska / Wydział Architektury Stypendystka projektu pt. „Wsparcie stypendialne dla doktorantów na kierunkach uznanych za strategiczne z punktu widzenia rozwoju Wielkopolski”, Poddziałanie 8.2.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wielkie Projekty Kulturalne jako narzędzie rozwoju współczesnych miast Przedmiotem badań są Wielkie Projekty Kulturalne (WPK) – wielkie wydarzenia, typu EXPO, mistrzostwa sportowe, europejskie stolice kultury, które przyczyniają się do przekształceń współczesnych miast na wielu płaszczyznach i bywają z różnym skutkiem wykorzystywane przez miasta-organizatorów do osiągnięcia zamierzonych celów. Różnią się procedurami, nakładami finansowymi, czasem realizacji i tematyką, łączy je to, że adresowane są do szerokiej publiczności i zawierają w sobie z zasady zalążek zmian, które dokonać się mogą na najróżniejszych poziomach, począwszy od tych związanych z budowaniem tożsamości kulturowej i marki miasta, aż po głębokie przemiany ekonomiczne i przestrzenne. Możliwość organizacji któregoś z Wielkich Projektów Kulturalnych jest przywilejem, wyróżnieniem, ale łączy się również z wielką odpowiedzialnością i znacznymi nakładami finansowymi. Świadome wykorzystanie tych instrumentów o wielkiej sile sprawczej, może wspomagać rozwój przestrzenny, gospodarczy, demograficzny i kulturalny współczesnych miast. Istotny problem naukowy stanowi możliwość zbadania potencjału takich wydarzeń dla wielopłaszczyznowego rozwoju miast. Ich klasyfikacja i rozpoznanie specyfiki poszczególnych typów WPK, a także analiza skali i efektów tych wydarzeń organizowanych w różnych miastach daje szansę stworzenia narzędzi ułatwiających miastom-organizatorom podejmowanie decyzji, uwzględniających potencjalne zagrożenia, korzyści i szanse rozwojowe płynące z organizacji różnego typu WPK. Organizacji Wielkich Wydarzeń Międzynarodowych przyświecają zwykle cele kulturalne i humanistyczne o znaczeniu globalnym. Jednak widocznymi i mierzalnymi skutkami organizacji tego typu wydarzeń, jest oddziaływanie medialne, wymierne skutki gospodarcze i Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego zmiany w strukturze funkcjonalno-przestrzennej miasta, które mają znaczący wpływ na budowę jego wizerunku i możliwości rozwoju. W dobie globalizacji, dynamicznej międzynarodowej wymiany handlowej i coraz większej specjalizacji wszystkich dziedzin, wielkie projekty należy pewnie przedefiniować, odnaleźć ich nową tożsamość i misję. Analiza, która jest tematem pracy doktorskiej, ma właśnie na celu wyciągnięcie wniosków z wydarzeń minionych, po to by przy planowaniu przyszłych projektów można było jeszcze lepiej wykorzystać możliwości jakie taka organizacja ze sobą niesie i jednocześnie uniknąć błędów, które popełnili poprzedni organizatorzy. Wielkie Projekty Kulturalne angażują ogromne nakłady finansowe, często niemożliwe do uzyskania w innych okolicznościach. Pozwalają administracji na bardziej efektywne działanie często w ramach specjalnie ustalonych procedur. Wzbudzają zainteresowanie mediów pozwalając tym samym na pozycjonowanie miasta i całego regionu na mentalnej mapie świata. Przy okazji ich organizacji powstają nowe miejsca pracy, dochodzi do wymiany doświadczeń i technologii na arenie międzynarodowej. Wyzwalana jest ogromna energia społeczna pozwalająca na urzeczywistnienie projektów, planów, przedsięwzięć czekających często latami na swą realizację. Jednocześnie niezmiernie istotne jest rozpoznanie rzeczywistych potrzeb miasta i regionu, tak by przygotowując program projektu, czy nawet podejmując decyzję o tym jaki projekt realizować, dostosować go tematem, zasięgiem i skalą. W przeciwnym wypadku trudno liczyć na długotrwałe i pozytywne przeobrażenie. W przedstawionych w publikacji "Diagnoza. Innowacyjność i konkurencyjność Wielkopolski. Ujęcie systemowe" scenariuszach dla Wielkopolski, przygotowanych przez Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zaobserwować możemy fakt, iż kultura i rozwój miast to dwie z sześciu kluczowych dziedzin rozwoju Wielkopolski w przyszłości. Niezmiernie ważne jest również przeciwdziałanie marginalizacji Poznania i Wielkopolski w europejskiej sieci osadniczej. Wielkie Projekty Kulturalne charakteryzują się tym, że tworzą one okazję do przeprowadzenia intensywnej i spójnej kampanii informacyjnej i wizerunkowej dotyczącej miasta i regionu. Charakteryzuje je także wydźwięk dyplomatyczny imprezy: udział osobistości, głów państw i ambasadorów, a więc osób mających realny wpływ na sieć powiązań Wielkopolski z resztą Europy i świata. Na przykładzie Euro2012 możemy bez trudu zaobserwować przekształcenia w infrastrukturze naszego miasta, efekty które to kilkutygodniowe wydarzenie wywarło na Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego tkance miasta, a które w swym oddziaływaniu są przecież niezmiernie długotrwałe. Oczywiście by przeanalizować efektywność tych zmian należy zestawić ze sobą bilanse strat i zysków, niemniej jednak nietrudno zauważyć, że Wielkopolska, Poznań uczestniczy już w wydarzeniach tego typu, a także jako kandydat staje w szranki się z innymi miastami konkurując o możliwość organizacji przedsięwzięć typu Europejska Stolica Kultury i innych. Ponieważ potencjał Wielkopolski, jej położenie geograficzne jak i zachodzące zmiany rozwojowe i tradycje organizacyjne (wspomnijmy choćby na Międzynarodowe Targi Poznańskie) wskazują na ten region jako na potencjalnego organizatora jestem przekonana, że rezultaty mojej pracy doktorskiej będą charakteryzowały się możliwością praktycznego wykorzystania przez instytucje organizacyjne, a przedstawione w pracy wnioski będą miały realny wpływ na wybór i kształt planowanej imprezy. Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego