6-7

LUBIN
część 1
Lubin położony jest na 16°12’ długości geograficznej wschodniej i 51°23’
szerokości geograficznej północnej, na
wysokości około 130 – 136 m n.p.m. na
Wysoczyźnie Lubińskiej, na wschodnich
obrzeżach Borów Dolnośląskich, w północnej części Niziny Śląskiej. Miasto jest
siedzibą starostwa powiatu lubińskiego
w skład, którego wchodzą: gmina miejska Lubin, gmina wiejska Lubin, gmina
Rudna i gmina Ścinawa. Najstarsze ślady
pobytu pierwszych gromad ludzkich na
terenie dzisiejszego miasta i w jego najbliższej okolicy sięgają bardzo odległych
czasów schyłkowego okresu starszej epoki
kamiennej – paleolitu (plejstocen). Fragment ciosu mamuta i nieliczne przedmioty wykonane z krzemienia świadczą o
pobycie w tych okolicach praludzi około
10–12 tysięcy lat temu. Ślady obozowisk
i kamienne narzędzia znalezione, jeszcze
w okresie międzywojennym, w okolicach
Lubina dowodzą, że również w dwóch następnych okresach epoki kamiennej, mezolicie i neolicie, przebywali tu pradawni
koczownicy. Bardziej liczne i bogatsze są
ślady pochodzące z epoki brązu i wczesnego okresu epoki żelaza (tzw. halsztacki), które zlokalizowano na kilku stanowiskach (osady, cmentarzyska). Były one
częściowo przebadane archeologicznie
jeszcze przed II Wojną Światową. Następne odkrycia związane z osadnictwem
pochodzą z okresu wpływów prowincjonalno – rzymskich (I–V wiek n.e.) oraz
wczesnego i późnego średniowiecza. Stosukowo dużo cennych informacji o życiu
mieszkańców średniowiecznego Lubina
dostarczyły prace, prowadzone na terenie Starego Lubina w latach 1992–1993,
przez lubińskiego archeologa Michała
Mularczyka.
Początki Lubina toną w pomroce dziejów i trudno dzisiaj jednoznacznie określić
datę powstania pierwszej osady w miejscu
obecnego miasta. Jedna z legend mówi o
założeniu Lubina przez Julię, siostrę Juliusza Cezara. Inna głosi, że założycielem
miasta był w 936 roku cesarz Henryk I, a
XVIII – wieczna kronika Zimmermanna
twierdzi, iż do godności miasta lubińską
osadę podniósł książę śląski Bolesław
Wysoki w 1170 roku. Przez lata tworzono rozmaite przypuszczenia i teorie, co
do powstania osady, lecz nie wszystkie
one znalazły potwierdzenie w nielicznie
zachowanych przekazach i dokumentach
historycznych. Wiele jednak przemawia
za tym, że usytuowanie pierwotnej osady
należałoby wiązać z pradawnym szlakiem
łączącym Wrocław i Szczecin, gdzie już w
roku 1000 powstały pierwsze biskupstwa.
Ponadto ówczesne możliwości transportowo–komunikacyjne pozwalały pokonać
6 Biuletyn Lubiński
odległość 20-30 kilometrów dziennie, a
więc istniała konieczność zakładania przy
szlakach handlowo – komunikacyjnych
osad, w których można było zatrzymać
się na popas i odpoczynek. Taką zapewne rolę spełniała również osada lubińska,
położona w połowie drogi między głównym ośrodkiem Trzebowian – Legnicą, a
głównym ośrodkiem Dziadoszan (Dziadoszyców) – Głogowem, które w okresie
późniejszym były stolicami odrębnych i
samodzielnych księstw.
Etymologia nazwy miasta wywodzi
się z formy dzierżawczej staropolskiego
imienia Luba, które jest skróconą formą
imienia Lubomir. Z nazwą Lubin po raz
pierwszy spotykamy się w dokumencie
księcia śląskiego Henryka Brodatego z
roku 1224, w którym jako świadek występuje kasztelan z Lubina, Ulryk (Ulricus
castellanus de Lubin). O istnieniu kasztelanii lubińskiej świadczą dokumenty: z
1245 r. wystawiony w Lubinie przez księcia Bolesława Rogatkę, a także z 1259
r., w którym jako świadka wymienia się
burgrabiego z Lubina, Jana. Z nazwą
Lubin spotykamy się jeszcze wielokrotnie w różnych dokumentach z tego okresu, lecz do roku 1267 Lubin na pewno
nie był jeszcze miastem. Świadczy o tym
bulla papieża Klemensa IV z tego właśnie
roku, w której potwierdza on nadania
klasztorowi trzebnickiemu liczne miejscowości. Wśród okolicznych wsi takich
jak Siedlce, Księginice, Małomice, Osiek,
Czerniec, Kłopotów, Miłoradzice, Składowice, Chróstnik, Ustronie i inne, wymieniony jest także Lubin. Dopiero dokument księcia Konrada II żagańskiego
z 1295 roku zawiera określenia: „civitas”
– miasto, „cives” – mieszczanie i „advocatus haereditarius” – wójt dziedziczny.
Z dużym prawdopodobieństwem można,
zatem przypuszczać, iż lokacja miasta na
prawie niemieckim (magdeburskim) nastąpiła nieco wcześniej. Do dzisiaj jednak
sporną kwestią jest sprawa, kto jest autorem nadania praw miejskich dla Lubina.
Mógł nim być wspomniany już książę żagański Konrad II Garbaty, który wystawił
w Lubinie kilka dokumentów, ale również
mógł nim być książę ścinawski Przemko,
który był gorącym zwolennikiem prowadzenia akcji lokacyjnej na Śląsku. W tym
drugim przypadku akt ten musiałby nastąpić między rokiem 1284, kiedy to książę objął we władanie księstwo ścinawskie,
a początkiem roku 1289, w którym poległ,
w bitwie z wojskami Władysława Łokietka, pod Siewierzem.
Po tragicznej śmierci Przemka
sukcesja ścinawska i znajdująca się w jej
obrębie ziemia lubińska wróciła pod panowanie Konrada II, a po jego śmierci w
1304 roku władzę przejął jego brat, książę
głogowsko – poznański Henryk III, który
był jednym z głównych pretendentów do
korony polskiej. Gdy w 1309 roku umarł
potężny głogowczyk, dzielnica ścinawska,
której przywrócono rangę księstwa, przy-
padła ostatecznie jednemu z najmłodszych jego synów, Janowi.
Wiosną 1329 roku we Wrocławiu odbył
się zjazd książąt śląskich, pośród których
znalazł się również Jan ścinawski. Na zjeździe tym zmuszono niezależnych władców
poszczególnych księstw śląskich, które od
końca XIII wieku stały się obiektem zakusów królów czeskich, do złożenia hołdu
lennego Janowi Luksemburskiemu. Wydarzenie to doprowadziło w 1336 roku do
odstąpienia księstwa ścinawskiego królowi czeskiemu, które następnie w drodze
dzierżaw i zastawów od 1339 roku stało
się częścią księstwa legnicko-brzeskiego,
którym władał szwagier Luksemburczyka,
książę Bolesław III. Początkowo średniowieczny Lubin nie był miastem dużym, ale
już u schyłku XIV wieku postrzegano go
jako jeden z głównych ośrodków księstwa
legnicko-brzeskiego. W skali całego Śląska, Lubin był zaliczany do rzędu miast
średniej wielkości.
O pomyślności i zamożności miasta oraz jego mieszkańców decydował, w tamtych odległych
czasach, rozwój miejscowego rzemiosła
i handlu. Według zapisu z 1335 roku w
mieście było czynnych 25 ław piekarskich,
28 jatek mięsnych oraz 26 kramów obuwniczych. Ważnym wydarzeniem w życiu
gospodarczym miasta była decyzja podjęta przez księcia Jana, o przeniesieniu w
1324 roku komory celnej z Prochowic do
Lubina.
Dla rozwoju miasta bardzo pomyślny był okres rządów księcia Ludwika I,
syna Bolesława III. Po wykupieniu około
1349 roku miasta z zastawu od rodziny
von Turgowe, Ludwik I osiadł na stałe w
Lubinie na okres 10 lat (1348 – 1358). To
właśnie za jego rządów miasto otoczono
solidnymi murami obronnymi oraz rozbudowano pokasztelański zespół zamkowy,
z którego do dziś zachowała się kaplica
ze wspaniałym portalem wejściowym od
strony północnej.
Tekst Henryk Rusewicz
listopad 2002 r.
Bieg o Lampkę Górniczą
Już po raz siedemnasty odbył się doroczny bieg ulicami Lubina. Słoneczna pogoda
sprzyjała imprezie. Ponad dwustu uczestników trzykrotnie pokonało pętlę w centrum
Lubina. Do przebiegnięcia było 10 kilometrów.
Lubiński bieg ma swoich miłosników – już
po raz... siedemnasty ukończył go Zbigniew
Chyb pochodzący z Głogowa i pracujący w
kopalni „Polkowice-Sieroszowice”
Entuzjazm licznej widowni i wielkie
oklaski na stadionie wywołała Maria Wy-
Regulamin Konkursu na „Najładniejszą
dekorację świąteczno-noworoczną” dla
mieszkańców miasta Lubina z okazji Świąt
Bożego Narodzenia oraz Sylwestra 2003r.
§ 1.
Organizator Konkursu: Prezydent Miasta
Lubina.
§ 2.
Uczestnicy Konkursu: W konkursie mogą
wziąć udział wszyscy mieszkańcy Lubina, którzy wykonają dekorację na terenie swojej posesji lub balkonie swojego
mieszkania.
§ 3.
Cel Konkursu:
1. Celem konkursu jest udekorowanie
oraz wprowadzenie naszego miasta w
nastrój świąteczno-noworoczny.
2. Utożsamianie się ze swoim miastem
oraz integracja społeczności lokalnej.
§ 4.
Komisja oceniająca i zasady Konkursu
1. Komisja powołana przez Prezydenta
Miasta Lubina w składzie:
• Przedstawiciel Rady Miejskiej
• Przedstawiciel Wydziału Spraw
Komunalnych
• Przedstawiciel Wydziału Oświaty,
Kultury i Kultury Fizycznej
• Przedstawiciel Wydziału Architektury
w dniach 27-30 grudnia br. dokona
przeglądu i oceny dekoracji.
2. Wyniki konkursu zostaną ogłoszone
w styczniu 2003r. na łamach „Biuletynu Lubińskiego”.
3. Komisja będzie oceniać następujące
elementy:
listopad 2002 r.
• estetykę i kolorystykę dekoracji,
• iluminację świetlną,
• różnorodność ozdób wykorzystanych do dekoracji,
• trwałość dekoracji.
§ 5.
Nagrody: Przewiduje się dyplomy i nagrody książkowe dla wyróżnionych
uczestników konkursu.
§ 6.
Pozostałe ustalenia regulaminu: Uczestnictwo w Konkursie nie wymaga wcześniejszego zgłoszenia.
socka z Poznania. Ubrana na biało, z nieodłączną, błękitną parasolką przewieszoną
przez plecy, ukończyła bieg jako ostatnia.
Skąd więc aplauz? Pani Maria ma... 63 lata
i brała udział w lubińskim biegu już po raz
trzeci. Pozdrawiana i dopingowana przez
widzów wdzięcznie... machała im biała chusteczką. — Jestem taka „biegającą babcią z
parasolką”. — Oby każdy z nas w jej wieku
zachował taką sprawności fizyczną i optymizm.
Wygrał debiutant — na ostatnim okrążeniu zdołał wyprzedzić reprezentanta
Ukrainy. „Trasa jest ciekawa i urozmaicona,
stawka biegaczy bardzo dobra” tak po biegu
mówił zwycięzca Leszek Zblewski z Kościerzyny. Za zwycięstwo otrzymał puchar i
2100zł nagrody. Wśród kobiet triumfowała
Aniela Nikiel z Bielska-Białej.
Plan Miasta
W wakacyjnym numerze naszego
pisma opublikowaliśmy plan Lubina.
Niestety, złośliwy chochlik spowodował,
że wkradły się do tej publikacji liczne
błędy. Spowodowały one sporą liczbę
telefonów od zawiedzionych mieszkańców. Wszystkich czytelników serdecznie przepraszamy i zawiadamiamy iż w
następnym numerze „BL” plan zostanie
opublikowany ponownie i będzie wolny
od błędów.
PROTOKÓŁ WYBORÓW PREZYDENTA MIASTA LUBINA SPORZĄDZONY DNIA 10 LISTOPADA 2002 R
Komisja potwierdza, iż otrzymała protokoły głosowania od 51 obwodowych komisji wyborczych właściwych do przeprowadzenia głosowania i na podstawie tych
protokołów ustaliła następujące wyniki głosowania:
1. Liczba osób uprawnionych do głosowania wynosiła 64 114.
2. Liczba wyborców, którym wydano karty do głosowania 18 048 3. Oddano kart
do głosowania 18 043 w tym: a) kart nieważnych 1 b) kart ważnych 18 042 4. Głosów nieważnych oddano 172 w tym: a) z powodu postawienia znaku „x” obok nazwiska dwóch kandydatów 86 b) z powodu niepostawienia znaku „x” obok nazwiska żadnego kandydata 76 5. Głosów ważnych oddano 17 870 6. Na poszczególnych
kandydatów oddano następującą liczbę głosów ważnych: 1) NIEWODNICZAŃSKI PAWEŁ OLGIERD zgłoszony przez TERAZ LUBIN 6 812 2) RACZYŃSKI
ROBERT zgłoszony przez Komitet Wyborczy Wyborców RR 11 058 KOMISJA
STWIERDZIŁA, ŻE: Więcej głosów ważnych uzyskał i został wybrany na prezydenta miasta RACZYŃSKI ROBERT zgłoszony przez Komitet Wyborczy Wyborców RR.
Biuletyn Lubiński 7