Program profilaktyczny

PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOŁY PODSTAWOWEJ W DZIĘGIELOWIE
Przyjęty do realizacji przez Radę Pedagogiczną w dniu 31 sierpnia 2015r. uchwałą nr 2/2015/2016
1
WYCHOWANIE I PROFILAKTYKA W SZKOLE – WPROWADZENIE
PROFILAKTYKA – jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia,
wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Na pozór może się wydawać, ze wszelkie zagrożenia czyhają na człowieka w świecie zewnętrznym,
gdy w istocie to sam człowiek dokonuje takich wyborów, które zakłócają jego rozwój. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem.
Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką.
Takie widzenie wychowania i profilaktyki stawia szczególne wymagania wychowawcom. Do dobrego wypełnienia własnych zadań niezbędna jest wiedza
nie tylko o współczesnych, cywilizacyjnych zagrożeniach, ale przede wszystkim o naturze człowieka, celu życia ludzkiego, jak również o mechanizmach
psychologicznym prowadzących do destrukcji.
Program opiera się na założeniu, ze efektywną formą jest praktyczne działanie, promowanie zdrowego stylu życia, dobrego funkcjonowania w sferze
fizycznej, psychicznej oraz rozwoju osobowości. Realizacji programu mają służyć działania szkoły, oddziaływania nauczycieli skierowane na osobowość
wychowanka. Dostarczanie uczniom specyficznych informacji dotyczących mechanizmów przeciwdziałania uzależnieniom i wyposażenie w umiejętności
służące lepszemu radzeniu sobie z problemami życiowymi.
UWAGI O PROGRAMIE
Program profilaktyki naszej szkoły powstał w oparciu o podstawę programową wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego, koncepcję pracy
szkoły oraz w ścisłej spójności z programem wychowawczym szkoły. Treści dotyczące psychoprofilaktyki zapisane na podstawie programowej kształcenia
ogólnego zawierają: promocję zdrowego stylu życia, rozwijanie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, prawidłowości i trudności
rozwojowych okresu dojrzewania oraz profilaktykę uzależnień.
Opracowując ten program staraliśmy się, aby był:





Dostosowany do potrzeb i problemów uczniów, do ich poziomu wiedzy, umiejętności, wrażliwości;
Skierowany do wszystkich uczniów, we wszystkich etapach kształcenia;
Skoncentrowany na wielu obszarach;
Obejmujący cały okres nauki,
Zapewniający ciągłość i systematyczność działań;
2
 Uwzględniający współpracę z rodzicami.
Monitoring i ewaluacja programu
Metody i narzędzia diagnozowania i monitorowania realizacji programu:
 Obserwacja zachowań uczniów,
 Analiza dokumentacji szkolnej,
 Wywiad, rozmowa kierowana,
 Badania ankietowe,
 Analiza wytworów pracy uczniów,
 Sprawowanie nadzoru pedagogicznego przez dyrektora szkoły.
IDEA I CELE PROGRAMU
Profilaktyka zawarta w programie ma odbywać się poprzez rozwój osobowości młodego człowieka, jak i poprzez wskazywanie umiejętności kierowania
swoim postępowaniem.
Program profilaktyki obejmować będzie następujące obszary:
1. Zachowanie w sytuacjach wypadkowych.
2. Higiena i zdrowie.
3. Agresja.
4. Uspołecznienie.
5. Rodzina.
Program zawiera również „Procedury postępowania w sytuacjach trudnych i zagrażających zdrowiu i życiu uczniów”
Za realizację działań profilaktycznych odpowiedzialni będą:
 Dyrekcja szkoły,
 Wychowawcy,
 Nauczyciele,
 Pedagog
3
Współpracować będziemy również z osobami reprezentującymi środowisko lokalne. Będą to: rodzice, lekarz, higienistka szkolna, policjanci, pedagodzy i
psychologowie z PPP, strażacy.
UWAGI DO REALIZACJI PROGRAMU
Program jest otwarty i może podlegać modyfikacjom w zależności od wyników ewaluacji.
Przedstawione działania realizują wszyscy pracownicy szkoły.
4
OBSZAR 1
ZACHOWANIA W SYTUACJACH WYPADKOWYCH
CEL OGÓLNY
Kształtowanie postaw
dbałości o
bezpieczeństwo własne
i innych
ZADANIA
1. Uświadomienie
skutków
zdrowotnych
niebezpiecznych
i brawurowych zachowań na
przerwach, w szatni i wycieczkach.
2. Zapobieganie panice i zachowaniom
histerycznym.
3. Powiadamianie o wypadkach osób
kompetentnych.
4. Nabywanie umiejętności zachowania
się w przypadkach kontaktu
z przedmiotami niebezpiecznymi
(petardy, niewybuchy, substancje
toksyczne i inne).
Kształtowanie postaw
dbałości o
bezpieczeństwo własne
i innych
5. Bezpieczna droga do szkoły.

FORMY REALIZACJI
Pogadanki – apele porządkowe

Zapoznanie z regulaminami obowiązującymi na terenie szkoły
(klasopracowni, Sali gimnastycznej, placu zabaw, świetlicy, biblioteki).


Zapoznanie z planem ewakuacji szkoły i z zachowaniem na wypadek ataku
terrorystycznego.
Próbna ewakuacja uczniów.




Eksponowanie w widocznym miejscu telefonów alarmowych
Spotkania z przedstawicielami policji, straży pożarnej.
Udział w konkursie „Bezpieczeństwo w ruchu drogowym”
Ćwiczenia w rozpoznawaniu sygnałów alarmowych.

Omawianie
prawdziwych
sytuacji
niebezpiecznymi (skutki postępowania).

Pogadanki w okresie największego zainteresowania młodzieży z artykułami
pirotechnicznymi (Święta Bożego Narodzenia, Nowy Rok)






kontaktu
z
przedmiotami
Pogadanki na zajęciach lekcyjnych
Konkurs pt: „Droga do szkoły”
Odprowadzanie (we wrześniu) uczniów klasy pierwszej na przystanek.
Udział w akcji „Bezpiecznie do szkoły”.
Przeprowadzenie kursu na kartę rowerową.
Pedagogizacja rodziców.
5
OBSZAR II
HIGIENA I ZDROWIE
CEL OGÓLNY
ZADANIA

•
•
•
•
•
•
•
Kształcenie postaw
prozdrowotnych
1. Wdrażanie zasad dbałości
o higienę i zdrowie.
•
•
•
•





1. Kształtowanie
związanych z
środowiska.
postaw
ochrona




FORMY REALIZACJI
Uczenie i przypominanie prawidłowej postawy w czasie nauki i zabawy.
Dbamy o nasz kręgosłup – „Lżejszy tornister”.
Pomaganie w radzeniu sobie ze stresem. Stres i jego oddziaływanie na
człowieka.
Radzenie sobie z emocjami.
Zaspokajanie potrzeb psychicznych uczniów
Obowiązkowa nauka pływania dla uczniów klasy 3 w ramach realizacji
zajęć edukacyjnych.
Prowadzenie zajęć gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej dla
wskazanych uczniów.
Wykorzystanie do ćwiczeń ruchowych placu zabaw zbudowanego dzięki
programowi „Radosna szkoła”
Spotkania z higienistką szkolną – pogadanki.
Nauka czyszczenia zębów.
Fluoryzacja
Gazetka promująca zdrowy styl życia.
Zapewnienie higienicznych warunków w szkole oraz wdrażanie uczniów
do zachowania porządku wokół siebie i sprzątania po sobie.
Udział szkoły w akcji „Szklanka mleka”, „Owoce w szkole”
Dostosowanie wyposażenia szkoły do norm.
Stosowanie na co dzień zasad prawidłowego odżywiania.
Rozpoznanie potrzeb oraz organizacja dofinansowania do dożywiania
dzieci.
Pełnienie dyżurów przez nauczycieli w czasie przerw.
Udział w akcji „Sprzątanie świata”.
Dzień ziemi – apel, gazetka.
„Wychowanie do ekologii” – poczucie moralnej odpowiedzialności za
jakość otaczającego środowiska przyrodniczego i społecznego,
zapobieganie degradacji – zbieranie surowców wtórnych, segregacja
6

Kształtowanie postaw
prozdrowotnych
2. Podejmowanie działań dla
ochrony i poszanowania
zdrowia własnego i innych
– negatywnego stosunku
do alkoholu, tytoniu,
narkotyków
i
innych
środków odurzających.
śmieci.
Zbiórka makulatury.
 Pogadanki na zajęciach do dyspozycji wychowawcy.

Stała gazetka dotycząca zdrowego stylu życia.

Prelekcja specjalisty w zakresie profilaktyki uzależnień dla uczniów i
rodziców.
Zorganizowanie wystawki dotyczącej profilaktyki uzależnień.


4. Uświadomienie
skutków uzależnień od
gier komputerowych,
telewizji, Internetu.
5. Ukazywanie wpływu
reklam i środowiska
masowego przekazu
na
zachowania
młodych ludzi.




Wędrówki piesze, rajdy rowerowe, wycieczki, gry i zabawy ruchowe,
zajęcia terenowe.
Zabawy ruchowe i rekreacja w czasie zajęć pozalekcyjnych.
Gimnastyka śródlekcyjna.
Pogadanki na zajęciach lekcyjnych, lekcjach informatyki.
Propagowanie świadomego wybierania programów TV i racjonalnego
korzystania z komputera.

Debaty na godzinach wychowawczych.
7
OBSZAR III
AGRESJA
CEL OGÓLNY
1.
2.
Kształcenie
umiejętności uczniów
w relacjach
interpersonalnych
3.
4.
ZADANIA
Uczenie konstruktywnego
rozwiązywania konfliktów,
negocjowania,
przepraszania
i przebaczania.
Zapobieganie przyzwalaniu
na
zachowania
nieakceptowane
społecznie,
agresywne
i dewastujące otoczenie.
Wskazywanie możliwości
unikania agresji.
Uczenie rozładowywania
napięć:
zdrowotnych,
przynoszących
ulgę,
dopuszczalnych społecznie.
1. Edukacja
rodziców
z
zakresu zjawiska przemocy.



FORMY REALIZACJI
Organizowanie zabaw z zachowaniami grzecznościowymi, odgrywanie ról,
pogadanki.
Prowadzenie mediacji między stronami konfliktu.
Uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów.


Trening poprawnej komunikacji.
Przeciwdziałanie i redukowanie agresji fizycznej i psychicznej w szkole,
domu i środowisku lokalnym.


Promowanie zasad
postępowania.
dyskusje, pogadanki

Zabawy socjoterapeutyczne w klasach I – III.

Analiza lektur ukazujących pozytywne relacje człowiek – człowiek.

Zabawy integrujące, dyskoteki, spotkania klasowe, uroczystości klasowe i
szkolne.
Omawianie przypadków agresywnych, dyskusja na ten temat i
natychmiastowe reagowanie.
Rozmowy z rodzicami.
Uczenie poprzez przykłady właściwego rozumienia solidarności grupowej.



8
uczciwego
sprawiedliwego
i
honorowego
OBSZAR IV
USPOŁECZNIENIE
CEL OGÓLNY
Podnoszenie poziomu
kultury uczniowskiej
ZADANIA
1. Uczenie współdziałania w
grupie rówieśniczej z
nastawieniem na szacunek
dla różnic między ludźmi.
2. Dostrzeganie
osób
niepełnosprawnych
podeszłych
wiekiem,
samotnych
i
potrzebujących.
3. Dostrzeganie
pozytywnych
wzorców
organizowanie
integracyjnych
zabaw
szkolnych.
4. wspieranie prawidłowego
rozwoju
emocjonalnego
i
społecznego, w tym koleżeństwa i
przyjaźni.
5. Stwarzanie okazji do przeżycia
sukcesu.
6. Wyrabianie
umiejętności
akceptacji,
uczenie
odpowiedzialności za
siebie i innych.





FORMY REALIZACJI
Prace w zespołach zadaniowych.
Tworzenie klasowych tablic pochwał „Każdego można za coś pochwalić”
Zabawy i spotkania integrujące zespoły uczniów.
Włączenie uczniów do aktywności w ramach pracy Samorządu Uczniowskiego.
Wspólny udział klas w wycieczkach szkolnych.

Pogadanki na lekcjach wychowawczych w kl. IV – VI i zajęciach edukacyjnych I –
III.

Prezentowanie własnych zainteresowań.

Stwarzanie sytuacji do prezentowania
zainteresowania) – wystawka.



Organizowanie pomocy i wsparcia koleżeńskiego.
Pogadanki wychowawcze i zajęcia edukacyjne.
Przestrzeganie „dni galowych” w szkole.

Kształtowanie postaw moralnych i społecznych – umiejętność właściwego
zachowania się w sytuacji zwycięstwa i porażki, szacunek do przeciwnika,
„czysta gra”.
Konkursy szkolne, zawody sportowe.
Zajęcia edukacyjne i pogadanki wychowawcze.


9
swojego
wizerunku
(hobby,
OBSZAR V
RODZINA
CEL OGÓLNY
Integracja środowiska
rodzinnego ze szkołą
ZADANIA
1. Integrowanie
wychowawczych
szkoły i rodziny.
FORMY REALIZACJI
działań
2. Pomoc
rodzinie
w
sytuacjach
losowych,
problemach materialnych i
społecznych.





Zebrania rodziców.
Angażowanie rodziców do sprawowania opieki w czasie uroczystości szkolnych,
wycieczek i rajdów.
Prezentacje uczniów w czasie wywiadówki, imprez szkolnych.
Prowadzenie zajęć „Wychowanie do życia w rodzinie”
Konsultacje indywidualne dla rodziców.

Współpraca z instytucjami wspierającymi rodzinę – GOPS, Policja.

Organizowanie zbiórek pieniężnych oraz kiermaszu używanych podręczników
szkolnych.
Pogadanki na temat praw dziecka (Konwencja Praw Dziecka).
Współpraca z PPP.
Badanie środowiska rodzinnego uczniów – wywiad środowiskowy.
Wskazywanie dróg uzyskiwania pomocy w sytuacjach dysfunkcyjności
środowiska rodzinnego.
Rozmowy z Rodzicami – uświadomienie konieczności przeprowadzania badań w
PPP.
Prowadzenie zajęć dydaktyczno – wyrównawczych.
Praca w grupach koleżeńskich.
Prowadzenie zindywidualizowanych i indywidualnych zajęć z dziećmi mającymi
deficyty rozwojowe.
Poradnictwo dla rodziców w sprawie metod postępowania z uczniem mającym
trudności w nauce, zachowaniu.
Zorganizowanie prelekcji na temat: przyczyny niepowodzeń szkolnych.
3. Ochrona praw dziecka w
sytuacjach niewydolności
rodziny.




4. Zapobieganie
niepowodzeniom szkolnym
poprzez
wczesne
wykrywanie trudności w
nauce
i
problemów
wychowawczych.






10
PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH TRUDNYCH I ZAGRAŻAJĄCYCH ZDROWIU I ŻYCIU UCZNIÓW
I.
Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia przemocy w rodzinie:
1.
2.
3.
4.
Stwierdzenie śladów pobicia, liczne siniaki – informacja.
Rozmowa z uczniem.
Wezwanie rodziców – rozmowa z dyrektorem i wychowawcą.
Przy powtarzającej się sytuacji pismo do sądu o wgląd w sytuację rodzinną.
W realizacji każdego z wyżej wymienionych punktów sporządza się notatkę.
II.
Procedura postępowania w przypadku otrzymania informacji o molestowaniu dziecka w rodzinie lub środowisku:
1.
2.
3.
4.
5.
Rozmowa informatora i dziecka przeprowadzana przez wychowawcę.
Wezwanie rodzica, który nie był domniemanym sprawcą.
Zgłoszenie się matki (ojca) z dzieckiem do lekarza (informacja na policję).
Wskazanie instytucji pomagającym ofiarom molestowania.
Otoczenie dziecka w szkole szczególną opieką.
W realizacji każdego z wyżej wymienionych punktów sporządza się notatkę.
III.
Procedura postępowania w przypadku dłuższej, nieusprawiedliwionej nieobecności ucznia:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wezwanie do szkoły rodziców.
Przeprowadzenie rozmowy nt. spełniania obowiązku szkolnego.
Wizyty domowe.
Wysłanie dwóch kolejnych upomnień.
Powiadomienie policji o nie realizowaniu obowiązku szkolnego.
Zgłoszenie sprawy do sądu ds. nieletnich.
11
W realizacji każdego z wyżej wymienionych punktów sporządza się notatkę.
IV.
Procedura postępowania w przypadku częstych nieobecności usprawiedliwianych przez rodziców (pojedyncze dni):
1. Przeprowadzenie rozmowy z rodzicami na temat negatywnych skutków takiego postępowania:
 Braki w opanowaniu wiedzy i umiejętności
 Brak systematyczności, obowiązkowości i odpowiedzialności.
W realizacji każdego z wymienionych punktów sporządza się notatkę.
V.
Procedura postępowania w przypadku problemów wychowawczych (w tym stwierdzenie palenia tytoniu lub picia alkoholu):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Rozmowa wychowawcy klasy z uczniem.
Rozmowa pedagoga z uczniem.
Rozmowa z rodzicami ucznia.
Rozmowa dyrektora szkoły z uczniem.
Udzielenie upomnienia na forum klasy.
Udzielenie nagany na apelu.
Informacja na policję o zagrożeniu demoralizacją.
Przeniesienie do innej klasy.
Przeniesienie do innej szkoły.
W realizacji każdego z wyżej wymienionych punktów sporządza się notatkę.
Uwagi:


Postępować dyskretnie, ale stanowczo w określeniu przyczyny i rozwiązaniu problemu na linii szkoła – specjalista – rodzina.
W każdym przypadku dyrekcja przekazuje informacje Radzie Pedagogicznej, która analizuje problem i wyciąga wnioski co do dalszego
postępowania.
12
VI.
Procedura postępowania po otrzymaniu zgłoszenia o podłożeniu ładunku wybuchowego:
1. Telefoniczne odebranie zgłoszenia o podłożeniu ładunku wybuchowego:
1) Po przyjęciu informacji nie odkładać słuchawki, położyć ją obok aparatu telefonicznego.
2) Powiadomić dyrektora szkoły.
3) Dyrektor szkoły podejmuje decyzję o:
 Powiadomieniu policji – tel. 997;
 Przerwaniu lekcji;
 Przeprowadzeniu ewakuacji uczniów;
 Zabezpieczeniu dokumentów.
2. Do czasu przybycia policji akcją kieruje dyrektor, który:
 Zarządza, aby użytkownicy pomieszczeń dokonali sprawdzenia, czy w pomieszczeniach znajdują się podejrzane rzeczy, paczki,
przedmioty, których wcześniej tam nie było;
 Czy widoczne są ślady przemieszczenia elementów wyposażenia pomieszczeń;
 Czy widoczne są zmiany w wyglądzie zewnętrznym przedmiotów;
 Czy emitowane są sygnały dźwiękowe (mechanizmów zegarowych) lub świecące elementy elektroniczne;
 Zarządza, aby pracownicy obsługi sprawdzili pomieszczenia ogólnodostępne: korytarze, klatki schodowe, hole, piwnice, toalety
oraz otoczenie zewnętrzne
3. Nie wolno dotykać przedmiotów, urządzeń, rzeczy, które budzą podejrzenie i mogą być ładunkami wybuchowymi. O ich umiejscowieniu
powiadamia się policję, która podejmuje akcję.
4. Należy zachować spokój, nie dopuścić do przejawów paniki.
W realizacji każdego z wyżej wymienionych punktów sporządza się notatkę.
13
Zasady ewakuacji osób z obiektu zagrożonego:
1. Decyzję o ewakuacji z zagrożonego obiektu podejmuje dyrektor na wniosek uprawnionego policjanta kierującego akcją.
2. Przed ewakuacją należy w miarę możliwości otworzyć okna i drzwi pomieszczeń zagrożonych i sąsiednich, a urządzenia i odbiorniki wyłączyć z
sieci zasilania.
3. Ewakuowane osoby przed opuszczeniem budynku powinny zabrać ze sobą rzeczy osobiste: tornistry, plecaki, ubrania itp., co pozwoli
prowadzącym poszukiwanie uniknąć straty czasu na identyfikowanie pozostawionych przedmiotów tego rodzaju.
4. Klucze pozostawione są w drzwiach.
5. Dyrekcja informuje ewakuowanych o miejscu zbiórki po zakończeniu akcji.
6. Ewakuację prowadzi się w sposób zorganizowany, według opracowanych dróg ewakuacji.
7. Należy sprawdzić, czy wszyscy ewakuowani opuścili pomieszczenia.
8. W czasie ewakuacji nauczyciele uczący w poszczególnych salach lekcyjnych zapewniają właściwą organizację ruchu osób opuszczających budynek
szkoły.
9. Miejscem zbiórki osób ewakuowanych jest boisko szkolne.
Ponadto w szkole obowiązuje Zestaw procedur postępowania na wypadek niepożądanych zachowań uczniów.
14