Cmentarne ciekawostki

Cmentarne ciekawostki
Problematyka początków życia Żydów w Warszawie niesie za sobą również mnóstwo
ciekawostek. Sporą ich ilość można było usłyszeć na kolejnym spotkaniu z cyklu spotkań
„Arsenał Warszawa”, tym razem pt. „Zapomniane cmentarze Warszawy – cmentarz
żydowski”, które poprowadził p. Bolesław Szenicer – przewodniczący Gminy Wyznaniowej
Starozakonnej w RP.
Podstawowym wątkiem spotkania był Cmentarz Żydowski w Warszawie, przy
ul. Okopowej (dawniej Gęsia). Chyba nikt z „niewtajemniczonych” nie mógłby przypuszczać,
że takie proste miejsce może nieść ze sobą tak wiele ciekawych i wartych świadomości ich
istnienia zabytków pamięci narodowej. Przykładem może być chociażby pomnik żołnierzy i
oficerów Wojska Polskiego poległych w obronie Warszawy w 1939 r. lub grób doktora
Ludwika Zamenhofa (właśc. Eliezer Lewi Zamenhof), zasłużonego polskiego lekarza oraz
twórcy sztucznego, popularnego
niegdyś
międzynarodowego
języka esperanto. Pochowano tu
również wiele innych dostojnych
ludzi
–
rabinów,
cadyków,
duchowych,mistrzów
chasydyzmu, twórców literatury,
prasy i teatru oraz krzewicieli
języka
hebrajskiego,
wśród
których można wymienić bardzo
znane nazwiska jak np. Korczak,
Hirszfeld, Czerniakow, Pozner
czy Stryjkowski.
Mogę również dodać, że
Pomnik pamięci żołnierzy i oficerów Wojska Polskiego poległych
pan Bolesław Sznicer w 1992 r.,
w obronie Warszawy w 1939 r.
będący wtedy dyrektorem tego
cmentarza, przyczynił się bardzo
istotnie do powstania Fundacji Cmentarza Żydowskiego „Gęsia”, która nadal zajmuje się
zahamowaniem procesu niszczenia grobów, macew,
oheli wybitnych rabinów, a przede wszystkim
utrzymanie cmentarza we właściwym porządku. Ten
sam człowiek przedstawił obecnym wiele ciekawych
informacji, jak historię nazewnictwa warszawskich
ulic. Najbardziej ciekawe były chyba dwa przypadki:
Al. Jerozolimskie oraz ulice: Szeroki oraz Wąski
Dunaj. Otóż ten pierwszy przykład (początkowo ulica
Jerozolimska) powstał od istniejącego w XVIII w. w
okolicach dzisiejszego pl. Zawiszy osiedla żydowskiego
Nowa
Jerozolima,
a
nazwa
Dunaj
powstała
Al. Jerozolimskie dzisiaj, od strony
prawdopodobnie przypadkowo, od niezrozumianych
Dworca Zachodniego
przez katolickich Polaków słów modlitwy Żydów, które
wciąż powtarzane brzmiały właśnie podobnie do tej
nazwy (Dunaj), później przekształconej do dwóch odcinków: Szeroki Dunaj oraz Wąski
Dunaj.
Zapraszamy osobiście na kolejne spotkanie z tego cyklu.
Mateusz Polak, Łukasz Kanclerski, kl. II az