DECYZJA Nr 58 / ŻG / 2014 Uzasadnienie

Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
ul. Gdańska 38, 90 – 730 Łódź
Łódź, dnia 18.06.2014 r.
.....................................................
(oznaczenie organu Inspekcji Handlowej)
Nr akt: ŻG.8361.44.2014
DECYZJA Nr 58 / ŻG / 2014
Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) oraz art.
104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U.
z 2013, poz. 267 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi
wymierza
Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Handlowo - Usługowemu „Kawiks”
Karol Chachulski, Wincenty Chachulski Sp. j. z siedzibą w Patokach 23
karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do
obrotu handlowego 5 partii wyrobów garmażeryjnych bez opakowań jednostkowych
wartości łącznej 120,42 zł, nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na:
niepodanie, w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego
lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom wykazu
składników wbrew postanowieniom § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych
(tj. Dz. U. z 2014, poz. 774) dla 4 partii wartości 101,68 zł;
uwidocznienie w miejscu sprzedaży nazwy nieadekwatnej do składu surowcowego
wbrew postanowieniom § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014,
poz. 774) w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.)
przywołanym w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej
artykułów rolno – spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) dla 1 partii wartości
18,74 zł.
Uzasadnienie
W dniach od 24 do 26 lutego 2014 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego
Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.44.2014 z dnia 24.02.2014r.
inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili
kontrolę w sklepie firmowym zlokalizowanym w Łodzi przy ul. Zgierskiej 9, należącym do
Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowo – Usługowego „Kawiks” Karol Chachulski,
1
Wincenty Chachulski Sp. j. z siedzibą, Patoki 23, 98-170 Widawa. Kontrolę przeprowadzono
na podstawie przepisów art. 3 ust. 1 - 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych
przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz
regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004
ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 24 ust. 1 rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r.
w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego
dyrektywy 80/590/EWG (Dz. U. z 27.10.2004 s. 4 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz
art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tj. Dz. U.
z 2014 r., poz. 148) w obecności pełnomocnika (…).
W trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że w obrocie
handlowym znajdowało się 5 partii wyrobów garmażeryjnych bez opakowań
deklarowanych w miejscu sprzedaży jako:
paszteciki w cenie 15,90 zł za 1 kilogram (0,90 kg),
krokiety z kapustą w cenie 12,49 zł za 1 kilogram (1,50 kg),
stek z serem w cenie 22,90 zł za 1 kilogram (0,40 kg),
wątróbka wieprzowa w cenie 14,90 zł za 1 kilogram (1,20 kg),
wątróbka drobiowa w cenie 15,90 zł za 1 kilogram (3,80 kg)
wartości łącznej 120,42 zł. Oględziny miejsca sprzedaży, a także etykiet producenta
dołączonych do wyrobów wykazały, że przedmiotowe środki spożywcze nie odpowiadały
jakości handlowej, gdyż oznakowane były niezgodnie z przepisami prawa żywnościowego.
Dla 4 partii wyrobów (paszteciki, stek z serem, wątróbka wieprzowa, wątróbka drobiowa)
wartości 101,68 zł na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób
w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom nie podano wykazu składników, co
naruszało przepisy § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014, poz. 774)
zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych”, zaś dla
1 partii wyrobu wartości 18,74 zł zastosowano nazwę nieadekwatną do składu. W miejscu
sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego uwidoczniono nazwę
„krokiety z kapustą”, natomiast producent na etykiecie dołączonej do wyrobu podał nazwę
„krokiety z kapustą i pieczarkami”, a w składzie wykazał obecność m.in. kapusty (30%)
i pieczarek (15%). Również w dowodzie dostawy WZ 003792 z dnia 21.02.2014 r.,
wystawionym przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe „Kawiks” Karol
Chachulski, Wincenty Chachulski Sp. j., Patoki 23, 98-170 Widawa, widniała nazwa wyrobu
„krokiety z kapustą i pieczarkami”. Zastosowanie nazwy nieadekwatnej do składu naruszało
przepisy § 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych w związku
z art. 46 ust. 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) zwanej dalej „ustawą o bezpieczeństwie żywności
i żywienia” przywołanym w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości
handlowej artykułów rolno – spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669), zwanej dalej
„ustawą o jakości”.
2
Kwestionowane paszteciki i krokiety zostały wyprodukowane przez
Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe „Kawiks” Karol Chachulski,
Wincenty Chachulski Sp. j., Patoki 23, 98-170 Widawa, zaś pozostałe wyroby garmażeryjne
(stek z serem, wątróbka wieprzowa, wątróbka drobiowa) zostały wyprodukowane
w kontrolowanej placówce w Łodzi przy ul. Zgierskiej 9.
Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli
(numer akt ŻG.8361.44.2014), zestawieniu artykułów żywnościowych skontrolowanych pod
względem oznakowania oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli.
W związku z powyższym w dniu 19 maja 2014 r. zostało wszczęte z urzędu
postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie z art. 40 a ust. 1 pkt
3 ustawy o jakości kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu środków spożywczych
nieodpowiadających jakości handlowej. Strona została poinformowana o wszczęciu
postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy,
wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Jednocześnie poproszono stronę
o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2013. Przedmiotowe pismo zostało
odebrane przez stronę w dniu 21 maja 2014 r.
W dniu 29 maja 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej
w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona podała wielkość obrotu za rok 2013 oraz
poinformowała, że stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości zostały spowodowane
błędami personelu, zaś wyroby garmażeryjne wyprodukowane w kontrolowanej placówce
były partiami kontrolnymi, mającymi posłużyć zebraniu opinii klientów. Uchybienia zostały
niezwłocznie usunięte. Ponadto przeprowadzono szkolenie pracowników w zakresie
wymogów dotyczących znakowania środków spożywczych.
Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając
na uwadze powyższe ustalił i stwierdził.
Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania
prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r.
ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich
etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich
kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi
dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.
Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły
rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli
w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe
wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez
producenta.
3
Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową
należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości
organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii
produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji,
opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi,
weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.
Art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o jakości stanowi, że artykuły rolno – spożywcze
wprowadzane do obrotu są oznakowane, a do ich znakowania stosuje się odpowiednio
wymagania określone w art. 45 ust. 2, art. 46 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ust. 1 ustawy
o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Przytoczony art. 46 ust. 1 pkt 1 podaje w lit. a,
iż oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd
w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju,
właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania
lub produkcji.
Wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych bez opakowań
zostały określone w rozporządzeniu w sprawie znakowania środków spożywczych. § 17 ust. 1
rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych stanowi, że w przypadku
środków spożywczych bez opakowań lub pakowanych przy sprzedaży oprócz nazwy
środka spożywczego podaje się:
1) nazwę albo imię i nazwisko producenta;
2) wykaz składników;
3) klasę jakości handlowej albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one
ustalone w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej
poszczególnych artykułów rolno-spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania
klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów,
zaś § 17 ust. 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych stanowi, że
informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce
dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym
bezpośrednio konsumentom.
Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za
wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) produktów
nieodpowiadających jakości handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał
decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął
pod uwagę:
1.
średni stopień szkodliwości czynu polegającego na nieuwidocznieniu w miejscu
sprzedaży wyrobów garmażeryjnych bez opakowań informacji dotyczącej wykazu
składników, podaniu nazwy wyrobu nieadekwatnej do składu, ponieważ
nieprawidłowości te w dość istotny sposób naruszały interesy konsumentów.
Konsumenci mają prawo do rzetelnej informacji o produkcie, by podjąć właściwą
decyzję podczas dokonywania zakupu, a brak wykazu składników i podanie niewłaściwej
4
nazwy wyrobu może uniemożliwić im dokonanie właściwego, zgodnego z ich
oczekiwaniami wyboru. Należy tu również podkreślić, że przy produktach bez opakowań
konsument tylko w miejscu sprzedaży ma możliwość zapoznania się z ich
właściwościami, a w tym przypadku takiej możliwości był pozbawiony, przez co mógł
być wprowadzony w błąd i zakupić produkt niezgodny z jego oczekiwaniami;
2.
wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego
z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego
przedsiębiorcy. Przepisy prawa unijnego jak i krajowego nakładają na przedsiębiorców
obowiązek prawidłowego znakowania środków spożywczych wprowadzanych do obrotu.
Literalne brzmienie przepisu § 17 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia w sprawie
znakowania środków spożywczych nie pozostawia wątpliwości co do istnienia obowiązku
uwidaczniania informacji o wykazie składników w miejscu bezpośrednio dostępnym
konsumentowi. Również art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności
i żywienia wyraźnie wskazuje, że oznakowanie środka spożywczego nie może
wprowadzać konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego
nazwy. To obowiązkiem strony było zapoznanie pracowników z przepisami dotyczącymi
oznakowania środków spożywczych bez opakowań w miejscu sprzedaży i nadzorowanie
ich pracy, a tego obowiązku strona nie dopełniła, co skutkowało wprowadzeniem do
obrotu wyrobów garmażeryjnych bez wymaganych oznaczeń lub nieprawidłowo
oznakowanych. Błędy personelu, czy też wprowadzenie do obrotu nowych wyrobów
garmażeryjnych celem zebrania opinii klientów nie zwalnia strony z prawidłowego
oznakowania wyrobów, a tym samym z odpowiedzialności. Strona, jako profesjonalista
będąca producentem wyrobów mięsnych i garmażeryjnych, prowadząca sieć sklepów
firmowych, działająca na rynku od wielu lat (co ustalono na podstawie daty rejestracji
spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym), powinna znać przepisy związane
z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby oferowane do sprzedaży
środki spożywcze spełniały wszelkie wymagania w zakresie jakości handlowej. Łódzki
Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej określając stopień zawinienia uwzględnił
podjęte przez stronę działania naprawcze i w związku z tym ustalił go na poziomie
wysokim, a nie najwyższym;
3.
średni zakres naruszenia, bowiem zostały naruszone przepisy rozporządzenia
w sprawie znakowania środków spożywczych, ustawy o jakości i ustawy
o bezpieczeństwie, żywności i żywienia mające na celu ochronę konsumentów. Przepisy te
zostały ustanowione w celu zapewnienia konsumentom podstawowych informacji
o nabywanych środkach spożywczych bez konieczności podejmowania dodatkowych
działań zmierzających do ich uzyskania;
4.
dotychczasową działalność przedsiębiorcy - z dokumentacji zgromadzonej przez
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany
przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz pierwszy naruszył przepisy
ustawy o jakości;
5.
średnią wielkość obrotów podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę.
5
W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku
postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych
w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3
ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze
nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej
wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez
wprowadzenie tych artykułów do obrotu (w tym przypadku … zł), lecz nie mniejszej niż
500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania
prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r.
ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa
żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną
w wysokości 500,00 zł.
Pouczenie:
1.
Zgodnie z art. 127 § 1 i 2 kpa, art. 129 § 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od
niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie
(00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za
pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 – 730 Łódź,
ul. Gdańska 38) w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
2.
Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność
pieniężną w wysokości 500,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji
Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000
NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach
urzędowania w godz. 730 – 930 i 1330 – 1430 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz
w godz. 800 – 1000 i 1400 – 1500 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała
się ostateczna.
Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. „Ordynacja podatkowa” (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
Łódzki Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej
Marek Jacek Michalak
......................................................................
(imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis)
Otrzymują:
1. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „Kawiks”
Karol Chachulski, Wincenty Chachulski Sp. j.
Patoki 23
98-170 Widawa
2. a/a
6