Międzynarodowa kampania 19 dni przeciwko przemocy i

Międzynarodowa kampania
19 dni przeciwko przemocy i krzywdzeniu dzieci i młodzieży.
Temat tegorocznej akcji to:
BULLYING – przemoc rówieśnicza.
"Zastraszanie jest aktem przemocy lub agresji w odniesieniu do
jednego człowieka lub grupy ludzi".
"Zastraszać to wiedzieć, co komuś sprawia ból, i świadomie to
robić"
Powtarzane i uporczywe prowadzi do poczucia, że zewsząd i w każdej chwili czyha
niebezpieczeństwo zastraszania. W konsekwencji człowiek traci niewinną ufność do innych
ludzi.
Podstawowe znaczenie ma tu wyrządzona krzywda oraz możliwość powtarzania się
tych działań w wykonaniu tych samych osób lub kogoś innego. Oczekiwanie na podobne
wydarzenie i lęk, że zastraszanie może się powtórzyć, jest samo w sobie szkodliwe dla
poczucia godności własnej, wiary w siebie i osobowości - niezależnie od tego czy incydent się
powtórzy czy nie.
Niezbędne jest potraktowanie zaistniałej sytuacji w sposób systemowy - przejawy tego
problemu ogniskują w szkole, ale ich przyczyny leżą w destrukcyjnych relacjach i wzorcach
zachowań w całej społeczności - w rodzinach, sąsiedztwie, nieformalnych grupach
rówieśniczych.
Poniżej przedstawiony został program zapobiegania przemocy w szkole opracowany
przez D. Olweusa (1998). Działania w nim zawarte koncentrują się na różnych poziomach
interwencji (poziom: szkoły, klasy i jednostki).








Sugerowane przez Olweusa działania na poziomie szkoły mogą obejmować:
badanie zachowań agresywnych na terenie szkoły,
organizowanie szkolnego dnia przeciw przemocy,
zwiększenie kontroli w czasie przerw,
organizowanie ciekawych zajęć pozalekcyjnych,
telefon kontaktowy w sprawach przemocy,
ogólnoszkolne zebrania rodziców,
doskonalenie zawodowe nauczycieli (m.in. dyskusje nauczycieli w poszukiwaniu
sposobów zmniejszenia przemocy w szkole, poprawy relacji rówieśniczych między
uczniami),
rozwijanie współpracy między szkołą a rodzicami.
Na poziomie klasy działania skierowane są do uczniów jednej klasy. Interwencja może
dotyczyć:
 zasad klasowych zapobiegających przemocy,
 lekcji wychowawczych,
 nauki przez współpracę,
 zajęć integrujących klasę,
 zebrań z rodzicami i rozmów indywidualnych.







Środki zaradcze na poziomie jednostki, skierowane do poszczególnych uczniów to:
indywidualne rozmowy z ofiarami i sprawcami przemocy,
pomaganie ofiarom i agresorom w radzeniu sobie z problemem,
rozmowy z rodzicami, których dotyczy problem,
angażowanie uczniów "neutralnych",
wsparcie ze strony szkoły dla rodziców,
fachowa pomoc psychologa lub pedagoga szkolnego,
zmiana klasy.
Program ten może być rozszerzany o inne rodzaje działań. Jego wartością jest
wskazanie na potencjalne różne poziomy oddziaływań.
Badania pokazują, że relacje rodzic - dziecko i praktyki
dyscyplinujące stosowane w rodzinie wpływają na poziom agresji
przejawianej przez dziecko. Kiedy między członkami rodziny panują ciepłe,
serdeczne stosunki i rodzice nie stosują środków przymusu, dzieci są mniej
skłonne do wykazywania zachowań agresywnych.
Kiedy naukowcy zidentyfikowali niektóre czynniki związane z zachowaniem
agresywnym, opracowali strategie pomocne w radzeniu sobie z przejawami agresji, m.in.
trening umiejętności rodzicielskich oraz trening rozwiązywania problemów.
Trening umiejętności rodzicielskich jest metodą szkoleniową pomagającą rodzicom
zmienić naturę i jakość ich relacji z dziećmi, tak aby stłumić ich agresywne zachowania.
Trening rozwiązywania problemów dostarcza dzieciom umiejętności niezbędnych w
przezwyciężaniu konfliktów międzyludzkich bez konieczności odwoływania się do przemocy.
Istnieje wiele metod interwencyjnych, z których mogą korzystać osoby pracujące z
dziećmi mającymi do czynienia z prześladowaniem. Jednak istotne jest, aby dobrze opanować
te metody i wielokrotnie je przećwiczyć przed zastosowaniem.
Wybierając odpowiedni sposób interwencji, należy zebrać zarówno od dorosłych, jak i
od dzieci jak najwięcej informacji o całej sytuacji.
Należy otwarcie mówić o prześladowaniu i zachęcać dzieci i młodzież do zgłaszania
aktów przemocy dorosłym. Trzeba być konsekwentnym w postępowaniu z tymi, których
problem dotyczy oraz kierować się wytycznymi ustalonymi przez szkołę i specjalistów.
Włączenie dzieci w proces przeciwdziałania prześladowaniom jest postrzegane jako
kluczowy element każdej profilaktyki i interwencji.
Psycholog - Katarzyna Łada
Bibliografia:
 "Jak budować porozumienie i współpracę w szkole? Profilaktyka na co dzień" Aleksandra
Karasowska, Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA, 2009
 "Zastraszanie. Co na to rodzice?" Kevin Brown, przeł. Tadeusz Szafrański, "Credo",
Katowice: 2003
 "Profilaktyka w grupach ryzyka. Działania" część 2, Redakcja naukowa Maria Deptuła,
Warszawa 2010
 "Przemoc i prześladowanie w szkole. Skuteczne przeciwdziałanie agresji wśród młodzieży".
Suzanne Guerin, Eilis Henness, przeł. Jarosław Rybski, Biblioteka Wychowawcy, Gdańsk
2008